Berichtdoor Waverick » 15 sep 2018 01:51
Met dit bericht wil ik mijn persoonlijke mening geven over het 'christelijke' in muziek in het algemeen.
Ik denk dat het voornamelijk te maken heeft met de intentie waarmee een muziekstuk is gemaakt. Om maar te beginnen met het recente verleden: componisten vanaf de 17e eeuw tot en met het heden hebben vrijwel altijd een bedoeling gehad met hun muziek. In bepaalde gevallen was dit om God groot te maken, een andere keer om hun kundigheid te laten zien of zomaar, omdat ze zin hadden iets te maken, of om hun gevoelens te uiten. Of er sprake was van vocale of instrumentale muziek doet er wat mij betreft in dit licht niet zoveel toe; het gaat mij meer om de intentie. Zo is het doel van bijvoorbeeld een oratorium heel anders dan van een opera. Een oratorium is van oudsher bedoeld om een religieus verhaal te vertellen. Bij een opera gaat het meer om een letterlijk 'gezongen toneelstuk', met veelal tragische, menselijke onderwerpen. Je zou in dit opzicht dus kunnen zeggen dat een componist die beiden (zowel oratoria als opera's) heeft geschreven, deze twee vormen ook met twee verschillende bedoelingen heeft gemaakt. De oratoria zijn dan (als het goed is) geschreven met de bedoeling om God groot te maken, of om er op religieus gebied een les uit te leren, en de opera's hebben als doel om de toehoorders te vermaken (en ze eventueel ook een les te leren, buiten de religie om). In beide gevallen kan een componist overigens de bedoeling hebben gehad om voor zijn werk eer te ontvangen. Doet dat iets af aan de compositie zelf? Dit durf ik te betwijfelen; als je van een oratorium kunt genieten op een manier dat het je richt op God, denk ik dat de componist zelf er niet zozeer toe doet. Het wordt uiteraard anders als een componist muziekwerken schrijft die doelbewust tegen God ingaan. Het kan dan zo zijn dat een muziekstuk erg knap in elkaar zit, maar de achterliggende gedachte lijkt mij dan voldoende reden om die muziek te vermijden.
En nu naar het 'heden' en de populaire muziek. 'Popmuziek' is er eigenlijk altijd geweest, alleen werd in het verleden vaak alleen de religieuze muziek opgeschreven en de 'volkse muziek' niet. Vandaar dat de muziek die wij kennen uit met name de 17e en 18e eeuw bijna geen 'popmuziek' bevat. In de popmuziek die wij kennen vanaf de 20e eeuw zijn de componist en de uitvoerende vaak dezelfde persoon/personen. Laat ik vooropstellen dat ik denk dat 'populair zijn' iets met mensen kan doen. Ik heb vaak gezien dat 'beroemd geworden' mensen veranderen, puur vanwege het feit dat velen hen 'op handen dragen'. Dit komt vaak niet ten goede aan de persoonlijkheid van een artiest, zeker als hij of zij hier niet op is voorbereid of gevoelig is voor de mening van andere mensen. Over het ontstaan van de huidige popmuziek en de daarbij behorende cultuur zijn al meerdere artikelen geschreven, dus daar zal ik verder niet over uitweiden. Als je dichtbij God en Zijn Woord leeft, zal je hopelijk niet ontkennen dat in deze wereld veel te vinden is wat niet naar de wil van Hem is. Laat ik mij even beperken tot een van de belangrijkste groepen in de popmuziek: The Beatles. Zij waren zeer kundig in het maken van liedjes, die de wereld hebben veroverd. Zij worden voornamelijk geroemd om hun latere albums, waarvan algemeen bekend is dat deze tot stand kwamen door het gebruik van drugs. Daarnaast blijkt uit geen enkele compositie van Lennon / McCartney, Harrison of Starkey dat God of Jezus voor hen belangrijk was. Ze maakten wel veelal aanstekelijke liedjes, al dan niet met serieuze onderwerpen. Dit lijkt mij daarom een duidelijk voorbeeld van popmuziek die je niet dichterbij God zal brengen. Hiermee wil ik overigens niet zeggen dat je geen muziek van The Beatles mag luisteren. Als je weet dat het je relatie met God niet negatief zal beïnvloeden, kun je dit uiteraard doen. Er is volgens mij niets mis mee om van de kundigheid van deze popcomponisten te genieten, mits het je niet afleidt van het doel dat God met je heeft. Leidt het je echter wel af van je relatie met God, dan raad ik je aan om je hier verre van te houden. Dit geldt overigens voor alle populaire artiesten die de wereld tegenwoordig te bieden heeft.
Nu nog een stukje over de christelijke variant van popmuziek, meestal aangeduid als 'gospel-rock'. Vaak wordt in dit genre een bepaalde stijl binnen de popmuziek nagebootst, maar dan voorzien van 'christelijke' lyrics. Alleen al het feit dat er sprake is van nabootsing geeft mij persoonlijk al te denken. Waarom zou je een muziekstijl die voortkomt uit het heidendom gebruiken om God mee te loven? Daarnaast denk ik ook dat er zoiets is als een soort 'tegemoetkoming' van God richting de mensen die van jongs af zijn opgegroeid met de huidige popcultuur. Als zij muziek horen die hen bekend in de oren klinkt, maar een boodschap heeft waarin God naar hen vraagt, dan vraag ik mij af wat er dan mis kan zijn met deze muziek, hoewel 'gevestigde' christenen deze muziek niet kunnen verdragen, omdat ze verweven is met een wereld die niets van God wil weten. Mede door deze gedachte kan ik 'gospel-rock' daarom niet afwijzen. Vergeet niet dat de Bijbel spreekt over 'de dwaasheid van de prediking' om aan te geven dat God ons hierin tegemoet komt om ons hart te bereiken. Hij daalt naar ons af en spreekt onze taal om zichzelf bekend te maken. Ik denk dat je in dit licht ook de christelijke varianten van popmuziek kunt beschouwen. Uiteraard hangt het wel af van de artiest in kwestie en met welke bedoelingen hij of zij de muziek maakt.
Muziek blijft een gevoelig onderwerp binnen de gereformeerde traditie. Dit is niet verwonderlijk, omdat het, als enige kunstvorm, onze gemoedstoestand direct beïnvloedt. Laten wij daarom waakzaam blijven, maar ook de almacht van Hem niet onderschatten. God werkt vaak op wonderlijke manieren, die wij niet voor mogelijk zouden houden.