Om het rapport te begrijpen, is het belangrijk te beseffen dat de commissie alleen de klachten onderzoekt, en die moet relateren aan de integriteitscode. De commissie moet het echt
aangetoond vinden dat een norm van de integriteitscode is geschonden. Dat is een hoge lat. Als er een mogelijke alternatieve verklaring is, is het niet aangetoond.
In het rapport wordt eerst nagegaan of uit het proefschrift blijkt dat Mulder het Latijn niet machtig is.
Het eerste voorbeeld aangedragen door de klager betreft de titel van het homiletische boek van Saldenus. De kwestie is
hier in dit topic aan de orde geweest.
De commissie concludeert dat Mulder niet de meest voor de hand liggende interpretatie van de titel heeft gekozen. Maar, zegt de commissie, de strekking van de titel blijft ongeveer hetzelfde. En dat Mulder "voor een andere benadering heeft gekozen" (lees: het knullig vertaald heeft) bewijst niet dat Mulder niet in staat is om "op een zeker niveau" (lees: enigszins povertjes) van het Latijn kennis te nemen.
Het tweede voorbeeld komt van p. 49 van het proefschrift, waar Mulder een halve zin vertaald uit de Engelse vertaling van de Latijnse tekst. (
)
De Engelse vertaling (de bron van Mulder) heeft: "the whole craft of varying the oration by schemes and tropes."
Mulder vertaalt: "Geheel het ambacht om in de redevoering te variëren met opsommingen en stijlfiguren."
De klager is hier m.i. een beetje in de war (of de commissie geeft het niet goed weer), omdat klager zou hebben gezegd dat Mulder een citaat van Augustinus verkeerd heeft vertaald. Het citaat komt echter uit het boek van Hyperius, die weer terugverwijst naar Augustinus. Het gaat in elk geval om het woord 'schemes', dat Mulder weergeeft met 'opsommingen'. De commissie vindt dit correct vertaald. Nu ja, als je heel welwillend leest en het niet erg vindt dat er nogal vrij vertaald wordt, zou je dit wellicht niet hoeven af te wijzen als incorrect.
In elk geval blijkt ook uit dit voorbeeld niet onomstotelijk dat Mulder het Latijn niet zou hebben kunnen raadplegen.
Wat er wel uit blijkt, en dat is een kwestie van kwaliteit, dat Mulder zowel Hyperius als Augustins nog niet eens half begrepen heeft. Op p. 49 geeft Mulder niet duidelijk weer wat er in het hoofdstukje van Hyperius staat. Die somt namelijk aan de hand van Augustinus op welke overlap er allemaal zit tussen het vak van de retor en het vak van de prediker. En daarvan is "the whole craft of varying the oration by schemes and tropes" maar een van de zovele onderdelen. De keuze om juist deze frase weer te geven is niet goed te begrijpen en lijkt willekeurig gekozen zonder veel begrip van de tekst. Dat blijkt ook uit de vertaling zelf. 'Schemes and tropes' zijn namelijk categorieën retorische stijlfiguren. In het Nederlands heb je er niet echt een vertaling van, behalve leenwoorden: schema's en tropen. (Zie bijv.
deze website.) Kort gezegd komt het erop neer dat schema's bijzondere woordplaatsingen zijn, en tropen overdrachtelijk woordgebruik. 'Schemes' zijn dus geen opsommingen, al zijn opsommingen wel een schema. Kortom, het lijkt er sterk op dat Mulder wel de klok heeft horen luiden maar niet weet waar de klepel hangt.
