Dummy schreef:Maar waarom mag ik 'het is dag geweest, het is avond geweest, de .... dag' dan niet letterlijk nemen? Waar ligt de grens?
Je stelt dat dit onzin is, wanneer niet meer?
Als ik beweer dat het schema van (3+3)+1 dagen een literaire inkleding is waarmee de schrijver zijn verhaal vormgeeft, volgt daar inderdaad uit dat de frase 'het werd avond en het werd morgen, de ... dag' tot die literaire vormgeving behoort en niet direct een weergave is van een gebeurtenis x jaar geleden.
Wat ik hiermee
niet zeg, is dat dit pure fantasie is die net zo goed weggelaten had kunnen worden. Want de vorm en de boodschap zijn nauw verbonden. Dat Gods scheppen in de vorm van een gewone week wordt beschreven, wil immers zeggen dat de mens, als beelddrager Gods, door te leven in hetzelfde ritme, Gods onderkoning op aarde is die, net zoals God levensruimte schepte, een ruimte voor zichzelf mag scheppen om te leven als mens en medemens, in verbondenheid met de dierenwereld.
De vraag naar de grens tussen 'wel en niet letterlijk nemen' is door de verwevenheid van vorm en boodschap niet zomaar te trekken. Beter is de vraag te stellen, wat de boodschap van het gedeelte is. Ook: in welke vorm is die boodschap gestoken, en hoe hangen vorm en boodschap samen.
De boodschap van Genesis 1 lijkt mij:
- God is schepper van hemel en aarde; hij creëerde orde in de chaos, zodat de mens en zijn medeschepselen op aarde in principe veilig kunnen leven.
- God is schepper en heeft geen concurrentie van andere goden of machten: voor zover die er al zijn, zijn ze aan hem onderworpen. De wereld is niet het toneel van de strijd tussen goden en monsters, maar de schepping van één soevereine God.
- De mens is de kroon op de schepping en functioneert als onderkoning van God op aarde, geschapen als de mens is naar het beeld van God.
- In de scheppingsweek wordt God getekend als de oorsprong en het voorbeeld van het menselijk maken en scheppen, waarbij het uiteindelijke doel is om ons leven God te wijden, wat op de zevende dag tot uitdrukking komt.
Dit is zo ongeveer wat de schrijver van Genesis 1 'letterlijk' wilde overbrengen. En dat heeft hij gedaan in een machtig, groots verhaal. Hierbij vergeleken is de vraag of het precies zo gebeurd is, niet zo belangrijk meer. Vaak gaat het in dit soort discussies gelijk mis, doordat men denkt dat degene die Genesis 1 'niet letterlijk' leest ook meteen de hele boodschap aan de kant zet of moet zetten. Maar dat is niet het geval, want het is zeer goed mogelijk Genesis 1 te lezen als de literaire uitdrukking van de overtuiging die ik hierboven heb geschetst.