Chaya schreef:Dat de mensheid dankzij de verlichting verstandig is geworden, is niet waar. De verlichting heeft niet kunnen voorkomen dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak. De ondeugd en de leugen kregen daar vrij spel. En ze vieren nog steeds hoogtij. In politiek en media is de waarheid soms ver te zoeken. Het kwaad is ons denken binnengeslopen, volgens Bettina Stangneth.
In haar jongste boek, ”Het kwade denken”, stelt Stangneth de vraag waarom we als samenleving zo weinig vooruitgang boeken op moreel gebied. Dit in tegenstelling tot wat we in de natuurwetenschappen allemaal bereiken. Hadden de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog niet voorkomen kunnen worden? Hoe is het in het algemeen mogelijk dat mensen die kunnen weten wat goed is, toch slechte dingen doen?
Weinig vooruitgang boeken op moreel gebied?
- Slavernij afgeschaft (expliciet tenminste, tegenwoordig zitten ze in de textielindustrie in ZO-Azië)
- Gelijke rechten voor vrouwen/minderheden
- We gaan niet meer met zijn allen naar een executie op het Martkplein kijken ter vermaeck op den Saterhdagh en het was vroeger echt doodnormaal om dat wél te doen.
- Gelijke rechten voor verschillende gelovigen
- Rechtspraak en opsluiting zijn gericht op rehabilitatie i.p.v. een spreekwoordelijke vergeetput.
Lijkt me allemaal bijzonder belangrijke morele stappen voorwaarts.
Dat de gruwelen van de Tweede wereldoorlog hebben plaatsgevonden, doet daar weinig aan af (en ook meteen lekker het extreemste voorbeeld uitgevoerd door verschillende fascistisch regimes die niet echt "Verlicht" waren.)
Had de Tweede wereldoorlog voorkomen kunnen worden? Misschien, dat is altijd lastig te bepalen, maar als Engeland/Frankrijk hadden ingegrepen toen Oostenrijk werd geannexeerd en met name toen het
Sudetenland*Rijnland werd ingenomen, was er een kans geweest om Hitlers greep op Duitsland te doorbreken.
Het kwaad zit in ons, het zorgt ervoor dat er oorlogen kunnen uitbreken, met alle verschrikkelijke gevolgen.
Mensen veranderen vaak tijdens zo'n oorlog. Gewone mensen worden heel fout, en bange mensen moedig en opofferingsgezind.
Het is dus geen exclusief christelijk gedachtegoed, ook de filosofie wijst hier op.
Wie kent het eigen hart?
Het blijkt dat als het ineens op je overleven/voedsel/veiligheid aankomt, mensen inderdaad 'terugvallen' op immoreel gedrag. Maar om hier nu de Verlichting de schuld van te geven...