caprice schreef:Dat is gewoon zo gekomen in de nadere reformatie, toen er meer ernst in de prediking werd gelegd, heb ik mij laten vertellen.
Laat je niks wijs maken, Caprice. Ten eerste is het al een zeer gekleurd verhaal dat er in de tijd van de nadere reformatie meer ernst in de prediking werd gelegd. Alsof er vóór die tijd niet ernstig gepredikt werd.. Maar goed, da's een ander topic.
Ten tweede: dat langzame zingen is er altijd geweest, vanaf het moment dat de Geneefse psalmen in Nederland werden ingevoerd, eerst in de berijming Utenhove, daarna in de vertaling van Datheen. Lees de beschrijvingen van de gemeentezang uit die tijd (bijvoorbeeld in de dissertatie van dr. J.R. Luth "Daer wert om 't seerste uytgekreten..."): de gemeentezang was een chaos, de een schreeuwde nog harder en zong nog langzamer dan de ander, allerlei berijmingen door elkaar, aanvankelijk nog zònder orgel (want dat was een overblijfsel uit die verfoeilijke Paapse eredienst waaraan men nou net was ontsnapt), met een voorzanger die zelf vaak ook geen wijs kon houden. Kortom: een ongeregelde bende. Over één psalmvers deed men soms wel 10 à 11 minuten! Gewoon: zó langzaam dat je na iedere noot eerst diep adem moet halen om de volgende noot te kunnen voortbrengen...
Rond de verschijning van de berijming 1773 heeft men geprobeerd, de gemeentezang te verbeteren door het invoeren van de "korte zingtrant": toen werden alleen de eerste en de laatste noot van elke regel nog lang gezongen, alle tussenliggende noten kort. Maar dat lukte ook niet.
Gewoon ritmisch zingen is iets van de 20e eeuw. Heel vreemd eigenlijk: in alle oudere psalmboekjes (de GBS uitgezonderd) stonden de melodieën wel ritmisch genoteerd, maar zo zong men dus niet. In de eerste decennia van de 20e eeuw is het ritmisch zingen geleidelijk aan gemeengoed geworden - hoewel het in onze kringen nog steeds niet ongebruikelijk is om het tempo van de gemeentezang te gebruiken als een graadmeter voor de mate van rechtzinnigheid. Hoe langzamer, hoe degelijker - en ritmisch zingen is dan helemaal verdacht...