Beste Elbert,
Nogmaals hartelijk dank voor je uitvoerige en originele uiteenzetting mbt. het aantonen van het Sola-Scriptura vanuit de Schrift. Ik heb je argumenten overwogen en bestudeerd en zou er nu graag op reageren. Eea. duurde iets langer; ik was een week van huis. Ik wil er nog op wijzen dat ik er mij wel degelijk zal toe verplichten mij te bekeren indien de waarheid mij daartoe noopt. In mijn leven heb ik inmiddels wel geleerd dat dit de enige manier is om verder te komen: niet dwarsliggen, maar open staan voor de waarheid. In dit geval heb ik wellicht wat makkelijk praten, want, inderdaad, ik ben oprecht overtuigd van mijn gelijk. Echter, op deze positie kwam ik maar terecht dankzij voortdurende bekering, soms allesomvattend...
1 Kor. 4:6. Ik ga uit van de eenvoudigste uitleg mogelijk: Paulus schrift hier aan de leden van zijn gemeente te Korinthe dat zij zijn brieven dienen te gehoorzamen: men dient zich te onderwerpen aan hetgeen hij hen leert. Of hij dit doet middels spreken of een schrijven, is niet van belang, leren we elders (bv. 2Tess2, welke je overigens nergens noemt): de gemeente dient hem te gehoorzamen. Paulus onderwijst zowel mondeling als schriftelijk en maakt geen onderscheid tussen beide: waarom zou hij ook? Hij is de authoriteit: hem dient de gemeente te gehoorzamen.
De conclusie die je hieruit trekt (Kortom: als het gaat om de leer waarnaar we ons leven hebben te richten, dan hebben we de Schrift om ons daarnaar alleen te richten en niets daarbuiten) is daarom naar mijn mening niet correct: het gaat om het gezag van Paulus, om hetgeen hij de gemeente leert, in dit geval door zijn schrijven, maar volgens andere teksten net zo goed door zijn spreken. Je zegt ook "deze tekst wijst ons aan dat de traditie ondergeschikt is aan de Schrift". Hoe? Ik zou zeggen: deze tekst wijst erop dat hetgeen de gemeenteleden zelf toevoegen ondergeschikt is aan hetgeen Paulus hen leert, in dit geval door te schrijven: iedereen dient zich te onderwerpen aan het gezag van Paulus. Nogmaals: Paulus geeft aan dat hij onderwijst middels zowel schrijven als spreken: beide hebben hetzelfde gewicht: het gaat om hetgeen hij de gemeente leert: op welke wijze hij dit doet, doet er niet toe: waarom zou het er ook toe doen? Het gaat erom dat de gemeente gehoorzaamt aan Paulus: of hij schrijft of spreekt of gebarentaal gebruikt is niet van belang.
Het gaat om de inhoud van Paulus prediking, niet om de wijze waarop dit in de praktijk geschiedt: mondeling danwel schriftelijk. Het gaat om het dat en om het wat, niet om het hoe.
Lukas 1:1-4. Lucas verklaart eerst dat velen reeds eea. beschreven hebben op basis van ooggetuigen en vervolgens dat ook hij iets dergelijks heeft ondernomen: ook hij heeft het levensverhaal van Jezus op schrift gesteld. Je wilt op basis van deze tekst mbv. 2Petr3:1-2 tot de eindsom komen dat alle mondelinge traditie opgeschreven is en derhalve dat de Schrift de gehele leer bevat. Petrus herinnert zijn lezers aan de leer van Jezus en de apostelen: wat zouden we daar uit concluderen? Je noemt deze teksten "Een duidelijk teken dat de mondelinge traditie is vervangen door de Schrift". Ik begrijp je gedachtegang, maar nee, nee, echt niet: dat kan je niemand verkopen.
Mattheus 4:1-11. Het is niet Jezus die een ander mbv. de Schrift om de oren slaat: het is de Duivel die dat tracht te doen. Jezus beantwoordt hem middels zijn eigen wapen: de teksten uit de Heilige Schrift. Je zegt: "alleen het "er staat geschreven" is hier afdoende om de duivel te weerleggen". Maar Jezus zegt niet "er staat geschreven"; het is de duivel die dat zegt. Jezus antwoordt vervolgens met "er staat ook geschreven": hij bevecht de Duivel met zijn eigen wapen: de teksten uit de Schrift. Ik discusieer met jullie uitsluitend op basis van de Schrift, niet op basis van de mondelinge traditie: wil dat zeggen dat ik niet in de mondelinge traditie geloof?
Inderdaad: Jezus laat zich negatief uit over bepaalde mondelinge traditie van mensen: Hij kan hier echter niet mee bedoelen alle mondelinge traditie te veroordelen, aangezien Paulus zelf wijst op de traditie, mondeling danwel schriftelijk, welke bindend is voor de gemeente. Blijkbaar is er sprake van twee soorten mondelinge traditie: de een wordt afgewezen, de ander voorgesteld als bindend voor de gemeente. De Schrift waarschuwt zelf tegen individuele Schriftuitleg en Jezus fulmineerde volop tegen de Schriftgeleerden van zijn tijd: het lijkt ver van de bedoeling van Hem dat Zijn volk een volk van Schriftgeleerden zou zijn. Fundamenteler nog is het feit dat het oude verbondsvolk een geordend geheel was met een menselijk gezag: denk met name aan Mozes, Aaron en de priesterschare die het volk van God leidden. God is een God van orde en gezag, van eredienst, van eenheid. Zou het nieuwe volk van God dan chaos met een boek zijn? God verandert niet, is altijd dezelfde.
Telkens wanneer de Schrift spreekt over "Schriften" of "het geschrevene" dan heb je de neiging om hier universele of exclusieve principes uit te extraheren. In je posting klinkt zeer geregeld het "alleen", terwijl dit in de Bijbelteksten zelf niet aangetroffen wordt.
Hand. 17:2, 17:11, 18:28. Paulus gaat met mensen in gesprek vanuit de Schriften. Hoe kom je vanuit dat gegeven tot SS? Ik doe hetzelfde als Paulus: ik ga met jullie in gesprek vanuit de Schrift, maar het SS onderschrijf ik niet. Bovendien lijkt het zeer onwaarschijnlijk dat Paulus hier zijn eigen brieven bedoelt: het lijkt erop dat hij de komst van de Messias en alles wat daarbij komt aantoont vanuit het Oude Testament. De Kerk van Rome ziet de Heilige Schrift als Woord van God of het geschreven Woord van God: het verkrijgt de allerhoogste status. Jij wil daar echter nog overheen gaan door te stellen dat zij ons enige gezag is: iets wat niet geleerd wordt, of althans niet door Jezus, de apostelen en de Kerkvaderen of anders gezegd: niet door de Kerk van alle eeuwen.
2 Tim. 3:16-17. Op de eerste plaats staat er "Heel de Schrift...", niet "Alleen heel de Schrift...": wie zegt dat hetzelfde niet gezegd kan worden van een andere bron, bijvoorbeeld de mondelinge overlevering? Je kunt deze tekst wellicht naar voren schuiven om het enorme belang van de Schrift aan te tonen, zoals de Heilige Kerk dat doet, maar toch niet om haar een exclusieve status toe te schrijven? Men zou alles wat hier gezegd wordt mbt. de Schriften ook kunnen zeggen van de Heilige Geest, bijvoorbeeld: daarmee wordt toch ook de rol van de Schrift niet uitgeveegd? De vraag is inderdaad ook nog wat Paulus hier bedoelt met de Schrift: het lijkt wederom onwaarschijnlijk dat hij naar zijn eigen brieven refereert, ook al omdat Timotheus er blijkbaar reeds vanaf zijn jeugd mee vertrouwd is en op dat ogenblik Paulus waarschijnlijk nog geen brieven geschreven had, of bijna geen. Volgens jou zou Paulus ook refereren naar deze Tim-brief zelf, wat nog onwaarschijnlijker lijkt. Indien Paulus het NT bedoelt wat wij vandaag kennen, dan zou dit ook voor Timotheus duidelijk moeten zijn en ook dit lijkt onwaarschijnlijk. Timotheus ontvangt gewoon een brief van Paulus: deze dient voor hem geheel duidelijk te zijn.
Waarom zou Paulus Timotheus melden dat het NT wat voor een groot deel nog geschreven moest worden zijn enige gezag is, wanneer Timotheus niet kan weten welke brieven en evangelieen hij dan als authoriteit moet nemen op het moment dat ze beschikbaar komen? Voor Timotheus zou zo de boodschap van Paulus inhoudsloos blijven; Paulus had dan een lijst van titels moeten neerpennen, iets wat hij niet gedaan heeft. Waarom niet? Nu blijft zijn schrijven naar jouw interpretatie inhoudsloos, aangezien niemand zou weten welke teksten Paulus hier precies bedoelt.
Ik krijg niet de indruk dat Paulus schrijft al wetende dat een deel van zijn brieven later opgenomen zouden worden in de canon. Wist hij dan ook al welke van zijn brieven precies gecanoniseerd zouden worden? Het lijkt mij onwaarschijnlijk. Tenslotte dient nog opgemerkt te worden dat Timotheus een pilaar van de Kerk is, een soort vroege bisschop, iets wat heel duidelijk uit de brief afgelezen kan worden. We moeten uitkijken niet elke tekst geadresseerd aan een specifiek persoon (of gemeente...) blind voor te schrijven aan eenieder, universeel toe te passen. Ik wil nog wel wat meer nadenken over deze tekst: ik geloof niet dat ik haar reeds in haar geheel gevat heb. Misschien dat Paulus met "tot elk goed werk volkomen toegerust" refereert naar de vier goede werken welke hij zojuist opnoemde? Zeker is hoe dan ook dat je voor het goede werk dat bijvoorbeeld een bakker verricht toch meer kennis nodig zal hebben dan hetgeen de Schrift ons leert.
Indien deze tekst ons leert "opdat de mens die God toebehoort, volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust", dan wil dat niet perse zeggen dat alleen deze Schrift voldoende is: het kan net zo goed zijn dat deze Schrift deel uitmaakt van een verzameling instrumenten, waarvan deze Schrift als laatste in stelling wordt gebracht en derhalve tot volmaaktheid leidt. Zie je wat ik bedoel? Indien een dokter zegt: "neem deze pil, opdat je volkomen genezen zult", wil dat niet zeggen dat er aan het aanbieden van deze pil geen heel arsenaal van andere medische ingrepen voorafging, welke stuk voor stuk nodig waren om tot genezing te komen.
Joh. 20:30. Stel nu dat er niet stond "maar deze zijn beschreven, opdat u ..." maar in plaats daarvan "maar de brieven van Paulus zijn geschreven, opdat u...", had je daar dan uit geconcludeerd Sola-de-brieven-van-Paulus? Of indien er had gestaan "maar Paulus spreekt tot het volk, opdat zij/u...", had je daar uit geconcludeerd Sola-prediking? Alledrie zijn doctrinair correct en men kan soortgelijke teksten vinden in de Bijbel; je bent telkens geneigd om in teksten een exclusiviteit te lezen ("alleen" in te voegen), welke niet geleerd wordt.
Mbt. het Bijbelboek Openbaring. Ik geloof wel degelijk dat de waarschuwing niets toe te voegen/af te halen op dit Bijbelboek slaat en niet op de rest van de Bijbel, wat niets afdoet aan de integriteit van de canon van 73 boeken welke de Kerk samengesteld heeft: hier zijn we het hoe dan ook beide over eens. Wat je aan wilt tonen met de drie teksten uit Deut en Spreuken, begrijp ik niet. God zegt dat wij niets mogen afdoen/toevoegen aan hetgeen Hij ons gebiedt: God spreekt tot ons en zegt ons te gehoorzamen: dat is alles, naar mijn idee. Wee degene die Mijn gebod verdraait, uitbreidt of reduceert: wat zou je daar meer in willen lezen?
De vroege Kerkvaders leerden het SS, zeg je? Dit is onzin. Niet een die ik ken ging ook maar in die richting en ik heb veel van hen gelezen. De Kerkvaders waren pilaren der Kerk: de naam zegt het al: een vrij Christendom was hen een enorme gruwel. Zij leerden unaniem dat men alleen het eeuwig leven vinden kan binnen de Kerk van Rome. Ik moet er wel bij zeggen dat ik minder thuis ben in de Griekse (Oosterse) Kerkvaders; ik kan mij echter niet voorstellen dat zij 180 graden anders predikten. Neem een Augustinus: hij beschrijft vele groepen van Christenen buiten de Kerk (lees zijn Ketters en Scheurmakers voor 88 stuks), waarvan velen de gehele Schrift belijden. Hij stelt vervolgens dat nog niet een enkele ziel van hen het eeuwig leven zal beerven. Dat zij verder van God afstaan dan zowel de Joden als de heidenen. Dat zij allen voorzeker voor eeuwig verloren gaan, voor eeuwig in de hel zullen verblijven. En dan te bedenken dat velen van deze ketters verklaarde geheel zeker te zijn van hun eeuwig leven... Ergo: de Schrift was niet bepaald voldoende voor redding, volgens deze Kerkvader. Hetzelfde geldt voor Cyprianus, Ambrosius, Hieronymius en noem ze maar op. Dit drukken ze zo veelvuldig en zo duidelijk uit dat een discussie onzin is. In vroeger tijden begreep ik hier niets van: wat maakt het uit welke Kerk men aanhoudt? Nu weet ik beter en begrijp ik hen zoveel beter. Het is overigens wel zo dat de Kerkvaders weinig praatten of schreven over gezag en authoriteit; misschien bestaat hier een goede rede voor?
Over kerkgenootschappen: bijna alle kerkgenootschappen welke ik ken onderwijzen het SS: alle kleine charismatische sekten die ik ken passen het SS strikt toe en de verdeeldheid onder deze kerkjes is niet te overzien. Je stelling dat strikte SS tot eenheid zou leiden is derhalve niet correct: de praktijk van 2000 jaar chaos leert anders. Hoe zou het ook kunnen: interpretatie blijft altijd subjectief: er zullen er altijd zijn die de Bijbel anders uitleggen dan een ander: indien we geen ander gezag hebben, dan leidt dit tot meningsverschillen en vervolgens eventueel tot schisma's of afsplitsingen. Alles geheel logisch: SS kan geen garantie zijn voor eenheid. SS lijkt mij eerder een garantie voor verdeeldheid.
Mensen interpreteren de Schrift op verschillende wijzen. Wie bepaalt welke de juiste interpretatie is? De Schrift doet het niet. Ergo: verdeeldheid. 1 + 1 = 2. Dit blijf je houden: mensen blijven bestaan, de Schrift ook, dus menselijke interpretaties van de Schrift eveneens. Hoe kan het SS dan de bedoeling van God zijn? Zei God: hier hebben jullie allemaal een boek en interpreteer er maar een stuk op los? Ik heb het Hem niet horen zeggen. Ik heb het Paulus ook niet zien schrijven. Ik geloof niet dat dit de bedoeling is van God. Bekijk het Oude Testament eens: het volk van God is steevast een georganiseerd geheel met een menselijk gezag en een universele eredienst van het offer...
Ik ben met je eens dat we uit dit alles niet mogen concluderen dat we dus traditie aan dienen te houden om de eenheid te bewaren. Het enige wat we nodig hebben is de wil van God: hoe heeft Hij het bedoeld: dat is de vraag die ons moet bezighouden, die onze leidraad dient te zijn. Uiteraard is het aanhouden van traditie geen garantie voor eenheid: ieder kerkgenootschap kan ook zijn eigen traditie aanhouden, en doet dat in feite ook, al was het alleen maar een subjectieve interpretatie van de Schrift.
Ja, de Kerk heeft de Bijbel voortgebracht: dat is een objectief feit. De Kerk heeft de samenstelling van de Bijbel vastgesteld en meer nog, de Kerk is de auteur van de Bijbel: de Heilige Kerk heeft de Heilige Schrift geschreven. Of wilde je ontkennen dat Paulus onderdeel uitmaakt van de Kerk? God inspireerde mensen tot het schrijven van de Bijbel en deze mensen zijn onderdeel van de Kerk: Paulus, Johannes, noem ze maar op. God sticht de Kerk, de Kerk schrijft de Schrift en stelt haar samen en deze Schrift blijft vervolgens normatief voor het gehele verdere aardse leven van de Kerk: geen splinter tussen te krijgen. De Bijbel kan maar geinspireerd zijn doordat Paulus geinspireerd is en Paulus is onderdeel van de Kerk: God inspireert mensen en deze mensen handelen vervolgens op heilige wijze, bijvoorbeeld door het hoeden van de kudde of het schrijven van geinspireerde geschriften. De inspiratie van zijn brieven kan niet groter zijn dan de inspiratie van Paulus zelf: het origineel is altijd superieur aan een eventuele neerslag...
Stel je eens het concilie van Jeruzalem voor. Deze vond plaats in het kader van een meningsverschil. Indien nu in latere tijden nog eens een meningsverschil opkomt, zal men dan wederom een concilie bijelkaar roepen en zullen haar uitspraken dan opnieuw bindend zijn? Ik zou niet weten waarom niet. Als ik jou goed begrijp, dan zal je zeggen: dat latere concilie staat niet in de Bijbel beschreven, dus krijgt zij ook geen gezag. Maar waar maak je dat uit op? Meer is: verkrijgt Dordt voor jou geen normerende status, met inbegrip van de geschriften die zij voortbracht? Is Dordt Schrift of traditie of nog iets anders?
Indien de reacties het toelaten, hoop ik in een van de volgende postings eens een alternatief te schetsen, een die antwoord geeft op vele vragen en problemen.
Hartelijke groeten,
Aurelius