rotterdam schreef:De H.H.K. dominee Koppelaar heeft een doctoraalscriptie geschreven over de vroegchristelijke toekomstverwachting. Hij ziet de kerkvader Ireneüs van Lyon (ca. 140-202) als de vader van het chiliasme.
Het chiliasme moet al van heel vroege datum zijn, nog veel eerder dan de tijd van Ireneüs. Te denken valt dan aan de tijd van het intertestamentaire jodendom. Dat lees ik in verschillende bronnen. (Ook bijvoorbeeld in
Wikipedia)
Dat het chiliasme de overheersende visie was in de vroege kerk heb ik ook vernomen. (Zie dat artikel van ds. M. Klaassen.) Het keerpunt daarin ligt bij Augustinus, die het daar niet mee eens was. Door zijn invloed is dat anders geworden.
rotterdam schreef:Het werk van Irenaeus is de reformatoren niet ontgaan, Calvijn verwijst in zijn "Institutie" een tiental keren naar hem. De reformatoren zagen in hem, aldus dr. Meijering, "de representant van de nog verregaand onbedorven christelijke theologie."
Maar juist de reformatoren stonden nogal afwijzend tegenover het chiliasme. Dat behoeft de waarheid van jouw laatste citaat overigens nog niet weg te nemen.
Ds. M. Klaassen verwijst naar de Nadere Reformatoren, om zijn stelling kracht bij te zetten dat gereformeerde theologie en chiliasme prima samen kunnen gaan, maar dat argument overtuigt mij niet zo. Want waren die Nadere Reformatoren wel zo zuiver gereformeerd in alles? Stonden die ook niet aan invloeden bloot die niet uit gereformeerde bron kwamen? Volgens mij wel. De beweging van de Nadere Reformatie werd steeds mystieker en verinnerlijkte steeds meer, met W. Schortinghuis als meest extreme uitloper. Dus het is wat te simpel om te stellen: er waren predikanten die gereformeerd heetten, en die chiliastische opvattingen hadden. Dat is op zich waar, maar daar kun je nog niets uit concluderen.
Wel ziet ds. M. Klaassen een spanning tussen het dispensationalisme en de gereformeerde theologie. Dispensationalisme gaat nu eenmaal niet samen met de gereformeerde verbondsvisie. In de Beknopte Gereformeerde Dogmatiek wordt het dispensationalisme aangeduid als een radicale vorm van het chiliasme.