Een stuk terug ging het over verschil in verbondsvisie. Nou heb ik zelf nooit de neiging om voor de verbondsvisie van een bepaalde kerk te kiezen. Kerkgenootschappen gaan immers altijd selectief om met de bijbelse gegevens. En bovendien leef ik niet graag bij (kerkelijke) dogmatische beschouwingen. Naar mijn indruk doen veel mensen dat, en ik zie daar het grote gevaar in dat men het contact met de bijbelse gegevens dan wat te veel verliest.
Het bijbelboek Deuteronomium heb ik als heel erg vormend ervaren voor het krijgen van een kijk op Gods verbond. Genesis 17 is natuurlijk ook een belangrijk hoofdstuk daarin. En het boek Hebreeën is leerzaam.
In het kerkelijke denken lijkt wel een beetje de sfeer te heersen van: 'Het verbond? Dat is alleen maar zégen!' In de Gereformeerde Gemeenten lossen ze het op door het verbond dan dus te beperken tot de uitverkorenen. (Wat m.i. meer een baptistische oplossing is dan een gereformeerde.) En in de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) durven ze het wel aan om de geldigheid van het verbond wel in zijn volle omvang te nemen, voor alle bondelingen dus. Maar dat het verbond slechts zegen inhoudt voor degenen die naar Gods verbond wandelen, en dat het vloek inhoudt voor hen die zich daar niet zoveel aan gelegen laten liggen, daar hoor ik minder over. De vloek van het verbond, zoals dat in
Deuteronomium 28 maar liefst 4 keer zo lang aan de orde komt als de zegen (!), dat blijft op de achtergrond.
Dat het verbond bepaald niet alleen maar zegen is, maar zelfs primair vloek kan zijn in zijn uitwerking - nl. bij het ongelovig blijven van de meesten - blijkt alleen al uit de verwoording die je tegenkomt in
Deuteronomium 29, de verzen
12,
14 en
19. Zoals het in de Statenvertaling staat is de meest letterlijke weergave van het Hebreeuws. (
אֶת-הַבְּרִית הַזֹּאת וְאֶת-הָאָלָה הַזֹּאת /
et-haberit hazot we-et-ha-alah hazot = dit verbond en deze vloek; uit vers 14.)
En dat die klem in het Nieuwe Testament verouderd zou zijn, dat geloof ik niet, want de schrijver van Hebreeën schrijft niks minder indringend en krachtig.
Wat dat betreft is het getuigenis van de Bijbel echt wel krachtig zat tegen doodse volkskerken, ondanks het feit van een bepaald niet gergemse verbondsvisie. Want de Bijbel trapt niet in die valkuil van lievigheid, waarin de vrijgemaakten zo veelvuldig gevallen zijn.