Ik heb me een paar weken geleden eens in de doop verdiept. En zou dit graag met jullie willen delen.
Over weinig onderwerpen is zoveel gedebatteerd als over de doop. Naast dat de doop symbool staat voor de scheiding tussen dood en leven, heeft de doop ook heel wat scheidingen tussen christenen te weeg gebracht. Ouders die niet bij de doop van hun kinderen aanwezig zijn. Mensen die uit de kerk verbannen worden omdat ze zich hebben laten dopen. En zo kan je de lijst wellicht aanvullen met voorbeelden uit je eigen omgeving.
Waarom zoveel spanning om juist dit onderwerp? In de traditie van protestantse en RK kerken heeft de doop gevoelsmatig een heel belangrijke plaats gekregen. Omgekeerd ligt het in de aard van de evangelische theologie om zich af te zetten tegen de traditionele opvattingen van de protestantse kerken. De geloofsdoop is daar een uitmuntend middel voor. Toch zullen er weinig mensen zijn die aan de doop zo’n waarde toekennen dat ons behoud er vanaf hangt. De boodschap en doel van de doop: “de scheiding tussen wereld en christenen” kan omstaan naar een scheiding tussen leden van het zelfde Lichaam. Ik denk dat we het met elkaar eens zijn dat dit Gods bedoeling nooit is geweest van de doop.
Ik ben er van overtuigd dat babydopers en geloofsdopers beide een oprechte en serieuze poging hebben ondernomen om de bijbelse waarheid goed te verstaan. Ondanks deze oprechte poging zijn er toch verschillende visies op de doop ontstaan. De oprechte motivatie van beide kanten verdient het om eerlijk en open te kijken naar de bijbelse onderbouwing achter de verschillende visies. Mijn wens is niet in de eerste plaats dat we dezelfde visie krijgen op de doop. Maar dat Gods plan met de doop: “scheiding tussen dood en leven” tot stand mag komen in eenheid van zijn Gemeente op aarde. Daarom ga ik in de loop van dit artikel in op de bijbelse onderbouwing van beide visies. Ook het verbond zal kort aan de orde komen, maar ik ga hier niet te uitgebreid op in. De vragen rond “overdopen” en de manier van dopen laat ik in het midden liggen.
Betekenis van de doop
Geloven in het offer van Jezus is een voorwaarde om in de hemel te komen. De doop is van wezenlijke betekenis van voor onze positie met Christus hier op aarde. Doop staat aan het begin van je geloofsweg (mt 28:19) (onze nieuwe levenswandel (Rom 6:3) ons vertonen van Zijn beeld (Gal 3:27) en het wandelen met een goed geweten (1 Pt 3:21), enz) hier op aarde. De doop is een symbool van de verbinding met Jezus Christus.
De visie achter de volwassendoop:
Hieronder hoop ik in te gaan op de visie die achter de volwassendoop ligt. Ik ga hierbij voorbij aan de verschillen in allerlei evangelische opvattingen)
Voorwaardes aan de doop:
- Geen doop zonder bekering
Handelingen 2:
18 Petrus antwoordde: ‘Keer u af van uw huidige leven en laat u dopen onder aanroeping van Jezus Christus om vergeving te krijgen voor uw zonden. Dan zal de heilige Geest u geschonken worden, want voor u geldt deze belofte, evenals voor uw kinderen en voor allen die ver weg zijn en die de Heer, onze God, tot zich zal roepen.’
41 Degenen die zijn woorden aanvaardden, lieten zich dopen;
Markus 1:
4 Dit gebeurde toen Johannes de Doper naar de woestijn toen en de mensen opriep zich te laten dopen en tot inkeer te komen, om zo vergeving van zonden te verkrijgen.
- Geen doop zonder geloof
Markus 16
16: Wie gelooft en gedoopt is zal worden gered, maar wie niet gelooft zal worden veroordeeld.
- Geen doop zonder discipelschap
Math 28
19: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest,
Andere argumenten:
- De doop is individueel.
Nooit wordt in het de doop losgemaakt van persoonlijke bekering geloofsovergave.
- Kinderdoop wordt niet vermeld in de bijbel.
Nergens in de bijbel is er sprake van vermelding van de doop van kinderen. Overigens worden er wel de doop van huisgezinnen vermeld (hand 10:4, 11:14, 16:34, 18:8;) (1 Kol 1:16, vlg. 16:15)
- Het bevel: “Laat u dopen!”. (handelingen 22:16)
Alleen mensen die kunnen gehoorzamen, kunnen gehoor geven aan deze opdracht. Dus deze opdracht is niet voor baby’s.
De visie achter de kinderdoop:
Hieronder hoop ik in te gaan op de visie die achter de kinderdoop ligt. Ik ga hierbij voorbij aan de verschillen tussen de RK / lutherse / calvinistische kinderdoop)
- De doop volgt niet maar gaat vooraf aan de vergeving.
Dopen tot vergeving der zonde (Hand 2:38)
Laat u dopen en uw zonde afwassen (hand 22:16)
De doop van bekering tot vergeving van zonden (Mk 1:4)
- Doop moet verstaan worden in collectief aspect.
Voor u is de belofte en voor uw kinderen (Hand 2:39)
Kinderen van gelovige ouders zijn in hem “heilig” (1Ko 7:14)
Wij gaan met onze jongen en grijsaard, wij gaan met onze zonen en dochters (Ex 10:9)
- God schenkt zijn heil niet slechts aan individuen maar aan “huisgezinnen”.
In de westerse wereld is heel individueel. Iedereen in het gezin moet zijn eigen keuzes maken. Kinderen worden los gekoppeld van hun ouders. De bijbel daarin tegen spreekt over het gezin als geheel. Kinderen vallen onder hun ouders. (Kinderen zijn in hun ouders heilig 1 Ko 7:14)
Noach:
Toen zei de HEER tegen Noach: ‘Ga de ark in, samen met je hele gezin, want ik heb gezien dat jij als enige van deze generatie rechtschapen bent (Gen 7:1)
Israël:
Ik zal die nacht rondgaan door Egypte, en ik zal daar alle eerstgeborenen doden, zowel
van de mensen als van het vee, en ik zal alle Egyptische goden van hun voetstuk stoten, want ik ben de HEER (Ex 12:12)
Kinderen ouders:
Want de ongelovige man behoort dankzij zijn vrouw God toe en de ongelovige vrouw dankzij haar man eveneens. Zou dat niet zo zijn, dan zouden uw kinderen onrein zijn. Maar nu zijn ze geheiligd. (1Ko 7:14)
NT doop huisgezinnen:
In Hd: 16:15, 31-34, 18:8; 1kol1:16 worden steeds hele huisgezinnen gedoopt.
- Doop voor mensen in het Koningrijk dus ook voor kinderen.
God werft onderdanen van het Koninkrijk door de doop (mat 18:19). In Luk18:16 zegt Jezus over de kinderen: “voor hunner is het Koningrijk van God) De redenatie er achter is dus. “als het koninkrijk ook voor kinderen is, mag je de introductie van het koningrijk (de doop) niet onthouden”
- De doop ziet niet terug maar vooruit
De doop is geen terugblik maar een introductie tot het christenleven.
Overeenkomsten en verschillen:
Opvallend is dat voor beide visies de zelfde bewijsteksten worden gebruikt. Zowel babydopers als geloofsdopers betogen: “geen doop zonder discipelschap”.(mt 28:19) Voor babydopers is dat een argument dat de doop aan de wandel van een christen vooraf gaat, en voor geloofsdopers is het vers een argument dat je de doop niet kunt loskoppelen van iemand die een discipel kan zijn.
Babydopers betogen dat de doop is gericht op huisgezinnen (collectief), geloofsdopers betogen dat in deze gezinnen alleen nieuw bekeerlingen voorkwamen. (hd 16,18).
Kol 2:
11 In hem bent u ook besneden, niet door mensenhanden, maar met de besnijdenis van Christus, door het afleggen van het aardse lichaam. 12 Toen u gedoopt werd bent u immers met hem begraven, en met hem bent u ook tot leven gewekt, omdat u gelooft in de kracht van God die hem uit de dood heeft opgewekt. 13 U was dood door uw zonden en door uw onbesneden staat, maar God heeft u samen met Christus levend gemaakt toen hij ons al onze zonden kwijtschold.
Beide groepen zien in kol 2:12 een verband tussen besnijdenis en doop. Babydopers zien hierin dat belijdenis en doop wezenlijk dezelfde betekenis hebben. Met als conclusie dat de doop beschouwd wordt als het tegenwoordige teken van het verbond Geloofsdopers redeneren echter: als de geestelijke “besnijdenis” en de doop elkaars inwendige en uitwendige tegenhangers zijn, dan kan de doop alleen voltrokken worden in samenhang met de bekering.
Kritische vragen aan beide groepen:
Geloofsdopers:
- Kinderen worden in de Bijbel bij beslissingen inbegrepen bij hun ouders. Stel ouders nemend de beslissing: “om als gezin de Heer te dienen (zoals Jozua zegt: “Ik en mijn huis zullen de Heere dienen”). Zou deze beslissing betekenen dat ze als gezin (collectief) willen laten zien door de doop dat de keuze is gemaakt om in het Koningrijk van God te leven?
- God werft onderdanen van het Koninkrijk door de doop (mat 18:19). In Luk18:16 zegt Jezus over de kinderen: “voor hun is het Koningrijk van God” De vraag aan geloofsdopers is: “als het Koninkrijk van God ook voor kinderen is, mag je de kinderen de introductie van het koningrijk (de doop) niet onthouden?
Babydopers
- Als de doop i.p.v de belijden is gekomen waarom vormde dit dan geen belangrijk argument tegen de judasten die de besnijdenis onder de niet-joodse christenen wilden invoeren?
- Kan je uit de context van hand 2 kijkt kun je toch niet zeggen dat hand 2:39 (“want voor u is de belofte en voor uw kinderen en voor allen die veraf zijn, zo velen de Heer onze God ertoe roepen zal”) gaat over “het verbond”? Deze tekst gaat toch terug op ene paar verzen eerder. Namelijk deze: “de belofte van de Heilige Geest heeft ontvangen” vs39.
Eenheid in verscheidenheid.
Ik hoop dat ik heb kunnen weergeven dat beide groepen hun uiterste best hebben gedaan om de bijbelse waarheid over de doop te weten te komen. Beide groepen komen tot andere conclusies. De ene gelooft dat hij op grond van de bijbel kan zeggen dat de geloofsdoop bijbelser is. De andere zal op grond van de Bijbel zeggen: ik vind dat de kinderdoop meer recht doen aan de bijbel. De grondhouding van beide groepen is goed: de waarheid zoeken.
Bescheidenheid over de waarheid is van beide groepen op zijn plaats denk ik. De doop is uiteindelijk niet bedoeld om scheiding te maken tussen christenen. Maar om scheiding weer te geven tussen dood en leven.
Ik vind dat in babydoop-kerken meer ruimte zou moeten zijn voor de geloofsdoop, en hen die geloofsdoop hebben ondergaan niet langer zouden moeten schorsen. Geloofsdoop-kerken moet op hun beurt denk ik open staan voor de kinderdoop. En hun eis van geloofsdoop terug trekken.
Ik wil dus niet zeggen dat we er niet naar moeten streven om de bijbelse waarheid te leren kennen. Maar de grondhouding moet acceptatie, en aanvaarding zijn van de andere met zijn visie op de doop.
Mijn eigen conclusie:
Ik ben denk ik onbevooroordeeld ben ten opzichte van de geloofsdoop / kinderdoop. Ik ben als kind gedoopt, maar mij is nooit echt uitgelegd waarom er baby’s gedoopt worden in de kerk. Terwijl ook de leer achter de kinderdoop vrij simpel is. In heb een tijd gelooft dat de geloofsdoop bijbelser is. Vooral door de simpele volgorde in de bijbel, eerst geloof dan doop. Kon ik geen andere conclusies trekken. ‘
Maar doordat ik met de denkwijze in aanraking kwam met de manier van hoe God naar het gezin kijkt ben ik weer gaan twijfelen aan de waarheid van de geloofsdoop. Ik denk dat ik nu voor mezelf tot de volgende conclusies ben gekomen. Kinderen vallen onder de verantwoordelijkheid en keuzes van hun ouders. Dus als hun ouders er voor kiezen om God te dienen, en dan zich laten dopen denk ik dat het hele huisgezin mee gedoopt mag worden. (dit kan ik overigens niet bijbels onderbouwen met doopteksten, want als er een gezin gedoopt wordt en er wordt vermeld wie zijn dit ook tot geloof gekomen mensen.) Kinderen die geboren worden bij gelovige ouders worden door hun doop denk ik meegenomen in de beslissing van hun ouders. Verder denk ik dat ik op grond van de volgende redenering mag zeggen dat juist kinderen gedoopt morgen worden. (ook al word er in dit gedeelte niet vermeld hoe oud de kinderen waren):
“God werft onderdanen van het Koninkrijk door de doop (mat 18:19). In Luk18:16 zegt Jezus over de kinderen: “voor hunner is het Koningrijk van God) De redenatie er achter is dus. “als het koninkrijk ook voor kinderen is, mag je de introductie van het koningrijk (de doop) niet onthouden”
Op die belofte kan en mag ik altijd terugvallen. Het is dus enorm troostvol
