Het is toch een afscheid geweest, die Hemelvaart. Zeker, Pasen is het christelijke hoogfeest bij uitstek. Het christendom is niet te begrijpen zonder het geloof in de opstanding van Jezus Christus uit de dood.
Maar in het Nieuwe Testament wordt die Opstanding niet beschreven als een openbare zaak. Slechts af en toe wordt het sommige mensen duidelijk. Jezus komt en gaat steeds weer, wordt soms wel, soms niet herkend. Er blijven allerlei geruchten en misverstanden in de lucht hangen. Vooral bij zijn tegenstanders. Hij is feitelijk ook niet meer traceerbaar voor iedereen. Hij is, zogezegd, geen publieke figuur meer waar iedereen op zijn eigen manier nog achteraan kan lopen, zoals dat eerder wel het geval was.
Eigenlijk is Hij alleen maar zichtbaar en herkenbaar voor zijn volgelingen. Slechts een kleine intieme kudde blijft achter, een selecte groep die het voorrecht heeft om het contact met de Opgestane te kunnen onderhouden. Zou dit de definitieve vorm van christendom worden? Is dat het kerkmodel van de toekomst? Een kleine schuilkerk in een bovenzaal, een uitverkoren groep die alleen binnen de muren van haar eigen kleine organisatie de Heiland kan ontmoeten?
De Hemelvaart verandert alles. De Hemelvaart wil volgens mij zeggen dat Jezus' betekenis en macht veel grotere vormen aanneemt dan zijn volgelingen voor mogelijk hadden gehouden. In de afscheidsredes wordt daar ook naar verwezen. Het gaat om de hele wereld, om alle volken, natiën en tongen. Jezus' werk krijgt hemelse, universele proporties. Vanuit de hemel, dat wil zeggen, goddelijk uittorenend over de gehele wereld zal het werk van Christus voortaan gestalte krijgen. Christus Triomfator. Wanneer zijn volgelingen Hem vast willen houden, hem exclusief aan zichzelf willen binden, hem claimen voor hun eigen kleine, vervolgde parochie of huisgemeente, dan wordt dit als een misverstand aan de kaak gesteld. De angst, die er wellicht geweest is, wordt door Jezus weggenomen. Hij zal er voor zorgen dat zij niet als wezen achter blijven. Hij zal een Trooster zenden.
En die troost komt in de vorm van de uitstorting van de Heilige Geest. Dit hangt ten nauwste samen, denk ik, met het wereldwijde allesomvattende belang van Jezus' werk. Het is niet zomaar bedoeld voor een intieme kring volgelingen, voor een enkel volk Israël, voor mensen alleen uit Judea of Samaria. Nee, het is bedoeld om tot zegen te zijn zover de wereld reikt, tot aan de einden der aarde. Met Pinksteren wordt de Kerk geboren, maar dan wel de wereldwijde Kerk, de Kerk van alle talen, de Kerk van alle werelddelen. De Kerk die uitwaaiert, te beginnen in Jeruzalem tot overal waar mensen zijn. De Kerk deelt het Evangelie en zal broeders en zusters uit de gehele wereld gaan erkennen.
Wat zou het bevrijdend zijn, wanneer alle christenen op deze wereld zich heden ten dage weer door dit feest aan elkaar verbonden zouden voelen en niet langer hun heil zouden zoeken in een exclusieve band met Jezus die voor anderen gesloten is. Ik denk natuurlijk aan de teksten uit Handelingen (Kretensen en Arabieren enz. enz. enz.). Maar meer nog aan de vele, vele christelijke denominaties die hun identiteit zo vaak ontlenen aan de "grote verschillen" die zijn op het gebied van leer en leven hebben met andere christenen. Zou Pinksteren, als het definitieve hemelse commentaar op het grote heilsfeit van Pasen niet beter onze richtlijn kunnen zijn? Zodat er toch nog iets beleefd wordt van de ene heilige katholieke christelijke Kerk.
gravo
(protestants, maar dat is gelukkig geen 'hemelse' categorie)