Berichtdoor janneke » 03 okt 2002 17:09
dit wordt een hele lange posting...maar hier staat precies in wanneer je wel en niet opgebaard kan worden, en dat soort dingen (bij wetenschappelijk onderzoek)
DONATIE VOOR WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
Bij de Stichting Donorvoorlichting komen veel vragen binnen over ‘het lichaam ter beschikking stellen van de wetenschap’ en de samenhang met orgaan- en weefseldonatie voor transplantatie. De folder Donatie voor wetenschappelijk onderzoek gaat nader in op deze vragen. De volgende onderwerpen komen aan de orde:
• Op transplantatie gericht wetenschappelijk onderzoek
• Het lichaam ter beschikking stellen van de wetenschap
• Hersenen afstaan voor wetenschappelijk onderzoek
• Sectie of obductie
Voor een goed begrip van de inhoud van deze folder, wordt eerst kort ingegaan op orgaan- en weefseldonatie voor transplantatie. Uitgebreide informatie hierover kunt u aanvragen via de bestellijst achter in deze folder.
Orgaan- en weefseldonatie voor transplantatie
Bij orgaan- en weefseldonatie voor transplantatie schenkt iemand na overlijden bepaalde organen en/of weefsels. Deze worden gebruikt voor mensen die (levensbedreigend) ziek zijn. Organen die voor donatie in aanmerking komen, zijn hart, nieren, lever, longen, alvleesklier en darmen. Bij weefsels gaat het om huid, botweefsel, hoornvliezen, hartkleppen en bloedvaten.
Er is een verschil tussen orgaandonatie en weefseldonatie. Organen hebben constant zuurstof nodig om geschikt te blijven voor transplantatie. Daarom wordt bij orgaandonatie de overleden donor kunstmatig beademd waardoor de bloedcirculatie in stand blijft. Bij weefseldonatie is dit niet nodig. Orgaandonatie is daarom uitsluitend mogelijk wanneer iemand is overleden in een ziekenhuis; donatie van weefsels kan altijd, ook als iemand thuis overlijdt.
Het afstaan van organen en weefsels voor transplantatie is geregeld in de Wet op de orgaandonatie.
Opbaren, begraven, cremeren
De organen en weefsels worden met grote zorgvuldigheid uitgenomen. Na de uitnameoperatie krijgen de nabestaanden het lichaam van de overledene terug. De overledene kan normaal worden opgebaard, thuis of in een rouwcentrum. De begrafenis of crematie hoeft niet te worden uitgesteld vanwege de donatieprocedure.
Registratie
Wie na overlijden donor wil zijn van organen en weefsels – of wie dat juist niet wil - kan dit via het donorformulier laten vastleggen in het Donorregister te Kerkrade. Dit formulier is verkrijgbaar bij huisarts, apotheek en de Stichting Donorvoorlichting.
Op transplantatie gericht wetenschappelijk onderzoek
Het is mogelijk dat een orgaan of weefsel na uitname toch niet geschikt blijkt te zijn voor transplantatie. In dat geval mag dat ene orgaan of weefsel gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek dat bedoeld is om de kennis over transplantatie te vergroten. Er wordt bijvoorbeeld microscopisch onderzoek gedaan naar de samenstelling van het orgaan. Ook worden bewaartechnieken onderzocht.
Wie toestemming voor orgaan- en weefseldonatie heeft laten registreren, maar bezwaar heeft tegen dit specifieke onderzoek, kan dat laten vastleggen. Dit gebeurt via een speciaal bezwaarformulier, verkrijgbaar bij de Stichting Donorvoorlichting.
Het lichaam ter beschikking stellen van de wetenschap
Wie zijn lichaam ter beschikking stelt van de wetenschap, schenkt dit na overlijden aan een anatomisch instituut van een universiteit. Het lichaam wordt dan gebruikt voor medisch-wetenschappelijk onderwijs en onderzoek. Studenten leren daardoor veel over de bouw van het menselijk lichaam. Daarnaast zijn lichamen nodig voor medisch specialisten om nieuwe operatietechnieken te ontwikkelen.
Geen begrafenis of crematie
De schenking van een lichaam aan de wetenschap is geregeld in de Wet op de lijkbezorging. Deze wet geeft drie mogelijkheden als ‘eindbestemming’ van een stoffelijk overschot:
• het lichaam wordt begraven, of
• het lichaam wordt gecremeerd, of
• het lichaam wordt ter beschikking gesteld van de wetenschap.
In het laatste geval houdt de eindbestemming in dat het anatomisch instituut de volledige zeggenschap krijgt over het lichaam. Het wordt niet meer aan de familie teruggegeven en er is geen begrafenis of crematie. Wel wordt het ontlede lichaam na het gebruik voor onderwijs en onderzoek uiteindelijk – soms jaren later - gecremeerd.
Aanmelden
Wie zijn lichaam na overlijden ter beschikking wil stellen van de wetenschap, moet contact opnemen met een anatomisch instituut van een medische faculteit van een universiteit (adressen achter in deze folder). Deze instituten geven informatie over de gang van zaken vóór en na overlijden. Zij zullen u onder meer vragen een codicil te maken. Dit is een eigenhandig geschreven verklaring - ondertekend en met datum - waarin staat dat u uw lichaam ter beschikking wilt stellen van de wetenschap. Dit codicil wordt bewaard op het anatomisch instituut. U en uw huisarts krijgen een kopie.
Combinatie niet mogelijk
Het is niet mogelijk om na overlijden eerst organen en weefsels voor transplantatie te laten uitnemen en vervolgens het lichaam ter beschikking te stellen van de wetenschap.
Een lichaam met verse verwondingen kan namelijk niet goed meer worden behandeld voor conservering en is daardoor ongeschikt voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Alleen het uitnemen van de hoornvliezen voor transplantatie is soms mogelijk, in overleg met het anatomisch instituut. Ook sectie (zie pagina …) maakt het stoffelijk overschot ongeschikt voor terbeschikkingstelling van de wetenschap, evenals een dodelijk ongeval met ernstige verminkingen.
Hersenen afstaan voor wetenschappelijk onderzoek
Het is ook mogelijk om na overlijden de hersenen af te staan voor wetenschappelijk onderzoek. Dit wordt geregistreerd bij de Nederlandse Hersenbank (NHB, adres achter in deze folder). De NHB stelt hersenmateriaal beschikbaar voor onderzoek naar de oorzaak van neurologische en psychiatrische ziekten, zoals alzheimer, parkinson, Downsyndroom, de ziekte van Creutzfeldt-Jakob, MS (multiple sclerose), ALS (amyotrofe lateraal sclerose) en ME (myalgische encephalomyelitis). Voor dit onderzoek is ook hersenweefsel van gezonde donoren noodzakelijk. Want de onderzoekers vergelijken ieder stukje hersenweefsel van een zieke overledene met eenzelfde stukje hersenweefsel van een gezond iemand van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht. Op die manier kunnen ze verschillen ontdekken tussen hersenen van gezonde mensen en hersenen van zieke mensen.
Na het uitnemen van de hersenen voor wetenschappelijk onderzoek (ook wel hersenobductie genoemd) is donatie voor transplantatie nog mogelijk. Het gaat dan uitsluitend om donatie van weefsels, met name van hoornvliezen.
Ook na hersenobductie kan iemand normaal worden opgebaard en vervolgens worden begraven of gecremeerd.
Sectie of obductie
Bij sectie (ook wel obductie of autopsie genoemd) onderzoekt een arts via een operatie wat de oorzaak van het overlijden is, of wat het effect is geweest van een bepaalde behandeling. Sectie mag alleen plaatsvinden als de nabestaanden hiervoor toestemming geven. Deze toestemming is niet nodig wanneer er sprake is van een strafrechtelijk onderzoek.
Als er sectie plaatsvindt, blijft weefseldonatie nog mogelijk. De sectie wordt over het algemeen verricht ná de weefseluitname.
maargoed, twas maar ff om t idee he...
Er zijn nl. mensen die ik ken die vanuit het geloof geen donor willen zijn.
