Berichtdoor Mortlach » 26 okt 2019 21:52
Boeddhisme uitleggen is altijd uitdagend, omdat het een reactie op het Hindoeïsme is en dus gedrenkt in de beeldtaal en symboliek van die tijd en cultuur. We moeten het dus niet alleen met vertalingen van de tekst doen, zelfs de concepten betekenen soms subtiel andere dingen dan hier in het Westen.
Siddharta Guatama was een Indiaase prins in de 5de eeuw voor Christus die heel beschermd leefde. Tot op een dag hij werd geconfronteerd met een zieke, een oude man en een lijk. Dit deed hem vragen waarom dat lijden bestond. Omdat hij hierop geen antwoord kreeg, besloot hij dat zelf te gaan zoeken. Een tijd lang was hij extreem ascetisch wat destijds een geaccepteerde methode was en hongerde hij zich bijna dood. (Denk aan Fransicus van Assisi. Beelden van die dikke, lachende "boeddha" die je soms ziet in Chinese restaurants of zo, zijn dus niet van 'de' Boeddha.) Dit gaf hem echter geen antwoorden en hij besloot dat dit niet de weg was.
Na verdere meditatie ontdekte hij The Middle Way, de middenweg tussen extreme genotszucht en extreme ascese, wat beide vernietigend werk. De middenweg bestaat uit de 4 edele waarheden en het achtvoudige pad. Nadat hij Nirvana had bereikt, reisde hij lange tijd als medicant door het land om te preken en te onderwijzen. Op hoge leeftijd (ca. 80 jaar) is hij overleden en volgens de gebruiken destijds gecremeerd.
Boeddhisme leunt op 3 pijlers, de Boeddha, de Dhama (Leer) en de Sangha (Gemeente), een beetje zoals in het Christendom het om Jezus, het Woord en de Kerk gaat - misschien zie ik dat verkeerd en dan laat ik me graag verbeteren.
Die 4 edelen waarheden zijn:
Dukkha: er is lijden
Samudaya: dat lijden heeft een oorzaak, namelijk begeerte
Nirodah: lijden is te voorkomen door begeerte uit te blussen
Maga: de manier om begeerte uit te blussen, is het het achtvoudige pad.
Het achtvoudige pad bestaat uit het juiste inzicht/begrip, de juiste bedoelingen, juiste spraak, juist handelen, juist levensonderhoud, juiste inspanning, juiste aandacht/mindfulness, juiste concentratie.
Door deze zaken te oefenen door zelfreflectie en meditatie, bewandel je dus dat achtvoudige pad. Dit gaat dus deels om ethische voorschriften die ook in het christendom terug te vinden zijn: niet doden, niet stelen, geen overspel/seksuele wandaden, niet liegen, niet lasteren, etc. En alles is uiteraard met elkaar verbonden. Door het juiste inzicht, wordt het ook makkelijker juist te spreken en te handelen, bijvoorbeeld.
Nu moet je wel uitkijken met spreken over "het" Boeddhisme; dat bestaat net zo min als "het" Christendom, maar beiden zijn eindeloos vertakt in hoofdstromingen (Mahayana en Theravata) en onderstromingen en splinters. Het Tibetaans Boeddhisme is het meest bekend dankzij de Dalai Lama en dat is sterk beïnvloed door het traditionele Bon-geloof van die regio en zit vol beeldspraak/symboliek met demonen en geesten; het Japanse Zen is dan weer heel spartaans en richt zich sterk op meditatie en is sterk beïnvloed door Taoisme.
ḥtp dỉ nsw wsỉr nb ḏdw, nṯr ꜥꜣ, nb ꜣbḏw
dỉ=f prt-ḫrw t ḥnqt, kꜣw ꜣpdw, šs mnḥt ḫt nbt nfrt wꜥbt ꜥnḫt nṯr ỉm
n kꜣ n ỉmꜣḫy s-n-wsrt, mꜣꜥ-ḫrw