Jan Zwemer in het ND over de GerGem

[TheKeimpe]

Reactie van ds. Visscher:
http://www.nd.nl/newsite/artikelen/20050114/dinp0140093.xml

Moet hem zelf nog lezen, maar nu kan iedereen dat doen.

[wh]

Blijkbaar is er geen zinnig weerwoordt tegen deze Zwemer?

Ik ben blij met de reactie van ds Visscher, ik wil alleen maar op de manier
van schrijven van dhr Zwemer reageren.
Want er zijn mensen zoals ds Visscher die veel beter kunnen reageren
op de inhoud.

[Aragorn]

Als we er even van uit gaan dat de toon de muziek maakt, moet ik dan
nog meer zeggen

Hm, ik het stuk gelezen, maar eerlijk gezegd vind ik het nu niet bepaald een hatelijk of laag stuk.. wel hadden de laatste 3 alinea's van mij niet gehoeven, die vind ik dan weer een beetje sneu geformuleerd.

Maar wat denk jij, wh, dat het veel uit zou maken hoe de toon was? Het boek van vd. Zwaag gebruikt toch ook de juiste toon voor een theologische dissertatie (kheb het niet gelezen, maar ik denk dat je daar wel vanuit mag gaan)? Het resultaat is hetzelfde..

[wh]

Als we er even van uit gaan dat de toon de muziek maakt, moet ik dan
nog meer zeggen

Hm, ik het stuk gelezen, maar eerlijk gezegd vind ik het nu niet bepaald een hatelijk of laag stuk.. wel hadden de laatste 3 alinea's van mij niet gehoeven, die vind ik dan weer een beetje sneu geformuleerd.

Maar wat denk jij, wh, dat het veel uit zou maken hoe de toon was? Het boek van vd. Zwaag gebruikt toch ook de juiste toon voor een theologische dissertatie (kheb het niet gelezen, maar ik denk dat je daar wel vanuit mag gaan)? Het resultaat is hetzelfde..

Ik hoop niet dat het resultaat het zelfde is, dit krantenartikel gaat hopenlijk
zo snel mogelijk bij iedereen bij het oudpapier, het boek v.d. Zwaag heeft
duidelijk veel aandacht gehad in de media, en er zijn verschillende reacties
op geweest. Die aandacht verdienen deze losse flodders in het ND van Zwemer niet.

[PeterD]

Blijft één ding over; het gebed voor de rechte leer.

Ik denk vooral zelfreflectie. Of is dat geen goed gebruik in dit kerkgenootschap??

Lijkt me wel, maar dat hoeft niet persé in een kerkgenootschap. Dat geldt ons ieder ook persoonlijk.

[Aragorn]

Hm, begrijp ik het goed als ds. Visscher zegt: hij heeft geen gelijk en dat is op verschillende plaatsen al weerlegt en het gaat nog steeds goed met de gergem want er is kerkgroei?

Overigens wel opmerkelijk dat alleen de gergem dissidenten creeert, in de ogg of de ggin kom je die niet echt tegen en in andere kerken is men blijkbaar pluriform genoeg om het niet als dissidentie te zien.

[Maarten]

Ik heb de drie artikelen gelezen naar aanleiding van Zwemer. Er is ook nog een artikel genaamd 'Zindelijk' verschenen in het ND. Als ik de artikelen lees en probeer te zien wat nu eigenlijk het probleem is, dan vraag ik mezelf af of we elkaar wel echt verstaan. Begrijpen we echt van elkaar wat we bedoelen en zeggen we wat we bedoelen. Als dit ontbreekt kan het zo zijn dat de intenties van predikanten verkeerd begrepen worden door critici, dat critici verkeerd begrepen worden door predikanten en dat er verwijdering ontstaat waar eenheid zou moeten zijn.

Ik ben tegen discussie en voor gesprek. Waarbij we doorvragen naar de bedoelingen van de ander en de ander werkelijk proberen te begrijpen.

[Boekenlezer]

http://www.nd.nl/newsite/artikel.asp?id=54667

Wat vinden jullie van dit artikel?
In een eerste lezing word ik er niet vrolijk van. Ik moet er verder nog goed over nadenken.

Wat ik ervan vond: met zo'n artikel verstevig je weer lekker de karikatuurbeelden, die mensen zo graag maar al te grif overnemen.
Veel mensen loeien maar wat als koeien, zonder zèlf echt onderzoek te doen, laat staan grondig. Dat bevordert die Jan Zwemer op die manier (on)behoorlijk.
Zou het niet een beter idee geweest zijn als hij dat artikel in het RD had laten zetten? Juist het ND lijkt mij een krant met lezers, waarvan wellicht behoorlijk wat niet meer hebben dan een simplistisch karikatuurbeeld van de Gereformeerde Gemeenten.

Daarom had ik met dat artikel van ds. W. Visscher zoiets van: Gelukkig, krijgen de ND-lezers tóch nog enige gelegenheid om ook een verhaal te horen van de andere kant.

Daarmee zeg ik niet dat er helemaal niks negatiefs te vertellen valt over de Gereformeerde Gemeenten. Zo heb ik ook wel mijn ernstige bezwaren tegen bepaalde uitlatingen van ds. A. Moerkerken, zoals ik in een andere discussie al eens duidelijk heb gemaakt.
Maar is dat iets wat uniek is voor dat kerkverband? Nee, bepaald niet! Zijn er eigenlijk wel kerkverbanden waar je niet een verhaal à la Jan Zwemer over kunt schrijven? (Natuurlijk, dan wel over andere punten, afhankelijk van het kerkverband.) Ik denk dat dat voor ieder kerkverband wel kan lukken, als je erop uit bent.

Kortom: een ongelukkige zet, om een dergelijk artikel zo pontificaal in het ND te plaatsen.

[Sabra]

Wat ik ervan vond: met zo'n artikel verstevig je weer lekker de karikatuurbeelden, die mensen zo graag maar al te grif overnemen.
Veel mensen loeien maar wat als koeien, zonder zèlf echt onderzoek te doen, laat staan grondig. Dat bevordert die Jan Zwemer op die manier (on)behoorlijk.Zou het niet een beter idee geweest zijn als hij dat artikel in het RD had laten zetten? Juist het ND lijkt mij een krant met lezers, waarvan wellicht behoorlijk wat niet meer hebben dan een simplistisch karikatuurbeeld van de Gereformeerde Gemeenten.

Ik zie niet in dat door het artikel van Dr. Jan Zwemer er een karikatuur beeld wordt geschetst van de Gereformeerde Gemeente. Hij constateert een aantal zaken en er wordt hier niet inhoudelijk op ingegaan. Men blijft steken bij de constatering dat dit onbehoorlijk in zijn werk is gegaan. Bovendien denk ik niet dat de lezers van het Nederlands Dagblad een dergelijk vertekend beeld hebben van de Gereformeerde Gemeente. Dit doet overigens geheel niet ter zake in hetgeen er wordt gezegd van dit kerkgenootschap.

Daarom had ik met dat artikel van ds. W. Visscher zoiets van: Gelukkig, krijgen de ND-lezers tóch nog enige gelegenheid om ook een verhaal te horen van de andere kant.

Elk zichzelf serieus nemend medium past hoor en wederhoor toe.

Daarmee zeg ik niet dat er helemaal niks negatiefs te vertellen valt over de Gereformeerde Gemeenten. Zo heb ik ook wel mijn ernstige bezwaren tegen bepaalde uitlatingen van ds. A. Moerkerken, zoals ik in een andere discussie al eens duidelijk heb gemaakt.
Maar is dat iets wat uniek is voor dat kerkverband? Nee, bepaald niet! Zijn er eigenlijk wel kerkverbanden waar je niet een verhaal à la Jan Zwemer over kunt schrijven? (Natuurlijk, dan wel over andere punten, afhankelijk van het kerkverband.) Ik denk dat dat voor ieder kerkverband wel kan lukken, als je erop uit bent.

Wat mij opvalt is dat men totaal niet ingaat op de door Zwemer aangehaalde punten. Is het soms erg dat men kritiek heeft op bepaalde zaken binnen een kerkverband? Vooral het punt wat hij maakt over de behandeling van schrijvers van wellicht kritische stukken ten aanzien van dit kerkverband is mijns inziens een zeer belangrijk punt. Iets wat ook totaal niet naar voren komt in hetgeen Ds. Visscher schrijft.

Dat er over allerlei andere kerkverbanden iets te zeggen valt staat als een paal boven water, maar dat is hier niet het issue. Het issue is de kritiek die wordt geuit, en die door niemand wordt weerlegd of wordt onderbouwd. Dat is het punt waar het over zou moeten gaan.

[TheKeimpe]

Ik ga hieronder dan maar eens wat inhoudelijke kritiek leveren.

Een gelovige moet 'zichzelf mishagen' en langdurig in geloofsonzekerheid verkeren voor hij zich bekeerd mag noemen.

Eerste punt is juist, voor de nietbekenden met dit taalgebruik, het betekent dat je jezelf vanwege je zonde schuldig en strafbaar weet, omdat God een rechtvaardig God is, die de zonde niet door de vingers ziet. Lijkt mij trouwens ook volledig Bijbels.
De langdurige geloofsonzekerheid wordt echter NIET gepropageerd. Mogelijk kan ik hier verklaren waar deze karikatuur vandaan komt. In de preken wordt weleens gewaarschuwd voor het zomaar over alles heenstappen. Hiermee wordt bedoeld dat een leven met God begint met het beleven dat je schuldig bent, en het belijden van deze schuld. Zonder dat je je schuldig weet, zul je ook niemand nodig hebben die je verlost van de schuld en de straf daarop. Bijbels te onderbouwen met de woorden: Die gezond zijn hebben de Medicijnmeester niet nodig, maar die ziek zijn.

Allen bekritiseerden in meer of mindere mate de manier waarop de bekering tot gelovige - in deze kringen wordt immers zo'n beslissende gebeurtenis noodzakelijk geacht - in de prediking wordt beschreven en dus tevens min of meer normatief gesteld.

Even over het cursieve gedeelte: voelt aan als: maar dat is helemaal niet nodig, zo'n beslissende gebeurtenis. Het komt op mij behoorlijk suggestief over, maar dat kan ook persoonlijk zijn.

Moerkerken accepteert geloofsonzekerheid als een gangbare en meestal langdurige houding jegens Gods oproep tot geloof.

Dat hij accepteert dat dit gebeurt, dus dat hij onderkent dat dit zo is, wil nog niet zeggen dat hij het ook goedkeurt.

Moerkerken neemt ook aan dat in bepaalde reeksen bijbelse gebeurtenissen, zoals de verhalen van de discipelen of de aartsvaders, modellen te vinden zijn voor de fasen die aan geloofszekerheid vooraf gaan. Zelfs de mild kritische ds. Harinck moest hiervan zeggen: allerlei waarheden zijn binnengehaald die niet behoren tot het gedachtegoed van Reformatie en Nadere Reformatie. Scribenten uit andere gereformeerde denominaties deden vergelijkbare uitspraken.

Mijns inziens een terecht punt. Binnen het geheel van de GG wordt hier verschillend over gedacht en er is meer ruimte voor verscheidenheid hieromtrent dan met wil zien. Ook een dominee die vaak geschaard wordt onder degenen die dicht bij ds. Moerkerken staan gaf in een preek aan dat hij hier anders over dacht.

De reactie vanuit het regeerkasteel van de Gereformeerde Gemeenten op de kritiek is een mengeling van afweer en stilzwijgen. Argumenten of een beroep op de belijdenisgeschriften lijken niet erg besteed aan Moerkerken en de zijnen. De critici wordt in het minste geval verweten de goede bedoelingen van de kerkleiders smadelijk te miskennen. In het ergste geval wordt hun, zoals Blaauwendraad en Van der Zwaag overkwam, de toegang tot het Avondmaal ontzegd. Blaauwendraad werd met verwijtende blikken en het uitblijven van andere communicatie het leven zo zuur gemaakt dat hij in 2001 overstapte naar de Nederlandse Hervormde Kerk.

Het woord regeerkasteel is absoluut een stemmingmakend woord, en doet afbreuk aan de integriteit van de schrijver. Het moet worden toegegeven dat het inderdaad moeilijk valt voor ds. Moerkerken om goed met kritiek om te gaan. Ik ken de genoemde gevallen niet van dichtbij genoeg om er iets over te kunnen zeggen. Ik laat deze woorden dan verder ook onbesproken.

Momenteel loopt er nog een beroepschrift van een groep kerkleden tegen ds. D. de Wit te Nieuw-Beijerland, die Van der Zwaags boek in het kerkblad De Saambinder besprak. (...)

De bespreking van ds. de Wit was inderdaad niet erg objectief. Deels had hij zeker wel terechte punten (denk aan de vraagtekens bij een citaat van Kafka, als inleiding op een dergelijk thema,) maar het had wel iets inhoudelijker gemogen ja.

Over het gedeelte rondom het proefschrift van Jan Zwemer kan ik niets zeggen, ik ben daar helemaal niet mee bekend.

(...) De status van de predikant en een kleine groep bekeerden, door de predikant als zodanig erkend, is bijna onaantastbaar. Bekering van andere kerkleden moet getoetst worden aan het oordeel van de predikant in een persoonlijke ontmoeting. De juiste verwoording van de bekeringsweg (zie boven) en ook uiterlijke kentekenen (kleding, gedrag) geven de doorslag.

Totaal onherkenbaar voor mij. Het contact met de predikant is echt iets helemaal nieuws voor mij, misschien komt dit idee voort uit het feit dat er na je eerste avondmaalsgang een pastoraal gesprek met je wordt gehouden. In EO-termen: de nazorg.

Er waren meer gebeurtenissen die bevestigden dat dit element uit de gemeentestructuur - ik gaf het de naam labadisme mee, naar de zeventiende-eeuwse gemeente van de sektariër Jean de Labadie - een steeds groter gewicht kreeg binnen het kerkverband. Een reeks conflicten binnen afzonderlijke gemeenten gedurende het laatste decennium droeg een sterk persoonlijk karakter, waarbij voor- en tegenstanders van de overheersende groep predikanten geregeld ook op niet-theologisch gebied tegenover elkaar bleken te staan.

Ik heb vaker horen pleiten tegen de Labadie dan voor de Labadie, maar goed, ik heb denk ik andere oren... Helaas blijkt wel maar al te vaak dat twisten gaan tussen personen en nog niet eens over hun standpunten. Overigens zijn persoonlijke kwesties niet zomaar te generaliseren tot een standpunt over een kerkgenootschap, dat is erg kort door de bocht.

De één hanteert, met de hoofdstroom van het christendom, het principe 'aan de vruchten kent men de boom' en beoordeelt het individu dus op daden van medemenselijkheid en gehoorzaamheid aan Gods geboden.

Dit lijkt mij de juiste manier ja.

De ander hanteert, als bij De Labadie en in andere sektarische groepen, veeleer de status van de betrokkene als laatste oordeelsgrond: de status als bekeerd gelovige, waarbij op den duur het element van (h)erkend worden door andere 'erkenden' heerst over het geloofselement.

Als dit gebeurt dan is dat een misser. Nogmaals, ik ken de situatie niet, dus kan ik hier niet inhoudelijk op ingaan.

Een predikant die betrapt werd op malversaties die juridisch moeilijk aanwijsbaar waren door zekere organisatorische constructies, kreeg steeds steun van een deel van de kerkelijke achterban die doof en blind bleek voor de feiten. Voor hen telde veeleer 's mans status als predikant en niet zozeer dat hij moreel verwerpelijk gehandeld had.

Ik weet niet waar op gedoeld wordt, maar als dit nu opgelost is, dan is het niet fair meer om het te noemen. Het is altijd makkelijk om achteraf te redeneren en te kijken. Iemand die je vertrouwt zul je altijd eerder geloven dan zijn tegenpartij, dat is puur menselijk. Mocht er echter in volhard worden dan is het absoluut verwerpelijk.

(...) Deze analyse komt overeen met die van ds. C.A. van der Sluijs, die onlangs in een lezing voor 'In de Rechte Straat' zei waarom een deel van het gereformeerd protestantisme de traditie voorrang geeft boven de Bijbel: door de wens 'als God te willen zijn'.

Als laatstgenoemde gedachte werkelijk heerst, dan stem ik in met deze kritiek. Soms is het alleen lastig om te peilen welke gedacht nu werkelijk achter het handelen van predikanten zit. Is het een vorm van bezorgdheid, soms verkeerd geuit? Of is het inderdaad hoogmoed.

De verstarring in de Gereformeerde Gemeenten en de opkomst van een leider als ds. A. Moerkerken waren mijns inziens te verwachten. (...) De reformatorische zuil en de emancipatie op (sociaal-)economisch gebied hebben de aloude tendens tot isolement (die op zich ook weer de zuilvorming ten dele verklaart) versterkt. Slechts in zo'n situatie kan een leider zich totaal niets aantrekken van tientallen critici.

Misschien wordt de GG wel gedwongen te verstarren. Een boom in de storm zal zijn wortels nog dieper in de grond boren om maar steviger te staan. Je kunt natuurlijk ook met alle winden meewaaien. Een tussenweg is daar bijna niet tussen. Zolang iets niet tot twistpunt is verheven, zal het ook niet verstarren. Zodra je over iets gaat twisten, zal er een uitspraak gedaan moeten worden, met als gevolg: verstarring

Gelukkig levert de zuil ook contacten op met mensen uit verbanden waar het bevindelijke zich gemakkelijker laat corrigeren door het gereformeerde element, vooral de Gereformeerde Bond en de christelijk-gereformeerden.

Waarbij ik mijn hart vasthoudt voor dat deel van de Gereformeerde Bond wat nu PKN is. Ik zie daar een verlinksing optreden. Als dat het doel is van Zwemer, de verlinksing propageren, dan kan de GG maar beter rechts houden.

Het is dan ook via deze kanalen dat er bij de jongere generaties in de Gereformeerde Gemeenten en de overige kleine kerkverbanden ter rechterzijde (de Oud-Gereformeerde Gemeenten en de Gereformeerde Gemeenten in Nederland) ingang komt voor meer openheid. Openheid naar de rest van de christenheid én een open staan voor de eenvoudige Evangelieboodschap.

Openheid is goed, maar dan wel openheid voor het goede. En nogmaals, als dat een verlinksing betekent, dan maar liever iets minder openheid. (Met verlinksing bedoel ik trouwens: De noodzaak van de wedergeboorte ontkrachten vanuit een vorm van verbondsautomatisme. De eenzijde nadruk leggen op het kiezen voor Christus. De openlijke of bedekte ontkenning van de primaire Godsdaad in de bekering: "Wij hebben lief, omdat HIJ ons eerst heeft liefgehad".)

Een deel van deze jeugd krijgt de laatste jaren antwoorden op vragen over geloofs(on)zekerheid op jongerenavonden. Deze worden geleid door predikanten van buiten de Gereformeerde Gemeenten en andere voorgangers; bij de initiatieven zijn vaak van meet aan leden uit de Gereformeerde Gemeenten zelf betrokken. Een vergelijkbaar initiatief is het Refo-web (internet), dat eind 2004 vijftienhonderd bezoekers per dag telde.

Ik dacht dat aan refoweb toch ook echt GG-dominees meewerken... En verder vind ik het erg jammer dat de jongerenavonden dus bedoelt zijn om die arme gg-jongeren het evangelie te laten horen uit de mond van een niet-gg-er. Als gg-er krijg ik hier echt een heel wrang gevoel van in mijn mond.

De conclusie zou kunnen zijn dat het bolwerk van Moerkerken c.s. vooral de optelsom is van een overoude vorm van geloofsbeleving en de zelfgenoegzaamheid van een emancipatiegroepering.

Het eerste is te wensen, het tweede te vrezen. Want alle critici ten spijt, ik kan mij heel erg verbonden voelen met de schrijvers van de overoude psalmen!

Slechts gereformeerd in naam, bezig om de niet-eigen elementen af te stoten in de richting van de bredere niet-sektarische christenheid en met een leider die past bij de niet-intellectuele achterban.

* Even heel kort door de bocht: wat zoeken niet-eigen elementen bij de GG?
* Breed is de weg die naar het verderf leidt! Sorry hoor, maar ik vind dit werkelijk een erg profane opmerking van meneer Zwemer.
* Ik ben dus geen intellectueel, dat zou best kunnen. Maar er zijn binnen de GG genoeg intellectuelen. Ook onder de dominees.

Scheuring is ongewenst, maar toeschouwers vragen zich af of de harde kern in de Gereformeerde Gemeenten niet stiekem blij is met het vertrek van critici. Wat overblijft is een trouwe kudde.

Al lezend in dit artikel ben ik blij dat meneer Zwemer zich niet meer binnen de GG bevindt. Als dit zijn manier van kritiek geven is, dan kan ik heel goed begrijpen dat men hem liever ziet gaan dan komen.

Zou het geen tijd zijn voor de gezamenlijke critici - als ik tenminste hun beweegredenen juist gepeild heb - om deze leidersfiguren profetisch aan te zeggen: 'Jullie kunnen wel beweren bezorgd te zijn om ons zielenheil, maar eigenlijk is het andersom. Wij vrezen dat er iets hapert aan júllie relatie met God en dat dat ook de mensen in jullie gemeenten beïnvloedt. Daarom zijn wij kritisch en niet om lastig te zijn. Als wij lastig zijn, gaat het om júllie zielenheil.'

Welja, *even oppassen dat ik niet te cynisch wordt*
Als Zwemer nu werkelijk zo begaan is met het zieleheil van de leiders van de GG, dan vraag ik mij af wat dit artikel in het ND doet. Dan is een directe brief aan de betrokkenen, met daarin een eerlijke toon, geen vuilspuiterij, volgens mij een veel betere weg. (Ik weet niet of dit al gedaan is, dan bij deze een compliment daarvoor.)

In delen van de christenheid worden bidstonden gehouden om negatieve spiralen te doorbreken. Waarom geen bidstonden tegen deze verstarring, desnoods op de stoep van huize Moerkerken? Het moet nog maar eens herhaald worden: Christus is Heer der wereld en het meest voorkomende gebod in de Bijbel luidt 'vrees niet'.

De farizeeërs baden op de hoeken van de straten. Laten we nu maar bidden op de stoep van Moerkerken. Dacht Zwemer nu werkelijk dat er binnen de GG niet gebeden wordt voor ds. Moerkerken?

"Vrees niet" Nee, ik vrees ook deze aanval niet op het gedeelte van Gods kerk wat "Gereformeerde gemeente" heet.


*pffffft, mijn langste post ooit, vrees ik...

[André]

Ik vind het jammer dat zulke artikelen de krant "halen"
Zou het niet veel fijner zijn geweest dat deze verschillende gedachten intern tot een éénheid zouden zijn gekomen.

[Christa]

Ik denk dat hij een beetje gefrustreerd en even overal tegenaan
wil schoppen, volgens mij slaat hij niet veel over.
Denk alleen maar aan wat hij zegt over de GerGem, OudGerGem,
GerGem in Ned, de SGP en het RD.

Ik snap alleen al niet dat het ND dit stuk wil plaatsen, maar aan de
andere kant laten ze hun ware aard daardoor weer goed zien.

Is dit een Christelijke manier van communiceren

Ken jij hem persoonlijk? Ik denk dat je dat dan niet zo moet zeggen. Ik geloof dat er meerdere malen tegen predikanten gezegd hoe anderen erover dachten. Dat is de goede weg. En dan mag je mijns inziens best zo'n stuk neerzetten. Het kan goed dat je in je hart voelt dat ze eigenlijk gelijk hebben en dat het pijn doet, maar dat je dat niet wilt toegeven.

er is NIKS mis mee..

[JMvVliet]

Ik ken de inhoud van het proefschrift of de boeken van Blaauwendraad en van der Zwaag niet. Één ding wil ik wel kwijt:

Als mensen toegang tot het avondmaal wordt ontzegd omdat ze een ándere mening zijn toegedaan dan gebruikelijk, is dat absoluut een verkeerd signaal. Volgens mij gebeurt dit alleen als duidelijk is dat iemand een erge zonde heeft gedaan én hier geen berouw over heeft. Is kritiek soms ook al een zonde?

Nogmaals, geen oordelen, maar als bovenstaande praktijk waarheid is, durf ik wel van een ernstige dwaling te spreken binnen de GG.

[Raido]

Als mensen toegang tot het avondmaal wordt ontzegd omdat ze een ándere mening zijn toegedaan dan gebruikelijk, is dat absoluut een verkeerd signaal. Volgens mij gebeurt dit alleen als duidelijk is dat iemand een erge zonde heeft gedaan én hier geen berouw over heeft. Is kritiek soms ook al een zonde?

Mensen kunnen geweerd worden als ze stampij gaan maken over iets wat een dominee gezegt heeft. Ik heb pas op cat gezegt, dat ik de uitleg van sommige dingen ronduit bizar vind. Het ging over het koperen wasvat, omdat het niet direct een functie voor ons heeft, vroeg hij waarom het dan in de Bijbel stond. De ds. heeft ooit eens gepreekt over dat dat wasvat, als je daar in keek als een soort lachspiegel was en je zo een gedrocht werd en zodoende aan je zonden werd herinnerd. Sorry, dat gaat mij dus echt te ver. maar dit werd mij niet in dank afgenomen, ik had het wel over de Bijbel..

[André]

De ds. heeft ooit eens gepreekt over dat dat wasvat, als je daar in keek als een soort lachspiegel was en je zo een gedrocht werd en zodoende aan je zonden werd herinnerd. Sorry, dat gaat mij dus echt te ver. maar dit werd mij niet in dank afgenomen, ik had het wel over de Bijbel..

Met deze regels ga ik geen vrienden maken....
Kijk je preekt als Gereformeerde predikant in de lijn ellende, verlossing en dankbaarheid.
Vast wel bekend uit de Heidelbergse Catechimus.
Maar heb je nu als "leer" om de ellende op de voorgrond te brengen, dan heb je dus één derde van de stof te bepraten.
En dan vind ik het niet zo vreemd dat je met zulke kromme voorbeelden komt, want je bent een keer uitgepraat over je ellende.
Ik vind dit overigens bijzonder jammer dat er op deze manier gepredikt wordt.