Bevinding

[Boekenlezer]

Ja, het bevindelijke leven in de geloove Christi is zorgvuldig geextraheerd uit een beperkt aantal bijbelteksten, en er is gewoon helemaal niemand die mij nu concreet kan uitleggen wat het nou WEL is. Zit je in de les Godsdienst, bijna in tranen omdat ik het allemaal niet begrijp en vraag ik aan mijn Godsdienst leraar wat een bekering nou wél is, wat het nou wél inhoud, want bekering (de waar zaligmakende) wordt altijd uitgemeten in termen van wat het allemaal niets is. Als je wat voelt; dat is het niet, als denkt dat het wat is; dat is het niet; als je denkt dat je binnen bent; dat is het niet. Weet je wat het volgens mijn godsdienstleraar wel was? Een poort in het dal van Achor die voor je opengaat; en dat je door bevinding mag ervaren wat dát is (en daar moet je veel voor bidden)..

Ja, in vredesnaam; wat moet ik daar nou mee? Vorige week; twee preken (we hadden leesdienst) waar ook weer die poort in het dal van Achor mocht komen staan open tegaan, waar is dat dal van Achor dan wel? Moet ik nou op mijn Moped naar Israël tuffen om daar ergens onder Jericho te wachten tot de poort in het dal van Achor zal open gaan? (ik krijg prompt visioenen van de poorten van de onderwereld: Hades). Gisteren in de preek (Gergem, Noord van Dieren). Ik zat op het puntje van de bank; want de dominee zou uitgaan leggen wat het nou wel was..

Het was het louterende vuur van het evangelie dat de schuim op de smeltkroes van de genade zou doen laten schuimen; dat was de ware weg tot God. Ik had zin om te huilen, ik wordt gewoon stelselmatig doodgehouden door rare termen die niemand begrijpt. Maar daaar moet je voor bidden (ja, jaaajaa.. jaaa).

Dat is inderdaad niet erg helder, dat ben ik helemaal met je eens.
"Het bevindelijke leven in de geloove Christi is zorgvuldig geextraheerd uit een beperkt aantal bijbelteksten" klinkt me te veel in de oren als een bevindingssysteem. Dan zet je de schijnwerper op de ziel van de mens, en ga je erover redeneren en systematiseren. En dan wil men ook nog eens dat je lekker flink in jezelf gaat zitten graven, op zoek naar kenmerken. Maar dat is verkeerd. Dan draai je de normale orde om.
Volgens mij begint de Bijbel heel anders. Die begint met de Torah. Naar die Torah moet je je leven richten. Deuteronomium 29:29 vind ik altijd nog een heel kernachtige samenvatting: "De verborgene dingen zijn voor JHWH, onze God; maar de geopenbaarde zijn voor ons en voor onze kinderen, tot in eeuwigheid, om te doen al de woorden van deze Torah." (SV: "De verborgene dingen zijn voor den HEERE, onzen God; maar de geopenbaarde zijn voor ons en voor onze kinderen, tot in eeuwigheid, om te doen al de woorden dezer wet.") Die zegt gewoon wat je moet doen, en begint niet bij het gevoel. Nee, de mens heeft een geweten en staat midden in het gewone leven. En zo wordt hij dan ook aangesproken.
Helaas doet zich het probleem voor dat veel 'reformatorische' kerken die Torah allang aan de kant geschoven hebben. Die hebben ze vervangen door een eigen torah. (Hoe vaak wordt er immers serieus uit de bijbelse Torah gepreekt? Is het te merken dat die als basis fungeert? Of ligt er een andere basis onder?) Ze beginnen liever bij zichzelf, het eigen innerlijk. Ze willen helemaal niet praktisch in het leven staan, maar gaan liever op een stoel zitten, om aan zelfbeschouwing te gaan doen. "Ben ik al eens in het dal Achor geweest?" om slechts één van de duizend mogelijke vragen te noemen. (Wie het vatten kan, vatte het. Ra ra ra.) Als dat beantwoord is, liggen er nog 999 andere van dezelfde soort vragen. De mensen moeten per slot van rekening wel bezig gehouden worden met veel gespeculeer. Daar help je een mens niet verder mee. Dat is ook wat ik heb zitten bekritiseren in deze bijdrage.

Een zoekend iemand als jij zou ik liever praktische aanwijzingen geven, dan dat ik je zou oproepen om in jezelf te graven, want daar schiet je niks mee op. Dan kom je er nooit uit.
Ik zou zeggen: neem de Bijbel helemaal serieus. Hanteer die als richtsnoer in alles, leef daarnaar, en vergeet desnoods alles wat je dominees je vertellen. (Zij zijn immers ook mensen die onder de kritiek van Gods Woord staan. En daar waar zij daarvan afwijken, zijn zij censurabel.) Met de Bijbel alleen moet het toch ook lukken?
4 Hoor, Israël! de HEERE, onze God, is een enig HEERE!
5 Zo zult gij den HEERE, uw God, liefhebben, met uw ganse hart, en met uw ganse ziel, en met al uw vermogen.
6 En deze woorden, die ik u heden gebiede, zullen in uw hart zijn.
7 En gij zult ze uw kinderen inscherpen, en daarvan spreken, als gij in uw huis zit, en als gij op den weg gaat, en als gij nederligt, en als gij opstaat.
8 Ook zult gij ze tot een teken binden op uw hand, en zij zullen u tot voorhoofdspanselen zijn tussen uw ogen.
9 En gij zult ze op de posten van uw huis, en aan uw poorten schrijven. (Deut. 6)
Volg dat op. Probeer de bedoeling daarvan te peilen. Ik kan me niet voorstellen dat dat geen impact op je leven heeft, als je dat doet. Gewoon mee beginnen dus.
En alles wat er dan gevoeld en ervaren moet worden, dat weet God wel, en dat komt dan wel. Onze innerlijke zieleroerselen hebben geen hulplicht nodig door er overmatig de schijnwerper op te gaan richten.
Gewoon mee beginnen dus. Zonder ja-maar-kanttekeningen.

Juist! Maar wát maakt die mensen in mijn kerk, die wél aan het avondmaal gaan nou 'anders' die moeten wat 'ervaren' hebben door de 'weg der bevinding' wat ik schijnbaar niet heb; of ik heb een verkeerde voorstelling; dat zal het zijn. Ik geloof namelijk botweg niet in wonderbekeringen als standaardbekering door God. Maar zolang bevinding als een soort mistige waas over elke preek in mijn kerk ligt, en niemand nou concreet kan zeggen wat het is, wat je 'voelt', wat je 'ervaart' en wat je 'meemaakt/doormaakt' wordt ik gillend gek bij die term. Wat maak gereformeerde bevinding nou anders dan de geloofsbeleving van evangelischen, evangelicalen, niet-bevindelijken of katholieken?

Ik kan niet oordelen over die mensen die aan het avondmaal aangaan, en ook niet over jou. Dus ik weet ook helemaal niet of zij iets hebben wat jij niet hebt.
Ik geloof zelf ook niet in wonderbekeringen als standaardprocedure. Het is immers ook bepaald niet de inzet van de Torah, toch? Die roept gewoon op tot gehoorzaamheid. Wie de Bijbel bestudeert, leert ook Gods heiligheid kennen. En in dat licht ook zijn eigen zondigheid. Die merkt wel, dat hij Gods wet helemaal niet volbrengen kan. Dan ontstaat er schuldbesef. Hoe hoger de eigen nood, hoe groter de behoefte aan de Zaligmaker. Maar dat zijn dingen die je niet gaat ervaren door in jezelf te graven, of door af te wachten tot het eens komt. Nee, dat gaat in de weg van het wandelen in Gods wegen, het opvolgen van zijn Torah. En een grote schijnwerper op de eigen ziel, zoals de 'bevindelijke' prediking die nogal eens meent te moeten verschaffen is overbodig. Een mens ervaart dat ook echt wel zonder de Geest op de vingers te kijken, of Hij zijn werk wel goed doet.

Wat gereformeerde bevinding anders maakt?
Die wijst niet de weg van goede werken aan als bijdrage tot het eigen heil. Want de gereformeerde bevinding weet van de hopeloosheid en onmogelijkheid als er iets van de mens bij zou moeten.
Het gaat dus om een stuk diepgang. Wie het geloof in zijn gereformeerde diepgang ervaart, weet dat er van de kant van de mens niet veel fraais te verwachten valt. Dus die zal zich ook niet meer zo snel laten verleiden tot het pressen tot eigen prestaties. Dan heeft men van genade leren leven.
Dat is een proces wat men leren moet.

Daar heb ik weinig aan aangezien ik die theoloog niet ken. Ik verdiep me momenteel in de aanzet tot de reformatie en begin haast te balen van het idee dat we niet gewoon in de katholieke kerk konden blijven. Ons protest-tant zijn is de aanleiding tot duizenden kerkscheuringen en kerkelijk geharre war over allerhande dingen die niet duidelijk zijn.

Dat is niet pas met de Reformatie begonnen, kan ik je verzekeren. In de tijd van de vroeg-christelijke kerk is er in dat opzicht ook al erg veel gebeurd waar de honden geen brood van lusten.

[Wullimpie]

Is bevinding niet gewoon dat je in het dagelijks leven God tegenkomt.
Dat je bijvoorbeeld ergens om bid en dat het dan gebeurd, dat je dus zo het werk van God in je leven ondervind >> bevind.
En dat God je ook de wijsheid geeft om dat op te merken.


* bladert wat in het boekje "wat is bevinding" *

Volgens Ds Moerkerken.
De bevinding is het geheel aan geestelijke ervaringen, die Gods kinderen ondervinden wanneer de Heilige Geest de weldaden die door Christus verworven zijn komt toepassen.

Volgens Dr Woelderink
Wij hebben in de bevinding te doen met een bepaalde zijde van het geloof, met die factor, die duidelijk maakt, dat het ware geloof vrucht van en antwoord op de waarachtige en levende openbaring Gods in het evangelie van Christus is.

Volgens Prof Dr Dijk
De bevinding ligt in het religieuze leven op het terrein van onze innerlijke reacties, die de Heilige Geest werkt, wanneer hij ons Christus en en al zijn weldaden deelachtig maakt.

Dr Buitelaar
Geloofsbevinding komt op uit de schriften en is de gelovige beleving van de gemeenschap met en de kennis van God in Christus door de Heilige Geest, die getoets wordt in het concrete leven onder strijd en aanvechting en die concequenties heeft voor het leven in deze wereld.

[Marnix]

Dus eigenlijk is bevinding gewoon een vorm van mystiek... gevoelsgodsdienst waar de predikanten zo voor waarschuwen?

Nee, want het is gebaseerd op het Woord van God, wat zwart op wit staat. Volgens mij kan bevinding niet uitblijven als je serieus naar Gods Woord leeft.
Dat Woord van God, de Bijbel, maakt het tot iets wat niet in de lucht hangt. Het heeft niet maar een zijdelingse verhouding met het Woord van God. Nee, het is er op gebaseerd. De Bijbel ligt eronder als stevig fundament.

Misschien kun je wel zeggen dat de bevinding de mystieke kant is van het geloofsleven. Een theoloog als K. Schilder onderscheidde de valse en de ware mystiek.

Is het niet gewoon liefde? Liefde heeft ook een verstandelijke kant en een gevoelskant.

Bevinding, ik zie het eigenlijk als: ervaren dat je geloof echt is. Dat je dat merkt.
Gaat dat bij liefde ook op? Ja, je kunt inderdaad vaststellen dat liefde echt is van jouw kant, of juist niet. Maar dat is niet de liefde zelf. Dat gaat over de liefde. Het is zeg maar de bevinding van de liefde. (Op een formulier staat ook wel eens: schrijf uw bevindingen op.)
Dus nee, ik zie bevinding niet als hetzelfde als liefde. Bevinding kan over liefde gaan, en in deze discussie gaat het over het geloof.

Bevinding is idd dingen die je ervaart.. dat kunnen gevoelens zijn maar ook hele andere dingen, helemaal mee eens.

[caprice]

Maar wát maakt die mensen in mijn kerk, die wél aan het avondmaal gaan nou 'anders' die moeten wat 'ervaren' hebben door de 'weg der bevinding' wat ik schijnbaar niet heb;

Wees maar niet verlegen om bevinding, maar om de Heere. Om Hem gaat het.
En wil je nu weten wat bevinding is? Dan moet je eens beginnen te lezen in 'Het gekrookte riet' van ds. B. Smytegelt. En dan hoop ik dat je je daarin nog eens terug mag lezen.

Bevindelijk preken is trouwens wel wat anders dan bevinding preken.

[Boekenlezer]

Ik wou eens wat zeggen over een bepaald aspect van het bevindelijke leven: de zondekennis.

Steeds opnieuw ontdek ik mij weer als zondaar voor God. (Bah, wat klinkt dat eigenlijk alweer vroom!) En dan volgt er zo gemakkelijk daarna weer een tijd, dat ik denk dat ik vroom ben. Maar dat wordt vroeg of laat altijd tot op de grond afgebroken.
Jezelf als zondaar ontdekken: het is ontdekken dat je uit hetzelfde hout gesneden bent als iedere ongelovige in de wereld. Dat je totaal niet anders bent dan de man van de straat, die vloekend zijn gang gaat, en totaal geen boodschap heeft aan God. Ontdekken: zo ben ik zelf ook!
Nee, ik voel geen behoefte aan het gebruik van sterke uitdrukkingen, als: 'ik ben een monster, een beest.' Dat klinkt me allemaal te opgeklopt. Laten we het maar oprecht houden.

In die toestand, als ik mezelf zo als zondaar ga zien, klinken vele bekeringsverhalen mij ineens zo in de oren, van: 'Kijk, dat en dat is allemaal met mij gebeurd. Ik ben toch wel vroom, hè! Ik beteken wat voor God, want ik heb dit en dat in mij.'
Dat kan ik ook zeggen van menige bevindelijke prediking. Want daarin gaat het toch ook vaak over tamelijk vrome zielsgestalten. Dan hoor je de dominee over: een gebroken hart over de zonden, de tranen die er vloeien omdat je gezondigd hebt tegen een goeddoend God. En: als er eens van dit of dat in je mag wezen. Dan denk ik wel eens bij mijzelf: "Man, je weet nog niet half hoe slecht het er met mij wel voor staat! Verdriet over de zonde? Zielsgestalten, waarmee ik voor God iets geworden ben? Man, houd toch op! Geloof je nou werkelijk in de rechtvaardiging van de vrome?!" (En als ik het dan over slecht heb, bedoel ik ook ècht slecht. Niet slecht, met een vrome bijbetekenis onder de trui verborgen.)
Een groep mensen blijft dan weg van het Avondmaal, want 'men heeft niks'. En een andere groep gaat wel aan, want 'die hebben het'. Huh, hoe bedoel je? Wat hebben ze dan? Zijn dat zulke vrome jongens, dat zij wel daarmee voor God kunnen verschijnen? Ik kan me dat niet voorstellen!
Zondaar zijn, het betekent nou juist dat je helemáál geen sympathie voelt voor God, dat je er helemaal niet mee zit dat je zondig bent. Nee, je vindt het wel best. Eigenlijk heb je God helemaal niet nodig. Eigenlijk liever zonder Hem, dan met Hem. 'Ik moet eigenlijk verloren gaan om mijn schuld? Bwaah, waar heeft Die Sacherijn het over! Wat is dat voor scrupuleuze zwarigheid!' (Schokkend en oneerbiedig? Ja, maar zo gaat het toe in het hart!) En is het nou niet precies dàt, wat je ontdekt, als je jezelf aan je zonde ontdekt?
Daarom gaan veel bevindelijke predikers, die het maar over die vrome zielsgestalten hebben, voor mijn gevoel niet diep genoeg.
Die schuldontdekking ontneemt mij alle lust om iets over mijzelf te vertellen, waarmee ik mij zou profileren als iemand die ook maar íéts in zich heeft qua geestelijkheid. Ik begrijp de mensen dan niet meer, die het blijkbaar de moeite waard vinden om een heel bekeringsverhaal over zichzelf op te kalken. Het komt dan allemaal op mij over als schijnvroomheid, als 'kijk mij eens'.
De uitspraak van prof. dr. W. Balke, "dat gaat juist wèl zo maar!", over het komen tot Christus als je Verlosser... een uitspraak in reactie op al die voorwaarden-opwerpende bevindelijkheid, die kan ik dan des te beter plaatsen. Júíst vanwege de onwaardigheid van ons mensen. Want als er ook maar enige voorwaarde geldt, wie is er dan ooit waardig om tot Christus te gaan? Dan zou er maar één boodschap overblijven: we gaan allemaal verloren. (Al ken ik die verlegenheid om tot Christus te gaan maar al te goed: ik ben zo schuldig en zwart en zondig, ik ben het niet waard om tot Hem te gaan. Als ik mijzelf rechtvaardig bekijk, kan ik maar beter afhouden. 'Laat maar af van mij, want ik ben een zondaar!')

Dat is iets, dat krijg je nooit in een rationeel systeem. Dat is niet met ons verstand te grijpen, dat heeft meer het karakter van: het geschiedt.
Karl Barth dacht zo over de openbaring van God: het is niet te grijpen, het geschiedt. De horizontale dimensie van onze tijd, wordt doorkruist door de verticale dimensie als God openbaring geeft. Nou wil ik niet het hele openbaringsbegrip van Karl Barth voor mijn rekening nemen. Hij had een zg. actualistisch openbaringsbegrip. Maar m.b.t. de bevinding bekruipt mij wel sterk zo'n gevoel: houd maar op met alle rationele systematisering, want het zal keer op keer dwaas blijken. Bevinding is niet iets waarover wij ooit beschikken, maar het geschiedt als iets volstrekt ongrijpbaars als God dat geeft. Altijd weer op een onverwachte wijze. Zo beleef ik dat steeds weer. Als je Hem aan de voordeur verwacht, komt Hij via de achterdeur binnen. En je moet tot je stomme verbazing ontdekken: daar is Hij al!
Daarom kan ik ook totaal niet uit de voeten met een standenleer, zoals bijvoorbeeld ds. A. Moerkerken die uitgedacht heeft. Dat is veel te gesystematiseerd, alsof het zou gaan om iets waarover wij kunnen beschikken met ons verstand. Het klinkt me ook veel te veel in de oren als het verhaal van de vrome, die door zijn vrome zielsgestalten door God wordt rechtvaardig gesproken en behouden. "Check eens ff bij jezelf! Heb je dit en dat al? Ken je dit en dat al? Ja?! Ergo conclusio: je staat er goed voor, voor God! Je komt er wel! Het zit dan goed met je! Of nee? Nou, hopen dat het nog eens zover met je komt, dat je mazzel hebt dat je ook nog eens zover komen mag." Als we het van dergelijke constructies moeten hebben geloof ik niet meer in zaligheid! Natuurlijk, ik weet wel: het wordt heel listig genuanceerd met: "Het is niet uit ons, hoor! Er is niets van onszelf bij! Het is allemaal uit genade!" En hoewel dat laatste zo ontzettend waar is als het gaat om zalig worden, bekruipt mij hierbij toch een gevoel van hypocrisie. Zo van: onder dat mom gaat de vrome mens toch weer zichzelf profileren als een vrome, hoe hard hij het zelf ook ontkent.

Op zich kan ik dat laatste ook wel weer een beetje begrijpen. Want zo radicaal als ik het stel, dat roept de vraag op: is er dan helemaal geen onderscheid meer tussen wedergeborene en ongelovige? (In feite niet nee: in het zondaar-zijn.) Vervlakt de boel dan niet enorm? Kweek je bij zorgelozen, die zich helemaal nergens over bekommeren dan geen valse hoop?
Ik ken dat probleem, en weet daar ook zo geen oplossing voor, met al mijn kennis van de Bijbel, van het Hebreeuws en het Grieks, etc. Ik overzie alle ins en outs daarvan ook niet, en ik betwijfel zelfs heftig of het ons wel gegeven is om dat ooit te vatten. Het is en blijft toch een evangelie met vrije toegang tot Christus voor goddeloze en verloren zondaren. "Komt allen tot Mij!" (Zonder ja-maars.) Dat is een mysterie waar het verstand nooit bij kan.

[Hero]

Dat is een mysterie waar het verstand nooit bij kan

Wat *bevinding* is, laat zich zeker niet vatten in de REDE — maar misschien kun je het zo! zeggen : voor je geloof, is elke dag een_zondag ... dat is *bevinding* ??

[Marnix]

Mooi verteld Boekenlezer. Toch mis ik nog wel wat. Het is wat eenzijdig Een ware zijde, maar toch. Als je alleen die zijde benadert is het logisch dat je geen verschil ltussen wedergeborenen en onbekeerden meer ziet. Want inderdaad, gelovigen zijn van nature net zulke zondaars als ongelovigen... en zondigen ook als wedergeborenen nog steeds, hoewel dingen wel wat anders worden.

Maar goed, dit is allemaal vanuit de mens benaderd, en de andere zijde is dat we niet alleen naar het vlees kijken, dat inderdaad zwak is... maar ook naar de Geest. Als je bijvoorbeeld naar Paulus kijkt schrijft hij wat jij zegt, maar hij schrijft ook over vernieuwing, over heiliging. Het is een strijd tussen oude en nieuwe mens, waarbij niet jij als mens, maar de Geest het verschil maakt. Niet uit jezelf ben je anders... maar dankzij God. De symphatie voor God komt niet uit jezelf, maar komt vanuit Hem, zijn symphatie voor jou. De focus moet volledig op Hem kmen te liggen en niet op jezelf. Niet op dat jij jezelf niet waard vindt om naar Hem toe te gaan maar dat je in zijn ogen wel van waarde bent en Hij daarom naar jou toekwam.

Alleen dan is je angst voor valse menselijke vroomheid overbodig, die ontstaat waar mensen teveel naar zichzelf kijken en te weinig naar God. Dat zie je in een heleboel kringen. Lichte kringen, zware kringen. Men kijkt teveel naar eigen gebrokenheid en zwakheid.... maar we moeten zien op Gods kracht en grootheid, waarmee Hij in juist in zwakke mensen werkt. De hele Bijbel door. Simson met zijn voorliefde voor vrouwen, Gideon die zich angstig verstopt voor de Midjanieten bij de wijnperskuipen, Mozes die slecht kan spreken.

6 Want als ik wil roemen, zal ik niet onverstandig zijn, want ik zal de waarheid zeggen; maar ik onthoud mij ervan, opdat men mij niet meer toekenne dan wat men van mij ziet en hoort, 7 en ook om het buitengewone van de openbaringen. Daarom is mij, opdat ik mij niet te zeer zou verheffen, een doorn in het vlees gegeven, een engel des satans, om mij met vuisten te slaan, opdat ik mij niet te zeer zou verheffen. 8 Driemaal heb ik de Here hierover gebeden, dat hij van mij zou aflaten. 9 En Hij heeft tot mij gezegd: Mijn genade is u genoeg, want de kracht openbaart zich eerst ten volle in zwakheid.
Zeer gaarne zal ik dus in zwakheden nog meer roemen, opdat de kracht van Christus over mij kome. 10 Daarom heb ik een welbehagen in zwakheden, smaadheden, noden, vervolgingen, benauwenissen ter wille van Christus, want als ik zwak ben, dan ben ik machtig.

Succes, laat het zicht op je eigen zwakheid je steeds meer je blik op Christus richten. Om onze overtredingen werd Hij doorboord, zijn striemen brachten ons genezing. Want de hogepriester die wij hebben is er een die met onze zwakheden kan meevoelen, juist omdat hij, net als wij, in elk opzicht op de proef is gesteld, met dit verschil dat hij niet vervallen is tot zonde. Laten we dus zonder schroom naderen tot de troon van de Genadige, waar we telkens als we hulp nodig hebben barmhartigheid en genade vinden.

[Boekenlezer]

Ha Marnix,
je noemt dat wat ik vertel eenzijdig. Ik wil wel zo eerlijk zijn dat mijn verhaal bepaald geen poging was om alle zijden van het christelijke leven te belichten. Ik weet ook niet of je daarnaar altijd moet streven.
Is het soms ook niet eens goed om te zien, wat wij in onszelf zijn? Om daar eens bij stil te staan?
(Zo bedacht ik vanmorgen het voorbeeld: als je op een begrafenis bent, ga je toch ook niet vrolijk trompetteren omdat het weer goed gaat met de economie? Nee, alles heeft zijn tijd en plaats.)
In zichzelf is dat niet bemoedigend. Integendeel. Het is eerder beangstigend. Je gaat zien, dat je zelf alleen maar naar de verlorenheid kunt gaan. Dat de werken van het eigen vlees heilloos zijn.
Maar ik denk, dat dat de weg is, waarin Jahweh Zichzelf bewijst als onze redder. Want als wij onze eigen leegte eens hebben gezien, weten we als nooit tevoren dat we het niet in onszelf moeten zoeken. Dan gaan we beseffen, dat die redding het werk is van Iemand Anders. Hij werkt door de onmogelijkheid heen.
Het is een weg die bepaald geen streling is voor het vlees. Het is bepaald geen ego-building wat er dan plaats vindt!
En toch is het zo heilzaam.

Ik denk zelfs dat het wel voor ons hele leven geldt: Jahweh moet ons de krachten ervoor geven.
Om het met Psalm 127:1 te zeggen: Zo de HEERE het huis niet bouwt, te vergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden daaraan; zo de HEERE de stad niet bewaart, te vergeefs waakt de wachter.
Welgelukzalig degene, die dat gaat verstaan!

[Marnix]

Ha Marnix,
je noemt dat wat ik vertel eenzijdig. Ik wil wel zo eerlijk zijn dat mijn verhaal bepaald geen poging was om alle zijden van het christelijke leven te belichten. Ik weet ook niet of je daarnaar altijd moet streven.
Is het soms ook niet eens goed om te zien, wat wij in onszelf zijn? Om daar eens bij stil te staan?

Nee hoor. Dat is zeker goed! Zolang we er maar niet in blijven hangen. Want het gaat er uiteindelijk niet om wat we uit onszelf zijn... maar wat we in Christus zijn: Verloste kinderen van God.

(Zo bedacht ik vanmorgen het voorbeeld: als je op een begrafenis bent, ga je toch ook niet vrolijk trompetteren omdat het weer goed gaat met de economie? Nee, alles heeft zijn tijd en plaats.)

Klopt, hoewel de Bijbel je bijvoorbeeld in moeiten wel weer telkens op Christus wijst en de troost die Hij ons geeft. Als het goed is hebben begrafenissen bijvoorbeeld ook altijd die boodschap van verlossing en zekerheid in zich, waardoor een christelijke begrafenis nooit enkel en alleen droefheid in zich heeft. Zelfs bij een begrafenis heeft die troost van redding en verlossing, van Gods liefde en kracht, tijd en plaats.

In zichzelf is dat niet bemoedigend. Integendeel. Het is eerder beangstigend. Je gaat zien, dat je zelf alleen maar naar de verlorenheid kunt gaan. Dat de werken van het eigen vlees heilloos zijn.

Klopt. Klinkt als een cliche maar de wet als tuchtmeester tot Christus... Zoals Paulus ook beschrijft dat hij uit zichzelf niet het goede, wat hij wil, doet, maar het kwade. Wie zal ons verlossen? God zij dank door onze Heer Jezus Christus. Ellendekennis is dus niet verkeerd, als we er maar mee naar Hem toe gaan... wat Hij kwam om onze ellende naar ons toe.

Maar ik denk, dat dat de weg is, waarin Jahweh Zichzelf bewijst als onze redder. Want als wij onze eigen leegte eens hebben gezien, weten we als nooit tevoren dat we het niet in onszelf moeten zoeken. Dan gaan we beseffen, dat die redding het werk is van Iemand Anders. Hij werkt door de onmogelijkheid heen.

Mee eens. Dat maakt Hij mensen inderdaad duidelijk... om ons bij Christus te brengen. Of hen die in Christus zijn bij Hem te houden.

Het is een weg die bepaald geen streling is voor het vlees. Het is bepaald geen ego-building wat er dan plaats vindt!
En toch is het zo heilzaam.

Yep. Jezus is geen zachte heelmeester wat dat betreft.

Ik denk zelfs dat het wel voor ons hele leven geldt: Jahweh moet ons de krachten ervoor geven.
Om het met Psalm 127:1 te zeggen: Zo de HEERE het huis niet bouwt, te vergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden daaraan; zo de HEERE de stad niet bewaart, te vergeefs waakt de wachter.
Welgelukzalig degene, die dat gaat verstaan!

We zijn het eens.

[Roodkapje]

Maar wát maakt die mensen in mijn kerk, die wél aan het avondmaal gaan nou 'anders' die moeten wat 'ervaren' hebben door de 'weg der bevinding' wat ik schijnbaar niet heb;

Wees maar niet verlegen om bevinding, maar om de Heere. Om Hem gaat het.
En wil je nu weten wat bevinding is? Dan moet je eens beginnen te lezen in 'Het gekrookte riet' van ds. B. Smytegelt. En dan hoop ik dat je je daarin nog eens terug mag lezen.

Bevindelijk preken is trouwens wel wat anders dan bevinding preken.

Je zou de 'Bergrede' van Dr. Martyn Lloyd-Jones (de laatste der puriteinen) eens moeten lezen. Dat staat ook bol van bevinding. Tof boek: 60 gebundelde preken.

[elbert]

Ds. Vreugdenhil beschrijft bevinding in zijn boek: “Wat is bevinding?”, met de volgende omschrijvingen: ‘Bevinding is beleefd geloof. In de bevinding zien we de ervaringskant van het geloof. Het is het geloof in oefening. Het is het geloof dat “Amen” zegt’.

Bevinding is beleefd geloof. Dat vind ik wel een mooie omschrijving.

Zo zou je het inderdaad kunnen omschrijven. Bevinding is de ervaring (door de Heilige Geest gewerkt), dat wat God in Zijn Woord tot mij zegt, de Waarheid is, ook voor mij persoonlijk.
In die weg zeggen we ook "Amen" op wat Hij zegt.
Bevinding heeft dus niets met mystiek te maken, maar alles met het Woord, dat vast en zeker is, want daarin komt Hij tot mij. Daarin wijst Hij me mijn ellendige situatie buiten Hem aan, de verlossing in Zijn Zoon en de weg die ik met Hem mag wandelen. En bevinding is de ervaring dat het door en door waar en betrouwbaar is wat Hij zegt.

[Boekenlezer]

Die passage in Psalm 116, waar het over de hel gaat, is best wel geliefd is zwaar-bevindelijke kringen, heb ik eens gemerkt. Zo herinner ik mij ds. F. Mallan, die eens uit de berijmde versie (1773) van deze psalm deze regel citeerde: Daar d'angst der hel mij alle troost deed missen. (Ik meen me te herinneren dat ds. A. Moerkerken het ook eens zo citeerde. En er zullen nog velen te noemen zijn, die dat ook zo deden.) En als dat zo geciteerd wordt, bedoelt men dat als een situatie in het bevindelijke leven, die al dan niet verplicht is om als bekeerd door te kunnen gaan.
Psalm 116 heb ik als jong kind al geleerd op school. En de zo juist geciteerde passage viel mij door die zwaar-bevindelijken later op. Twee prikkels voor mij, om die psalm eens diepgaand te gaan bestuderen.
Het vers waar die berijmde psalmregel op gebaseerd is, is Psalm 116:3. Daar staat het wel behoorlijk anders. In de Statenvertaling staat er: De banden des doods hadden mij omvangen, en de angsten der hel hadden mij getroffen; ik vond benauwdheid en droefenis.
Psalm 116:3 is geen eenling in de Bijbel. Dezelfde bewoordingen, maar dan wat uitvoeriger, vinden we in 2 Samuël 22:5-6 en Psalm 18:5-6. Wel nuttig om er even bij te zeggen, nietwaar?
Boven die gedeelten vinden we ook een inleiding. Daarin wordt verklaard dat David dit heeft opgesteld, op de dag/op de tijd (בְּיוֹם) dat JHWH hem verlost heeft uit de greep van Saul en al zijn vijanden.
Geen wonder dus dat Calvijn in zijn commentaar, en de kanttekeningen van de Statenvertaling, bij Psalm 116 naar David verwijzen, ook al staat David niet vermeld in deze psalm zelf.

Kijken we eens goed naar Psalm 116:3 zelf, dan zien we voor 'hel' (SV) het woord שְׁאוֹל [sjeool] staan. Ga je dat woord eens nader onderzoeken, dan kom je er wel achter dat dit woord niet de betekenis heeft van 'hel', zoals bijvoorbeeld het Van Dale woordenboek dat omschrijft: hel (de ~, ~len) 1 verblijfplaats van verdoemden, plaats van verschrikking => de eeuwige verdoemenis, hellepoel, hellevuur, het eeuwige vuur, inferno.
Dat kan duidelijk geïllustreerd worden met Psalm 16:10: Want Gij zult mijn ziel in de hel niet verlaten. Ook al wordt hier het woord 'hel' gebruikt, de inhoud van het psalmvers verraadt al dat het hier niet kan gaan over de hel zoals wij die ons voorstellen: de plaats van eeuwige godverlatenheid. (Voor meer schriftvoorbeelden, die zijn toegankelijk via deze link.)
Concluderend kan gesteld worden, dat de vertaling met 'dodenrijk' voor שְׁאוֹל [sjeool] beter is. Zo vinden we dat in de NBG-vertaling van 1951, en de Nieuwe Bijbelvertaling van 2004. We moeten bij שְׁאוֹל [sjeool] namelijk niet denken aan die speciale dood, die in Openbaring 21:8 de tweede dood genoemd wordt. In Psalm 116 gaat het over de gewone dood, waar ieder mens mee van doen heeft. De dreiging ervan werd door de psalmdichter bijzonder dicht op de huid gevoeld. Dàt wordt hier verwoord.

Het is dus wel zo verstandig om eerst eens te kijken wat er nou precies staat, in plaats van zo maar even zo'n uit zijn verband gerukt psalmvers te voorschijn te smijten.

[Boekenlezer]

Dat kan duidelijk geïllustreerd worden met Psalm 16:10: Want Gij zult mijn ziel in de hel niet verlaten. Ook al wordt hier het woord 'hel' gebruikt, de inhoud van het psalmvers verraadt al dat het hier niet kan gaan over de hel zoals wij die ons voorstellen: de plaats van eeuwige godverlatenheid.

Overigens verraden de andere vertalingen dat we dat 'in' niet moeten opvatten als situatie, maar als beweging. Je weet wel: je gebruikt in het Duits dan geen derde, maar vierde naamval. Oké, dan ben ik weer eens om de tuin geleid door de Statenvertaling. Maar gelukkig komen we daar altijd achter.
Toch blijft mijn mening aangaande Psalm 116:3 gehandhaafd. Die interpretatie waarmee de zwaar-bevindelijken daarvan aankomen ligt niet zo voor de hand. Meer voor de hand ligt de nuchtere uitleg die we in de kanttekeningen van de Statenvertaling tegenkomen.

[Jantjes]

Boekenlezer schreef:

In Psalm 116 gaat het over de gewone dood, waar ieder mens mee van doen heeft. De dreiging ervan werd door de psalmdichter bijzonder dicht op de huid gevoeld. Dàt wordt hier verwoord.

Wat bedoel je met ‘gewone dood’ waar ieder mens mee van doen heeft?
Bedoel je met gewone dood ‘een dreiging’ gevaar of risico?
Of bedoel je de geestelijk dood waarvan een ieder mens van naturen in dit leven (thans) is?

Ik ga er vanuit dat de 'tweede dood' de dood is die op dit leven volgt dus als wij onze laatste adem uitblazen en onze ogen sluiten.

Wij leven nu in de eerste dood, geestelijk dood, waarvan wij opgewekt kunnen worden door ons te houden aan de decaloog en waarin God naar zijn belofte wil werken desniettegenstaande uit en door genade.

Ik volg hierin eenvoudig de statenvertalers op die zeggen bij Opb 20:14 En de dood en de hel werden geworpen in den poel des vuurs; dit is de tweede dood.
de dood en de hel: Dit wordt òf van den duivel verstaan, die de macht des doods had,{Heb 2:14}, òf onder een oneigenlijke wijze van spreken, voor al hetgeen dat enigszins bedroefd, of pijnlijk is; hetwelk uit de gehele wereld zal geweerd, en na dien tijd nergens dan in den eeuwigen poel des vuurs zal worden gevonden.
de tweede dood: Dat is, de eeuwige dood, zo genaamd, omdat Hij op den dood der zonde, wanneer de mensen zich daarvan niet bekeren, noodwendig volgt.

De statenvertalers geven nog diversen plaatsen een voorbeeld over de 'tweede dood', maar die zijn idem.

De door jou genoemde predikanten hebben derhalve de statenvertalers verwoord (zoals genoemd) en dat ook toegepast op Psalm 116. Misschien niet helemaal correct, maar om het in onze taal alleen te vergelijken met 'gevaar of risico' vind ik dan ook sterk afgezwakt zeker voor het bevindelijk leven.

De banden des doods hadden mij omvangen, en de angsten van het gevaar (risico) hadden mij getroffen; ik vond benauwdheid en droefenis (Ps 116:3).

[Boekenlezer]

Wat bedoel je met ‘gewone dood’ waar ieder mens mee van doen heeft?
Bedoel je met gewone dood ‘een dreiging’ gevaar of risico?
Of bedoel je de geestelijk dood waarvan een ieder mens van naturen in dit leven (thans) is?

De gewone dood, is dat je aan het einde van dit leven sterft.
Dat שְׁאוֹל [sjeool] niet zomaar zonder meer overeenkomt met ons begrip 'hel', blijkt al duidelijk uit het feit, dat het in de Statenvertaling ook nogal eens vertaald wordt met 'graf'. Teksten waar dat gebeurd is:
Genesis 37:35, 42:38, 44:29, 44:31,
1 Koningen 2:6, 2:9,
Job 7:9, 14:13, 17:13, 17:16, 21:13, 24:19
Psalm 6:6, 30:4, 31:18, 49:15, 49:16, 86:13, 88:4, 89:49, 141:7,
Spreuken 1:12, 7:27, 30:16,
Prediker 9:10,
Jesaja 5:14, 38:10, 38:18,
Jona 2:2,
Habakuk 2:5.
In al die gevallen heeft de NBG'51-vertaling: dodenrijk. Tevens in de gevallen waarbij de Statenvertaling met 'hel' vertaalt.

De tweede dood, dat is de eeuwige en definitieve verdoemenis van de goddelozen, na het Laatste Oordeel. Daar is Openbaring 21:8 wel duidelijk genoeg over, lijkt mij.

De door jou genoemde predikanten hebben derhalve de statenvertalers verwoord (zoals genoemd) en dat ook toegepast op Psalm 116. Misschien niet helemaal correct, maar om het in onze taal alleen te vergelijken met 'gevaar of risico' vind ik dan ook sterk afgezwakt zeker voor het bevindelijk leven.

Ik merk dat je weer eens niet erg scherp ziet. De kanttekeningen bij Openbaringen over de tweede dood weerspreek ik geenszins.
Als we het over Psalm 116:3 hebben, hebben we het over heel iets anders. In Openbaring wordt inderdaad expliciet gesproken over de eeuwige verdoemenis (de tweede dood). Maar dat kan van Psalm 116 niet gezegd worden. Sterker nog, die gaat daar helemaal niet over.

De oudtestamenticus B. Holwerda had het eens over dogma-illustrerend en dogma-funderend. En dan met betrekking tot hoe we de Bijbel gebruiken.
In het eerste geval hebben we onze leerstellingen allang klaarliggen, en de Bijbel wordt dan gebruikt om daar achteraf nog eens leuke teksten in te zoeken om die leerstellingen te bevestigen.
In het tweede geval wordt de Bijbel eerst goed gelezen en nauwkeurig geëxegetiseerd, en dan pas worden er conclusies getrokken.
Dat gevaar van dat dogma-illustrerende zie ik nu ook bij jou, als je het hebt over het bevindelijke leven, en die vermeende afzwakking.
Wat heeft Psalm 116 in bevindelijk opzicht te zeggen? Volgens mij toch, dat JHWH een redder is in de grootste nood. Dàt heeft de psalmdichter bevindelijk ondervonden. En dan hebben we het inderdaad wel even over iets heftigers dan: 'ik reed op mijn motor, en toen reed er ineens een auto vlak langs mij heen, maar hij raakte mij gelukkig nog net niet, zodat ik er goed vanaf ben gekomen.' De psalmdichter is ten einde raad geweest, heeft in een afschuwelijke gespannenheid verkeerd. Dat is wat de kanttekeningen bij Psalm 116 ons duidelijk maken. En dááruit heeft JHWH hem gered.
Maar wie Psalm 116:3 wil gaan vergeestelijken voor het bevindelijke leven, als een blauwdruk voor wat je meegemaakt zou moeten hebben om voor bekeerd door te kunnen gaan, die maakt zich schuldig aan 'wishful thinking', aan dogma-illustrerende exegese.

De vraag die bij Psalm 116:3 speelt, is feitelijk: hoe interpreteer je een gebeurtenis waarvan de Bijbel melding maakt? Lees je dat in zijn heilshistorische context? Of vat je dat op als blauwdruk voor wat wij in het bevindelijke leven moeten meemaken, met het nodige kunst- en vliegwerk?
Ik weet dat ds. A. Moerkerken eens een poging heeft gedaan om die laatste wijze van exegese nader uit te leggen met een boekje. Bethel en Pniël heet dat boekje. Een flinterdun geschrift, wat niet erg overtuigend is geschreven. ('Poging mislukt. Try again.')
Waarmee ik niet wil zeggen dat er wat het bevindelijke leven betreft niks te zeggen zou zijn. Maar het moet wel op deugdelijke gronden gebeuren. Anders knap ik erop af.

Bijbelexegese is in de eerste plaats een kwestie van heel nauwkeurig luisteren. Dat ligt ons mensen niet zo, maar we moeten ons daarin oefenen. "Weest heilig, want Ik ben heilig" (Leviticus 11:45). Die verbondsgehoorzaamheid moeten we ook toepassen in de bijbelexegese. We moeten oprecht de Schrift uitleggen, zonder vooringenomen bedoelingen.
Exegeten die dat niet kunnen opbrengen, kunnen maar beter hun mond houden. Want daar is het kerkvolk niet mee geholpen.