brechteld schreef:Is religie vrijwel uitsluitend sociaal-cultureel bepaald?
Je neemt namelijk (in vrijwel alle gevallen) de religie over van je ouders. Daarom zie je ook zo weinig orthodoxe Joden in Drenthe, of Gereformeerden in China. Slechts zeer weinig mensen kiezen bewust voor een religie, of sterker nog, switchen van bv. Nederlands Hervormd naar Katholicisme. Daarmee is er m.i. geen ‘vrije wil’ meer, waar veel religies mee te koop lopen, maar is het geloof dat je aanhangt een sociaal-culturele aangelegenheid, net zoals bv. volksdansen (weinig Maori die de Drieskusman dansen…)
Natuurlijk heeft religie ontelbaar veel verschijningsvormen. Die zijn er al tussen dorpen die hemelsbreed misschien maar een paar kilometer uit elkaar liggen. De taal is anders, de gebruiken zijn verschillend en de religieuze 'ligging' en rituelen kunnen heel verschillend zijn, ook al blijven de hoofdzaken hetzelfde: allemaal christen , allemaal protestants, maar toch verschillende nesten, verschillende geuren en sferen.
In het groot is het niet anders. De sterkste grens in Nederland was altijd die van de grote rivieren. Boven de rivieren heel vaak protestant, onder de rivieren Rooms Katholiek. Als we het op wereldschaal bekijken zien we duidelijke begrenzingen tussen de weredlgodsdiensten: boeddhisme, Islam, christendom, maar ook: taoisme, Bahai, Sikh-geloof, hindoeisme enz.
Kortom, land en streek zijn heel bepalend voor de aard van de religie.
Veel belangrijker lijkt voor mij de vraag: wat is religie eigenlijk. Het is natuurlijk mogelijk om alle miljoenen verschillen in religieuze cultuur, taal, overtuiging en uiting op een rij te zetten, maar hoe komt het toch dat er overal in een of andere vorm religie bestaat? Wat is de overeenkomst tussen al die religieuze cultuur?
Wie vindt dat hij de enig juiste religie aanhangt, op de enig juiste manier, met de enig juiste geloofsinhoud en de enig juiste bijpassende levensstijl is waarschijnlijk niet zo geïnteresseerd in die vraag (die vraag is voor hen feitelijk al beantwoord: iedereen gaat verloren, vergist zich jammerlijk of heeft de verkeerde keus gemaakt, behalve ik en mijn religieuze verwanten), maar wie ook eens een dorp, een land, een werelddeel verder durft te kijken of te reizen zal zich dit wel afvragen: wat is toch die onbedaarlijke religieuze drijfveer van alle volken op deze aarde. Eindeloos en onophoudelijk blijft religie een belangrijke en vaak beslissende rol spelen in de menselijke culturen.
Dat interesseert mij dan weer.
gravo