geloof en wetenschap

[Lock&Stock]

Toen het universum verder was uitgedijt (en dus was afgekoeld) ontstonden er waterstofatomen en helium, en konden de fotonen die al die tijd rondstuiterden eindelijk vrijkomen.

Om hier op door te gaan; de eerste sterren waren het gevolg van ophopingen van waterstof- en heliumatomen meteen na bovenstaand stadium die door de zwaartekracht steeds groter werden, nadat de ophopingen groot en zwaar genoeg waren begon kernfusie en waren de eerste sterren geboren. Kernfusie fuseert atomen waardoor atomen ontstaan met een hogere massa;



Waterstof (H) en Helium (He) zijn de lichtste atomen (helemaal bovenaan in de Periodieke Tabel), door deze te fuseren krijg je bijvoorbeeld Lithium (Li) of koolstof (C). Elk koolstof atoom in jouw lichaam, en dat zijn er redelijk veel, is geboren in een ster, waarschijnlijk een hele hele oude ster die al miljarden jaren geleden is verdwenen. De reden dat dit belangrijk is, is dat de vroege sterren een bepaalde samenstelling hadden, er waren simpelweg nog geen andere elementen dan waterstof en helium. Deze samenstelling is anders dan de sterren van nu (zoals onze zon), en aangezien we met telescopen ondertussen 13 miljard jaar terug kunnen kijken is het mogelijk de Oerknal theorie te toetsen. En inderdaad, hoe verder we terugkijken hoe "simpeler" de samenstelling van sterren wordt. Ook weer een bewijs voor de Oerknal theorie, net als achtergrond straling.

[Lock&Stock]

Aha, hoe weten we de achtergrondstraling / golflengte tijdens de oersoep? Aanname of meting?
Of zou er een beetje "ruis" op lijn kunnen zitten?

Als je de temperatuur weet, dan weet je de golflengte. Als je weet om hoeveel energie het gaat, en als je weet hoe groot het universum was dan weet je de temperatuur.

[Byte]

Klopt het toch dat sommige kinderen zeggen mijn opa is ( weer) een sterretje geworden.
Leuk die aannames maar hoe kan je de samenstelling bepalen van een ster 13 miljard jaar ver weg?
De aanname dat de kleuren overeenkomen met bepaalde elementen?

[Lock&Stock]

Leuk die aannames maar hoe kan je de samenstelling bepalen van een ster 13 miljard jaar ver weg?
De aanname dat de kleuren overeenkomen met bepaalde elementen?

Het zijn niet echt aannames,

http://en.wikipedia.org/wiki/Astronomic ... properties
"By analyzing the width of each spectral line in an emission spectrum, both the elements present in a star and their relative abundances can be determined.[7] Using this information stars can be categorized into stellar populations; Population I stars are the youngest stars and have the highest metal content (our Sun is a Pop I star), while Population III stars are the oldest stars with a very low metal content."

[Mortlach]

Dat is inderdaad echt geen aanname meer te noemen. Spectraallijnen van stoffen zijn gewoon in het lab te onderzoeken. en als je dan met je telescoop licht opvangt met een bepaalde spectrale handtekening, dan weet je dus uit welke stoffen de lichtbron bestond.

elke stof heeft hele specifieke golflengten waarophet licht absorbeert. dus als je een spectrum van een lichtbron opvangt en analyseert, en er ontbreken bepaalde golflengten, dan kun je dus precies zien welke stoffen een rol speelden. dit is allemaal onder laboratoriumomstandigheden te controleren.


het is zelfs zo dat de stof helium eerder in de zon werd ontdekt dan op aarde. vandaar de naam ook, helium komt van Helios, oftewel zon.

nu mag je natuurlijk best zeggen dat het #tochzoukunnen dat het voor "echt" sterrenlicht allemaal ander is, maar daar zul je niet veel mensen mee overtuigen.

[StillAwake]

Dat is inderdaad echt geen aanname meer te noemen. Spectraallijnen van stoffen zijn gewoon in het lab te onderzoeken. en als je dan met je telescoop licht opvangt met een bepaalde spectrale handtekening, dan weet je dus uit welke stoffen de lichtbron bestond.

elke stof heeft hele specifieke golflengten waarophet licht absorbeert. dus als je een spectrum van een lichtbron opvangt en analyseert, en er ontbreken bepaalde golflengten, dan kun je dus precies zien welke stoffen een rol speelden. dit is allemaal onder laboratoriumomstandigheden te controleren.


het is zelfs zo dat de stof helium eerder in de zon werd ontdekt dan op aarde. vandaar de naam ook, helium komt van Helios, oftewel zon.

nu mag je natuurlijk best zeggen dat het #tochzoukunnen dat het voor "echt" sterrenlicht allemaal ander is, maar daar zul je niet veel mensen mee overtuigen.

Aangezien er in het universum exact net zoveel antimaterie als materie zou moeten zijn is het wél enigszins kort door de bocht aan te nemen dat alle wetten die op aarde gelden in andere zonnestelsels exact dezelfde gevolgen hebben...

[Mortlach]

Aha, hoe weten we de achtergrondstraling / golflengte tijdens de oersoep? Aanname of meting?

Metingen en modellen. Je kunt de omstandigheden van vlak na het begin van het model heel mooi modelleren, je weet immers de totale energie en het volume, en dus temperatuur en dus golflengtes. In de praktijk is het allemaal wel wat ingewikkelder, maar uit die modellen volgen voorspellingen over de situatie van vandaag, namelijk een 'ongerichte' straling met een bepaalde golflengte.

Dat men die straling op die exacte golflengte ook daadwerkelijk heeft gevonden, is voor mij behoorlijk overtuigend bewijs dat het model fundamenteel klopt.

Of zou er een beetje "ruis" op lijn kunnen zitten?

Sterker nog, de achtergrondstraling IS de ruis die op de lijn zit. Of een deel ervan, tenminste. Toen we nog transistorradio's gebruikten of televisie via de ether ontvingen, was dat goed te visualiseren. ongeveer een half procent van de ruis die je hoorde als je de ontvanger tussen twee signalen in zette, was letterlijk een overblijfsel van deb big bang.

Dan wat betreft die stellaire nucleosynthese van L&S, dat is ook een mooie geschiedenis vol met taaie problemen en geniale oplossingen. In den beginne was er waterstof en helium. Daaruit is de rest ontstaan. Men wist hoe alle atomen tot en met ijzer onstonden, ware het niet dat 1 cruciale stap aan het begin van dat proces niet leek te kunnen. Men wist niet hoe Boor ontstond, een atoom met 5 protonen. En daarmee stond de rest dus ook op losse schroeven. Volgens mij was het Fred Hoyle die dat probleem uiteindelijk wist op te lossen, maar daar kan ik me in vergissen.

Daarnaast was er natuurlijk nog het probleem waar alle atomen zwaarder dan ijzer vandaan kwamen. Sterren waren bij lange na niet heet genoeg om dat voor elkaar te krijgen, maar ja, de stoffen bestaan en ze moeten toch ergens vandaan komen? Tot men achter het fenomeen supernova kwam, het sterven van superzware sterren waarbij de temperatuur en druk in het hart van de ster zo extreem hoog oploopt dat alle atomen tot en met plutionium kunnen worden gevormd. Bij dat proces bleek volgens de modellen echter zo veel energie vrij te komen dat de ster tijdelijk meer licht zou uitstralen dan een compleet sterrenstelsel van 100 miljard sterren bij elkaar. Ook supernova's zijn sindsdien gevonden.

Het ging dus eigenlijk zoals het in de wetenschap altijd gaat. Men heeft een probleem - waar komen atomen zwaarder dan ijzer vandaan? - men maakt een theoretisch model. Dat model doet voorspellingen - het bestaan van supernovae - en daarna toetst men die voorspelling aan de werkelijkheid. Ja, er bestaan inderdaad supernovae, dus dat is een sterke aanwijzing dat het model klopt.

[Mortlach]

Aangezien er in het universum exact net zoveel antimaterie als materie zou moeten zijn is het wél enigszins kort door de bocht aan te nemen dat alle wetten die op aarde gelden in andere zonnestelsels exact dezelfde gevolgen hebben...

Nou, nee, want antimaterie heeft exact dezelfde eigenschappen als gewone materie, voor zover ik weet. Je kunt in ieder geval niet zomaar willekeurige eigenschappen toekennen aan antimaterie.

Ik heb daar eens een verhaal over gelezen - over het hypothethische geval dat er functioneel contact zou bestaan met een ras buitenaardse wezens. Dat je het over zo goed als alle natuurkundige concepten eens zou kunnen worden, behalve over het concept links en rechts. Dat schijnt nauwelijks uit te leggen. Er is maar 1 heel specifieke situatie waarin links en rechts objectief te onderscheiden zijn.

Dus als de aliens uiteindelijk op aarde komen, en ze steken hun LINKER hand uit om je te begroeten (je hebt ze verteld dat het de standaardbegroeting is om je rechterhand uit te steken), dan moet je oppassen, want dan bestaan ze uit antimaterie.

Hier een link met het verhaal, ongeveer.
http://www.askamathematician.com/2012/0 ... -is-right/

[StillAwake]

Nou, nee, want antimaterie heeft exact dezelfde eigenschappen als gewone materie, voor zover ik weet. Je kunt in ieder geval niet zomaar willekeurige eigenschappen toekennen aan antimaterie.

Dat laatste is zeker waar, dat eerste is discutabel, omdat antimaterie nog nooit fysiek onderzocht is.
Het toekennen van "onze eigenschappen" aan antimaterie is ook een aanname...

Ik heb daar eens een verhaal over gelezen - over het hypothethische geval dat er functioneel contact zou bestaan met een ras buitenaardse wezens. Dat je het over zo goed als alle natuurkundige concepten eens zou kunnen worden, behalve over het concept links en rechts. Dat schijnt nauwelijks uit te leggen. Er is maar 1 heel specifieke situatie waarin links en rechts objectief te onderscheiden zijn.

Dus als de aliens uiteindelijk op aarde komen, en ze steken hun LINKER hand uit om je te begroeten (je hebt ze verteld dat het de standaardbegroeting is om je rechterhand uit te steken), dan moet je oppassen, want dan bestaan ze uit antimaterie.

Klinkt als een lezenswaardig verhaal!

[Mortlach]

Dat laatste is zeker waar, dat eerste is discutabel, omdat antimaterie nog nooit fysiek onderzocht is.
Het toekennen van "onze eigenschappen" aan antimaterie is ook een aanname...

Nou, nee. Antimaterie is weldegelijk onderzocht, zij het uiteraard op zeer kleine schaal - het is nu eenmaal niet zo dat we kilo's van dat spul tegelijk kunnen maken.

Ik steiger een beetje omdat veel mensen het woord 'aanname' lezen als 'willekeurige gok die net zo goed anders kan zijn'. Dat is het dus zeer zeker niet. Er zijn namelijk werkende modellen, achterliggende theorie en experimentele data die de boel ondersteunen. Het is zeker niet zomaar een wilde gok.

Als nu, op dit moment, alle deeltjes in, op en rond de Aarde zouden veranderen in antideeltjes, zouden we dan niet merken.

http://www.askamathematician.com/2012/0 ... ve-matter/

Klinkt als een lezenswaardig verhaal!

Ik heb een link aan mijn vorige post toegevoegd met een versie van het verhaal

[StillAwake]

Nou, nee. Antimaterie is weldegelijk onderzocht, zij het uiteraard op zeer kleine schaal - het is nu eenmaal niet zo dat we kilo's van dat spul tegelijk kunnen maken.

Klopt, maar sommige effecten/ natuurwetten kunnen pas bij grotere hoeveelheden effectief worden onderzocht.
Overigens ga ik er volledig vanuit dat antimaterie dezelfde eigenschappen heeft (ware het niet dat elektrische apparatuur precies andersom zou werken).

Ik steiger een beetje omdat veel mensen het woord 'aanname' lezen als 'willekeurige gok die net zo goed anders kan zijn'. Dat is het dus zeer zeker niet. Er zijn namelijk werkende modellen, achterliggende theorie en experimentele data die de boel ondersteunen. Het is zeker niet zomaar een wilde gok.

dat is in elk geval niet de manier waarop ik het woord aanname lees.
Je zult mij dan ook de leeftijd van sterren en hun samenstelling niet ter discussie zien stellen.
Wél wilde ik je er op wijzen dat bepaald niet is aangetoond dat ons universum eenduidig is qua natuurwetten (hoewel het wél aannemelijk is).

[Mortlach]

dat is in elk geval niet de manier waarop ik het woord aanname lees.
Je zult mij dan ook de leeftijd van sterren en hun samenstelling niet ter discussie zien stellen.
Wél wilde ik je er op wijzen dat bepaald niet is aangetoond dat ons universum eenduidig is qua natuurwetten (hoewel het wél aannemelijk is).

Oké. Je kunt zien dat ik te veel met jonge-aardecreationisten discussieer. Die zeggen dat namelijk wel zo en misbruiken dat om de meest ridicule ideeën recht te praten onder het motto #zoutochkunnen?

Mijn excuses voor het feit dat ik dat op jou projecteerde.

[StillAwake]

Oké. Je kunt zien dat ik te veel met jonge-aardecreationisten discussieer. Die zeggen dat namelijk wel zo en misbruiken dat om de meest ridicule ideeën recht te praten onder het motto #zoutochkunnen?

Mijn excuses voor het feit dat ik dat op jou projecteerde.

Geeft niet, een mooie fels whisky en we hebben het er niet meer over...

[Mortlach]

Je bent altijd welkom om langs te komen en samen met me het glas te heffen hier.

[StillAwake]

Je bent altijd welkom om langs te komen en samen met me het glas te heffen hier.

Gezellig!
ik zit over twee weken in jouw hoek van de wereld, dus wie weet...
Ik heb de kaart van Ierland niet heel erg goed paraat, maar ik moet in Dun Loaghaire zijn (vlakbij Dublin).