Gelijke behandeling in de bijbel..

[Tijn]

Ik heb net een moeilijk stuk gelezen in Numeri, waarin duidelijk ongelijk geoordeeld word door God. Hij stelt de man boven de vrouw en de vrouw moet boeten, terwijl de man vrijuit gaat. Hoe moet ik deze tekst interpreteren:

De man gaat vrijuit, de vrouw moet boeten voor wat ze misdaan heeft

Dit is toch niet rechtvaardig?

[elbert]

Ik heb even het het hele gedeelte in de HSV vertaling opgezocht:

11 De HEERE sprak tot Mozes:
12 Spreek tot de Israëlieten en zeg tegen hen: Wanneer iemands vrouw afgeweken is en zij trouwbreuk tegen hem pleegt,
13 dat een andere man met haar geslapen heeft en er een zaadlozing plaatsgehad heeft, en het bleef voor de ogen van haar man verborgen, zij wist het geheim te houden dat zij zich verontreinigde, en er was geen getuige tegen haar, en zij niet betrapt werd,
14 maar er over hem een geest van achterdocht gekomen is, zodat hij achterdochtig geworden is tegenover zijn vrouw, terwijl zij zich verontreinigd heeft, óf er is een geest van achterdocht over hem gekomen, zodat hij achterdochtig geworden is tegenover zijn vrouw, terwijl zij zich niet verontreinigd heeft,
15 dan moet de man zijn vrouw bij de priester brengen en haar offergave voor haar meebrengen: een tiende efa gerstemeel. Hij mag er geen olie op gieten en er geen wierook op leggen, want het is een graanoffer voor achterdocht, een graanoffer van gedachtenis, dat herinnert aan de ongerechtigheid.
16 En de priester zal haar naar voren doen komen en haar voor het aangezicht van de HEERE plaatsen.
17 De priester moet heilig water in een aarden pot nemen en van het stof dat op de vloer van de tabernakel ligt, moet de priester wat nemen en in het water doen.
18 Daarna moet de priester de vrouw voor het aangezicht van de HEERE plaatsen en het hoofdhaar van de vrouw losmaken; en hij moet het graanoffer van gedachtenis op haar handen leggen, dat is het graanoffer voor achterdocht. En in de hand van de priester zal het bittere water zijn, dat de vervloeking meebrengt.
19 En de priester moet haar laten zweren, en tegen de vrouw zeggen: Als niemand met u geslapen heeft, en als u, terwijl u uw man toebehoorde, niet bent afgeweken in onreinheid, wees dan vrij van dit bittere water dat de vervloeking meebrengt!
20 Maar u, indien u, terwijl u uw man toebehoorde, bent afgeweken, en indien u uzelf hebt verontreinigd, en een andere man met u gemeenschap gehad heeft buiten uw eigen man,
21 dan moet de priester de vrouw met de eed van de vervloeking laten zweren. De priester moet tegen de vrouw zeggen: De HEERE zal u tot een vervloeking en tot een verwensing stellen, te midden van uw volk, doordat de HEERE uw heup doet invallen en uw buik doet opzwellen.
22 Dit water, dat de vervloeking meebrengt, zal in uw binnenste komen en uw buik doen opzwellen, en uw heup doen invallen. En de vrouw zal zeggen: Amen, amen!
23 Daarna moet de priester deze vervloekingen op een briefje schrijven, en hij moet het in het bittere water uitwissen.
24 En hij moet de vrouw dat bittere water dat de vervloeking meebrengt, laten drinken, zodat het water, dat de vervloeking meebrengt, in haar komt en tot bitterheid wordt.
25 De priester moet het graanoffer van achterdocht uit de hand van de vrouw nemen en dat graanoffer voor het aangezicht van de HEERE bewegen en het naar het altaar brengen.
26 De priester moet dan van het graanoffer het gedenkoffer ervan nemen, een handvol, en het op het altaar in rook laten opgaan; en daarna moet hij de vrouw het water laten drinken.
27 Nadat hij haar het water heeft laten drinken, zal het gebeuren, indien zij zich daadwerkelijk verontreinigd en tegen haar man trouwbreuk gepleegd heeft, dat het water dat vervloeking meebrengt in haar zal komen en tot bitterheid zal worden. Haar buik zal opzwellen en haar heup invallen, en die vrouw zal te midden van haar volk tot een vervloeking zijn.
28 Echter, indien de vrouw zich niet heeft verontreinigd, maar rein is, dan zal zij vrij zijn, en zij zal vruchtbaar blijven Letterlijk: met zaad bezaaid worden..
29 Dit is de wet voor de achterdocht: wanneer een vrouw, terwijl zij haar man toebehoort, afgeweken is en zich heeft verontreinigd,
30 of wanneer een geest van achterdocht over een man komt, en hij achterdochtig wordt tegenover zijn vrouw, dan moet hij de vrouw voor het aangezicht van de HEERE plaatsen, en de priester moet deze hele wet op haar toepassen.
31 En de man zal vrij zijn van ongerechtigheid, maar die vrouw zal haar ongerechtigheid dragen.

Ik denk zelf dat het vetgedrukte de kern van dit gedeelte weergeeft. Als een Israelitische man achterdocht had over de echtelijke trouw van zijn vrouw, kon hij dus met haar naar de priester om te achterhalen of ze wel trouw geweest was. Dit was bedoeld om hem gerust te stellen en haar vrij te pleiten. Ik denk ook dat dit de bedoeling is van deze wet voor de achterdocht. Aan de andere kant geldt wel: als de vrouw wel overspel had gepleegd, had zij alle reden om ongerust te zijn, want dan moest ze zichzelf vervloeken.

[Tijn]

Ja, dat had ik gelezen, maar dan is het toch nog steeds onrechtvaardig dat dit ritueel er alleen voor vrouwen is?

[elbert]

In de tijd van de bijbel was het normaal dat een vrouw uitgehuwelijkt werd aan een man, zodat ze ook minder te zeggen had in het huwelijk dan de man. In die context is het niet verwonderlijk dat deze wet er alleen voor de vrouw was.

[Tijn]

In de tijd van de bijbel was het normaal dat een vrouw uitgehuwelijkt werd aan een man, zodat ze ook minder te zeggen had in het huwelijk dan de man. In die context is het niet verwonderlijk dat deze wet er alleen voor de vrouw was.

Oke, maar hoe moeten we dan in deze tijd (vanuit het oogpunt van Christus) naar deze tekst kijken?

[LeChat]

Dat het tijdgebonden is en vanuit die achtergrond te verklaren is? En dat deze wetten/regels in Christus teniet zijn gedaan?

[elbert]

In de tijd van de bijbel was het normaal dat een vrouw uitgehuwelijkt werd aan een man, zodat ze ook minder te zeggen had in het huwelijk dan de man. In die context is het niet verwonderlijk dat deze wet er alleen voor de vrouw was.

Oke, maar hoe moeten we dan in deze tijd (vanuit het oogpunt van Christus) naar deze tekst kijken?

Wat we er in elk geval uit kunnen leren, is dat achterdocht in een relatie een heel slechte zaak is, die zo snel mogelijk uit de wereld geholpen moet worden. Een relatie die gebaseerd is op trouw en betrouwbaarheid, geeft daarom ook openheid tussen man en vrouw. Geen geheimen dus en ook geen noodzaak om elkaar met argwaan en achterdocht te bezien.

Daarnaast noemt de bijbelverklaarder Matthew Henry de volgende dingen die we kunnen leren uit dit bijbelgedeelte:
1. Dat geheime zonden bekend zijn bij God en dat die zonden soms op een wonderlijke wijze aan het licht kunnen komen. Er is bovendien een dag waarop God door Jezus Christus de verborgen dingen van de mensen zal oordelen (Rom. 2:16).
2. Dat God hoereerders en overspelers zal oordelen (Hebr. 13:4). Aan de schending van echtelijke trouw en reinheid zal God niet achteloos voorbijgaan, maar dit zal Zijn oordeel oproepen. Want Hij neemt het niet als we ons lichaam (tempelen van de Heilige Geest, 1 Kor. 6:19) schenden.
3. Dat God op de een of andere manier de rechtvaardigheid van de onschuldigen aan het licht zal brengen.
4. Dat dit woord voor de reinen rein is, maar dat voor de bevlekten en ongelovigen niets rein is (Tit. 1:15). Dat hetzelfde woord voor sommigen een reuk des levens ten leven is en voor anderen een reuk des doods ten dode is. Ik neem aan dat Matthew Henry hiermee bedoelt dat de één de vermaning om rein te leven hartelijk navolgt (met de nadruk op de gezindheid van het hart) en de ander het als verwerpelijk naast zich neerlegt.

[Tijn]

Dat het tijdgebonden is en vanuit die achtergrond te verklaren is? En dat deze wetten/regels in Christus teniet zijn gedaan?

Maar wil je hiermee zeggen dat God verandert is door de daden van Christus? Of dat het offer van Christus meer impact had voor de vrouw (omdat die duidelijk op dit punt wel vergeving nodig had en volgens dit gedeelte de man niet) dan voor de man?

@elbert: Dat de kern van dit gedeelte zijn uitwerking heeft in de achterdocht binnen een relatie begrijp ik en snap ik volkomen. Maar ik blijf het raar vinden, dat hier alleen de vrouw wordt 'getest' en volgens vers 31 de man vrijuit gaat. Dat is meer mijn punt dan de reden waarom ze getest wordt.

[Dine]

Wordt in vers 31 niet bedoeld dat de man vrij is van de schande die hij over zijn vrouw gebracht heeft? ook wanneer blijkt dat zij helemaal niet overspelig was.. Het is natuurlijk nog wel wat als je je vrouw in het openbaar zo verdenkt.
En dat de vrouw moet boeten als blijkt dat die schande terecht is?

[Jantjes]

Tijn schreef:

Maar ik blijf het raar vinden, dat hier alleen de vrouw wordt 'getest' en volgens vers 31 de man vrijuit gaat. Dat is meer mijn punt dan de reden waarom ze getest wordt.

Persoonlijk denk ik dat je het onderhavige Bijbelgedeelte moet zien overeenkomstig ‘Zijn Verbond’. Zoals je weet is God een Jaloers God op zijn eer. In dit Bijbelgedeelte gaat het ook over jaloezie van de man naar de vrouw. Wij hebben immers ook gehoereerd met de duivel en God de nek toe gekeerd.
In de beeldende zin van het Bijbelgedeelte is God de man en de vrouw de mens die van God is afgevallen. Daarom gaat de man ook vrijuit.

[LeChat]

Dat het tijdgebonden is en vanuit die achtergrond te verklaren is? En dat deze wetten/regels in Christus teniet zijn gedaan?

Maar wil je hiermee zeggen dat God verandert is door de daden van Christus? Of dat het offer van Christus meer impact had voor de vrouw (omdat die duidelijk op dit punt wel vergeving nodig had en volgens dit gedeelte de man niet) dan voor de man?

Dat vind ik een lastige... ik denk dat dit ritueel voor de vrouw is ingegeven door haar positie destijds en dat dit niet zozeer door Christus' komst als wel door het veranderen van de verhoudingen is losgelaten. Door Zijn komst/in het nieuwe testament zijn alle wetten en regels behalve de 10 geboden -en dus ook deze regel- 'vervallen', zodat toen definitief duidelijk werd dat ook dit ritueel niet meer toegepast hoefde te worden (zo het al nog toegepast werd).
Wat je tweede vraag betreft: er zijn toch wel meer zaken waar alleen mannen of alleen vrouwen zich aan kunnen/konden bezondigen? Afgezien daarvan: ik denk dat Dine een punt heeft en elders in het OT wordt toch ook gezegd dat overspel ook voor mannen verboden is? In die zin hebben zij dus evengoed vergeving nodig voor zonden van overspel...

[gerritse]

Ik heb net een moeilijk stuk gelezen in Numeri, waarin duidelijk ongelijk geoordeeld word door God. Hij stelt de man boven de vrouw en de vrouw moet boeten, terwijl de man vrijuit gaat. Hoe moet ik deze tekst interpreteren:

De man gaat vrijuit, de vrouw moet boeten voor wat ze misdaan heeft

Dit is toch niet rechtvaardig?

Dag Tijn,

Nog even over het geval: een man verdenkt zijn vrouw ervan, overspel te hebben gepleegd. Maar de vrouw ontkent en er is geen enkel bewijs. Immers; als de vrouw zwanger is, dan zou ze nóg kunnen zeggen:
"Het kind is door mijn man bij mij verwekt"
( ...en een D.N.A.- onderzoek was er toen nog niet)

Nu komt het Godsoordeel. De vrouw moet vloekwater drinken en door allerlei rituele handelingen, gaat daar een sterke dreiging van uit.

Zo'n vrouw moet toch al heel sterk van haar onschuld overtuigd zijn, wil zij dat onsmakelijke en onhygiënische ( 17) drankje tot zich nemen.

Is zij schuldig, dan zal tien tegen éen gelden, dat zij jammerend bekent, overspel te hebben gepleegd. Natuurlijk zal er op aangedrongen worden, dat zij de naam noemt van de desbetreffende man. En dan treedt Leviticus 20 v 10 in werking.
Daar staat:
"Wie overspel pleegt met een getrouwde vrouw, een vrouw, die een ander toebehoort, moet ter dood gebracht worden. Beide echtbrekers moeten worden gedood".

Het is dus niet juist....
maar dat heb jij ook niet gezegd Tijn
....om hierin discriminatie van de vrouw te zien. Het Godsoordeel heeft een dubbel effect: ook het zondige geheim van de overspeler komt aan het licht en samen sterven zij.

Maar jouw moeilijkheid lag vooral in vers 31 van Numneri 5:
"De man gaat vrijuit, de vrouw moet boeten voor wat ze misdaan heeft".

Dat klinkt inderdaad wat cru. Maar vergeet niet, dat die vrouw, onschuldig zijnde, dat vloekwater met een blijde lach drinkt en dat er niets gebeurt, dat haar gezondheid doet verminderen, noch op korte noch op iets langere termijn.
Zij ís bij onschuild al gerehabiliteerd.

Maar nu de man. De mensen zouden kunnen zeggen:
"Wat ben jij toch een jaloers mirakel. Je ziet nou zelf, welk verdriet je die vrouw gedaan hebt en dat helemaal zonder reden".

Wanneer de vrouw haar overspel bekende, dan trof hem natuurlijk geen blaam. Iedereen zou zeggen:
"Kerel....wat heb jij dat juist gezien. Door jouw moedig optreden is er geen ban over het hele volk gekomen"

Maar bij onschuld van de vrouw ging hij ook vrijuit. Hij heeft niets anders gedaan dan zijn eigen recht op de huwelijkstrouw van zijn vrouw verdedigd. Als hij door ziekelijke jaloezie werd gedreven, dan was dat een zaak tussen hem en God. Misschien zou hij daarvan genezmn door het verder samenleven met een rein gebleken en als te voren ZIJN kinderen barende echtgenote. ( v28).

Tenslotte nog enkele opmerkingen, ( als het 'kersje op de appelmoes', van wijlen Gerrit van der Valk...niemand zal mij toch dit speelsigheidje kwalijk nemen).

De Korte Veklaring vermeldt, dat de Joodse traditie aangeeft, dat deze wet in 100 voor Christusis afgeschaft door rabbi Jochanan ben Zakkai, omdat er geen 'beginnen meer aan was'.
Dit stelt de lage huwelijksmoraal toendertijd in het licht, waarvan ook Matth 12 v 39 en 16 v 4 spreken.

Wij, Christenen van nu, schaffen niets af, maar laten ons door deze bijbelteksten tot nadenken stemmen.
Van den beginnen aan is het zo geweest, dat de huwelijkstrouw een heilige zaak was, evenals het huwelijk een pijler van de samenleving was,( Genesis 2 v 24).

In de tijden, waarin het volk Israel van tóen leefde, waren er soortgelijke regels in de hele , hen omringende mensenwereld. Daarin waren de voorschriften voor de Joden ook gebed, maar wel op een hoger niveau.

Ook tegenwoordig zullen wij het huwelijk heel serieus nemen en afwijkingen daarvan dientengevolge ook serieus.

Jochanän volgde de wet van de minste weerstand. Hij zei:
"... Schaffen we toch die wet af!".
Maar wij behoren deze wet, aangepast aan de veranderende tijden, toch serieus te nemen.

Daag
Ger

[Tijn]

Dank je Ger, dit is een heldere uitleg!

[Optimatus]

Dat het tijdgebonden is en vanuit die achtergrond te verklaren is? En dat deze wetten/regels in Christus teniet zijn gedaan?

Dan begeef je je op heel glad ijs. Immers, welke regels en wetten zijn wel en welke zijn niet in Christus tenietgedaan?

[LeChat]

Dat het tijdgebonden is en vanuit die achtergrond te verklaren is? En dat deze wetten/regels in Christus teniet zijn gedaan?

Dan begeef je je op heel glad ijs. Immers, welke regels en wetten zijn wel en welke zijn niet in Christus tenietgedaan?

Dan doet het onderscheid tussen de soorten wetgeving opgeld: de ceremoniële wetten, de burgerlijke wetten en de zedelijke wet (de Tien Geboden).

Het plaatsvervangend offer van Jezus Christus heeft de ceremoniële regels uit het Oude Testament volkomen overbodig gemaakt.
De burgerlijke regels zijn toegespitst op het volk van Israël. Ze zijn daardoor ook sterk cultuurgebonden.
De Tien Geboden echter zijn nog steeds in gebruik en moeten ook zeker in gebruik blijven.

Hoewel de onderhavige regel als een uitwerking van het verbod op echtscheiding uit de Tien Geboden zou kunnen worden gezien, is het niet de kern van dat gebod, het betreft 'slechts' de toenmalige straf daarop en deze is -zo al niet onder de burgerlijke wetgeving te scharen- wel degelijk tijd- en cultuurgebonden.

Uitgangspunt moet m.i. zijn dat de Tien Geboden onverkort in stand zijn gebleven, maar dat de daar al dan niet mee samenhangende burgerlijke/strafrechtelijke maatregelen tijd- en plaatsgebonden zijn.