Uit dagblad
Trouw van 19 september 2009 de volgende artikelen:
Trouw schreef:’Religieuze toon keurt kindermishandeling goed’
„Een pak slaag past als een kind ons uitdaagt met brutale opmerkingen als: ’Dat doe ik niet’ of ’Houd je bek’.” De uiterst conservatieve kinderpsycholoog James Dobson doet scherpe uitspraken in zijn boeken. De strekking ervan echoot door in het optreden van pinkstervoorganger Gertjan Goldschmeding.
Het is goed, meent evangelical Dobson, kinderen tot een jaar of tien af en toe te slaan, niet heel hard maar wel zo „dat het kind er echt van huilen moet”. Huilt een kind daarna langer dan vijf minuten, geef het dan „nog een kleine portie van wat de tranen veroorzaakte”. De citaten komen uit Dobsons ’Liefde en discipline’.
’Wat er ook met je is, bel, chat of mail Chris’, is de slogan van de landelijke christelijke kinder- en jeugdhulpverlening Chris. Deze organisatie valt onder een andere, ook in Dordrecht gevestigde stichting, De Hoop, die evangelische hulp aan verslaafden en psychiatrisch hulp aan onder anderen kinderen en jeugdigen biedt.
Samen besloten ze enige jaren geleden een Nederlandse afdeling van Dobsons ’Focus on the Family’ op te zetten, want men gebruikte met graagte diens werk. Dobson ’maakt zich hard voor traditionele waarden en het gezin’. Inmiddels is ’Focus Nederland’ ter ziele; voorman Rob Hondsmerk is directeur kinder- en jeugdhulpverlening van Chris en De Hoop geworden. Chris en De Hoop bevelen nog steeds twee boeken van harte aan: Dobsons ’Liefde en discipline’ en ’Eigenzinnige kinderen’.
Het laatste boek vergelijkt het opvoeden van kinderen met dat van honden. Want een kind daagt net als een hond zijn baas uit, ’maar dan vaker’. Eigenzinnige kinderen „vragen erom geslagen te worden, en die vraag dient gehonoreerd”.
In 2004 confronteerde Trouw uitgever Kok Voorhoeve met de uitspraken in ’zijn’ boeken. Daarop nam deze de boeken, waar nog flink vraag naar was, uit de handel; slaan is immers strafbaar in Nederland.
Maar de verkoop ervan gaat gewoon door. Op de internetpostorderboekhandel van Focus on the Family biedt men 31 titels van Dobson aan, in verschillende talen. De Nederlandse vertaling is ’niet meer leverbaar’, maar het Engelstalige origineel en buitenlandse vertalingen zijn wel gewoon te bestellen. De lectuur dient voor ’toerusting en pastoraat aan gezinnen’. De site van De Hoop beveelt beide boeken aan voor wie meer wil weten over ’Een eigenzinnig kind... en dan?!’
Vijf jaar geleden oordeelde emeritus hoogleraar Preventie en Hulpverlening inzake Kindermishandeling Herman Baartman vernietigend over de combinatie Dobson en hulpverlening. „De roede promoten én hulp bieden aan kinderen die daar te hardhandig kennis mee hebben gemaakt. Als buitenstaander vraag je je af hoe zoiets kan, zó reactionair. Wat ik het ergste vind is het misbruik van moreel gezag – ’wij zijn bijbelgetrouw’ – en andere opvoedkundige ontwikkelingen buitensluiten.”
Nu voegt hoogleraar praktische theologie Ruard Ganzevoort zich bij de critici. „Chris en De Hoop moeten meteen afstand doen van Dobsons standpunten over lijfstraffen. Dat zijn schadelijke, abjecte visies die haaks staan op goede hulpverlening. Het kán niet, dat men zulke boeken propageert.” Binnen De Hoop leven ook andere, omstreden ideeën. Ganzevoort: „In hun Centrum voor pastorale counseling zeggen ze dat een mishandelde vrouw door gehoorzaamheid haar man voor zich moet herwinnen. Zo’n uitspraak zouden we van een imam niet pikken.”
De Hoop wil niet reageren op vragen. Een Dordtse CDA-wethouder zit in de raad van toezicht van De Hoop; zijn collega laat weten dat de gemeente Dordrecht „geen mening heeft over opvattingen binnen De Hoop”.
Trouw schreef:
Goldschmeding en Dobson zijn eensgezind over ’Gods methode’: Soms moet je kinderen slaan.
Justitie vervolgt voorganger Gertjan Goldschmeding van de ACCJouwkerk in Amersfoort en Amsterdam, voor opruiing en kindermishandeling. Aanleiding: uitspraken in preken en tijdens conferenties. De opvattingen van Goldschmeding lijken precies op die van de evangelische kinderpsycholoog James Dobson. Zijn boeken, goed verkocht in evangelische en refokringen, zijn bekend bij ACCJouwkerk; men weet niet of Goldschmeding eruit geput heeft. Goldschmeding over milde lijfstraffen: „Het is een belangrijk middel in de opvoeding dat niet frequent moet worden toegepast, maar wel erg kan helpen”. Dobson: „Een pak slaag kan te zacht zijn. Pijn is een uitstekend reinigingsmiddel. Als lijfstraf wordt verboden is dat een trieste dag voor gezinnen en vooral voor hun kinderen.” Beiden vinden slaan een bijbelse opdracht, want ’wie zijn kind liefheeft, spaart het de roede niet’. Dat slaan „een schadelijk effect heeft gehad op vele kinderen die niet goed zijn geslagen, is geen reden voor ons om de Bijbel een paar pagina’s dunner te maken”, zegt Goldschmeding. Hij noemt slaan ’Gods methode’ en bepleit daarbij het gebruik van een stok. „Met je hand mag je niet slaan. Je hand is voor liefde, geborgenheid en tederheid.”
Dat vindt Dobson ook, al prefereert de Amerikaan als roede een pollepel of een twijg.
Goldschmeding: „Als je níet met je kind op de commode de confrontatie aangaat, krijg je problemen als hij 14 is”. Dobson roemt de moeder die haar kind van anderhalf jaar tot negen keer toe slaat omdat het een snoepje wilde pakken.
Opmerkelijk is hun kijk op het slaan van het kind dat al huilt. „Daarmee mag je doorgaan tot de wil van het kind is gebroken”, zegt Goldschmeding in een preek uit 2007, aldus het AD dat de opname bekeek.
Ook dat is in de geest van Dobson: de wil moet ’gevormd’. Maar het onderscheid is moeilijk te maken. In ’Eigenzinnige kinderen’ beveelt Dobson aan om kinderen die huilen uit protest tegen een pak slaag, extra klappen te geven om hun verzet te breken. „Kinderen met een eigen wil vragen erom geslagen te worden en die vraag dient te worden gehonoreerd”. Op zijn blog ontkent Goldschmeding inmiddels de wil van het kind te willen breken.
Volgens Goldschmeding zijn billen prima doelwitten; Dobson vindt dat ook, maar heeft een alternatief: „De schouderspier levert verrassend veel nut. Ik ga zelfs zover om te beweren dat hij speciaal gemaakt is voor onderwijzers.”
Volgens Dobson en Goldschmeding heeft verbieden van lijfstraf een averechts effect: dan ontaardt opgekropte opvoederswoede in kindermishandeling.
Niet alleen de pedagogische opvattingen, ook andere overtuigingen die vanuit De Hoop en Chris worden geventileerd, stuiten Ganzevoort tegen de borst. „Volgens het Centrum voor pastorale couseling – onderdeel van De Hoop – moet een vrouw die in elkaar geslagen is, door gehoorzaamheid haar man voor zich herwinnen. Zo’n uitspraak zouden we van een imam niet pikken.”
Maar zij zullen het zelf wel geen contradictie vinden.
