Marnix schreef: En wat zijn dan jouw bronnen als het gaat om de leringen van Jezus, die blijkbaar veel betrouwbaarder zijn dan die van de evangelisten / leerlingen van Hem?
Hoor/lees ik daar een licht ironische ondertoon?
Je zal uit het voorafgaande wel hebben begrepen dat ik de samenstelling van de huidige christelijke bijbel niet zie als iets dat God persé op die manier gewild heeft en dat die bijbel er voor hetzelde geld heel anders uit had kunnen zien.
Met wel of niet "betrouwbaar" heeft dat niets te maken, het is de deels toevallige uitkomst van de geschiedenis van de hoofdstroom van de kerk geweest.
Ik geloof wel dat de dingen gaan zoals ze moesten gaan, maar dat zegt niets over de kwaliteit of wenselijkheid van een bepaalde uitkomst.
In het woord 'betrouwbaar' zoals door bepaalde christenen gebruikt, zit een enorme lading. Ik moet dan denken aan de woorden 'gezag', 'autoriteit', 'onmisbaar', 'God's woord', 'onaantastbaar', 'heilig'.
Als je aan die poot zou gaan zagen is het einde zoek en dreigt het hele bouwwerk te gaan wankelen (eng!!).
Niet doen zou ik willen adviseren, gewoon zo laten als waardevol erfgoed.
Een deel van de mensen die de christelijke manier van denken afwijst, maar wel interesse houdt in de leringen van Jezus, richt zich tegenwoordig op het ooit afgedankte evangelie van Thomas, dat gelukkig is teruggevonden.
Het zijn vooral theologen geweest die in de laatste 20 jaar ofzo de leringen van Jezus hebben terug weten te halen uit Lucas en Matteus, die met een reconstructie zijn gekomen van deze afgedankte tekst, die overigens behoorlijk verschilt van die van Thomas, teveel om een directe relatie tussen de twee te veronderstellen wat mij betreft.
Net zoals het christendom ooit enorm experimenteerde met de teksten die ze erfde en zelf schreef, zo ligt ook de exacte tekst van de gereconstrueerde woorden van Jezus niet helemaal vast, er zijn net zulke meningsverschillen als destijds (wel veel minder, het is niet zo'n lange tekst), al worden deze wel meer logisch onderbouwd dan destijds, het gaat nu immers om historie en veel minder over ideologische vooroordelen.
Alles wat de auteurs van Matteus en Lucas er zelf bij bedachten valt af.
Taalkundig en inhoudelijk kunnen theologen dat onderscheid met de originele tekstdelen redelijk wel maken, al blijft er een marge waar je fouten kunt maken.
Jezus was nu eenmaal een heel andere persoonlijkheid dan de schrijvers van Lucas en Matteus, dat valt qua taalgebruik, stijl en inhoud echt op als je ze alledrie beter leert kennen.
Je kunt zo ook zien waar de schrijver van Lucas materiaal van Matteus overnam en uiteraard deze beiden overnamen van Markus.
Het is net als in de archeologie waar je de latere woonlagen kunt scheiden van de oudere aan de hand van scherven en munten.
Echt helemaal "betrouwbaar" terug naar de originele woorden van Jezus zal waarschijnlijk nooit lukken, tenzij je net zoals bij Thomas het origineel terugvindt in een kruik in een grot of het woestijnzand.
Toch kom je zo een stuk dichter bij de 'rotsbodem' waar Jezus over spreekt en waarop je je huis zal moeten/kunnen funderen wil je Hem waarlijk volgen zoals de directe volgelingen.
Christenen die deels historisch denken, zullen misschien geschokt zijn dat de evangelieschrijvers Jezus nieuwe gezegden in de mond legden die ze zelf hadden bedacht, maar daar dachten die evangelisten zelf heel anders over. Zij meenden dat ze door hun bijzondere talent die "uitspraken van Jezus" best mochten hervormen of opnieuw uit het niets creëren op de manier zoals zij meenden dat Jezus het zou kunnen hebben verwoord.
Er zijn nog steeds mensen die menen dat ze dingen van en over Jezus "door krijgen vanuit hogere sferen", denk aan het Aquarische Evangelie van Jezus plus een evangelie over de jeugd van Jezus, allebei geschreven in de vorige eeuw. Joseph Smith van de Mormonen meende ook dat God hem nieuwe teksten voor de Bijbel doorgaf.
Dat was in de Oudheid totaal niet uitzonderlijk, men dacht toen heel anders dan nu.
Bedenk ook dat de schrijfsels van christenen lange tijd niet als heilige schrift werden beschouwd, ook niet door de eigen groep.
Gebruik je nu dus het woord "betrouwbaar", dan laat je die enorme verandering in het denken hierover buiten beschouwing.
De vraag is dan wel of je met het denken van nu moet gaan rotzooien in die oude teksten?
Ik vind zelf van wel.
Ik wil Jezus leren kennen zoals zijn eerste volgelingen dat ook deden en niet door de gekleurde brillen van latere denkers.
De gezegden die door theologen als origineel worden gezien, heb ik online gezet, met per gezegde commentaar erbij.
Je hoeft bij die originele gezegden niet christelijk te zijn om ze te interpreteren, al moet je wel iets weten van spirituele of mystieke filosofie.
Toen ik eraan begon wist ik nog niet zeker of Jezus wel zo bijzonder was, maar na het grotendeels doorgronden van de gezegden ben ik daar wel van overtuigd en onder de indruk geraakt. Ze zijn veel rijker en dieper van betekenis dan het werk van de evangelisten zelf.
Maar als gepokte en gemazelde christelijke schriftkenner zul je nauwelijks kunnen accepteren dat deze Jezus binnen in de evangelieverhalen begraven ligt en weer tevoorschijn kan komen. Het vraagt openheid en een andere manier van kijken naar Jezus, eentje die beter aansluit ook op de mondialisering van de mensheid en eentje die je geestelijke leven zeer kan verdiepen.
