Psalmen & gezangen. Ritmisch of niet.

[Optimatus]

Hier spreek ik dan even als organist: sommige gemeenten zijn als het gaat om zingen echt een drama. Of het gaat te snel, of ze nemen rusten die er niet staan, of ze zingen de verkeerde ritmen. Hopeloos. Probeer uit zo'n soep maar wijs te worden als organist.

Ik heb wel eens isoritmisch begeleid, maar daar vond ik dus echt helemaal niks aan. Met het verwijderen van het ritme ging het lied gigantisch verloren. Een couplet eindigde met "Met aangename klanken." Nou sorry hoor, maar dat weigerde ik te zingen, ik zat me groen en geel te ergeren aan dat gebrul beneden.

[tanteoranje]

...op onze kudde heeft het orgelspel dus echt veel invloed op het zingen.

[SDG]

...op onze kudde heeft het orgelspel dus echt veel invloed op het zingen.

Maar is dat wenselijk? Is dat de taak van de organist, om de gemeente harder of zachter, sneller of langzamer te laten zingen? Ik geloof er helemaal niks van. Goed begeleiden, zorgen dat de mensen gewoon goed kunnen zingen (niet te zacht dus, want dan durven ze niet meer...), duidelijk de melodie laten horen als er een onbekende psalm of gezang wordt gezongen, zodat de organist oin dat geval wat leiding geeft. Maar verder geen poespas, geen duiven door het zilverwit laten fladderen, geen zachte harpen en schelle luiten, gewoon mooi begeleiden. We zitten niet in de opera!

[tanteoranje]

* Er wordt heel erg langzaam (maar wel schreeuwerig hard) gezongen

... maar geldt schreeuwerig hard alleen voor niet-snelzingers? 'k Hoor bij ritmisch zingen ook wel flink blaten...

[SDG]

* Er wordt heel erg langzaam (maar wel schreeuwerig hard) gezongen

... maar geldt schreeuwerig hard alleen voor niet-snelzingers? 'k Hoor bij ritmisch zingen ook wel flink blaten...

Klopt. Maar de verleiding om te gaan blaten wordt wel groter naarmate het tempo lager ligt. Hoe langzamer, hoe meer geschreeuw en geglij. Ja, die glijbaantjes van de ene toon naar de andere, da's ook zo erg... En al die mensen die de verleiding niet kunnen weerstaan om een "tweede stem" te gaan blaten, zelfs dwars tegen de accoorden van het orgel in: brrrrr!

[Marnix]

Voor jou hoeft het geen bidden te zijn, maar voor mij is het dat wel.
En het kan jou wel geschikt lijken, maar dat zegt mij niets. Als het zingen zo vlug gaat dat je de woorden niet meer kan horen, dan gaat het te vlug.
En wat je vergelijking met de koningin betreft die gaat wel beetje mank, vind je ook niet? Ik zie tussen de Heere en koningin Beatrix niet de minste gelijkenis. Dus denk ik dat we hiertussen geen vergelijkingen kunnen maken.

Soms is het voor mij bidden, aanbidden... soms is het lofprijzen, dat is voor mij iets anders... dat is God toezingen, toejuichen, groot maken. En zo snel dat je de woorden niet meer kan horen, dat heb ik nog niet meegemaakt

Wat mijn vergelijking betreft, er zitten wel degelijk overeenkomsten in, hoewel God een veel groter koning is dan Beatrix koningin is. Maar ik denk dat de vergelijking best duidelijk is... Ik zie zelf totaal geen toegevoegde waarde aan het zonder ritme zingen... maar misschien ligt dat aan mij hoor.... Anywayz, als ik God zou zijn zou ik me er aan ergeren Dat wil niet zeggen dat God dat ook doet hoor. Hij kijkt naar je hart, of de woorden die je zingt vanuit je hart komen... hij kijkt niet naar het ritme, de instrumenten erbij etc.

[Klaas]

Maar verder geen poespas, geen duiven door het zilverwit laten fladderen, geen zachte harpen en schelle luiten, gewoon mooi begeleiden. We zitten niet in de opera!

Volgens mij maakt Psalm 150 toch duidelijk dat muziek an sich ook een duidelijk waarde heeft. Goede (instrumentale) muziek maakt God ook groot.

Ben je het daar niet mee eens of vind je dat dat los van het begeleiden van de gemeentezang dient te gebeuren?

Klaas

[SDG]

Maar verder geen poespas, geen duiven door het zilverwit laten fladderen, geen zachte harpen en schelle luiten, gewoon mooi begeleiden. We zitten niet in de opera!

Volgens mij maakt Psalm 150 toch duidelijk dat muziek an sich ook een duidelijk waarde heeft. Goede (instrumentale) muziek maakt God ook groot.

Ben je het daar niet mee eens of vind je dat dat los van het begeleiden van de gemeentezang dient te gebeuren?

Klaas

Maak maar muziek, hoe mooier hoe liever. Lees Psalm 19, Psalm 150. Maar begeleiden van de gemeentezang is iets anders dan solistisch of in orkestverband met muziek bezig zijn. De gemeentezang in goede banen leiden, zorgen dat er een fundament ligt waarop de gemeente kan zingen: dat is een dienende taak, dat is meer ondersteunend.

[Klaas]

OK, ik snap wat je bedoelt, maar ik vind het wel een beetje neigen naar denken in extremen. Enerzijds zie je organisten die zich enkel bezig houden met het begeleiden zonder allerlei franjes e.d. Anderzijds heb je organisten die menen dat het om hen draait en niet om de gemeente. Waarom kun je niet kiezen voor een tussenweg? Als je als organist samen met de gemeente een goed stuk muziek neer kunt zetten dan heeft dat toch ook een meerwaarde? Er is toch niets mis mee als een organist enerzijds alles doet om de gemeente goed te ondersteunen en anderzijds z'n ziel en zaligheid in het orgelspel legt?

Kun je je daar ook in vinden of ben je het daar niet mee eens? In dat laatste geval is dat dan een principiële weerstand (muzikale kwaliteit van gemeentezang is van geen belang) of een praktische (genoemde combinatie komt niet of nauwelijks voor)?

Klaas

[Optimatus]

Soms opent een lied met woorden als "de stilte" of "ik lag en sliep gerust". Dat lijkt me een uitgelezen mogelijkheid om niet te hard te spelen op ons orgeltje en ook niet te hard te zingen.

Sommige gemeenten hebben daar gevoel voor, andere blèren gewoon door. Hetzelfde geldt voor de gezongen geloofsbeleidenis van Paul Chr. van Westering. Daar moet je variëren in geluidssterkte (zingend EN spelend) omdat juist dan de woorden tot hun recht komen.

De stukjes "die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruizigd, gestorven en begraven, ten derden dage wederom opgestaan van de doden" speel ik dan ook met maximaal twee stemmetjes. De gemeente pikt dat prachtig op.

[Hiedeen]

Maak maar muziek, hoe mooier hoe liever. Lees Psalm 19, Psalm 150. Maar begeleiden van de gemeentezang is iets anders dan solistisch of in orkestverband met muziek bezig zijn. De gemeentezang in goede banen leiden, zorgen dat er een fundament ligt waarop de gemeente kan zingen: dat is een dienende taak, dat is meer ondersteunend.

Dat denk ik niet. Ook de muziek is tot eer van God. Dan gaat de aandacht niet naar de organist/muzikant, maar naar God, die ons muziek heeft gegeven. Het maken van muziek en het loven en prijzen van God zijn geschenken van Hem. Daar moet je dus voorzichtig 'mee omspringen', en goed opletten op de kwaliteit.

Ook als er opeens een paar nieuwsgierigen de kerk binnenlopen, moet het zo zijn dat de kwaliteit van de muziek goed is. We loven God niet met een matige begeleiding. God krijgt alle eer, doe dat dan ook net eerbied. Gebruik talenten van de gemeenteleden!

[SDG]

Nou hoop ik niet dat de indruk ontstaat dat ik tegen hoogwaardig orgelspel zou zijn. Ik zou bijna zeggen: integendeel! De eredienst verdient topkwaliteit! Maar het moet wel dienstbaar zijn, geen orgelspel waar het "Hoor mij eens" vanaf straalt. Ik zou de lat juist graag heel hoog leggen: laat het maar klasse zijn. Helaas hoor je nog weleens van die organisten die het ongetwijfeld heel goed bedoelen, maar die dan allerlei kunstjes gaan uithalen omdat ze zo goed op de woorden willen letten. Dat gaat dan al gauw te ver, zodat het een soort filmmuziek wordt, met allerlei geluidseffecten. En daar zit die organist er toch niet voor. Pas was ik ergens waar een gemeentelid was overleden. De eerste psalm in de dienst was 89:19: die werd zo vreselijk laag ingezet dat je alleen nog maar kon brommen. Dat is toch geen zingen meer? Het zal wel heel goed bedoeld zijn, heel somber en ernstig, maar dit was geen gemeentezang begeleiden meer: de organist verhinderde de gemeente gewoon om te zingen. Of die keer toen 76:4 werd gezongen. Dat vers eindigt met "toen vreesde d' aarde voor Uw ogen, toen werd ze stil door Uw vemogen". En wat gebeurde er: het orgel werd ook steeds zachter en viel op 't laatst zowat stil. In een kerk met meer dan 1500 mensen! Dan kun je toch niet meer zingen? Ook daar schoot de organist dus dóór in z'n rekening houden met de tekst. Maar een goede vakman achter het orgel kan een enorme waarde hebben voor de eredienst, dat is zeker!

[Hiedeen]

Mooizo. Dan zijn we het eens.

[caesar]

Heel af en toe bezoek ik een dienst van Geref. Bondssignatuur en dan vallen mij steeds weer drie dingen op:

* Er wordt heel erg langzaam (maar wel schreeuwerig hard) gezongen
* Er wordt heel erg weinig gezongen
* Er worden uitsluitend psalmen en enige gezangen volgens de berijming van 1773 gezongen.

Kan iemand mij verklaren waarom dat zo is?

Ja, omdat die diensten het de woordverkondiging vooral centraal staat. Mensen komen om het Woord te horen en niet om te zingen. Zoals hierboven al een paar keer opgemerkt is het zangtalent in die kerken vaak ver te zoeken. Men verandert het niet, omdat het nu eenmaal altijd zo gaat en omdat men er liever niet teveel over nadenkt.

[joris]

Toch raar, David kwam al naar de tempel om te offeren, niet om iets te halen.