jas schreef:...In de oude bedeling was het vooral de wet waaronder men leefde. Hoewel de Bijbelheiligen natuurlijk eveneens in het verbond der genade begrepen waren als de ware gelovigen in het Christelijk tijdperk was de algemene leer die der wet en niet die der genade. (al deze dingen heb ik onderhouden)
...
Een beetje buiten het onderwerp, maar ik vind het wel een interessante kwestie...
De meesten lezen hier blijkbaar rustig overheen, zonder dat er kritische vragen in hen opkomen. Bij mij is dat anders. Voor dergelijke kwesties ben ik nogal gevoelig.
Ik ben zelf nogal voorzichtig om dergelijke tegenstellingen te poneren. Ik heb meer de neiging om de overeenkomsten van OT en NT te zoeken en te benadrukken. Het gaat er bij mij namelijk niet echt in dat we in de tijd van het NT met iets heel anders van doen zouden hebben dan in de tijd van het OT. Ik vind dat haast een beetje het christendom verraden, en het jodendom gelijk geven. (Ik wil daarmee niet zeggen dat jij dat hier doet of bedoelt. Maar ik zie hier accenten die ik zelf anders zou zetten.)
Ik geloof niet zo zeer in een tegenstelling van: OT was wet, NT is genade. Ik denk dat dat véél genuanceerder ligt.
Wat betreft het NT: denk aan de brief van Jakobus! Hij dringt aan op de werken. Die moeten er zijn, want zonder de werken is het geloof dood. Zegt hij daarmee in feite niet net zoiets als Mozes? Die spoort het volk ook steeds aan om Gods wet te onderhouden: de werken dus.
I Johannes 2:3 is ook een mooie in dit kader:
En hieraan kennen wij, dat wij Hem gekend hebben, zo wij Zijn geboden bewaren.
En wat zei Jezus precies over 'niet een ieder die Here Here roept'? Mattheüs 7:23:
En dan zal Ik hun openlijk aanzeggen: Ik heb u nooit gekend; gaat weg van Mij, gij, die de ongerechtigheid werkt!
Voor ongerechtigheid staat er in het Grieks: anomia, dat is letterlijk: wetteloosheid. (NBG '51: ...gij werkers der wetteloosheid.)
Dat ligt aardig in de lijn van Jakobus en Mozes, nietwaar?
Vandaag moest ik ook even aan Romeinen 2:12 denken. Daar staat:
Want zovelen, als er zonder wet gezondigd hebben, zullen ook zonder wet verloren gaan; en zovelen, als er onder de wet gezondigd hebben, zullen door de wet geoordeeld worden.
(...zonder wet... in het grieks staat daar: ...anomoos... Eén woord dus, waarin het lijkt op ons woord: wetteloos.
...onder de wet... grieks: en nomooi, heel letterlijk: in de wet; ...door de wet... grieks:...dia nomou...)
Onwillekeurig had ik het begrip wet tot nu toe nooit echt ingevuld, en dacht ik altijd aan de wet in het algemeen. Vandaag dacht ik echter: eigenlijk wel logisch om hierbij aan de wet van Mozes te denken. Dat kan niet missen, gezien Paulus daar nogal eens over handelt, lijkt mij.
In Romeinen 1:17b schrijft Paulus:
gelijk geschreven is: Maar de rechtvaardige zal uit het geloof leven.
En daarmee zij we aangekomen bij: wat het OT betreft. Want Paulus citeert hier Habakuk 2:4.
Het is waar dat je in de Psalmen nogal eens aantreft, zoiets als: zie, in onschuld wandelt Uw knecht.
Maar in I Johannes 3:21 lees ik:
Geliefden! Indien ons hart ons niet veroordeelt, zo hebben wij vrijmoedigheid tot God;
Johannes schrijft dus niet: ...dan is er wat mis met uw geloof, dan ontbreekt het bij u aan zondebesef.
Johannes is ook geen subjectivist, want in het vers ervóór, vers 20, schrijft hij:
Want indien ons hart ons veroordeelt, God is meerder dan ons hart, en Hij kent alle dingen.
Er zijn natuurlijk ook verschillen tussen OT en NT.
Een verschil tussen OT en NT, is dat in het NT zo nadrukkelijk de naam Jezus Christus klinkt, en centraal staat.
Dat kon in het OT nog niet, want Hij was nog niet verschenen.
Wat me wel eens is opgevallen, is dat je wel in het OT bepaalde termen tegenkomt die ons heel sterk doen denken aan Jezus Christus.
Zoals de gezalfde in Psalm 2. Gezalfde is in het hebreeuws: massiach. De vergriekste vorm daarvan: Messias.
Of het hebreeuwse woord voor redding (SV: heil) in Psalm 3: jesjua.
Ik meen me te herinneren dat de latere joden Jezus niet Jesjua wilde noemen in de Talmoed - zoals hij eigenlijk heette - maar dat ze opzettelijk die laatste -a weglieten. De link was hun blijkbaar te duidelijk en te storend!
En wie zal bij Psalm 110 niet onvermijdelijk aan Christus denken?!
En er is vast meer over te zeggen.
Kijkend naar kerkelijk Nederland, vrees ik dat er nogal eens verkeerde accenten gezet worden, waardoor er onterechte tegenstellingen worden gestimuleerd tussen OT en NT. In reformatorisch Nederland, en ik bedoel vooral de zg. zwaardere kerken, wil men er graag aan dat niet een ieder die 'Here Here' roept het Koninkrijk van God binnengaat (Matth. 7:23). Maar ik denk dat ze dan eerder geneigd zijn aan een tekort aan bevindingen en geestelijke ervaringen te denken, dan aan een tekort in de houding om Gods wet na te leven. (De tekst oppervlakkig lezen, heet dat ook wel.) Nee, ik bedoel natuurlijk niet dat er rechtvaardigheid uit de wet is. Ik heb de brieven van Paulus aan de Romeinen en de Galaten echt wel gelezen! (Of, wat het OT betreft: wat dacht je van Deut. 9? Maakt dat hoofdstuk eigenlijk ook geen korte metten met de rechtvaardigheid van Israël puur en alleen door eigen wetswerken?) Maar een streven naar heiliging, naar het naleven van Gods wetten, hoort er helemaal bij in het christelijke leven.
Ik bedoel te zeggen: je kan zó'n sterk accent gaan leggen op de genade, en op Gods eenzijdige genadewerk, dat andere aspecten van de Bijbel uit het zicht raken.
En een dergelijke zwakte kan veroorzaken dat men op andere gebieden in de theologie ook scheef gaat.
Ik ben het overigens verder wel met je eens, jas.
heel mooi verwoord Christa! ik ben het helemaal met je eens.