Leith schreef: (...) Nou zijn er hier op dit forum waarschijnlijk ook christenen die evolutie accepteren. Aan jullie de vraag: Hoe is dit te rijmen met Genesis? Is het poëtisch bedoeld? Is de bijbel nog wel het onfeilbare woord van God?
Ik ben benieuwd naar jullie reacties.
Leith,
Dit debat wordt vaak stukgeslagen door het hanteren van hele simpele stellingen, die vooral bedoeld zijn om de 'tegenstander' belachelijk en monddood te maken. Ook in deze draad kom je ze weer tegen.
Om een mening te vormen over het probleem wat je te berde hebt gebracht, moet je eigenlijk kennis hebben op twee gebieden. Allereerst moet je weten op grond waarvan de evolutie-theorie nog steeds als betrouwbare verklaring wrdt gehanteerd. Ik weet daar zelf te weinig vanaf, dus daarvoor zul je anderen moeten raadplegen. Ik heb overigens geen aanleiding om het wetenschappelijke werk hiervoor te wantrouwen. Daarvoor heeft de wetenschap in het algemeen op vele andere gebieden te veel betrouwbare verklaringen gevonden.
Ik kan je wel iets vertellen over de bijbelwetenschap. Belangrijk is in dit verband de chronologie van de Bijbel. Voordat het schrift ontstond, werd kennis (religieus of niet-religieus) mondeling overgedragen. We hebben daar zo goed als geen historische bronnen meer van. De oudste delen van de Bijbel zijn geschreven niet lang nadat het schrift ontstaan is. het is dus goed mogelijk dat er al vele generaties lang mondeling kennis werd overgedragen en dat daarvan elementen terecht zijn gekomen in de Bijbel.
Waar het om gaat is de vaststelling, dat de bijbelschrijvers die iets opschreven over het ontstaan van hemel, aarde en leven, dit al terugkijkend deden. Misschien gebruikten zij oude verhalen, misschien hebben zij dingen zelf bedacht. In ieder geval hebben zij er een compositie van gemaakt. Zowel literair is er een vorm voor bedacht, maar ook inhoudelijk hebben de schrijvers er aan bijgedragen.
Dat ze terugkeken is natuurlijk al direct zichtbaar, wanneer we zien dat de eerste 5 boeken in de traditie aan Mozes worden toegekend, terwijl hij in het merendeel van de verhalen uit die eerste 5 boeken niet aanwezig is of zelfs niet aanwezig kan zijn (bijv. alle verhalen vanaf de beschrijving van zijn dood / opneming).
Kortom, de Bijbel is gecomponeerd en de Genesis verhalen zijn ver na de 'genesis' zelf geschreven. Het kunnen geen ooggetuigenverslagen zijn geweest. daarom moeten we ze ook lezen als geloofsverhalen, die het geloof beschrijven van de auteur en zijn voorgeslacht.
Het debat wordt echter keer op keer opnieuw gevoerd door een opvatting die jij ook noemt, namelijk dat de Bijbel onfeilbaar zou zijn. Deze verabsolutering van de tekst gaat voorbij aan de werkelijke ontstaanswijze van de Bijbel:
1. Er zijn schrijvers die hun eigen stijl, vorm, overtuiging en voorstelling in de tekst hebben meegenomen (naast overleveringen of openbaringen, zoals dromen visioenen). Veel dinegn zijn ook gewoon herleidbaar tot de stijl of het inzicht van één specifieke bijbelschrijver.
2. Door de tekst geheel te isoleren van haar ontstaansgeschiedenis, wordt de tekst op islamitische wijze tot heilig blad gemaakt. Zoals bekend ziet de islam de Koran als een boek dat rechtstreeks uit de hemel is gevallen, geschreven is in de hemelse taal, het Arabisch en eigenlijk bij vertalingen al niet meer zuiver is. Deze opvatting, waarbij het boek op geen enkele manier door een mensenhand is aangeraakt lijkt wel wat op de genoemde opvatting in het christendom dat de Bijbel het onfeilbaar Woord van God zou zijn.
Ik vind dat niet juist geformuleerd. De Bijbel zelf geeft aan het Woord van God al meerdere betekenissen: het is het scheppingswoord (In den beginnen was het Woord), het is het rechtstreekse preken tot profeten (en het Woord geschiedde tot...) en ook Jezus wordt het Woord van God genoemd. Het Woord van God wordt bijbels gezien kennelijk zowel in openbaringen, in de schepping als in Jezus gevonden. Niet alleen in de Bijbel.
3. Onfeilbaar leidt al gauw tot de idee, dat de Bijbel compleet is, af. Dat suggereert dat alle kennis die ontstaat na afsluiting van de Bijbel of in de kern al aanwezig moet zijn in de Bijbel of geen relevante kennis is of niet in tegenspraak kan zijn met de Bijbel. De kennis die we echter uit de wetenschap hebben verkregen toont aan dat die opvatting niet houdbaar is. De Bijbel zegt niks over virussen, kernfusie, zwarte gaten, DNA of NikkelCadmium-batterijen, maar dat wil niet zeggen dat die kennis onwaar is, irrelevant of toch ergens in de kiem reeds in de Bijbel aanwezig. Nee, de Bijbel is een tijdsdocument, met beperkte inhoud. De Bijbel weet niet alles wat voor haar tijd gebeurd is, maar ook niet alles wat na haar tijd gebeurd is.
Helemaal niet erg, maar het predikaat ' onfeilbaar' suggereert te veel.
Volgens mij is de 'zuivere' christelijke opvatting ook dat de Bijbel ons genoeg vertelt omtrent God en dat God voor die boodschap allerlei mensen met hun eigenaardigheden heeft gebruikt. het gaat in de Bijbel ook niet om een systematisch systeem, om de letterlijkheid van de vaak poetische teksten (vol gelijkenissen, symboliek, lofdichten, liederen, klachten en vreugde-uitingen), maar om zaken van het hart: geloof, hoop, liefde. De Bijbel is een emotioneel geschrift over God en mens. Over schuld, over verlossing, over pijn en redding, over gerechtigheid en barmhartigheid, over vertrouwen, gebed en offer.
Een boek waarin God als emotioneel betrokken wordt beschreven, kan nooit een letterlijke openbaring van die God zijn. Eerder een ervaringsverslag van de omgang met die God.
gravo