De Reformatie: aanloop en oorzaken

[elbert]

31 october is dat niet de dag dat alle protestantse kerken zoals altijd gewoon dichtblijven en dat het de protestanten weinig kan schelen .op zich niet zo gek want 31 october 1517 scheurde de Westerse Kerk is ook geen feestje waard in tegendeel.

Nee, op die dag verstuurde een monnik, die tevens doctor in de theologie was, een brief aan zijn bisschop en aartsbisschop met het doel om de instructio summaria ten aanzien van de aflaatpraktijken te herroepen. Op die brief (en de ingesloten stellingen) kreeg hij overigens geen antwoord en vervolgens maakte Luther de inhoud van die brief openbaar..
De datum van de scheuring is 3 januari 1521 toen paus Leo X deze monnik geheel ten onrechte in de ban deed (in de bul Decet Romanum Pontificem). Die datum wordt door niemand gevierd.

[Faramir]

De datum van de scheuring is 3 januari 1521 toen paus Leo X deze monnik geheel ten onrechte in de ban deed (in de bul Decet Romanum Pontificem). Die datum wordt door niemand gevierd.

Aan beide kanten zijn fouten gemaakt deels omdat zowel de paus als Luther geen fijne persoonlijkheden waren. Om de schuld enkel bij de paus te leggen gaat wat ver en doet de geschiedenis geen recht.

[Lichtzwaard]

Vreemd protestanten weten het altijd beter; de scheuring is 31 october 1517;en wat Pater Dr. M. Luther gewoon wilde (en hij was niet de enige) de misstanden en de misverstanden uit de Kerk helpen;protestanten zijn ongehoorzaam geweest aan de reformatie die met Trente echt werd ingezet en werd er schoon schip gemaakt(was wel te laat de scheuring door de protestanten was toen al een feit) en had deze protestbeweging de protestanten zich op moeten heffen jammer dat ze dat vergeten zijn.Protestanten moeten niet vergeten dat zij de afgescheidenen zijn en meer niet.

[elbert]

Aan beide kanten zijn fouten gemaakt deels omdat zowel de paus als Luther geen fijne persoonlijkheden waren. Om de schuld enkel bij de paus te leggen gaat wat ver en doet de geschiedenis geen recht.

Het gaat om de inhoud, niet om de persoonlijkheden, hoezeer die persoonlijkheden ook meespeelden.
Naast die persoonlijkheden speelden er nog een paar aantal zaken mee die eigenlijk niets met de inhoud te maken zouden moeten hebben:
- de kerk had geld nodig (o.a. voor de bouw van de Sint Pieter) en de aflaathandel was een welkome bron van inkomsten
- er waren politieke spanningen, met name in Duitsland, waar de vorsten hun vrijheid t.o.v. keizer Karel V (die ook een flinke vinger in de kerkelijke pap had) wilden behouden

Ik denk dat wanneer de kerk minder met geld en politiek verweven zou zijn geweest (en de politiek minder met de kerk) en meer met de geloofsinhoud, de Reformatie misschien niet nodig zou zijn geweest en er ook niet zou zijn geweest.
Maar dit is iets dat in de late Middeleeuwen is ontstaan (denk bijvoorbeeld aan de investituurstrijd, maar ook het pauselijk schisma en de daaropvolgende financiële crisis in de kerk, waardoor de aflaathandel een vlucht nam) en dat het een tijdbom was die erop wachtte om af te gaan.

@Lichtzwaard: Trente was meer een contrareformatie dan een echte reformatie. Het was dus meer een reactie op de Reformatie zelf en dat had tot gevolg dat de zaken (van beide kanten) nog verder op scherp werden gezet.

[Faramir]

Het gaat om de inhoud, niet om de persoonlijkheden, hoezeer die persoonlijkheden ook meespeelden.

Het gaat wel degelijk om persoonlijkheden. Het waren namelijk geen robots en ze lieten zaken als emotie wel degelijk meespelen in hun beslissingen.

Naast die persoonlijkheden speelden er nog een paar aantal zaken mee die eigenlijk niets met de inhoud te maken zouden moeten hebben:
- de kerk had geld nodig (o.a. voor de bouw van de Sint Pieter) en de aflaathandel was een welkome bron van inkomsten
- er waren politieke spanningen, met name in Duitsland, waar de vorsten hun vrijheid t.o.v. keizer Karel V (die ook een flinke vinger in de kerkelijke pap had) wilden behouden

Dat speelde ook mee ja.

Ik denk dat wanneer de kerk minder met geld en politiek verweven zou zijn geweest (en de politiek minder met de kerk) en meer met de geloofsinhoud, de Reformatie misschien niet nodig zou zijn geweest en er ook niet zou zijn geweest.

Het spijt me zeer om het je te melden, maar de reformatie is een en al politiek geweest.

[elbert]

Het spijt me zeer om het je te melden, maar de reformatie is een en al politiek geweest.

Het werd inderdaad in een politieke setting uitgevochten, maar de oorzaken ervan lagen minstens 2 eeuwen eerder en dat had ook alles met politiek van doen, kerkpolitiek welteverstaan.
Wie zich een beetje in bijvoorbeeld de 14e eeuw verdiept heeft (pauselijke schisma's, financiële problemen voor de kerk en de aflaathandel die werd aangezwengeld om dit aan te zuiveren en de onvrede die dat weer opleverde) krijgt een beetje een idee wat er allemaal aan de Reformatie vooraf ging. Want de Reformatie is nu eenmaal niet uit de lucht komen vallen.
In dit opzicht is De waanzinnige veertiende eeuw een boek wat lezing verdient. Ik wil wel waarschuwen dat je van zo'n boek niet echt vrolijk wordt (ik niet in elk geval), maar het geeft wel wat inzicht in hoe het allemaal zo heeft kunnen gebeuren.

[Faramir]

Het werd inderdaad in een politieke setting uitgevochten, maar de oorzaken ervan lagen minstens 2 eeuwen eerder en dat had ook alles met politiek van doen, kerkpolitiek welteverstaan.
Wie zich een beetje in bijvoorbeeld de 14e eeuw verdiept heeft (pauselijke schisma's, financiële problemen voor de kerk en de aflaathandel die werd aangezwengeld om dit aan te zuiveren en de onvrede die dat weer opleverde) krijgt een beetje een idee wat er allemaal aan de Reformatie vooraf ging. Want de Reformatie is nu eenmaal niet uit de lucht komen vallen.

Dat de reformatie aansloeg heeft ook alles met politiek te maken. Zonder wereldlijk politiek gewin was de reformatie er nooit gekomen. En dat gebeurtenissen uit het verleden meespeelden lijkt me evident.

[boer]

Nee, op die dag verstuurde een monnik, die tevens doctor in de theologie was, een brief aan zijn bisschop en aartsbisschop met het doel om de instructio summaria ten aanzien van de aflaatpraktijken te herroepen. Op die brief (en de ingesloten stellingen) kreeg hij overigens geen antwoord en vervolgens maakte Luther de inhoud van die brief openbaar..

geheel in lijn met deze traditie, krijgt nog steeds niemand antwoord uit Rome.
ook op emails wordt niet geantwoord, (zie vragenrubriek)
Als mensen suggestieve vragen stellen, die geen antwoord krijgen, hebben die mensen meestal gelijk...

[boer]

Vreemd protestanten weten het altijd beter; de scheuring is 31 october 1517;en wat Pater Dr. M. Luther gewoon wilde (en hij was niet de enige) de misstanden en de misverstanden uit de Kerk helpen;protestanten zijn ongehoorzaam geweest aan de reformatie die met Trente echt werd ingezet en werd er schoon schip gemaakt(was wel te laat de scheuring door de protestanten was toen al een feit) en had deze protestbeweging de protestanten zich op moeten heffen jammer dat ze dat vergeten zijn.Protestanten moeten niet vergeten dat zij de afgescheidenen zijn en meer niet.

Afgescheiden van wat?
een zg ''moederkerk'' genaamd Rome?
Geen Rome, maar Jeruzalem, mister.
Wel eens van ons aller moeder, het hemelse Jeruzalem gehoord?
Galaten 4:26

[Faramir]

geheel in lijn met deze traditie, krijgt nog steeds niemand antwoord uit Rome.
ook op emails wordt niet geantwoord, (zie vragenrubriek)

A gossie jongen/meisje. Wil je erover praten? Wat zegt je psycholoog erover?

Als mensen suggestieve vragen stellen, die geen antwoord krijgen, hebben die mensen meestal gelijk...

Maar natuurlijk, in het land van de trollen zal dat ongetwijfeld zo zijn.

[elbert]

Dat de reformatie aansloeg heeft ook alles met politiek te maken. Zonder wereldlijk politiek gewin was de reformatie er nooit gekomen. En dat gebeurtenissen uit het verleden meespeelden lijkt me evident.

Je bedoelt de Duitse keurvorsten die zich niet zondermeer aan Karel V onderwierpen? M.a.w. ze hadden Luther eigenlijk moeten laten doden, zoals dat werd bevolen? Tja...
Of bedoel je de gewone burgers die zich bedrogen voelden door aflaatpredikers en de (aarts)bisschoppen die hen de hand boven het hoofd hielden? Tja...

In elk geval moet je "wereldlijk politiek gewin" ook bezien tegen de misstanden die er waren. Uit onvrede over misstanden komen nu eenmaal tegenbewegingen voort en het is de verantwoordelijkheid van de kerk om iets aan die misstanden te doen voordat ze zo groot worden dat ze de eenheid in het geding brengen. In dit geval was de kerk er veel te laat bij, omdat ze zelf een deel van het probleem was.

[Faramir]

Je bedoelt de Duitse keurvorsten die zich niet zondermeer aan Karel V onderwierpen? M.a.w. ze hadden Luther eigenlijk moeten laten doden, zoals dat werd bevolen? Tja...
Of bedoel je de gewone burgers die zich bedrogen voelden door aflaatpredikers en de (aarts)bisschoppen die hen de hand boven het hoofd hielden? Tja...

De Duitse vorsten waren uit op macht en geld en die macht (en het geld) wilden ze niet delen met Karel V of de Kerk. Luther kwam zeer goed van pas om dat te bewerkstelligen. En je denkt toch niet werkelijk dat het volk zich interreseerde voor aflatenhandel? En denk je nou ook werkelijk dat het volk zelf wat te vertellen had over welke godsdienst ze aanhingen?

De hele reformatie hing aan elkaar van 2 factoren namelijk geld en macht. Geloof was slechts een bindmiddel om het volk op te ruien.

Gelukkig is een en ander aan misstanden (die er wel degelijk waren) rechtgetrokken in de contra-reformatie. Een reformatie die overigens wel vrij succesvol was en is gebleven.

[elbert]

De Duitse vorsten waren uit op macht en geld en die macht (en het geld) wilden ze niet delen met Karel V of de Kerk. Luther kwam zeer goed van pas om dat te bewerkstelligen.

Je draait het hier wel om. Die vorsten waren niet zo geporteerd van de geldzucht van de kerk en de machtshonger van de keizer en geen wonder (hoewel? het was riskant!) dat ze hierdoor ook politiek stelling tegen innamen. Zoals je het stelt, hadden de keurvorsten flink moeten betalen en hun macht aan de keizer moeten overdragen. Maar waarom zouden ze eigenlijk?

En je denkt toch niet werkelijk dat het volk zich interreseerde voor aflatenhandel?

Het volk bekommerde zich wel degelijk over het eigen zieleheil en terecht. Vandaar ook dat de aflaathandel hier handig op insprong en zodoende flink veel geld in het laatje bracht, ten dienste van de kerk, maar niet ten dienste van het zielenheil van degenen die hiervoor geld neertelden. De meer kritische geesten onder het volk was dit een doorn in het oog, onder andere die monnik uit Wittenberg. De kritiek van die monnik was slecht voor de aflatenbusiness. Vandaar dat hiertegen van kerkelijke zijde actie op werd ondernomen. Over geld en macht gesproken.

En denk je nou ook werkelijk dat het volk zelf wat te vertellen had over welke godsdienst ze aanhingen?

Waarmee je aangeeft dat men onder het gezag van de kerk niet vrijwillig God diende, maar onder dwang en bangmakerij, waartegen Luther zich keerde. Geen wonder dus dat er een Reformatie kwam.

[Mortlach]

Waarmee je aangeeft dat men onder het gezag van de kerk niet vrijwillig God diende, maar onder dwang en bangmakerij, waartegen Luther zich keerde. Geen wonder dus dat er een Reformatie kwam.

Alsof mensen wel vrijwillig Lutheraan waren. Hoe heerlijk naïef... Je had destijds gewoon niets te kiezen hoor.

[elbert]

Alsof mensen wel vrijwillig Lutheraan waren. Hoe heerlijk naïef... Je had destijds gewoon niets te kiezen hoor.

1 van de principes van de Reformatie is weldegelijk de vrijheid van het geweten. Zonder dit hadden we nog steeds in de Middeleeuwen geleefd.
Dat dit in die tijd niet altijd direct tot godsdienstvrijheid leidde had natuurlijk wel met de politieke en culturele situatie van die dagen te maken. Maar in de loop van de tijd is die godsdienst- en gewetensvrijheid er wel degelijk gekomen en dat heeft zijn wortels in de Reformatie.