De Psalmberijming van 1773

[Maja de Bij]

Das wel waar ja, je zult dan meer werk hebben met uitleggen, van de psalmberijming van 1773.

En dat kun je weer positief gebruiken door vervolgens gelijk ook het over de inhoud te gaan hebben.
En dan is het misschien toch niet zo'n slecht idee, oud Nederlands gebruiken, het kan dienen als aanzet om mensen het evangelie uit te leggen. Als dat zo is, vooral niets veranderen, denk ik.

[Marnix]

Of het kan mensen afstoten...

Bovendien kun je de tijd om moeilijke onbegrijpelijke woorden uit te leggen beter gebruiken voor bijbelstudie, uitleg van andere dingen en zo....

Sorry maar als dat zo'n goed idee is Maja, waarom gaan ze op scholen dan geen ouderwets nederlands gebruiken Als je voor het uitleggen van het evangelie ouderwetse taal nodig hebt klopt er echt iets niet

Laten we dan eerder een voorbeeld geven aan Paulus die niet met allerlei moeilijke woorden kwam maar gewoon het evangelie vertelde, zich aanpassen aan de luisteraarm, de grieken een griek en de joden een jood zijnde.

[Maja de Bij]

Of het kan mensen afstoten...

Bovendien kun je de tijd om moeilijke onbegrijpelijke woorden uit te leggen beter gebruiken voor bijbelstudie, uitleg van andere dingen en zo....

Sorry maar als dat zo'n goed idee is Maja, waarom gaan ze op scholen dan geen ouderwets nederlands gebruiken Als je voor het uitleggen van het evangelie ouderwetse taal nodig hebt klopt er echt iets niet

Laten we dan eerder een voorbeeld geven aan Paulus die niet met allerlei moeilijke woorden kwam maar gewoon het evangelie vertelde, zich aanpassen aan de luisteraarm, de grieken een griek en de joden een jood zijnde.

Het zijn bijzaken Marnix, die zijn nooit per definitie goed of slecht. Dat wordt door de invulling en het gebruik bepaald.
'n Beetje flexibijbel a.u.b.

[caprice]

Ik vind het een beetje aanstellerij als mensen zeggen de 1773 niet te begrijpen (op een enkel woordje na misschien).

[Marnix]

Dat vind jij... maar nogmaals, ga jij maar eens het aan mensen vragen... En denk aan die kennistest van de statenvertaling waar iedereen zulke slechte cijfers scoorde en van veel woorden (die ook in 1773) gebruikt worden de betekenis niet weten.

Dan mag je het aanstellerijk vinden maar ik ben bang dat dat dan meer over jou zegt dan over die mensen... Want dat jij het begrijpt wil niet zeggen dat de rest het allemaal ook snapt... Ik mis wat inlevingsvermorgen, sorry maar dit komt op mij een beetje over als: Ik snap het prima dus moet de rest het ook wel snappen en anders stellen ze zich aan.

[johannes1]

weet iemand een url van een psalmberijming die anders is dan de 1773?

[Marnix]

Hm ik kan zo niks vinden...

Maar ik zou zeggen, noem een psalm en dan plaats ik de berijming van 1984/85! Wel leuk om op die manier de vertalingen een beetje te vergelijken.

[johannes1]

psalm 27 bv vers 3 en 6

[Marnix]

Tekst SV:

1 Een psalm van David. De HEERE is mijn Licht en mijn Heil, voor wien zou ik vrezen? De HEERE is mijns levens kracht, voor wien zou ik vervaard zijn?

2 Als de bozen, mijn tegenpartijen, en mijn vijanden tegen mij, tot mij naderden, om mijn vlees te eten, stieten zij zelven aan, en vielen.

3 Ofschoon mij een leger belegerde, mijn hart zou niet vrezen; ofschoon een oorlog tegen mij opstond, zo vertrouw ik hierop.

4 Een ding heb ik van den HEERE begeerd, dat zal ik zoeken: dat ik al de dagen mijns levens mocht wonen in het huis des HEEREN, om de liefelijkheid des HEEREN te aanschouwen, en te onderzoeken in Zijn tempel.

5 Want Hij versteekt mij in Zijn hut, ten dage des kwaads; Hij verbergt mij in het verborgene Zijner tent; Hij verhoogt mij op een rotssteen.

6 Ook nu zal mijn hoofd verhoogd worden boven mijn vijanden, die rondom mij zijn, en ik zal in Zijn tent offeranden des geklanks offeren; ik zal zingen, ja, psalmzingen den HEERE.

7 Hoor, HEERE! mijn stem, als ik roep; en wees mij genadig, en antwoord mij.

8 Mijn hart zegt tot U: Gij zegt: Zoek Mijn aangezicht; ik zoek Uw aangezicht, o HEERE!

9 Verberg Uw aangezicht niet voor mij, keer Uw knecht niet af in toorn; Gij zijt mijn Hulp geweest, begeef mij niet, en verlaat mij niet, o God mijns heils!

10 Want mijn vader en mijn moeder hebben mij verlaten, maar de HEERE zal mij aannemen.

11 HEERE! leer mij Uw weg, en leid mij in het rechte pad, om mijner verspieders wil.

12 Geef mij niet over in de begeerte mijner tegenpartijders; want valse getuigen zijn tegen mij opgestaan, mitsgaders die wrevel uitblaast.

13 Zo ik niet had geloofd, dat ik het goede des HEEREN zou zien in het land der levenden, ik ware vergaan.

14 Wacht op den HEERE, zijt sterk, en Hij zal uw hart versterken, ja, wacht op den HEERE.

Ik zal alle verzen wel ff neerzetten... deze vertaling heeft namelijk 7 berijmde verzen ik ik weet niet of 1773 er zes of zeven heeft.

1. God is mijn licht, mijn heil: Wie zou ik vrezen?
Hij is de Heer die hulp verschaft in nood,
mijn vaste burcht, ik hoef niet bang te wezen
Hij is't die mij beveiligt voor de dood.
Toen bozen mij belaagden in hun haat,
bijna verslonden met hun leugenmond,
was God het zelf die mij terzijde stond.
Zij strukelden en vielen metterdaad

2. Al zou mij ook een legermacht omringen,
ik vrees niet, maar verlaat mij op de Heer.
Al willen zij mij door d estrijd bedwingen,
ik steun op God en leg mij rustig neer.
Sterk blijft mijn hart in nood en krijgsgevaar,
want God is met mij, Hij verlaat mij niet.
Hij is het die het strijdperk overziet.
Zijn sterke arm werkt altijd wonderbaar.

3. Eén ding blijf ik steeds van de Here vragen,
één enkel ding dat heel mijn hart begeert:
Om in zijn tempel al mijn levensdagen
bij Hem te zijn, te wonen bij mijn Heer.
Daar in zijn huis, waar alles spreekt van Hem,
wil ik aanschouwen 's Heren lieflijkheid,
zijn schone dienst, verricht in heiligheid.
Ik wil aandachtig luistren naar zijn stem.

4. Want bij de Here ben ik wlgeborgen:
Hij voert mij in de schuilplaats van zijn tent.
Daar ben ik veilig Hij zal voor mij zorgen,
draagt mij naar hoogten die geen vijand kent.
Ik breng de Here offers tot zijn eer.
Hij heeft mijn vijand van zijn macht beroofd.
In zegepraal verheft zich nu mijn hoofd.
Daarom zing ik een loflied voor de Heer.

5. Hoor mij, o God, en antwoord uit genade,
op uw bevel zoek ik uw aangezicht.
Verberg U niet in toorn, maar sla mij gade,
U bent mijn heil, mijn levenskracht, mijn licht.
Al zijn van mij in tegensped en strijd
mijn vader en mijn moeder weggegaan,
toch keert U Zich niet af, maar neemt mij aan.
U zorgt voor mij in mijn verlatenheid.

6. Heer, wil mij onderwijzen in uw wegen,
wees mij een gids, die veilig mij geleidt.
Mijn tegenstanders zien dan dat uw zegen
mij hier een effen levenspad bereidt.
Wees mij nabij, behoed mij in gevaar.
Zie, hoe mijn vijand steeds op boosheid zint.
Gedoog niet dat de leugen overwint,
geef mij niet prijs aan de geweldenaar.

7. Zo ik niet had geloofd dat in dit leven
mij ziel Gods gunst en hulp genieten zou,
mijn God, waar was mijn hoop, mijn moed gebleven?
Ik was vergaan in al mijn smart en rouw.
Maar door Gods trouw keert mijn vertrouwen weer;
In zwakheid wordt des Heren kracht volbracht.
Betoon u sterk, houd moet, geloof en wacht.
Wacht dan, ja wacht, verlaat u op de Heer!

[Yael]

Ook een mooie psalmberijming en heeft nog veel overeenkomst met die van 1773 ook.

[johannes1]

hier de 1773 na heel wat typwerk

Psalm 27 (1773)
1.
God is mijn licht, mijn heil; wien zou ik vrezen?
Hij is de Heer, Die hulp verschaft in nood
Mijn levenskracht; ‘k heb niet vervaard te wezen
Hij is ’t Die mij beveiligt voor den dood.
Wanneer de macht der bozen sloeg aan ’t woen
En aanrukt, om zich met mijn vlees te voen
Stiet zelf dit rot, dat mij benauwt en haat
Den voet, en viel; omdat het God verlaat

2.
Al zie ik zelfs een leger mij omringen
Nog vrees ik niet; ‘k verlaat mij op den Heer;
‘k leg mij gerust, hierop vertrouwend neer
Deez’ ene zaak heb ik begeerd van God
Daar zoek ik naar; dit zij mijn zalig lot
Dat ik, zolang mij ’t levenslicht bescheen
In ’s Heeren huis mocht wonen hier beneen

3.
Och, mocht ik, in die heilige gebouwen
De vrije gunst, die eeuwig Hem bewoog
Zijn lieflijkheid en schonen dienst aanschouwen
Hier weidt mijn ziel met een verwond’rend oog
Want God zal mij, opdat Hij mij beschutt’
In ramp en nood versteken in Zijn hut
Mij bergen in ’t verborgen van Zijn tent
En op een rots verhogen uit d’ellend’

4.
God zal mijn hoofd nu boven ’s vijands benden
Verhogen; dies wil ik, met blij geschal
In Zijne tent het offer opwaarst zenden
Daar psalm en lied Zijn lof vermelden zal
Verhoor, o Heer toon mij een gunstig oog
Ik zal mijn stem verheffen naar omhoog
Verhoor mij toch, bewijs mij Uw gena
En antwoord mij, die voor Uw aanzicht sta

5.
Mijn hart zegt mij, o Heer van uwentwegen
Zoek door gebeen met ernst Mijn aangezicht
Dat wil, dat zal ik doen; ik zoek den zegen
Alleen bij U, o Bron van troost en licht
Verberg toch niet Uw oog van mij o, Heer
Ik ben Uw knecht, zie niet in toorne neer
Gij waart mijn hulp in al mijn zielsverdriet
O God mijns heils, begeef, verlaat mij niet

6.
Want schoon ik zelfs van vader en moeder
Verlaten ben, de Heer is goed en groot
Hij is en blijft mijn Vader en Behoeder
Leer mij, o God, Uw weg in allen nood
Bestuur, om mijns verspieders wil, mijn voet
Op ’t effen pad dat ’s vijands euvelmoed
Mij nimmer treff’vervoerd door list en dwang
Getuigt men vals tot mijnen ondergang

7.
Zo ik niet had geloofd, dat in dit leven
Mijn ziel Gods gunst en hulp genieten zou
Mijn God waar was mijn hoop, mijn moed, gebleven?
Ik was vergaan in al mijn smart en rouw
Wacht op den Heer’ godvruchte schaar, houd moed
Hij is getrouw, de bron van alle goed
Zo daalt Zijn kracht op u in zwakheid neer
Wacht dan, ja wacht, verlaat u op den Heer’.

[Marnix]

Het valt mij op dat er ontzettend veel woorden zijn veranderd om het zingbaar te maken:

Beschutt', d'ellend', woen... en ga zo maar door

Volgens mij zingt dat helemaal niet zo prettig als je noodgedwongen allerlei lettergrepen in moet slikken.

Sommige zinnen lopen ook heel raar:

Stiet zelf dit rot, dat mij benauwt en haat
Den voet, en viel; omdat het God verlaat

Dat "en viel" vind ik er heel vreemd in staan.

En bijvoorbeeld aanzicht ipv aangezicht.. en bij een godvruchte schaar denk ik al snel aan iets anders

[Maja de Bij]

Even op m'n Online Bibletje gezocht. Hier ook geen nieuwe berijming te vinden, ze zullen de rechten nog wel niet hebben. Aan overtypen uit m'n Liedboek heb ik geen zin.
Wel hebben ze Datheen. Dus om het compleet te maken:
Psalm 27

1 God is mijn licht, ‘t welk mij leidt in Zijn wegen,
En mijn heil, voor wien zal ik zijn bevreesd?
Hij is mijn levens kracht, tot mij genegen;
Voor wien zal ik schrikken in dit tempeest?
Als mij de bozen deden overloop,
Ende zochten mij te verslinden gaar,
Ik zag dan mijn vijanden in gevaar
Struikelen en vallen al overhoop.

2 Al waar ‘t, dat mij veel heirkrachten omvingen,
Zo zal toch, Heer! mijn hart hen vrezen niet,
Kome die wil, om mij nu te bespringen.
Ik sta vast op God in al mijn verdriet.
Eén ding heb ik begeerd, en tot den end
Zal ik ‘t ook begeren, Heer! met ootmoed:
Dat ik in Uw huis, daar Gij zijt bekend,
Mijn leven lang blijve tot mijn behoed.

3 Opdat ik daar mag merken en aanschouwen,
Heer! Uwes huis zeer schone heerlijkheid.
En den tempel, vrij zijnde van benauwen,
Wel mag alzins doorzien met vrolijkheid,
Want als ik zal wezen bezwaard met nood,
Ik zal daar verborgen zijn ‘t aller tijd,
En in een heimelijk oord zijn bevrijd,
En daarna verhoogd zijn in ere groot.

4 God doet mij gaan met den hoofd’ opgeheven,
Vrijmoedig onder mijn vijanden al;
Dies wil ik Hem lof, prijs en ere geven,
Met zang in Zijn huis ik Hem loven zal.
Als ik U, Heer! bidde, mij toch verhoort,
Wil mijn begeert’t genadiglijk verstaan;
In den nood wil mijn klachten nemen aan,
Ende zijt mij barmhartig naar Uw woord.

5 Mijn hart heeft, Heer! gevoeld in alle hoeken
Uw woord, ‘t welk mij inwendig aldus leert;
Benaarstig U om Mijn aanschijn te zoeken;
Gij ziet, dat ik ‘t gezocht heb en geëerd.
Keer toch van mij niet Heer! Uw aanschijn rein
In Uwen toorn verstoot niet Uwen knecht;
Gij zijt, Heer! mijn helper trouw en oprecht,
Verlaat mij niet, God! mijn Heiland allein.

6 Vader en moeder hebben mij verlaten;
Maar God bewaart mij als een kind zeer teer,
Ik ben benauwd door hen, die mij haten;
Dies leer mij ingaan den rechten weg, Heer!
Al mijn vijanden zoeken mijn verdriet;
Valse tuigen staan op, derwelker mond
Niet dan onrecht en spreekt tot aller stond;
Dies en geef mij in hare handen niet.

7 Hadt Gij mij dien troost niet laten verwerven
Dat ik nog in dit leven zou ontvaan
‘t Gebruik uwer goederen, vóór mijn sterven,
Ik waar onder den last des druks vergaan.
Daarom lankmoediglijk den Heer verwacht,
Zijt altijd wel getroost en onversaagd;
God zal eind’lijk helpen U, die nu klaagt.
Verbeid den Heer, op Zijn toekomst hebt acht.

[johannes1]

Beschutt', d'ellend', woen... en ga zo maar door

Volgens mij zingt dat helemaal niet zo prettig als je noodgedwongen allerlei lettergrepen in moet slikken.

zing het maar, het is simpel

Dat "en viel" vind ik er heel vreemd in staan.

bij de nieuwe berijming staat het ook vreemd vind ik.

En bijvoorbeeld aanzicht ipv aangezicht.. en bij een godvruchte schaar denk ik al snel aan iets anders

waar je dat aanzicht leest zie ik niet zo snel, misschien kan je me het even aanwijzen.

ik ga nu over de nieuwe berijming iets zeggen. in de eerste plaats heeft bepaalde stukken uit 1773 een nieuwe plaats gekregen zo is het begin van vers 6 naar vers 5 gegaan. de nieuwe berijming heeft ook woorden veranderd om het zingbaar te maken. net als de 1773. al vind ik de woorden uit de 1773 beter tot zijn recht komen dan bij de nieuwe. ze gebruikt woorden die niet uit de bijbel komen zoals de burcht uit vers 1. matrix je vond het vreemd en viel. deze zins stuk komt uit de bijbel vers 2.

[Marnix]

Hm Maja, dat zingt ook niet lekker... en wat is tempeest? Ik had al wel gehoord dat de zinnen in Datheen nogal krom lopen en zingen... dat heb ik in ieder geval bevestigd gekregen

Ik heb al moeite met de eerste zin... 't welk mij leidt in zijn wegen... dan loopt de toon al niet echt lekker volgens mij... 2e regel van vers 1 ook... het woord "mijn" daar zing je "mijn heil" op een hele andere intonatie dan wanneer je de zin normaal zou zeggen (de nadruk ligt er op "mijn" ipv op "heil"

(klein voorbeeldje)

zing het maar, het is simpel

Het is wel te zingen inderdaad maar ik zou het afschuwelijk vinden om al die woorden half te moeten zingen... en een psalm te eindigen met "d'ellend'" Misschien zingt het op hele noten welk beter

Nogal armzalig dichtstijl om alles zo op te lossen... heej het past niet... dan laten we gewoon een lettergreep uit het woord weg... zelf vind ik dat heel ergerlijk om te zingen. Dan vind ik die nieuwe vertaling stukken beter... goed lopende zinnen met normaal nederlands

Bij de nieuwe berijming staat het ook vreemd vind ik.

Lijkt me toch wel helder:

Toen bozen mij belaagden en bijna verslonden, was God het die mij hielp, Zij struikelden.... Hier kun je heel duidelijk zien (oa aan meervoudsvorm) dat dit op de bozen uit regel 5 slaat. Terwijl bij de oude vertaling het gaat over de macht der bozen.... Terwijl in de laatste regel juist enkelvoud wordt gebruikt (viel en niet vielen)... wat dat betreft vind ik de nieuwe berijming ook bijbelgetrouwer De laatste 4 regels van vers 6 vind ik ook onbegrijpelijk...

waar je dat aanzicht leest zie ik niet zo snel, misschien kan je me het even aanwijzen.

Laatste regel van vers 4.

ik ga nu over de nieuwe berijming iets zeggen. in de eerste plaats heeft bepaalde stukken uit 1773 een nieuwe plaats gekregen zo is het begin van vers 6 naar vers 5 gegaan. de nieuwe berijming heeft ook woorden veranderd om het zingbaar te maken. net als de 1773. al vind ik de woorden uit de 1773 beter tot zijn recht komen dan bij de nieuwe. ze gebruikt woorden die niet uit de bijbel komen zoals de burcht uit vers 1. matrix je vond het vreemd en viel. deze zins stuk komt uit de bijbel vers 2.

Het laatste heb ik zo te zien verduidelijkt. Ik vind de woorden uit de nieuwe vertaling juist beter omdat die over het algemeen begrijpelijker zijn... en toch de betekenis niet verandert. Maar dat komt misschien ook wel omdat in onze kerk uit de NGB-vertaling wordt gelezen en niet uit de statenvertaling. (over het algemeen hoor)...

Als ik in mijn NGB-bijbelvertaling kijk staat daar: Levens veste... nu weet ik dat deze bijbelvertaling ook behoorlijk bijbelgetrouw is... ik ben dus wel benieuwd welk woord er in de brontekst wordt gebruikt en of dit inderdaad beter als levenskracht of levensveste kan worden vertaald.