Hierbij mijn aftrap (elders onlangs in iets andere vorm ook al geplaatst).
Bijbelgetrouwheid is in zowel reformatorische als evangelische kringen een belangrijk goed. Bijbelgetrouwheid wordt vaak 1 op 1 gerelateerd aan de opvatting dat de bijbel onfeilbaar is. Mijn probleem is dat ik zeker bijbelgetrouw wil zijn, maar niet geloof dat de bijbel onfeilbaar is. Volgens veel mensen is die combinatie onmogelijk. Tijd voor een toelichting dus
Als ik stel dat ik niet geloof dat de bijbel onfeilbaar is dan ligt de conclusie voor de hand dat ik dus vind dat dat bijbel feilbaar is en dus dat er fouten in de bijbel staan. En logischerwijs wordt me dat dan ook voor de voeten geworpen. Begrijpelijk, maar niet helemaal terecht omdat die voor de hand liggende conclusie niet juist is. Op de welbekende kopieer en vertaalfouten na geloof ik niet dat er 'fouten' in de bijbel staan. Dat wat er in de bijbel staat is ook datgene wat God er in wilde hebben (om het maar eens menselijk uit te drukken). Verheldert dat de zaak? Waarschijnlijk niet
Misschien moet ik mijn mening anders formuleren: ik geloof niet dat het woord 'onfeilbaar' het meest geschikte woord is om het gezag van de bijbel mee aan te duiden. Naast het feit dat ik 'betrouwbaar' en veel persoonlijker woord vind heeft mijn mening t.a.v. dat woord 'onfeilbaar' vooral te maken met de manier waarop dat woord tegenwoordig gebruikt wordt. Als 'men' stelt dat de bijbel onfeilbaar is dan wil men daar 9 van de 10 keer (als het niet vaker is) mee zeggen dat de bijbel een historisch en natuurkundig juiste weergave van de feiten geeft. En daar zit hem nou net mijn probleem want ik geloof niet dat dat het geval is. Logische conclusie lijkt dan weer dat ik beweer dat de bijbel historische en natuurkundige feiten onjuist weergeeft. Ook dat is weer een onjuiste conclusie omdat ik simpelweg niet geloof dat de bijbel (altijd) historische en natuurkundige feiten wil doorgeven. Bekend voorbeeld is uiteraard de uitspraak dat de zon ondergaat en (daaraan gekoppeld) dat de bijbel ons een platte, stilstaande aarde met een eromheen draaiende zon schetst. Staat er een fout in de bijbel als een bijbelschrijver schrijft dat de zon ondergaat? Letterlijk genomen klopt de uitspraak natuurlijk niet, maar het woord 'fout' is hier simpelweg niet op z'n plaats. Het gaat immers niet om het geven van natuurkundige informatie. De schrijver sluit enkel aan bij de menselijke waarneming.
Een andere vergelijking: mijn oudste zoon (4) is de laatste tijd erg bezig met de dood. We hebben hem verteld dat mensen die van God houden en sterven bij God in de hemel komen. Voor ons is dat verdrietig maar voor de overleden mensen zelf niet omdat het in de hemel altijd feest is. Hij kwam toen met de vraag of er in de hemel dan altijd slingers hangen. ('t is een doordenkertje hè ) Ik heb hem toen verteld dat dat inderdaad het geval is. Heb ik daarmee gelogen? Heb ik onjuiste informatie doorgegeven? Natuurlijk niet, ik heb hem in aardse kleutertermen een idee gegeven van wat feest in de hemel inhoudt. Een feest zonder slingers is in de ogen van zo'n kind immers geen echt feest. In de hemel is het, zo weet hij nu, in ieder geval echt feest. Natuurlijk hangen er in de hemel niet letterlijk slingers. Maar daar gaat het toch ook helemaal niet om? Ik heb me enkel aangepast aan de belevingswereld van een kind en daarmee iets van de essentie van de hemelse werkelijkheid (die ik als volwassenen al niet eens kan doorgronden) doorgegeven.
Op een andere website werden nav de discussie die ontstond na Ouweneels opschuiven, de verschillende mogelijkheden om de betrouwbaarheid van de bijbel weer te geven als volgt onder woorden gebracht:
Er zijn twee mogelijkheden:
1) Ofwel de betrouwbaarheid van verhalen hangt altijd samen met hun historische accuratesse en natuurkundige exactheid. In dat geval is bijbelgetrouw wie de bijbelverhalen leest als in overeenstemming met de natuurkundige en historische feitelijke werkelijkheid. Als het er staat, moet het ook zo gebeurd zijn.
2) Ofwel de betrouwbaarheid van verhalen is gelegen in hun accuratesse in de betekenis die ze geven aan God, mens en wereld. In dat geval is bijbelgetrouw wie in de bijbelverhalen een betrouwbare gids ziet om de mens aan Gods hand door de wereld te loodsen.
Het zal duidelijk zijn dat ik me in die tweede mogelijkheid goed kan vinden en dat ik, op die manier, bijbelgetrouw wil zijn.
Discuss!
Klaas
