Da Vinci Code & De Levende God
Recensenten vonden de film behoorlijk tegenvallen, maar alleen al dankzij de enorme ophef over ‘De Da Vinci Code’ zal het ongetwijfeld een enorm succes worden. Ik had het boek nog niet gelezen, maar wilde wel eens weten of het inderdaad zo gevaarlijk en godslasterlijk is als veel Christenen beweren.
In de ‘Da Vinci Code’ komt Robert Langdon (Tom Hanks) op het spoor van een mysterieus geheim dat, als het geopenbaard zou worden, de wereld op z’n kop zou zetten. De Christelijke wereld voornamelijk, want in Naam van God wordt al eeuwenlang bloed vergoten. De openbaring van dit geheim zou daar voorgoed een einde aan kunnen maken.
Het geheim betreft de Heilige Graal. Dat niet de drinkbeker van het Heilig Avondmaal blijkt te zijn, zoals bijv. in de legende van King Arthur, maar een persoon: Maria Magdelena. Die was volgens het verhaal getrouwd met de Heere Jezus. En dat niet alleen, zij was ook zwanger van Hem en zou door Hem geroepen zijn om Zijn Kerk te bouwen. Gedurende meer dan twee uur zijn wij getuige van een geheimzinnige speurtocht naar de nakomeling van de Heere Jezus. Deze wordt echter door een geheim genootschap beschermd en de Rooms Katholieke Kerk wil koste wat het kost voorkomen dat dit geheim openbaar wordt gemaakt. Dit zou namelijk een einde betekenen van haar kerkelijke leer en macht.
Is de film godslasterlijk? Ja, ik vind toch van wel. “Gij zult Mijn Naam niet ijdel gebruiken”, zegt de Heere in Zijn Woord. Ik vind het dan ook jammer dat de auteur van ‘De Da Vinci Code’, Dan Brown, de Heere Jezus heeft gebruikt in zijn verhaal. Want het soort verhaal spreekt mij enorm aan. Brown gebruikt bestaande beelden en historische mythen – en ook wel degelijk geschiedkundige feiten – voor een spannend, fictief verhaal. Door bekende beelden en verhalen en échte locaties te gebruiken, komt het verhaal desondanks heel realistisch over. Het zou echt gebeurd kúnnen zijn.
Dankzij dit soort verhalen gaan mensen zich misschien weer interesseren voor geschiedenis. En voor symboliek, wat een belangrijke rol speelt in deze film. Want het is waar wat Robert Langdon in de film zegt: wil je de geschiedenis begrijpen, dan zul je haar symbolen moeten kennen. Maar nogmaals, het is betreurenswaardig dat Dan Brown de Heere Jezus heeft willen gebruiken voor zijn verhaal. Slim is het natuurlijk wel, want het heeft voor bijzonder veel publiciteit gezorgd. Maar het is absoluut geen waardig gebruik van de Persoon en de Naam van Christus.
De centrale vraag in het verhaal is eigenlijk of de Heere Jezus daadwerkelijk goddelijk was, zoals door Christenen wordt geloofd. Nu is dit door de eeuwen heen altijd bestreden, ook door Christenen. De laatste jaren zijn er steeds meer mensen die wel geloven in het werk van de Heere Jezus Christus, maar niet in Zijn godheid.
Als bekend zou worden dat de Heere Jezus getrouwd zou zijn geweest en nakomelingen zou hebben – kortom ‘een gewoon mens was’, zoals in de film wordt gezegd – zou dit het einde betekenen van het Christelijk geloof. God zou dan niet bestaan. Waarom die conclusie wordt getrokken, wordt eigenlijk niet duidelijk in de film. Wellicht dat dit wel nader wordt uitgelegd in het boek. Dit is dus eigenlijk een behoorlijke misser in het verhaal. Na meer dan twee uur een intensieve speurtocht gevolgd te hebben, wordt er een conclusie getrokken die het christelijk geloof eigenlijk helemaal niet ondermijnt. Waarom zou de Heere Jezus geen God kunnen zijn geweest als Hij getrouwd was? Een behoorlijke misser dus. Wel opmerkelijk dat de auteur de Bijbel beter heeft begrepen dan de meeste Christenen: hij beseft dat de godheid van Christus een cruciale rol speelt.
Dat beseft ook Robert Longdon. Aan het einde van de film vertelt hij de Heere Jezus als kind om hulp te hebben gebeden en écht te hebben geloofd in Hem. De openbaring van dit geheim zou dit geloof ondermijnen omdat de Heere Jezus niet meer zou zijn geweest dan een Mens. Een Mens die stierf aan het kruis, maar niet opstond uit de dood. Aan het einde van de film – als de nakomeling van de Heere Jezus bekend is geworden – lijkt Hanks het eigenlijk niet zo belangrijk meer te vinden dat het geheim geopenbaard wordt. Want veel mensen halen nu eenmaal hun hoop en steun uit het geloof.
Dat is wat er eigenlijk gezegd wordt en dat is dan ook het sluwe gevaar van deze film. De gedachte leeft reeds bij de mensen die deze film bekijken en zal hierdoor alleen maar versterkt worden. Zij worden dus verder van de waarheid afgedreven. Bovendien lijkt het allemaal wel héél realistisch, wat wel degelijk een rol kan spelen, al moet dit niet overdreven worden. Maar bepaalde gedachten zullen mensen er zeker uit oppikken.
Dat is lastig. Zo kan bijvoorbeeld niet ontkent worden dat de Rooms Katholieke Kerk eeuwenlang verantwoordelijk is geweest voor de meest gruwelijke vervolgingen uit Naam van God. Maar hoe vertellen wij mensen dan dit niets te maken heeft met het ware geloof in Christus?
De film vormt dus een absolute uitdaging voor Christenen. Hoe gaan wij hier mee om? Wat als wij met mensen in gesprek komen die deze film hebben gezien en hier wellicht bepaalde denkbeelden van hebben overgenomen? Persoonlijk lijkt het mij niet tactisch om deze film aan te vallen, zoals dat nu gebeurd. Daardoor krijgt het verhaal alleen maar meer aandacht en bovendien maakt de kerk daarmee een kwetsbare indruk. Alsof een dergelijk verhaal een einde zou kunnen maken aan het Christelijk geloof! Zolang Christus leeft in eeuwigheid komt er aan het geloof geen einde.
Als Evangelisatiemiddel vind ik de film niet geschikt, al ben ik wel van mening dat wij alles kunnen aangrijpen om de Heere bekend te maken. Naar aanleiding van deze film kun je zeker een gesprek met mensen beginnen. Velen van ons zullen vooral proberen de onwaarheden in de film te weerleggen. Of dat echt zin heeft, is nog maar vraag. Wie wijst op de Schrift, zal tegengeworpen krijgen dat de Bijbel in haar huidige samenstelling, niet alle informatie bevat. In de film wordt namelijk verteld dat er ook andere geschriften zijn, die niet werden opgenomen in de Rooms Katholieke canon. Veel mensen zullen dus ook nieuwsgierig zijn naar de andere, gnostische geschriften zoals het Evangelie van Thomas. Mensen worden nu eenmaal getrokken door mysterieuze, duistere zaken. Niet door de Bijbel, want die achten zij bekend. Uiteindelijk komt het toch allemaal neer op geloof. Wij hoeven niet te bewijzen dat de Bijbel waarheid is, wij moeten het geloven. Meer dan ooit moeten wij niet verzuimen de Heere te bidden om wijsheid. Het is de Geest die door ons moet werken, om mensen op een juiste manier bekend te maken met Christus.
Zoals Prediker al zegt: er is niets nieuws onder de zon. De denkbeelden die gepresenteerd worden in de film, zijn niet nieuw en vormen geen grotere bedreiging dan andere ‘bedreigingen’. Paulus greep de ‘onbekende God’ aan om de Atheniërs met Christus bekend te maken en streed niet tegen de valse gedachten en goden die er leefden onder hen. Hij zette er iets beters tegen over: een levende God. Als wij de Da Vinci Code gaan bestrijden, omdat deze het bestaan van God ontkent, vergeten wij mensen bekend te maken met de levende God. Dus mijn advies is dat van Paulus aan Timotheus: ‘doe het werk van een Evangelist’!
