Is het chiliasme combineerbaar met de gereformeerde leer?

[elbert]

Calvijn zag geheel geen toekomst meer voor het joodse volk, toch?

Laat me raden: je kent Calvijn alleen van sites die negatief over hem schrijven?
Nee hoor: Calvijn is heel positief over joden die Jezus als Messias aanvaarden.

Ik zit er trouwens over te denken om binnenkort eens een topic te openen met teksten van Calvijn. Misschien leren sommigen hem dan beter kennen dan alleen van de karikaturen.
Maar goed, laten we maar weer ontopic gaan, voordat we iemand op z'n stokpaardje helpen.

Ontopic: ik denk dat met name bij de nadere reformatoren er meer oog is voor het chiliasme. Ook wel logisch: de reformatoren waren meer bezig met de RK-kerk dan dat ze zich specifiek met eindtijdscenario's bezighielden. Over die eindtijdscenario's is er trouwens meestal wel verschil van inzicht geweest en ook dat is niet zo vreemd.

[rotterdam]

hebben we die eigenijk wel echt afgezworen?http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/gereformeerde_bond_licht_israelvisie_toe_1_775128

heb je dit ook gelezen ?

De Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland blijft de vervangingstheologie „krachtig” afwijzen. Ook de zogenoemde tweewegenleer wijst de GB af.

[1a2b3c]

Van dispensationalisten heb ik begrepen dat joden geen geestelijke zegeningen toekomen, maar dat ze zich slechts met natuurlijke zegeningen tevreden moeten stellen.
Calvijn merkt hier op (in de Institutie) dat degenen die zo denken, joden tot minder dan varkens maken... Hij ziet dus ook geestelijke zegeningen voor de joden.

Zet jij andere meningen dan de jouwe graag zo zwart en eenzijdig mogelijk weg? In het topic over dispensationalisme (viewtopic.php?f=30&t=14588) heb je uitgebreid mee gediscussieerd las ik net. Tenzij je kort van geheugen bent weet je best dat je bovenstaande opmerking een karikatuur is.
Net als je opmerking over over de mening van geloofsdopers over vroeggestorven baby's. Die maak je, geheel onterecht, ook zo zwart mogelijk.
Had ik van jouw niet verwacht, erg flauw! (netjes uitgedrukt)

[elbert]

Zet jij andere meningen dan de jouwe graag zo zwart en eenzijdig mogelijk weg? In het topic over dispensationalisme (viewtopic.php?f=30&t=14588) heb je uitgebreid mee gediscussieerd las ik net. Tenzij je kort van geheugen bent weet je best dat je bovenstaande opmerking een karikatuur is.

Ik hou er wel van om de dingen duidelijk neer te zetten en dat doe ik om de consequenties van wat er gezegd wordt, boven water te krijgen. Maar, toegegeven, ik heb niet helemaal goed geciteerd. Dispensationalisten zeggen dat Israel vrijwel alleen aardse zegeningen toekomt en de gemeente vrijwel alleen hemelse. Dit i.t.t. natuurlijke versus geestelijke zegeningen. Maar eigenlijk is dit verschil niet zo groot. Want natuurlijke zegeningen hangen sterk samen met aardse zegeningen en geestelijke met hemelse. Dat mag je zwartmaken noemen, feit is dat men het zelf zegt, zie bijv. deze post van Wilsophie.
Het citaat van Calvijn is overigens geheel correct, want in zijn tijd waren er mensen die beweerden dat de zegen van de joden hierin bestond dat ze een land konden krijgen, een goede oogst enz. als ze zich maar aan Gods geboden hielden. Dat is overigens ook waar (bijv. Deut. 28), maar het was zeker niet de enige zegen die ze konden verwachten.
Hier het citaat van Calvijn (N.B. het gaat hier over doop en besnijdenis):

Want zij schilderen ons de Joden als zo vleselijk, dat ze meer
op beesten gelijken dan op mensen: zeggende namelijk, dat het met hen gesloten
verbond niet verder reikt dan het tijdelijke leven, en dat de hun gegeven beloften
betrekking hebben op tegenwoordige en lichamelijke goederen. Indien dit leerstuk
waarheid is, wat blijft er dan anders over dan te zeggen, dat het Joodse volk een
tijdlang met Gods weldaad verzadigd is geweest, evenals men een kudde varkens in
het hok vetmest, opdat het eindelijk door een eeuwig verderf zou omkomen? Want
zodra wij de besnijdenis en de aan haar verbonden beloften aanhalen, antwoorden zij,
dat de besnijdenis een letterlijk teken was en haar beloften lichamelijk waren.

En hoe vaak ben ik dit argument al niet tegengekomen in discussies over de doop? Zie bijv. deze post.

Net als je opmerking over over de mening van geloofsdopers over vroeggestorven baby's. Die maak je, geheel onterecht, ook zo zwart mogelijk.
Had ik van jouw niet verwacht, erg flauw! (netjes uitgedrukt)

De mening van geloofsdopers over vroeggestorven baby's heb ik met opzet sterk aangezet, ook hier weer om duidelijk te maken dat geloofsdopers weglopen voor de consequenties van hun eigen mening over de doop van kinderen. Want de ene tekst wordt gebruikt om aan te geven dat een kind niet gedoopt zou mogen worden, terwijl, als je de lijn doortrekt, je dan naar mijn mening ook moet zeggen dat een kind verloren is als het jong sterft. Voor dit laatste loopt men (gelukkig overigens) weg, maar helemaal consequent vind ik het niet. Dat is mijn mening en daar mag je het natuurlijk mee oneens zijn.

[mealybug]

Laat me raden: je kent Calvijn alleen van sites die negatief over hem schrijven?
Nee hoor: Calvijn is heel positief over joden die Jezus als Messias aanvaarden.

Dat waren destijds over het agemeen slechts gedwongen dopen, denk ik he?.
Ik vraag me af wat Calvijn nu gezegd zou hebben, wanneer hij een steeds groter wordenende groep volgelingen van Jezus had gezien onder de joden, welke de kinderdoop massaal afkeurt als facet van de vervangingsleer.
(doop vervangt besnijdenis)
Wat zou Calvijn gezegd hebben van de totstandkoming van het land Israel, wat vanaf haar begin al wonderlijk bewaard gebleven is, waardoor zijn kanttekeningen die de joden had vervangen door ''de christelijke kerk'' in de Boeken der profeten, blootlegt ?

Misschien moet de ''gereformeerde leer'' (welke?) toch echt eens ''met de tijd mee''...
Weer een nieuwe bijbelvertaling/uitleg?

[1a2b3c]

Ik hou er wel van om de dingen duidelijk neer te zetten en dat doe ik om de consequenties van wat er gezegd wordt, boven water te krijgen. Maar, toegegeven, ik heb niet helemaal goed geciteerd. Dispensationalisten zeggen dat Israel vrijwel alleen aardse zegeningen toekomt en de gemeente vrijwel alleen hemelse. Dit i.t.t. natuurlijke versus geestelijke zegeningen. Maar eigenlijk is dit verschil niet zo groot. Want natuurlijke zegeningen hangen sterk samen met aardse zegeningen en geestelijke met hemelse. Dat mag je zwartmaken noemen, feit is dat men het zelf zegt, zie bijv. deze post van Wilsophie.
Het citaat van Calvijn is overigens geheel correct, want in zijn tijd waren er mensen die beweerden dat de zegen van de joden hierin bestond dat ze een land konden krijgen, een goede oogst enz. als ze zich maar aan Gods geboden hielden. Dat is overigens ook waar (bijv. Deut. 28), maar het was zeker niet de enige zegen die ze konden verwachten.
Hier het citaat van Calvijn (N.B. het gaat hier over doop en besnijdenis):

Ik hou er ook van om duidelijk te zijn, en duidelijk is iig geval dat er onder dispensationalisme ook diverse stromingen zijn.
En gezien je bijdragen in het andere topic weet je dat ook, terwijl je je hier een beetje van de domme houdt. Het gaat dus niet alleen over zwartmaken.
Als ik over ... gereformeerden zeg dat het evangelie alleen aan de uitverkorenen mag worden aangeboden, en ze daarom het evangelie alleen maar in wensende zin bepreken omdat ze niet weten wie de uitverkorenen zijn, dan doe ik daarmee geen recht aan de gereformeerden omdat dat maar een heel klein deel is.

Dispensationalisten zeggen iig dat alle verbonden met Israël zijn gesloten, en het nieuwe verbond lijkt mij geestelijk van aard.
De dispensationalisten waar ik het mee eens ben zeggen heel duidelijk dat iedere Jood die tot geloof/wedergeboorte komt een lid is van het lichaam van Christus (samen met de gelovige heiden), en dus gezegend is met alle geestelijke zegeningen. Zie de Efeze-brief.
Maar laten we het er maar op houden dat je de dispensationalisten niet zo goed begrepen hebt.

De mening van geloofsdopers over vroeggestorven baby's heb ik met opzet sterk aangezet, ook hier weer om duidelijk te maken dat geloofsdopers weglopen voor de consequenties van hun eigen mening over de doop van kinderen. Want de ene tekst wordt gebruikt om aan te geven dat een kind niet gedoopt zou mogen worden, terwijl, als je de lijn doortrekt, je dan naar mijn mening ook moet zeggen dat een kind verloren is als het jong sterft. Voor dit laatste loopt men (gelukkig overigens) weg, maar helemaal consequent vind ik het niet. Dat is mijn mening en daar mag je het natuurlijk mee oneens zijn.

Nou gelukkig maar dat ik het oneens mag zijn met jouw mening over wat jij denkt wat mijn mening is.
En over weglopen voor de consequenties en lijnen doortrekken ..... de uitverkiezingsleer van Calvijn trekken we ook maar niet door want de consequentie daarvan zou wel eens het bovengenoemde voorbeeld kunnen zijn.

[alexander91]

En over weglopen voor de consequenties en lijnen doortrekken ..... de uitverkiezingsleer van Calvijn trekken we ook maar niet door want de consequentie daarvan zou wel eens het bovengenoemde voorbeeld kunnen zijn.

Niet echt een argument. Klinkt bijna als dat de boodschap is dat we van geen enkele geloofsovertuiging de consequenties na moeten gaan. Ik zou zeggen: trek de lijnen van de uitverkiezingsleer door en kijk waar je uitkomt. Dat is de beste manier om dit soort leringen te testen, want als de onvermijdelijke consequenties onbijbels zijn, betekent dat dat de leer foutief is of bijgesteld moeten worden. Daar zouden we allemaal voor open moeten staan. Het staat jou dus vrij de consequenties van de uitverkiezingsleer te vinden en te onderbouwen (dat ze dat ook daadwerkelijk zijn) en daarmee een conclusie te trekken over deze leer. Maar netzogoed mag Elbert dat doen met het chiliasme lijkt mij.

[1a2b3c]

Niet echt een argument. Klinkt bijna als dat de boodschap is dat we van geen enkele geloofsovertuiging de consequenties na moeten gaan. Ik zou zeggen: trek de lijnen van de uitverkiezingsleer door en kijk waar je uitkomt. Dat is de beste manier om dit soort leringen te testen, want als de onvermijdelijke consequenties onbijbels zijn, betekent dat dat de leer foutief is of bijgesteld moeten worden. Daar zouden we allemaal voor open moeten staan. Het staat jou dus vrij de consequenties van de uitverkiezingsleer te vinden en te onderbouwen (dat ze dat ook daadwerkelijk zijn) en daarmee een conclusie te trekken over deze leer. Maar netzogoed mag Elbert dat doen met het chiliasme lijkt mij.

Mijn punt is dat je niet selectief enkele argumenten uit een leer moet halen om daarmee aan de haal te gaan en er zo een karikatuur van gaat maken.
Op die manier kun je ook niet tot eerlijke conclusies komen.

[Boaz]

Calvijn, Institutie, boek 4 hoofdstuk 16 schreef:
Want zij schilderen ons de Joden als zo vleselijk, dat ze meer
op beesten gelijken dan op mensen: zeggende namelijk, dat het met hen gesloten
verbond niet verder reikt dan het tijdelijke leven, en dat de hun gegeven beloften
betrekking hebben op tegenwoordige en lichamelijke goederen. Indien dit leerstuk
waarheid is, wat blijft er dan anders over dan te zeggen, dat het Joodse volk een
tijdlang met Gods weldaad verzadigd is geweest, evenals men een kudde varkens in
het hok vetmest, opdat het eindelijk door een eeuwig verderf zou omkomen? Want
zodra wij de besnijdenis en de aan haar verbonden beloften aanhalen, antwoorden zij,
dat de besnijdenis een letterlijk teken was en haar beloften lichamelijk waren.

Elbert schreef:

En hoe vaak ben ik dit argument al niet tegengekomen in discussies over de doop? Zie bijv. deze post.

De landbelofte die aan Abraham is gedaan, is wel degelijk een aardse belofte. Daar naar toe heb ik verwezen, er staat bij: lees Genesis er maar op na.
Maar na het Verbond met Abraham kwam er een Verbond met David en een Sinaitische verbond, waarvan die laatste is vervangen door het Nieuwe verbond nadat Israël het Sinaitische verbond had verbroken. We weten allemaal dat het Verbond met David + het Nieuwe verbond verder rijkt dan aardse zegeningen.

Ik pleit er ook altijd voor goed te definiëren over welk verbond je het hebt, als je schrijft over 'het verbond', want ze zijn verschillend: de een is eeuwig, de ander voorwaardelijk enz. Je kunt die verbonden niet op één hoop gooien, zoals men helaas vaak wel doet.
Als jij, Elbert, dan Calvijn aanhaalt die begint over 'het' gesloten verbond met de Joden, dan gooit ook Calvijn alle verbonden op één hoop en gaat dan dingen beweren die niet opgaan.

Heel terecht schrijft 1a2b3c dat er de zegeningen voor het Joodse volk wel degelijk, naast aards, ook geestelijk zijn, want uiteindelijk zijn àlle verbonden met hen gesloten, en geen één met de kerk.

Ik weet niet of je me opzettelijk zo citeert, of je er niet van bewust bent, maar kloppen doet je reactie niet Elbert.

[elbert]

De landbelofte die aan Abraham is gedaan, is wel degelijk een aardse belofte. Daar naar toe heb ik verwezen, er staat bij: lees Genesis er maar op na.
Maar na het Verbond met Abraham kwam er een Verbond met David en een Sinaitische verbond, waarvan die laatste is vervangen door het Nieuwe verbond nadat Israël het Sinaitische verbond had verbroken. We weten allemaal dat het Verbond met David + het Nieuwe verbond verder rijkt dan aardse zegeningen.

Elk opeenvolgend verbond in de Bijbel bevat het vorige verbond en is tegelijkertijd rijker (d.w.z. openbaart meer) dan het vorige verbond. De opeenvolging van verbonden is dus als een bloem die steeds verder opengaat. Daarmee gooien we dus niet alles op 1 hoop, zoals je beweert, maar zeggen we wel dat de wortels en de steel enz. dezelfde zijn.

Ik pleit er ook altijd voor goed te definiëren over welk verbond je het hebt, als je schrijft over 'het verbond', want ze zijn verschillend: de een is eeuwig, de ander voorwaardelijk enz. Je kunt die verbonden niet op één hoop gooien, zoals men helaas vaak wel doet.
Als jij, Elbert, dan Calvijn aanhaalt die begint over 'het' gesloten verbond met de Joden, dan gooit ook Calvijn alle verbonden op één hoop en gaat dan dingen beweren die niet opgaan.

Beste Boaz, je hebt kennelijk niets van Calvijn gelezen. Je kunt de Institutie bijvoorbeeld hier bestellen. Het kost een paar centen, maar dan kun je tenminste direct op de bron reageren in plaats van horen zeggen. Dan kun je ook lezen dat hij niet alles op 1 hoop gooit, maar wel verbanden ziet tussen de verbonden. Dit in tegenstelling tot jou en anderen, die de verbonden als losse zwerfstenen zien in plaats van een heilshistorisch huis.

Heel terecht schrijft 1a2b3c dat er de zegeningen voor het Joodse volk wel degelijk, naast aards, ook geestelijk zijn, want uiteindelijk zijn àlle verbonden met hen gesloten, en geen één met de kerk.

Ik weet niet of je me opzettelijk zo citeert, of je er niet van bewust bent, maar kloppen doet je reactie niet Elbert.

Ik citeer alleen jezelf:

We hebben het hier over het verbond met Abraham, en die kent alleen aardse zegeningen.

Ik lees daar niets over geestelijke zegeningen.

[Boaz]

@ Elbert
De verbonden kun je niet op één hoop gooien, alsof het één groot verbond is. dat doet men wel als men over 'het verbond' spreekt, alsof het één groot verbond is.

Het verbond met Abraham is een verbond zonder voorwaarden, een eeuwig verbond. Het Sinaitisch verbond daarentegen is een voorwaardelijk verbond, dat het Joodse volk verbroken heeft. Dit kan je alleen om die reden al niet door elkaar halen of op één hoop gooien. In de gereformeerde leer wordt daar geen onderscheid in gemaakt, men spreekt altijd over 'het verbond' alsof er maar één verbond is en men definieert de gebruikte term nooit.

Het Verbond met Abraham had een aardse zegen: de landbelofte was aards.
Ik ageer er altijd tegen dat wij als gelovigen uit de volkeren bij dit Verbond zijn ingelijfd, dat zijn we niet: we mogen wel delen in de zegen die God al voorzegd heeft die zou komen: de Messias die is voortgekomen uit dit Joodse volk.
In het topic over de doop heb ik hier wel meer over geschreven. Maar dat daarom de zegeningen voor het joodse volk alleen maar aards zijn, heb ik nooit gezegd, nogmaals: er zijn meer verbonden met hen gesloten, lees het Davidisch verbond bijvoorbeeld maar eens door.

[mealybug]

Niemand verstelt een oude mantel met een lap die nog niet gekrompen is, want dan trekt de nieuwe lap de oude stof kapot en wordt de scheur nog groter.
'Ook doet men jonge wijn niet in oude zakken; anders barsten de zakken en de wijn loopt weg en de zakken gaan verloren; maar men doet jonge wijn in nieuwe zakken en beide blijven samen behouden
''Alles is nieuw geworden''.
''Het oude is de verdwijning nabij.''
Allemaal uitspraken van Jezus Zelf, die beslist niet wijzen op een continuering van een verbond.


De gelijkenis van de bloem en de steel en de steeds verder openende bloem is dan ook niet bijbels
En veel belangrijker nog dan dat, een verbond behoudt niet, maar HIJ behoudt.
En daarvoor hoef je NIET eerst tot een verbond te behoren, volgens mij.

[elbert]

@ Elbert
De verbonden kun je niet op één hoop gooien, alsof het één groot verbond is. dat doet men wel als men over 'het verbond' spreekt, alsof het één groot verbond is.

Kun je me vertellen wat Calvijn hier bedoelt met "het verbond"? Pas dan kun je zeggen of hij het op één hoop gooit of niet.
Overigens een strikvraagje dat hier helemaal bij past: bij welk verbond hoort de besnijdenis eigenlijk?

Het verbond met Abraham is een verbond zonder voorwaarden, een eeuwig verbond.

Dit is volkomen onjuist. Ook het verbond met Abraham heeft voorwaarden:
Gen. 17:10 Dit is Mijn verbond dat u moet houden tussen Mij en u en uw nageslacht na u: al wie mannelijk is bij u moet besneden worden.
14 Maar hij die mannelijk en onbesneden is, van wie het vlees van zijn voorhuid niet besneden wordt, die persoon moet van zijn volksgenoten worden afgesneden; hij heeft Mijn verbond verbroken.

Het Sinaitisch verbond daarentegen is een voorwaardelijk verbond, dat het Joodse volk verbroken heeft. Dit kan je alleen om die reden al niet door elkaar halen of op één hoop gooien. In de gereformeerde leer wordt daar geen onderscheid in gemaakt, men spreekt altijd over 'het verbond' alsof er maar één verbond is en men definieert de gebruikte term nooit.

Zie hierboven: als je bij het verbond met Abraham niet ziet dat daar ook voorwaarden aan verbonden zijn, dan kun je ook niet het juiste onderscheid maken tussen het verbond met Abraham en het verbond op de Sinai. N.B. de gereformeerde leer ziet dat bij elk verbond er voorwaarden zijn voor ons en ook dat elk verbond onvoorwaardelijk en eenzijdig door God wordt opgericht.

Het Verbond met Abraham had een aardse zegen: de landbelofte was aards.
Ik ageer er altijd tegen dat wij als gelovigen uit de volkeren bij dit Verbond zijn ingelijfd, dat zijn we niet: we mogen wel delen in de zegen die God al voorzegd heeft die zou komen: de Messias die is voortgekomen uit dit Joodse volk.

Gal. 3:29 En als u van Christus bent, dan bent u Abrahams nageslacht en overeenkomstig de belofte erfgenamen.
Erfgenaam ben je als je deelt in een testament, een verbond (in het grieks is diatheke = testament = verbond).
Hoe kun je erfgenaam zijn als je niet genoemd wordt in het testament?

De gelijkenis van de bloem en de steel en de steeds verder openende bloem is dan ook niet bijbels

Het is helemaal niet moeilijk om dit Bijbels te onderbouwen. Bijvoorbeeld:

Ez. 16:59 Want zo zegt de Heere HEERE: Ik zal met u doen zoals u gedaan hebt: u hebt de eed veracht door het verbond te verbreken.
60 Toch zal Ík denken aan Mijn verbond met u in de dagen van uw jeugd. Ik zal met u een eeuwig verbond maken.
61 Dan zult u zich uw wegen herinneren en te schande worden, wanneer u uw zusters die ouder zijn dan u en degenen die jonger zijn dan u, hebt aangenomen. Ik zal u hen tot dochters geven, maar niet op grond van het verbond met u.
62 Want Ík zal met u Mijn verbond maken. Dan zult u weten dat Ik de HEERE ben,
63 opdat u eraan denkt, u schaamt en uw mond niet meer opendoet vanwege uw smaad, wanneer Ik voor u verzoening doe over alles wat u gedaan hebt, spreekt de Heere HEERE.

Israel had het verbond (Sinaiverbond) verbroken, maar God denkt aan Zijn verbond en maakt met hen een eeuwig (nieuw) verbond. Zo zie je dat de verbonden elkaar opvolgen en tegelijkertijd in elkaar overgaan. Want het nieuwe komt voort uit de verbondsbreuk van het oude.

En wat denk je van Lev. 26:42? dan zal Ik denken aan Mijn verbond met Jakob. En ook aan Mijn verbond met Izak, en ook aan Mijn verbond met Abraham zal Ik denken, en Ik zal denken aan het land.

Zijn dit nu 3 verbonden? Of 4 als je het land meetelt? Nou, je ziet dat het verbond steeds vernieuwd wordt, ik denk dat dat de beste conclusie is.

N.B. Jezus gebruikt de gelijkenis van jonge wijn in oude zakken enz. niet om naar het oude en nieuwe verbond te wijzen, maar om naar Zijn aanwezigheid en naar Zijn lijden en sterven te wijzen. Zolang de Bruidegom er nog is, hoeft er niet gevast te worden.

[Boaz]

Boaz schreef:

Het verbond met Abraham is een verbond zonder voorwaarden, een eeuwig verbond.

Elbert:

Dit is volkomen onjuist. Ook het verbond met Abraham heeft voorwaarden:
Gen. 17:10 Dit is Mijn verbond dat u moet houden tussen Mij en u en uw nageslacht na u: al wie mannelijk is bij u moet besneden worden.
14 Maar hij die mannelijk en onbesneden is, van wie het vlees van zijn voorhuid niet besneden wordt, die persoon moet van zijn volksgenoten worden afgesneden; hij heeft Mijn verbond verbroken.

Daar heb je zeker een punt, maar God was de Enige die tussen de beide rijen dode dieren doorliep. Het lopen tussen deze dode dieren symboliseerde de gedachte: Mag dit met mij overkomen als ik dit verbond verbreek. Abraham sliep, God ging er alleen door, en Hij zal dit verbond nooit verbreken. De individuele Jood kan dit verbreken door zich niet te laten besnijden, maar collectief zal dit verbond altijd bestaan.

Alle andere punten heb ik al eerder uitgebreid besproken, ik ga niet in de herhaling vallen.

[elbert]

Daar heb je zeker een punt, maar God was de Enige die tussen de beide rijen dode dieren doorliep. Het lopen tussen deze dode dieren symboliseerde de gedachte: Mag dit met mij overkomen als ik dit verbond verbreek. Abraham sliep, God ging er alleen door, en Hij zal dit verbond nooit verbreken. De individuele Jood kan dit verbreken door zich niet te laten besnijden, maar collectief zal dit verbond altijd bestaan.

God verbreekt nooit Zijn kant van het verbond, want Hij is trouw.

N.B. de gereformeerde leer ziet dat bij elk verbond er voorwaarden zijn voor ons en ook dat elk verbond onvoorwaardelijk en eenzijdig door God wordt opgericht.

Bij elke verbondsbreuk, volgt ook een verbondssstraf. In het verbond met Abraham is dat de uitsluiting uit het volk, in het Sinaiverbond is dat de ballingschap. Op het Sinaiverbod volgde de komst van de Messias en het nieuwe verbond ("de tijd van verbetering" Hebr. 9:10).