Jezus

[Cicero]

Haha wat een retoriek

Wat wel helpt is zich grondig te verdiepen in de ethiek van Jezus. Er is werkelijk een gemeeschappelijkheid te creeren op grond van zijn weldadige manier van mens-zijn.

Zou je niet ook zijn spiritualiteit erbij betrekken?

En wat betreft Jezus God-zijn: 'Jezus is God' is ook in de klassieke christologie een simplisme. De vroege kerk heeft door Jezus een goddelijke natuur toe te kennen uitdrukking gegeven aan het geloof dat Jezus heel veel met de God van Israël te maken heeft. Dat laatste dien je denk ik ook te verdisconteren, over de vormgeving van die belijdenis kun je twisten.
Als je bijv. het evangelie van Marcus leest, is dat een spannende ontdekkingstocht. Wie is Jezus? Ook al geeft Marcus verschillende aanzetten, de vragen die hij oproept zijn meer dan de antwoorden. Marcus zou als zodanig een vruchtbare, open insteek kunnen geven om over de betekenis van Jezus na te denken.

[Gurkie]

verkeerd gepost

[Marnix]

Een goede sfeer is tijdelijk leuk maar redt je niet. En mensen zijn zondig, wat er toe leidt dat die sfeer nooit goed is.... daarom kwam Jezus, Gods zoon, daarom stierf Hij en is er vergeving en genezing, nieuw leven door de Geest. Omdat het zonder Hem er nooit zou komen. Met een slap praatje over het een beetje leuk hebben samen en liefde delen kom je er niet, sterker nog, als Jezus slechts een inspirerend voorbeeld is kan ik je vertellen dat er daar wel meer van waren.

Als je iets wil doen aan de hardheid van het leven moet er eerst iets gedaan worden aan de hardheid van ons hart.

Weet je dat ik het hier mee eens kan zijn, terwijl ik het ook (voor een groot deel) eens ben met try? In een kerk zoals try die voorstelt kan de boodschap die Marnix formuleert prima klinken.

Klopt, tot daar kon ik het wel met hem vinden... maar het blijkt dat het op een goede manier met elkaar omgaan, alles wat op jezelf en elkaar gericht is, het enige is wat lijkt te tellen... en daarbij wordt Jezus gekleineerd tot "goed voorbeeld" in plaats van Zaligmaker. Dat er meer liefde in de kerk moet zijn, de kerk een warme veilige plek moet zijn waar mensen zich veilig voelen, daar ben ik het helemaal mee eens. Het probleem is niet datgene, maar dat bovenstaande blijkbaar ten koste van de christelijke leer bereikt moet worden, omdat het nu in de kerken niet altijd koek en ei is. Maar dan probeer je een probleem te verhelpen door eerst een veel groter probleem te gaan creeeren... letterlijk het hoofd van het lichaam scheiden omdat het lichaam nu niet altijd goed functioneert.

[Cicero]

Ik vraag me af of je recht doet aan try door Jezus als voorbeeld en Jezus als Zaligmaker zo uit elkaar te halen. Dat heeft hij zelf niet gedaan. Ik vind het zelf een ongelukkig onderscheid.

[Marnix]

Is het probleem van veel orthodoxe kerken juist niet dat ze daar niet zo op gericht zijn, dat er weinig ongelovigen in de dienst komen enzo, de drempel voor onkerkelijken hoog is? Als er zo weinig mensen van buitenaf bij de kerk komen zou dat toch stof tot nadenken (en handelen) moeten geven?

Ja, alleen m.i. is het probleem dat mensen zich noch tot de vrijzinnigheid noch tot de orthodoxie aangesproken voelen. Ik denk dat er niet zo gemakkelijk een oplossing te vinden is om als kerk de 'drempel' te verlagen, zonder je eigen kerkelijke identiteit prijs te geven.

Het kan prima, dat heb ik wel gemerkt. Je moet alleen niet een te grote groep hebben die alles precies zo wil laten als het is en anders dwars gaat liggen

[Marnix]

Ik vraag me af of je recht doet aan try door Jezus als voorbeeld en Jezus als Zaligmaker zo uit elkaar te halen. Dat heeft hij zelf niet gedaan. Ik vind het zelf een ongelukkig onderscheid.

Ik lees:

Dat is wat veel mensen willen. Gewoon een manier om een goed leven met elkaar te hebben.

Christenen hebben één troef in handen, wat dat aangaat: de mens Jezus. Misschien zouden we veel meer met zijn verhalen moeten doen. Zonder allerlei theologien over of hij nu God is of niet. En of er een God is of niet.

Jezus was gewoon een mens, die weliswaar enorm sterk in God geloofde, zelf zo sterk alsof God zijn vader was, maar wij kunnen niet meer zo geloven, zoals dat vroeger kon. Wij kunnen niet meer geloven, zoals Jezus geloofde.

wat we wel kunnen is van zijn mentaliteit, houding en inzicht leren. En begrijpen, dat we daarmee risico lopen, maar dat het dat wel waard is.

En:

Er is niets mis met de noodzprong van het geloof, wanneer de angst en de onzekerheid over de betekenis van het leven ons bekruipt. Maar die noodsprong houdt wel het risico in, dat we ons vertrouwen op niets baseren.

Jezus was mens. De idee, dat Jezus God was (en dus boven onze werkelijkheid verheven) kan niet worden bewezen. Het is pure domheid wanneer gepoogd wordt dit wel te doen. We ontkennen dan, dat we in een andere tijd leven dan toen dit soort gedachten zich over Jezus vormden.

Daaruit blijkt duidelijk:

- het geloof is geen zekerheid maar een gok, een noodsprong. Het komt dus van mensen, niet van God.
- wie Jezus is moeten we ons niet druk om maken
- het gaat om hoe hij leefde, dat we ons daar door laten inspireren.

Het christelijke geloof leert het tegengestelde:

Het gaat er om wie Jezus is. Daardoor kon Hij goed leven en om wat Hij deed kunnen wij met God verzoend worden en ontstaat er nieuw leven. Laten we Jezus Godheid buiten beschouwing, dan laten we daarmee ook zijn verlossend werk buiten beschouwing. En de Bijbel leert juist dat we zonder dat niet verlost kunnen worden en dus ook niet geheiligd. Al die dingen die Try noemt zijn vruchten van de Geest en het werk van de Geest is gebonden aan die verlossing.

[try]

Aan Cicero,

Mijn vorige posting heb ik bewust scherp geformuleerd. Het moet nu maar eens uit zijn met die wollige labyrinten, waarin de orthodoxie zich verschuilt.

Ik proef uit je reacties een duidelijk begrip voor wat ik te berde wil brengen. Hoe moeten we duidelijk maken, dat ons werelddeel zo ingrijpend veranderd is dat een nieuwe wetenschappelijke wereldvisie (met al z'n tekortkomingen) en dat een nieuw levensgevoel, waarin op religie-gebied spiritualiteit het begrip 'theologie' overschaduwt, zich niet langer verdraagt met de klassieke of een traditionele manier van geloven?

Hoe duidelijk te maken, dat neo-orthodoxieen onbruikbare en selectieve graaien in de kerkgeschiedenis zijn, die meer onthullen over de angst voor het nu en de toekomst, dan dat er een sterk en stabiel geloof in de toekomst uit spreekt.

Jouw formuleringen komen in de grond van de zaak op hetzelfde neer. Hoewel keurig en weloverwogen verwoord, passeer je in je spreken toch allerlei klassieke zegwijzen over Jezus. Zo loop je ook het risico om door domme wijsneuzen uitgescholden te worden voor "vrijzinnige", "afvallige" of "moderne gelovige, die de kern van het geloof loochent".

Vaak is de keurigheid van onze taal ook een middel om niet direct te zeggen, wat je bedoelt. Je blijft on speaking terms, door je te bedienen van bekende begrippen.

Af en toe kies ik er voor om rücksichtslos en unverfrohren de confrontatie duidelijk te maken, die veel moderne theologen door hun schranderheid al van verre zagen aankomen.

Ik ben werkelijk geinteresseerd in de 'doorstart' van kerkelijke gemeenschap. De eerlijkheid gebied dan wel te zeggen waar het op staat.

Ruwweg is dat het volgende: velen hebben hun traditonele geloof en het traditionele godsbeeld als irrelevant en onwerkbaar aan de kant gezet. Vaak hebben zij de kerk verlaten en zoeken spiritualiteit op divers plekken, soms nagefloten door de voormalige broeders en zusters, voor wie het nog wel allemaal waar is.
Anderen blijven in de kerk, maar vragen zich intussen hardop af welke werkelijkheid er eigenlijk schuil gaat achter de rituelen, die zij volgen en achter de woorden, die zij horen.
Weer anderen stoppen hun oren. Zij kunnen bijna letterlijk niet leven met de gedachte, dat ook het grote, traditionele christelijke godssysteem, met alle beloften van eeuwige afkomst en eeuwige bestemming kan sneuvelen onder de kracht van de tijd en de voortgang van de geschiedenis. Uit alle macht proberen ze het lek boven water te houden door maar niet toe te geven, dat elke religie danwel in vroeger tijd, danwel hedentendage door mensen wordt uitgevonden, ontwikkeld, vernieuwd, bedacht en weer verworpen. De islam van toen is niet de islam van nu. De Allah uit de tijd van Mohammed draagt andere trekken dan die uit onze tijd. De Allah van de mysticic is niet de Allah van de jihadisten.
Zo is het ook met het christelijke godsbeeld. Dan weer zus, dan weer zo. het wordt tot uitdrukking gebracht in de theologieen, die allemaal zijn ontwikkeld.

Waar verwijzen al die geloofssystemen, uitspraken of verslagleggingen van religieuze ervaringen nu naar? Dat is de hamvraag. Wat, wie zit er achter?

En daar, precies daar weet men tegenwoordig heel zeker van, dat men daar niets over kan zeggen.

Het zou ondeugdelijk zijn om te beweren, dat ze nergens naar verwijzen. Maar het is even ondeugdelijk om een één op één verband te willen leggen met onze woorden, gedachten, beelden én de heilige werkelijkheid, waarnaar ze zouden moeten verwijzen.

De mensheid heeft in het Westen met schade en schande geleerd, dat ze moet leven met een grote onbekende. Dat moet eerst erkend worden, willen mensen religie weer relevant en aantrekkelijk vinden.

De mensheid is omgeven door stilte en onbekendheid. Ze weet te weinig en blijft onzeker over haar lot. Die lotsverbondenheid zou moeten leiden tot een warm en welgemeend onthaal voor alle mensen, die het beseffen.

De kerk, een herberg van mensen voor mensen onder een hemel, die zijn geheimen niet prijsgeeft.

try

[Cicero]

Waar verwijzen al die geloofssystemen, uitspraken of verslagleggingen van religieuze ervaringen nu naar? Dat is de hamvraag. Wat, wie zit er achter?

En daar, precies daar weet men tegenwoordig heel zeker van, dat men daar niets over kan zeggen.

Het zou ondeugdelijk zijn om te beweren, dat ze nergens naar verwijzen. Maar het is even ondeugdelijk om een één op één verband te willen leggen met onze woorden, gedachten, beelden én de heilige werkelijkheid, waarnaar ze zouden moeten verwijzen.

Ik las vandaag een aardige uitspraak van ds. Nico ter Linden in het rd: "Geloof in de hemel is een product van onze verbeelding, het is projectie, maar dat betekent nog niet dat die hemel alleen maar fantasie is. Mensen zijn geschapen als projecterende wezens, wat niet wil zeggen dat er niets is achter het doek waarop wij projecteren.”

Zou je niet kunnen zeggen dat er verschillende 'projecties' bestaan en dat (religieuze) mensen er met elkaar over kunnen discussiëren welke 'projectie' het dichtst bij die ervaren "Werkelijkheid" komt, die men 'God' pleegt te noemen? Daar zit uiteraard een subjectieve factor in, waarmee je erkent dat religie mensenwerk is. Aan de andere kant laat je open dat religie het antwoord is op een "Werkelijkheid" die ons 'van de andere kant' openbaar wordt.

Edit: Toevoeging: natuurlijk is het goed om af en toe te zeggen waar het op staat. Maar je ziet dan vaak dat er reacties komen die allerlei veronderstellingen verraden die niet kloppen met het standpunt wat je uitdraagt, en niet van veel kennis van zaken getuigen.

[elbert]

Het moet nu maar eens uit zijn met die wollige labyrinten, waarin de orthodoxie zich verschuilt.

Stel je je ook zo op tegen de wetenschappelijke wereldvisie?
Of ben je er voor gevallen?

Hoe moeten we duidelijk maken, dat ons werelddeel zo ingrijpend veranderd is dat een nieuwe wetenschappelijke wereldvisie (met al z'n tekortkomingen) en dat een nieuw levensgevoel, waarin op religie-gebied spiritualiteit het begrip 'theologie' overschaduwt, zich niet langer verdraagt met de klassieke of een traditionele manier van geloven?

Er is niets nieuws onder de zon hoor. Dat was vroeger ook al zo. Daar is niets wolligs aan, dat is gewoon nuchter de dingen bekijken.
Het zou pas vreemd zijn als het christelijk geloof wel naadloos aansloot bij de tijdgeest.

Ik ben werkelijk geinteresseerd in de 'doorstart' van kerkelijke gemeenschap. De eerlijkheid gebied dan wel te zeggen waar het op staat.

Een doorstart van de kerkelijke gemeenschap is wat mij betreft (ik geef maar mijn visie) volstrekt overbodig als ze niet luistert naar Jezus en het "wetenschappelijke wereldbeeld" als nieuwe orthodoxie omarmt.
Dan is de kandelaar al verdwenen (om maar een orthodoxe bijbelvaste term te gebruiken) en is het een clubje van mensen die elkaar warm proberen te houden met de achtergrondstraling van het verder lege heelal als kachel.

Heerlijk die retoriek.

Zo is het ook met het christelijke godsbeeld. Dan weer zus, dan weer zo. het wordt tot uitdrukking gebracht in de theologieen, die allemaal zijn ontwikkeld.

Eén ding geef ik toe. Van de theologieen die er ontwikkeld zijn, kan de overgrote meerderheid op de mestvaalt van de geschiedenis.

De mensheid heeft in het Westen met schade en schande geleerd, dat ze moet leven met een grote onbekende. Dat moet eerst erkend worden, willen mensen religie weer relevant en aantrekkelijk vinden.

De mensheid is omgeven door stilte en onbekendheid. Ze weet te weinig en blijft onzeker over haar lot.

Vind je het erg als ik dit als oude koek typeer? Vanuit mijn christelijk geloof zeg ik dat dit een direct gevolg van de zondeval is. Ook een filosoof als Pascal heeft hier de nodige dingen over geschreven (met name over de beklemmende stilte van een leeg heelal). Nu kun je over die zondeval zelf natuurlijk gaan discussieren (en uiteraard zijn er genoeg verlichte filosofen die helemaal niet in die zondeval geloven), maar het lijkt me dat we ons hier tot de gevolgen kunnen beperken. Want de zin erop die je noemt komt regelrecht uit Utopia:

Die lotsverbondenheid zou moeten leiden tot een warm en welgemeend onthaal voor alle mensen, die het beseffen.

Tja, en waarom is die warmte er niet of niet voldoende? Dat is de hamvraag. Want lotsverbondenheid leidt blijkbaar niet tot onderlinge warmte (dus kun je een 'herstart' op die basis wel vergeten!) en de warmte die je desnoods samen kunt genereren, is bij lange na niet voldoende. Je blijft het dan samen koud hebben onder de noemer: gedeelde smart is halve smart. Niettemin smart.

Laten we maar bij de Heidelberger blijven, die het tranendal hier ook gewoon een tranendal noemt, maar het ook over troost (de enige troost zelfs!) en zekerheid in leven en in sterven heeft.

En de Heidelberger heeft ook nog eens een ondubbelzinnige verklaring voor al die ellende: dat is de zonde. Hoezo wollig labyrint van de orthodoxie? Klare wijn, daar gaat het om.
Terecht stel je aan de orde dat het zo koud en leeg is allemaal. Kom dan ook met een eerlijk antwoord: het is de zonde die we tegen God hebben gedaan die ons hier heeft gebracht. En het is de menselijke natuur die gevallen is, waardoor we zelf niet in staat zijn om elkaar warm te houden. Daar is ingrijpen van Boven voor nodig.
Of is dat te moeilijke orthodoxie?

De kerk, een herberg van mensen voor mensen onder een hemel, die zijn geheimen niet prijsgeeft.

Dat is wel wat anders dan het verkondigen van de deugden van Degene die ons geroepen heeft uit de duisternis tot Zijn wonderbaar licht (1 Petr. 2:9).
Als de kerk daar niets meer van weet, dan is de kerk geen kerk meer, maar een toekomstloos sterfhuis in een wereld die toch al ten onder gaat.

[try]

Aan Elbert.

Je hebt inderdaad geen andere mogelijkheid om op mijn these te reageren, dan je volledig vastklampen aan de aannames, waarop je religieuze ideen zijn gebaseerd.

Je noemt de zonde. Ik ga er vanuit, dat je daarmee bedoelt, dat de mens zijn oorsdprong vindt in God (als schepping van de Schepper), maar dat door de zondeval nu elk mens geneigd is God en zijn naaste te haten (om de HC dan toch nog even te gebruiken).

Maar dan moet je er wel bij zeggen, dat dit een aanname is. Beter gezegd: met enig voorstellingsvermogen is dit idee uit de Bijbel te halen. Dan is je aanname, dat de Bijbel de waarheid spreekt (m.a.w.: wat voor bewijs heben wij nog van node: weg met die wetenschap...de waarheid ligt reeds in een notedop voor ons, alhoewel de ware aard van sterren, electriciteit, kernenergie, evolutie, psyche en anderzins er helaas niet in vermeld wordt).

Kortom: door de betonnen waarheid tegenover mijn stelling te plaatsen, dat we aangaande oorsprong en bestemming eigenlijk helemal niet zovel weten, heb je natuurlijk altijd gelijk. Dat is ook de comfortabele positie van veel gelovigen, die ze niet snel zullen opgeven. Maar daarom is het Westen natuurlijk ook aan het afhaken: bij nader inzien kunnen veel mensen niet zo veel meer met "zo is het en niet anders".

Maar wat dan te doen met zonde? Je zou het ook om kunnen draaien: gegeven het feit, dat de mens die verstokte dierlijke neiging heeft om te overleven ten koste van anderen en daarvoor bereid is om kwaadaardig om te gaan met zijn medemens (hetgeen inderdaad ontrouw, moord en doodslag, egoisme, onbarmhartigheid en onrechtvaardigheid tot gevolg heeft)...je ziet ik neem het kwaad echt als een serieus probleem...zou het dan niet zo kunnen zijn, dat het juist deze troosteloze en uitzichtsloze menselijke conditie is, die mensen deed zoeken naar een verklaring. En is bijvoorbeeld het Genesis-verhaal niet te begrijpen als een immense en indrukwekkende poging om het wrede karakter van de mens te verklaren in de context van andere religieuze aannames (zoals het bestaan van een Schepper, die alles goed gemaakt heeft)?

De volgorde wordt dan omgedraaid: eerst is er de mens, dan het bewustzijn, dat er iets fundamenteel mis is, vervolgens komen de verhalen en uitvindingen, die dit complexe probleem wil verklaren en beheersbaar wil maken.

Wie de heilige boeken ziet als krachtige en succesvolle reacties op het bestaan, zet alles in de goed volgorde. En wees nou eerlijk: wanneer Mozes (als hij het al was) de Schepping beschrijft, moet toch duidelijk zijn, dat dat een verzonnen verhaal is (hoewel een prachtig, diepzinnig en subliem verhaal). Hij was er niet bij, maar Adam (ook zo'n onmogelijk als historisch persoon te beschouwen figuur) ook niet. Het wordt zo beschreven, dat alleen uit het verhaal zelf al moet blijken, dat ze er niet bij zijn geweest. Ja, ja, het is ze geopenbaard. Zo klopt het weer en ik kan niet controleren of je gelijk hebt, want openbaring blijft een schimmig iets, dat je maar moet aannemen. Nee, de Bijbel is in de eerste plaats een menselijke neerslag van de worsteling met het radselachtige leven. Literatuur, denkwerk, traditie, overlevering, een historisch gegroeid werk. Maar een menselijk werk. De inspiratie, die er aan wordt toegedicht is een menselijk predikaat. Wij vinden het zo geweldig, zo'n mooie en zo'n krachtige verklaring, die ons ook nog eens een geweldige afkomst en toekomst belooft, dat we de Bijbel (of eender welk ander religieus geschrift) heilg hebben genoemd. Het komt van God zelf!! Ja, als je eenmaal zover bent, dan is het cirkeltje rond. Dan gaat de deur dicht voor onafhankelijk denkwerk, voor wetenschap en voor andere menselijke uitwegen om met het bestaan in het reine te komen. Al het andere wordt heidens, omdat de eigen opvatting is verabsoluteerd.

Zolang je de aannames nog kunt volgen en vertrouwen (over God, over het heilige karakter van de Bijbel) kun je zoiets als "zonde" natuurlijk ook nog wel begrijpen en als waarheid zien.

Maar ik heb het er nu over, dat veel mensen die aannames niet meer kunnen volgen.

Je kunt dat heidendom noemen. Maar vergeet niet, dat dit een predikaat is, dat gelovigen gebruiken. Het is een meetlat in handen van een bepaalde groep. Probeer je ook eens te verplaatsen in mensen, die zich niet rijk willen rekenen met dezelfde aannames. Vanuit je ivoren toren, waarin je de vermeende geneugten van gered te zijn, eeuwig leven te hebben en door God geliefd en beschermd te worden consumeert, is het natuurlijk moeilijk om nog enig gevoel op te brengen voor al die paupers, die tobben over een leeg heelal en die vergeefs pogen om er met elkaar wat van te maken. Nogmaals: je hebt een comfortable positie voor jezelf gekozen.

Ik zeg echter, dat het een illusionaire positie is. Tot je laatse snik zul je de hoop koesteren, natuurlijk, je leeft in een heel systeem van hoop, licht en uitzicht met vrienden en medegelovigen. het zij je gegund.

Ik wijs er slechts op, dat je botten met die van de vele miljaren voor je eens hun rondjes zullen draaien op een aarde, die uiteindelijk ten onder gaat met de ten ondergaande zon.

Ik vind het nog niet zo'n gekke uitvinding hoor, die religie. Leven met hoop is beter, dan leven zonder hoop. Maar wijs de waarheid, die we recht in het gezicht dienen te kijken niet af.

Kerk? Ja, maar dan van en voor mensen, die juist vanwege de opgedane kennis over de waarheid van het leven toch gaan voor een goede, leefbare wereld, waarin we bijvoorbeeld ook gelovigen niet gaan vervolgen of zo.

try



try

[Riska]

Ik kan mij voor een groot deel vinden in de stukken van Try.
Een predikant zei eens: "hoe meer ik de Bijbel bestudeer, hoe minder ik weet van God - Hij gaat al ons kennen en al ons weten ver te boven".

Het is verschrikkelijk moeilijk om eeuwenoude aannames die ons met de paplepel zijn ingegoten in die zin los te laten dat we ook open leren staan voor andere opvattingen. Het wordt al gauw als ketterij bestempeld.

Toch heb ik ook kanttekeningen.
Het geeft niet als een kerk rituelen heeft (liturgie is een ritueel, ook als die strak is). Het kan veel mensen helpen in het vormgeven aan wat zij geloven.
Als uiteindelijk de prediking maar centraal staat.

Waarop veel mensen afhaken is het voorschrijven van de wijze van geloven. Als de kerk zegt dat de Bijbel van kaft tot kaft letterlijk genomen moet worden dan zijn er mensen die afhaken. Als de kerk zegt dat het er niet op aankomt hoe je de Bijbel opvat - dus dat het ook symbolisch kan zijn - haken ook mensen af.
Wat de kerk - welke dan ook - moet leren is dat mensen een eigen geloofsuiting hebben, een eigen denkwereld en daar moet ruimte voor zijn.
Orthodoxie is niet erg, mits die niet fundamentalistisch is: als je niet zo en zo gelooft deugt dat geloof niet, moet je je bekeren.

[elbert]

Het geloof zou er vooral op uit moeten zijn om het aardse leven te vergemakkelijken. Door te dienen, barmhartig te zijn, open, vriendelijk, gastvrij, zachtmoedig en nederig van hart.

...

Wat wel helpt is zich grondig te verdiepen in de ethiek van Jezus. Er is werkelijk een gemeeschappelijkheid te creeren op grond van zijn weldadige manier van mens-zijn.

Ik ga maar niet in op je analyse van wat je de orthodoxie noemt. Dat is volgens mij in dit topic ook niet echt aan de orde.
Interessanter is wat je aandraagt als hoe het dan wel zou moeten.
Eerlijk gezegd is dat niet bepaald origineel te noemen. Een theoloog zou zeggen: been there, done that.
In de 18e en 19e eeuw waren de theologen die verregaand door de verlichting beinvloed waren namelijk ook al op dit idee gekomen: Jezus enkel en alleen een inspirerend mens, een voorbeeld van hoe je zou moeten leven. Een voorbeeld van hoe je tot een warm samenleven tussen mensen zou kunnen komen.

Historisch gezien is dit zo ongeveer het grootste theologische fiasco uit de geschiedenis gebleken.
Niet alleen omdat de bijbel gelukkig niet zo eenzijdig over Jezus spreekt, maar ook omdat het volstrekt achterhaald is door de tijd. Ik zou zelfs kunnen zeggen dat je een theologisch model voorstaat dat neerkomt op een romantische terugkeer naar een vorm van liberale theologie van de 19e eeuw: het vooruitgangsoptimisme. Die ging immers ook uit van Jezus uitsluitend als inspirerend voorbeeld en de mens die verbeterd wordt door dit voorbeeld na te bootsen.
En die manier van theologie bedrijven, die volstrekt gefaald heeft (ik hoef alleen maar de gruwelijkheden van de eerste en tweede wereldoorlog te noemen), moet voor een doorstart van de kerk zorgen?
De gemiddelde man in de straat zit helemaal niet te wachten op ethiek naar het voorbeeld van een man die 2000 jaar geleden is geexecuteerd. Wat heeft een ongelovige daaraan? Dat is toch geen voorbeeld om na te volgen?
Dan kun je beter het voorbeeld van de succesvolle zakenman volgen die hard werkt, z'n schaapjes op het droge krijgt en in luxe kan wonen. Of omgekeerd van wat Jezus zegt: dan kun je nog beter de rijke man zijn dan de arme Lazarus. Die rijke man leefde tenminste niet op basis van onbewijsbare aannames zoals een hemel en hel (iets wat je in je vorige post aanhaalt) maar op basis van wat hij kon zien en kon pakken. Hij nam het ervan en geef hem op basis van het verlichtingsgeloof eens ongelijk? Dat is de way to go als je op basis van bewijsbare en controleerbare dingen leeft. Daar heb je helemaal geen geloof voor nodig. Laten we eten en drinken en vrolijk zijn, want morgen sterven we. Barmhartigheid is dan voor de zwakken en een nieuwe (nou ja, nieuwe?) theologie iets voor de weekhartigen; mensen die nog wel in de kerk opgegroeid zijn met het idee van naastenliefde, met God niets meer kunnen en toch wat moeten met hun religieuze gevoelens.

Die theologie dient eigenlijk alleen daarvoor: bevrediging van religieuze gevoelens ondanks het gevoel van leegte in een wrede wereld zonder God. Je zou het ook een theologie zonder God kunnen noemen. Hoop op verandering of verlossing biedt zo'n theologie niet en ze is er nog trots op ook dat ze niet meer te bieden heeft. "Wij kijken de gapende leegte tenminste recht in het gezicht" wordt er dan met enige trots gezegd.

Opvallend genoeg projecteer je dat op de klassieke gelovigen, als zouden zij de leegte in deze wereld niet onder ogen willen zien. Ik zou je toch aan willen raden om dat te nuanceren, want die klassieke gelovigen erkennen ook wel dat de wereld een jammerdal is en ze kennen ze dit Godsgemis ook (de bijbel, bijvoorbeeld de psalmen, en ook de gereformeerde belijdenisgeschriften doen dat namelijk net zo goed!), maar hebben ze toch nog iets anders ontdekt. En dat 'iets anders' is misschien wel niet een jezelf aanpraten dat het uiteindelijk toch wel goedkomt en het creeren van een irreele hoop, maar wel het getuigenis van de Heilige Geest in ons hart dat we kinderen van God zijn, dat we Hem kennen in Zijn Zoon en dat we door Hem verlost zijn, en dat daar een leven bijhoort dat diametraal tegen het heersende levensgevoel ingaat. Je kunt dat wat mij betreft onbewijsbaar noemen en het poneren van een absolute zekerheid, ze is wel aanwijsbaar, te ervaren en te gronden op de Bijbel. Daarin worden die dingen ons geopenbaard, ook al wil je niet van openbaring spreken. De vraag is of je die openbaring aanneemt, of dat je het net als de joden een aanstoot vindt of net als de grieken een dwaasheid. Tja, dat klassieke geloof was toen ook al niet populair. Je gelooft het of je gelooft het niet en het zal later wel blijken of dat geloof ergens op gegrond was.

[henkie]

Een geweldige uitvinding: het "open forum". Daar kunnen we alles naar toeschuiven, dat niet in onze kraam te pas komt. Vrijzinnigheid, debat met niet-gelovigen, meningen, die niet voldoen aan de christelijke meetlat. Een bange houding! Men wil alleen spreken met mensen, die hetzelfde zeggen?

Het is inderdaad de bedoeling dat er in de discussies een gemeenschappelijke basis is voor een gesprek. Het bovenstaande valt daar niet onder en wordt dus verplaatst naar het Open Forum.

[Marnix]

Even tussendoor, Try, ik vind het nogal zwak dat je dingen als de twee wereldoorlogen als argument gaat gebruiken om te stellen dat de hele orthodoxe theologie gefaald heeft. De Bijbel keurt dat alles niet goed, integendeel.

Dat er mensen zijn die in naam van het geloof allerlei gruwelijke dingen deden en de Bijbel zo verdraaiden om het goed te praten maakt nog niet dat het geloof gefaald heeft. Wat mensen in naam van een religie doen en de religie zelf moet je wel goed onderscheiden.

Verder blijft het geschilspunt heel duidelijk. Wie zijn wij? (zondig of niet) en wie is Jezus (Gods Zoon en Verlosser van de zonden of niet.) En wat is de Bijbel (leuk boek met interessante verhalen of meer)

[Airke]

Even tussendoor, Try, ik vind het nogal zwak dat je dingen als de twee wereldoorlogen als argument gaat gebruiken om te stellen dat de hele orthodoxe theologie gefaald heeft. De Bijbel keurt dat alles niet goed, integendeel.

Kun je even quoten waar try dat doet? Ik zie eigenlijk alleen elbert iets over oorlogen zeggen en die gebruikt het juist weer als argument tegen de liberale theologie.