Bijbel, koran en de historisch-kritische onderzoeksmethode

[Cicero]

- Opstanding is voor mij geen axioma;

Wat is het dan wel?

Ik geloof dat Jezus Christus door God is opgwekt. Daar ben ik van overtuigd. That's it. In een theologisch ontwerp is dat een belangrijk uitgangspunt, maar om dat nou een axioma te noemen... dat vind ik te ver gaan.

Dat al de Schrift theopneust, God-geademd is, zegt helemaal niets over woordelijke inspiratie. Bovendien gaat deze tekst hoogstwaarschijnlijk over de Griekse Septuaginta.

Dat is jouw aanname. Ik kan mij hierin niet verenigen, omdat de Griekse Septuaginta vertaalfouten bevat (overigens een waardevol document).

1. Over het feit dat 'God-geademd' zijn, helemaal niets zegt over woordelijke inspiratie, hoef ik helemaal niets aan te nemen, want er staat namelijk niets over. Het enige wat je uit die tekst kunt opmaken dat elke 'schrift' (graphê; NBV interpreteert dat als 'schrifttekst') theopneust is. 'Woordelijk geïnspireerd', nee dat kan ik er niet uit opmaken.
2. Dat het over de Septuagint gaat is het meest waarschijnlijk, omdat Tritopaulus en zijn lezers de Septuagint als Bijbel gebruikten.
Jouw redenering zet de wereld op zijn kop. Je wijst een historisch waarschijnlijke interpretatie af omdat je al een heleboel vindt over waaraan een vertaling zou moeten voldoen. Ten tweede is de Septuagint een belangrijke tekstgetuige, in veel gevallen ouder dan de vroegste Hebreeuwse tekst. Ten derde zitten in de Masoretische tekst ook veel overleveringsfouten en ook onleesbare teksten. Ten vierde citeren de NT-schrijvers meestal uit de Septuagint!

Dit gaat niet over inspiratie of de woorden van de Thora, maar het is een manier van zeggen dat ook de kleinste geboden van de Thora belangrijk zijn.

Waar blijkt dit uit? Ik heb daar een heel andere mening over. Christus wil onder meer naar mijn idee zeggen dat het verschil tussen scriptio plena en scriptio defectiva relevant kan zijn. Dit wordt zelfs toegegeven door de vrijzinnige Labuschagne.

Ik neem aan dat de laatste zin terugslaat op 'dat het verschil...kan zijn'?
Christus had helemaal niets te schaften met scriptio plena en defectiva. Je moet wel veel fantasie hebben om dat erin te willen lezen. En Labuschagnes getallenobessie is in sommige opzichten bedenkelijk te noemen.

Hiervoor geldt hetzelfde. In context lezen a.u.b.

Onze context is anders.

Ja dat merk ik .

Wat is de gebruikelijke telling? Die van de Tenach of die van de Septuagint?

Tenach. Ik ben overigens van mening dat 1,2 kronieken, Ezra en Nehemia 1 boek zijn. De knip tussen 2 kronieken 36:22,23 en Ezra 1:1 en 2 is kunstmatig.

De vroegste (joden)christenen die gebruik maakten van de Septuaginta hadden een andere 'gebruikelijke' telling. Bovendien heeft elke telling of indeling hermeneutische consequenties. Historisch waardeer ik het meeste de Tenach, maar de hellenistisch-joodse-vroegchristelijke telling of indeling kan ik ook goed plaatsen

Mathematisch consistent??? Laat me niet lachen. Theologie is taal, geen wiskunde.

Er zijn correlaties tussen de resultaten in de vakken zinsontlening en wiskunde. Nooit van mathematische linguistiek gehoord?

Jawel maar daarmee is taal nog niet gereduceerd tot wiskunde. Formules zijn nog altijd een stuk killer (hoewel een vakwetenschapper er vast warm van wordt) dan prachtig proza en poëzie.

Als je met zekerheid bedoelt een sluitend bewijs, dan inderdaad niet. Maar zo werkt taal en theologie nu eenmaal niet. Jouw methode geeft ook geen zekerheid, want hoe weet je zeker dat je axioma's goed zijn gekozen?

Klopt. Beide hebben we aannames. Het verschil alleen is dat bij jou de uitkomsten onzeker blijven, bij mij niet. Als het om zoiets belangrijks gaat als het heil, mogen er geen onzekerheden blijven.

Dat is zwartwit want ik weet een heleboel heel zeker. Hoe krijg jij zekerheid dan?

Dat klopt, je werkt met waarschijnlijkheden. Maar daar valt niet aan te ontkomen. Er zijn namelijk een aantal feiten.

1 Van de Hebreeuwse Bijbel hebben we niet 'de' tekst;
2 Van het Nieuwe Testament hebben we niet 'de' tekst;
3 Aangezien er vele tekstvariaties bestaan, moet er een tekst worden vastgesteld.

Hier kun je volgens mij niet om heen. Want als je één van de vele variaties voor de ware verklaard, maak je ook een onderscheid (=kritiek).
Het beste is dan om met wetenschappelijke methode de beste tekst zien te achterhalen.

Klopt. Er is echter een verschil tussen tekstkritiek en schriftkritiek. Met het eerste heb ik geen problemen...met het tweede wel.

Maar je zei zelf dat het onaanvaardbaar is als de tekst niet met zekerheid kan worden vastgesteld. Het is incosistent om tekstkritiek dan wel aanvaardbaar te achten, want wie tekstkritisch onderzoek doet weet drommels goed dat de tekst van de Bijbel nooit met zekerheid is vast te stellen.

[Optimatus]

Voor Zahra: een helder verhaal. Wat mij nog steeds bezighoudt is, of het echt de waarheid is (ik bedoel dit vragend, niet cynisch).

[rafaell]

Ook wordt er een hersteld Romeinse rijk geprofeteerd. Deze profetie is bezig in vervulling te gaan in de vorm van de Europese Unie.

Natuurlijk Dat is toch wel inlegkunde ten top. Wat heeft de EU nu met het Romeinse rijk te maken? Europa is en wordt geen hegemoon. Je zou net zo makkelijk kunnen stellen dat het nieuwe Romeinse rijk de V.S. zijn of dat het Europa ten tijde van Hitler of Karel de Grote was, allemaal bedenkelijk nattevingerwerk.

[zahra]

[

[Optimatus]

Daar even op inhakend.

Na de val van het (West)-Romeinse Rijk zijn er diverse rijken geweest die een zekere vorm van hegemonie kenden:

Het Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk onder Keizer Justinianus. Dit rijk heroverde rond 550 de oude hoofdstad Rome. Constantinopel, gesticht als Roma Nova, wordt ook wel het Tweede Rome genoemd.

Het Frankische Rijk dat in 800 een keizerrijk werd, werd uit propagandistische overweging wel eens het nieuwe West-Romeinse Rijk genoemd. De keizerstitel ging via een instabiele periode over op de keizers van het zogeheten

Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (het Eerste Duitse Rijk). Dit rijk bestond tussen ongeveer 950 tot 1806. Vanaf het einde van de vijftiende eeuw was de keizerskroon permanent in het bezit van het huis Habsburg. Toen in 1806 het HRRdDN werd ontbonden, bleef dit huis echter de keizerstitel voeren. Zij waren immers ook keizers van het "Keizerdom Oostenrijk" en bleven dit tot 1918.

Intussen kende het Oost-Romeinse Rijk, dat in 1460 definitief ten val kwam, twee zelfbenoemde opvolgers: Rusland (het Derde Rome) en zelfs het Osmaanse Rijk (de Turkse sultans zagen zich ook als opvolger).

Italië beschouwde zich tussen 1922 en 1945 als de opvolger van het antieke Rome. De koning van Italië kreeg na 1935 ook inderdaad een keizerstitel: die van Ethiopië. De minister-president en werkelijke machthebber in Italië, Benito Mussolini, die in het genoemde tijdvak de scepter zwaaide, kon echter nauwelijks iets van zijn machtswellust bevredigen en eindige naakt en ondersteboven opgehangen aan een elektriciteitskabel. Voorwaar geen roemrijk einde...

De boven beschreven rijken zijn allemaal ontstaan als min of meer eenheden.

De Europese Unie is geen staat en ook geen staat in wording, maar veeleer een logische historische ontwikkeling. De Nederlanden zijn ontstaan als samenraapsel van wat losse, elkaar bestrijdende gewesten. De Europese Unie is een samenraapsel van elkaar vroeger besrijdende soevereine staten. Ik heb mij altijd afgevraagd waarom er mensen zijn die deze constructie als een nieuw Rome beschouwen. Akkoord, het Verdrag van Rome (1957) zou de fantasie kunnen prikkelen, maar de macht van de Europese Unie ligt in Brussel en niet in Rome - tot verdriet wellicht van Zijne Heiligheid de paus, maar toch...

Om de E.U. als nieuw Rome te zien, moet je wel heel veel fantasie hebben.

[Nestorius]

De Koran onderzoeken op de historisch kritische of schrift kritische manier zou best wel eens wat opmerkelijke uitkomsten kunnen opleveren denk ik.

Het is dan wel noodzakelijk om de vele varianten van de koran en de hadiths zoveel mogelijk in handen te krijgen voor de onderzoekers. Net zoals men de geschriften,brieven en evangelien die door de kerk zijn afgewezen en de buiten Bijbelse bronnen die zo intensief gebruikt zijn in de kritiek op de Bijbel.

Waarom denk ik dat? omdat er tenminste drie korans zijn geweest, de verzameling van Damascus, Jeruzalem en Mekka. Van de hadith verzamelingen waren er nog veel meer. Hoewel dit niet keihard terug te vinden is in de koran zijn er wel door de verschillende wetsscholen en de verzamelaars (zoals Buchari) beschrijvingen gemaakt van de manier waarop de selectie gemaakt is en dat er heel veel is afgewezen. (ik heb de bron waar ik het van heb niet direct bij de hand maar ga het weer opzoeken)

De kern van deze selectiemethode is niet de vraag hoe geloofwaardig de overlevering is/was maar hoe geloofwaardig de lijn van overleveraars is/was. Vandaar dat er zoveel vreemde korangedeelten en hadiths zijn.
(maar goed dat zegt een moslim van zijn/haar kant ook over de bijbel)

De inspiratie voor de tekst word niet in het goddelijke gezocht maar in laten we zeggen de goddelijke leiding in het doorgeven van de tekst.

Juist daarom zou er best weleens wat opmerkelijks tevoorschijn kunnen komen. (ik zou zelf graag willen weten hoe de korangedeelten die sterk lijken op de bijbel maar juist op de fundamentele theologische inhoud verschillen geinterpreteerd worden)

[zahra]

[

[Ilias]

Ik heb hier een boek liggen over onze geliefde rechtegeleide khaliefen, ( Abu bakr, Omar, Uthmaan en Ali, Moge Allah tevreden over hen zijn), Hierin word ook duidelijk gemaakt dat er op het arabische schiereiland in de generatie van de sahaba's ook neppe profeten in de omloop waren die oorlog voerden tegen onze profeet, zo hebben ze ook neppe koran gemaakt, eentje die op de onze lijkt bijvoorbeeld, maar uiteindelijk zijn ze of Allemaal moslim geworden, enof gesneuveld in hun strijd tegen de Waarheid.

[zahra]

[

[Ilias]

Ik heb hier een boek liggen over onze geliefde rechtegeleide khaliefen, ( Abu bakr, Omar, Uthmaan en Ali, Moge Allah tevreden over hen zijn), Hierin word ook duidelijk gemaakt dat er op het arabische schiereiland in de generatie van de sahaba's ook neppe profeten in de omloop waren die oorlog voerden tegen onze profeet, zo hebben ze ook neppe koran gemaakt, eentje die op de onze lijkt bijvoorbeeld, maar uiteindelijk zijn ze of Allemaal moslim geworden, enof gesneuveld in hun strijd tegen de Waarheid.

ja want vandaag de dag is er toch maar 1 Koran in de omloop in het Arabisch toch??
Er zijn wel verschillende vertalingen/weergaven in het NL, Engels bv, maar over het algemeen staat de orriginele Arabische tekst er altijd naast.
En elke moslim welke taal hij ook heeft, leert de Koran en reciteerd de Koran in het Arabisch

Zeker weten, er is maar 1 Quraan. Vertalingen zijn er wel, maar meestal word bij de vertalingen de Arabische tekst ernaast gezet, en vele moslims kunnen De Quraan uit hun hoofd, dat is een Hafiz.

[try]

"Er is maar één Koran" wordt hier gezegd en "ik ken geen andere Korans". Dat is op zich juist. Echter, er moet wel rekening mee gehouden worden, dat hier een heel bepaalde wens van moslims (zowel van vroeger als van vandaag) achter zit. Het zou zeer ongewenst zijn, wanneer zou blijken, dat er aan de Koran een verzameling geschriften vooraf zou zijn gegaan, waaruit de Koran uiteindelijk is samengesteld. Eerlijk gezegd kan dat volgens mij overigens niet anders: de Koran neemt zeer veel elementen over vanuit vooral joods-christelijke hoek. De waardering voor Jezus als profeet (maar niet als Zoon van God) komt in het algemeen bijvoorbeeld overeen met hoe bepaalde Jezus-navolgers (zgn. joodse christenen) over Hem dachten. Maar de Islam wenst deze logische invloed geen plaats te geven en houdt vast aan de manier waarop de hele Koran aan Mohammed is geopenbaard (een stem, die hem opriep om alles woordelijk op te schrijven). Het is dus een kwestie van willen: de Islam wíl gewoon dat de dingen zijn, zoals ze in de Koran staan. Een andere, misschien meer logische gedachte, wordt willens en wetens weggewoven.

Nu wil het geval, dat de Kerk (en dan bedoel ik de institutionele Kerk, die vanaf de 4e eeuw vanuit het Middellandse Zeegebied de dominate religie vormde) al die op dat moment bestaande joods-christlijke geschriften en meningen krachtig de kop in heeft gedrukt. Alleen de visie van de Kerk, die gewonnen had in allerlei debatten met afwijkenden vormen van christendom, mocht nog als echt en waar worden doorgegeven. Men heeft indertijd vrij krachtig de 'ketters' uit de Kerk gezet, hun geschriften en opvattingen verboden en verbrand.

Kortom, we hebben in de praktijk van de Kerk eigenlijk een vrij goed voorbeeld van hoe zo'n absolute positie van de winnaar werkt: zo'n winnaar ruimt alles op, wat niet strookt met de waarheid van de winnaar. Men wijst een bepaald aantal boeken aan als heilige boeken, al het overige wordt verboden, en zie: na verloop van tijd weet niemand meer, dat er naast de bekende bijbelboeken ook nog een hele reeks andere geschriften in de begintijd van het christendom een rol hebben gespeeld. Er wordt maar één waarheid doorgegeven. En we hebben precies dezelfde situatie als nu in de islam: men wenst geen ander geluid te horen als dat wat men zelf gelooft.

Nu is de Kerk een paar honderd jaar ouder als de Islam. Ik kan mij eigenlijk voorstellen, dat er in de vorming van de islamitische canon (Koran en Hadith) ook iets dergelijks is gebeurd. Wie zal zeggen op welke manier de Koran ooit tot stand is gekomen en welke (delen van) geschriften daarvoor gebruikt zijn? Inderdaad, nu weet niemand dat meer en dat komt natuurlijk omdat de Islam met dezelfde autoriteit over haar eigen afkomst en ontstaan wil spreken als de Kerk dat wilde. Ook de Islam heeft er belang bij gehad om uiteindelijk slechts één versie over te houden van haar heilige boek en haar ontstaansgeschiedenis, net als de Kerk. De rest moest vergeten worden, daar mocht nooit iemand meer van weten en zo leeft vandaag de dag de gedachte, dat het werkelijk allemaal zo gegaan is, zoals de voormannen van de Islam het steeds opnieuw vertellen.

Totdat het kritisch onderzoek in het christelijke Europa begon, wist men ook niets meer van die oorspronkelijke ketterse christenen. Die kennis was verloren gegaan. De Kerk stelde zich als autoriteit op en niemand waagde het of wenste het om te twijfelen aan het absolute van de Bijbel en de ontstaansgeschiedenis van het christendom. Maar toen de wetenschap uiteindelijk, los van de kerkelijke autoriteit, ging onderzoeken, kwamen al die verborgen en weggestopte zaken (soms letterlijk) weer boven de grond. Dat is inmiddels een zeer wijdvertakte wetenschap geworden met onderzoek over werkelik elk detail, dat nog achterhaald kan worden uit de tijd, waarin de Kerk allerlei belangrijke beslissingen nam. En zo ontdekt men, dat er nog een hele wereld aan kennis en feiten te achterhalen is, die eigenlijk niet in het belang van de Kerk waren om te vermelden.

Nogmaals de Islam: ik verwacht, dat een werkelijk wetenschappelijk onderzoek (onafhankelijk en zonder last- of ruggespraak met religieuze instituten of autoriteiten) ook ten aanzien van de Islam een heel nieuw licht zal gaan werpen op al die stellige ontstaansverhalen van de Koran en de Islam. Natuurlijk zullen de historisch bekende zaken dan niet wegvallen, maar wel zal er een veel genuanceerder beeld ontstaan, met name vanit de hoek van de verliezers, van degenen dus, die zich gedwongen aan de hegemonie van de winnaar (in dit geval de Islam) moesten overgeven. Net zoals de ketters toendertijd monddood werden gemaakt, maar nu belangrijke informatie geven over wat er werkelijk gebeurde, zo zou een wetenschappelijk onderzoek naar ontstaan van Koran en Islam ook wel eens weggestopte feiten aan het licht kunnen brengen.

Wi werkelijk ten volle overtuigd is van de waarheid van zijn eigen verhaal, zou zo'n onderzoek niet moeten dwarsbomen. De Kerk heeft dat wel willen doen, maar het is niet gelukt. Uiteindelijk bleek het voor de Kerk toch een goede zaak geweest, dat een genuanceerder beeld van de christelijke religie kon worden getoond. Een deel van het succes van het christelijke westen is te danken aan deze combinatie van religieuze overtuigingen met de openheid om op wetenschappelijk gebied qua techniek, filosofie en menswetenschappen belangrijke stappen te zetten. Als de Kerk de deur naar wetenschappelijk onderzoek dicht zou hebben gehouden (ik vraag me af of ze deze onvrijheid echt kad kunnen volhouden), had het Westen een veel minder spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt.

Wanneer de Islam geen ruimte wil geven voor de wetenschappelijke vrijheid en onafhankelijkheid en geen vrijheid wil geven voor een vrije en nieuwe filosofie (deze denkwetenschap zit al even in het slop binnen de Islam), zal ze nooit kunnen aansluiten bij de toekomst, die het oa moet hebben van de denkkracht en de vrijheid van mensen om hun eigen wereld vorm te geven.

In veel fora worden de recente ontdekkingen mbt het vroege christendom door moslims wel gebruikt om daarmee aan te tonen hoe corrupt en onwaar het verhaal van de Kerk altijd is geweest. Maar vaak wordt onterecht gedacht, dat men zelf wel immuun is voor dit soort zaken. Men leeft en denkt nog helemaal in de absolute waarheid van het eigen gelijk. Men rekent eenvoudig niet met enige twijfel of kritiek. Toch staan we aan de vooravond van een even schokkende kritische ondezoeksmethode ten aanzien van de Islam. De Islam is niet immuun voor kritisch, wetenschappelijk onderzoek. Er zullen ook ten aanzien van Koran en Islam hele harde noten gekraakt gaan worden. De heilige en onaantastbare posities van persoenen en boeken zullen op de helling gaan als gevolg van feitelijk materiaal. Hoe goed men deze ook getracht heeft weg te stoppen, ga er maar vanuit, dat ook over de islam nog heel veel gevonden zal gaan worden, dat niet zo leuk is voor deze godsdienst. Nu kan je natuurlijk elke wetenschapper vervloeken, bashen, met fatwa's bedreigen of doodschieten, maar dat heeft de Kerk ook getracht. dat zal niet lukken. Het is slects een kwestie van tijd.

Religie zal altijd bestaan, de inhoud er van en de vorm verschillen van tijd tot tijd. Niets blijft tot in eeuwigheid hetzelfde.

try

[zahra]

.

[goshen]

Alhoewel ik sterk geneigd ben om uit rebellie ook maar een stuk tekst te kopiëren en hier neer te plakken toch maar een link naar een website waar e.e.a. verduidelijk wordt: http://www.bijbelenonderwijs.nl/index.p ... ndemoslims

Vanuit het christendom gezien is mohammed niets meer en niets minder dan een valse profeet waarvan er ongetwijfeld nog vele zullen komen. Een 'profeet' die een misleider is omdat hij de Heilige Christelijke teksten heeft gecombineerd met een godsdienst waarin vanouds de maangod(en) werden vereerd. Waarom anders is er in de Islamitische wereld zoveel nadruk op de maan, in feite niets anders dan een zware rotsblok die zijn rondjes om de aarde draait. Waarom draaien de Islamitieten hun rondjes om de Kaaba, het gebouw waar de afgoden in bewaard werden? Na Christus mogelijk de persoon die het meeste gelaster wordt vanuit de mohammedaanse wereld is denk ik Paulus, daarom een mooi citaat uit Romeinen (en vergeef het me dat ik dit mooie stuk plaats in dit lelijke topic):

31 Wat moeten wij hier verder over zeggen? Als God voor ons is, wie kan dan tegen ons zijn? 32 Zal hij, die zijn eigen Zoon niet heeft gespaard, maar hem omwille van ons allen heeft prijsgegeven, ons met hem niet alles schenken? 33 Wie zal Gods uitverkorenen aanklagen? God zelf spreekt hen vrij. 34 Wie zal hen veroordelen? Christus Jezus, die gestorven is, meer nog, die is opgewekt en aan de rechterhand van God zit, pleit voor ons. 35 Wat zal ons scheiden van de liefde van Christus? Tegenspoed, ellende of vervolging, honger of armoede, gevaar of het zwaard? 36 Er staat geschreven: ‘Om u worden wij dag na dag gedood en afgevoerd als schapen voor de slacht.’ 37 Maar wij zegevieren in dit alles glansrijk dankzij hem die ons heeft liefgehad. 38 Ik ben ervan overtuigd dat dood noch leven, engelen noch machten noch krachten, heden noch toekomst, 39 hoogte noch diepte, of wat er ook maar in de schepping is, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die hij ons gegeven heeft in Christus Jezus, onze Heer.

[zahra]

[

[try]

try, ik begrijp eigenlijk niet wat je bedoeld met de Islam/Koran heeft elementen uit de Bijbel/Thora overgenomen..
De Islam is geen nieuwe religie, de profeet Mohammed is de laatste profeet in navolging van de voorgaande profeten zoals Abraham, Mozes, Jezus..deze profeten leerden de mensen de enige God te aanbidden.
De Koran noemt de voorgaande profeten allemaal met hun verhaal, omdat zij de voorgangers waren van de profeet Mohammed.
Allah(swt) zelf heeft de profeet Mohammed deze verhalen over de voorgaande profeten verteld.
Als het uit de Bijbel zou zijn overgenomen dan zou het wel precies zo staan als hoe het in de Bijbel staat...maar dat is dus niet zo.
In de Bijbel moest Abraham zijn zoon Izaak offeren, in de Koran was het zijn eerstgeboren zoon Ismail..en zo zijn er wel meer verschillen.
De Koran neemt het verhaal van Jezus niet over, Allah(swt) zelf heeft het correcte verhaal over de profeet Jezus opnieuw verteld, omdat het zoals in de Bijbel staat niet helemaal meer zou kloppen..bv dat Jezus niet gekruisigd is,maar dat het slechts een vermoeden is van de omstanders(het was iemand die op hem leek) en die bijbelboeken zijn ook door de omstanders geschreven

en over de wetenschap en de Koran... in de Koran staan juist dingen die nog niet zo heel lang geleden in de wetenschap zijn ontdekt.....vooral dat gedeelte over de zoete en zoute zee die onder water een afscheiding vormen(wat niet te zien is) en de inwendige golven vind ik heel opmerkelijk..dat konden ze toen echt niet weten en onderzoeken.
Ik heb het boek thuis, maar je kunt het hele boekje ook hier lezen
http://www.ontdekislam.nl/wonderen.php

Om duidelijk te maken wat ik bedoel, gebruik ik nu één citaat van je, waar het mij om gaat: " Allah(swt) zelf heeft het correcte verhaal over de profeet Jezus opnieuw verteld".

Hier zeg je dus, dat de Koran volstrekt nieuwe, uit de hemel, van God afkomstige informatie bevat. Dat mag je natuurlijk zeggen en joden en christenen zeggen dat ook van hun boeken, maar deze uitspraak is niet wetenschaplijk vast te stellen. Het is en blijft een geloofsuitspaak, waarvan ik heb gezegd, dat die vooral voortkomt uit de hartgrondige wens, dat het zo is, maar die niet meer gecontroleerd kan worden. Je moet het maar aannemen. Welnu, de wetenschap kan niet werken met: we moeten het maar aannemen en verder niet verder zoeken.

Nee, de wetenschap wil dit soort uitspraken toetsten aan feiten, die we wel kunnen nagaan. In dat verband verwacht ik, dat in de toekomst er allerlei feiten boven tafel komen, waaruit blijkt dat de totstandkoming van de Koran toch anders is geweest, dan de religie beweert.

try