'Amen' aan eind boeken NT

[Michel]

Het viel mij onlangs op dat in mijn statenbijbeltje aan het eind van de meeste boeken in het Nieuwe Testament 'Amen.' staat. In andere Nederlandse vertalingen heb ik dit niet terug kunnen vinden (NBG, NBV), maar in bijv. de King James juist weer wel.

In de kanttekening bij Mat. 28:27 zoals die op http://www.statenvertaling.net/kanttekeningen/kt-Mt_28.html#27 staat, staat:

Wat dit woord betekent, zie Matth. 6:13; 1 Cor. 14:16; 2 Cor. 1:20, en wordt hier aan het einde van dit Evangelie, alsook van meest al de schriften des Nieuwen Testaments, bijgevoegd, om aan te wijzen de vastigheid en zekerheid van hetgeen in dezelve begrepen is, Zie Joh. 21:24.

Moeten we dit lezen als: de vertalers hebben dit bijgevoegd? Zo ja, mag dit wel?

Misschien een beetje flauw allemaal, maar ik ben gewoon benieuwd

[Cicero]

Moeten we dit lezen als: de vertalers hebben dit bijgevoegd? Zo ja, mag dit wel?

Misschien een beetje flauw allemaal, maar ik ben gewoon benieuwd

In de handschriften die de Statenvertalers hebben gebruikt, als ook de KJV-vertalers, staat wel 'amen'. Maar in andere belangrijke handschriften niet (per bijbelboek verschilt het overigens). Het is dus een tekstkritische afweging of je het wel of niet opneemt in een vertaling. Mijns inziens valt er meer voor te zeggen dat iemand het erbij heeft geschreven dan dat iemand het heeft weggelaten. Dus tenzij er in de veel belangrijke handschriften 'amen' staat, kun je het het beste als een toevoeging beschouwen.
Desondanks is er niets mis mee: het is een gelovig instemmen met het geschrift. Het laatste woord is aan de lezer.

[TheKeimpe]

fraternoster,

ik zie ook wel een reden om het weg te laten. Als ik het een mooi geschrift vind, maar het niet voor absoluut waar wil laten doorgaan, laat ik het gewoon weg.

[Michel]

Moeten we dit lezen als: de vertalers hebben dit bijgevoegd? Zo ja, mag dit wel?

Misschien een beetje flauw allemaal, maar ik ben gewoon benieuwd

In de handschriften die de Statenvertalers hebben gebruikt, als ook de KJV-vertalers, staat wel 'amen'. Maar in andere belangrijke handschriften niet (per bijbelboek verschilt het overigens). Het is dus een tekstkritische afweging of je het wel of niet opneemt in een vertaling. Mijns inziens valt er meer voor te zeggen dat iemand het erbij heeft geschreven dan dat iemand het heeft weggelaten. Dus tenzij er in de veel belangrijke handschriften 'amen' staat, kun je het het beste als een toevoeging beschouwen.
Desondanks is er niets mis mee: het is een gelovig instemmen met het geschrift. Het laatste woord is aan de lezer.

Toevallig: net viel Reformanda in de bus, en las ik ook iets over het verschil in handschriftgebruik tussen de SV en b.v. de NBG'51. Indien het in de desbetreffende handschriften wel staat, heb ik er uiteraard geen problemen mee. Wel ben ik dan benieuwd hoe die verschillen zijn ontstaan; is het niet waarschijnlijker dat zoiets als dit eerder wordt toegevoegd dan weggelaten?

[Cicero]

fraternoster,

ik zie ook wel een reden om het weg te laten. Als ik het een mooi geschrift vind, maar het niet voor absoluut waar wil laten doorgaan, laat ik het gewoon weg.

Als je uitgaat van de copiïsten die christelijk waren, want het NT is natuurlijk allereerst verspreid en gekopiëerd door christenen, zouden ze geen enkele reden hebben gehad om het 'amen' te schrappen.
Het is anderzijds goed voor te stellen dat een kopiïst aan het einde van zijn 'monnikenwerk' er gelovig 'amen' onder zette.

De handschriftverschillen zijn ontstaan doordat de handschriften op veel verschillende plaatsen werden overgeschreven, zodat er onderling kleine afwijkingen konden ontstaan.

[Divrei Shmuel]

De Statenvertaling van het N.T. is gemaakt aan de hand een relatief jong handschrift (de Textus Receptus). NBG heeft gebruik gemaakt van meer Handschriften, maar vertaald her en der minder letterlijk dan de SV.

Sam

[Jannoek]

Als de statenvertalers een woord hebben toegevoegd dat niet oorspronkelijk in de grondtaal staat, staat het woord toch schuingedrukt?

[Michel]

Als de statenvertalers een woord hebben toegevoegd dat niet oorspronkelijk in de grondtaal staat, staat het woord toch schuingedrukt?

Ja, maar dat zijn geloof ik woorden die nodig zijn om er goed Nederlands (althans.... voor die tijd ) van te maken. Dat is in dit geval dus niet het geval.

[jas]

Moeten we dit lezen als: de vertalers hebben dit bijgevoegd? Zo ja, mag dit wel?

Misschien een beetje flauw allemaal, maar ik ben gewoon benieuwd

In de handschriften die de Statenvertalers hebben gebruikt, als ook de KJV-vertalers, staat wel 'amen'. Maar in andere belangrijke handschriften niet (per bijbelboek verschilt het overigens). Het is dus een tekstkritische afweging of je het wel of niet opneemt in een vertaling. Mijns inziens valt er meer voor te zeggen dat iemand het erbij heeft geschreven dan dat iemand het heeft weggelaten. Dus tenzij er in de veel belangrijke handschriften 'amen' staat, kun je het het beste als een toevoeging beschouwen.
Desondanks is er niets mis mee: het is een gelovig instemmen met het geschrift. Het laatste woord is aan de lezer.

Het laatste woord is aan God. Hij zegt amen aan het eind, dus zal het waar en zeker zijn. Het staat in mijn Bijbel, dus is het zo.

[Raido]

Nee, nou zeg je het verkeerd Jas, het staat in jou Statenvertaling, in jou vertaling. Het is mogelijk dat mensen dat er achter hebben gezet, maar wat maakt dat uit? Niks toch?

[jas]

Nee, nou zeg je het verkeerd Jas, het staat in jou Statenvertaling, in jou vertaling. Het is mogelijk dat mensen dat er achter hebben gezet, maar wat maakt dat uit? Niks toch?

Nee het is er niet achtergezet. Het staat ook echt in het handschrift wat voor de SV gebruikt is. Tegenwoordig gebruikt men liever andere handschriften. Die vindt men betrouwbaarder. Wat me telkens opvalt is dat met die toenemende 'betrouwbaarheid' de verheerlijking die God toekomt afneemt. Dat was in het onze Vader, maar vergelijk ook voor de aardigheid eens 1 Petr. 5:11.

[DoIoRoK]

Of het nou later toegevoegt is of niet, ik vind het wel mooi. Aan het eind van elk boek de woorden 'Het is waar en zeker'. Van mij mogen ze dat ook bij mij achter elk bijbelboek plakken.

DoIoRoK

[Cicero]

Nee het is er niet achtergezet. Het staat ook echt in het handschrift wat voor de SV gebruikt is. Tegenwoordig gebruikt men liever andere handschriften. Die vindt men betrouwbaarder. Wat me telkens opvalt is dat met die toenemende 'betrouwbaarheid' de verheerlijking die God toekomt afneemt. Dat was in het onze Vader, maar vergelijk ook voor de aardigheid eens 1 Petr. 5:11.

Dat de verheerlijking van God afneemt, is geen argument, omdat de basis van die verheerlijking het aan ons overgeleverde handschriftenbestand van de Bijbel is. Dus als er een bep. gedeelte/woord naar alle waarschijnlijkheid niet in het oorspronkelijke bijbelboek staat, hebben we geen grond om op dat punt in de tekst God te verheerlijken, omdat het er simpelweg niet staat.
Het woordje 'amen' staat niet altijd even vast, zoals ik al zei. Maar bij vele NT-ische bijbelboeken heeft het wel sterke getuigen. Als ik een vertaling zou maken, zou ik het er dus wel meestal bij schrijven.
Als je een bepaald handschrift wilt verdedigen, moet je daar argumenten voor aandragen die aantonen dat dat handschrift in de tekstgeschiedenis heel belangrijk is en dat deze een betere tekst bevat dan andere handschriften. Andere argumenten zijn lariekoek.
Wat betreft 1 P. 5,11: de lezing zoals de NBV die volgt is korter en verrassender en passender in de context, en dus waarschijnlijker. De toevoeging 'de heerlijkheid' is naar analogie van 1 P. 4,11, waar het beter in de context past en dus waarschijnlijker is. Door 'de heerlijkheid' uit enkele handschriften van 1 Petr. 5,11 te schrappen, houdt je een betere tekst over en gaat er niets verloren, omdat de door jou geliefde woorden al in 1 P. 4,11 staan.

[graankorrel]

vroeger was men nu eenmaal 'vromer', dwz men kende aan de tekst een grotere heiligheid toe dan nu. Nu is men nuchterder en wetenschappelijker bezig, wat meer recht doet (kan doen) aan wat er staat.

[Chip!]

*post ook eens in zo'n religietopic*

Ik vraag me af of de vertalers het er zelf bijzetten. Je vertaalt dus eerst de tekst: "Indien iemand tot deze dingen toedoet, God zal hem toedoen de plagen, die in dit boek geschreven zijn. " (Openb 22:18b) en vervolgens zet je achter vers 21 het woordje amen... Ik denk dat je dan tegen gewetenskwesties aanloopt Ik denk (maar helaas ben ik geen bijbelkundige) dat de schrijver het er achter heeft gezet. Om dus extra nadruk aan de brief te geven.