De Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt (GKV) zijn een protestants kerkgenootschap van orthodox-gereformeerde signatuur. De orthodox-gereformeerden zijn te onderscheiden van de bevindelijk-gereformeerden en de modern-gereformeerden. Tot de orthodox-gereformeerden behoren de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) en het grootste deel van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), verder de Confessionele Vereniging binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en een deel van de Gereformeerde Bond binnen de PKN. Orthodox-gereformeerden zijn gereformeerd in de leer, maar in liturgische en uiterlijke vormen vrijer dan bevindelijk-gereformeerden. Daarnaast leggen zij minder nadruk op de bevinding dan bevindelijk-gereformeerden. De GKV werken in bepaalde opzichten samen met de CGK en in mindere mate met de NGK. Op veel plaatsen worden gezamenlijke kerkdiensten gehouden en sommige GKV-gemeenten zijn zelfs al volledig gefuseerd met de plaatselijke CGK-gemeente en/of de plaatselijke NGK-gemeente.
De GKV zijn in 1944 ontstaan uit die leden van de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) die zich aan de GKN onttrokken (deze scheuring is bekend onder de naam "Vrijmaking"). Dit geschiedde onder leiding van Klaas Schilder. Hete hangijzers waren verschillen van opvatting over de Heilige Doop en over een aantal kerkrechtelijke kwesties. Voor de GKN vormden de veronderstelde wedergeboorte de enige ware uitleg van de Heilige Doop, terwijl Schilder uitging van de gedachte dat de dopeling geroepen werd om tot eer van God te leven. De GKV onderhouden artikel 31 van de Dordtse kerkorde. Het gaat om een artikel waaruit blijkt dat een gemeente tegen een synodebesluit mag ingaan als het betreffende besluit tegen Gods Woord ingaat. Hierom worden GKV-leden in de volkmond wel de "artikel-31'ers" genoemd. De toevoeging "vrijgemaakt" zetten de GKV er, voor zover mij bekend is, tegen wil en dank achter in de naamgeving van hun kerkverband. Verreweg de meeste GKV-gemeenten houden elke zondag twee kerkdiensten. Er wordt veelal gelezen uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). In de GKV gebruikt men een eigen kerkboek, namelijk het Gereformeerd Kerkboek, waarin een (grotendeels eigen) psalmberijming is opgenomen, en verder gezangen, belijdenisgeschriften, formulieren, gebeden en de kerkorde. Ook zingt men een aantal liederen uit het Liedboek voor de Kerken en het Nieuwe Liedboek uit 2013 en een groot aantal Opwekkingsliederen. De grondslag van de GKV wordt gevormd door de Bijbel als het Woord van God, de drie geloofsbelijdenissen uit de vroege kerk en de Drie Formulieren van Enigheid. Daarnaast is uiteraard de eigen kerkorde gezaghebbend. De vrouw in het ambt is niet toegestaan, al heeft de generale synode dit wel overwogen en wellicht dat het in de toekomst wel toegestaan wordt. Zie voor het laatste: http://www.gkv.nl/geen-belemmering-voor-vrouw-in-ambt/
De GKV zijn met in totaal 120.688 leden het op één na grootste protestantse kerkgenootschap van Nederland. De GKV kampen al jaren met een dalend ledental. In 2004 telden de GKV nog bijna 127.000 leden. De GKV tellen 277 plaatselijke gemeenten. De GKV kenmerken zich, of beter gezegd kernmerkten zich, door een sterke zuil binnen de Nederlandse samenleving. Er bestaan gereformeerd-vrijgemaakte scholen, er bestaan gereformeerd-vrijgemaakte studentenverenigingen, er bestond een gereformeerd-vrijgemaakte politieke partij (Gereformeerd Politiek Verbond (GPV)), die in 2001 fuseerde met de Reformatorische Politieke Federatie (RPF) tot de ChristenUnie (CU), er bestond een gereformeerd-vrijgemaakt dagblad (het Nederlands Dagblad (ND)), dat tegenwoordig gericht is op alle christenen. Ook richtten de vrijgemaakt-gereformeerden in 1952 een eigen vakbond op: het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond. Tegenwoordig heet deze vakbond CGMV, met als ondertitel "vakorganisatie voor christenen". Deze vakbond is dus tegenwoordig gericht op alle christenen. Last but not least kenden de GKV ook een eigen forum: http://forum.gkv.nl/, dat per 1 maart 2013 is opgehouden te bestaan. De GKV hebben zich lange tijd beschouwd als de "enige ware kerk". Een uitgangspunt die de GKV formuleerden, was dan ook als volgt (zie: "De Reformatie", 41e jaargang, nr. 38, p. 299): "Wil de zaak van Jezus Christus nog een toekomst hebben in ons land, dan zullen degenen die bij deze zaak betrokken zijn, elkander vóór alles hebben te vinden in de benoeming en waardering van dat wat in 1944 in Nederland is geschied binnen de Gereformeerde Kerken".
In 1967 vond een kerkscheuring plaats in de GKV en hierdoor ontstonden de Nederlands Gereformeerde Kerken. De NGK hadden kritiek op de exclusivistische visie van de GKV dat alleen de GKV de ware kerk is. Vanaf 1990 lieten de GKV hun exclusivistische ideeën steeds meer los en gingen zij samenwerken met andere kerken. GKV-scholen en -organisaties werden opengesteld voor mensen die lid waren van andere kerkgenootschappen. Sinds langere tijd hebben de GKV, mede om deze reden, weer (nauwer) contact met de NGK. In 2003 vond een nieuwe afsplitsing van de GKV plaats, toen een kerkverband ontstond dat uiteindelijk de naam "De Gereformeerde Kerken in Nederland (hersteld)" zou krijgen. In 2009 was er weer een nieuwe afsplitsing: toen ontstonden de Gereformeerde Kerken Nederland (zonder: "in"), die ontstonden uit de GKV en uit De Gereformeerde Kerken in Nederland (hersteld).
De website van de GKV is: http://www.gkv.nl/
Mijn vragen zijn:
1. Is een verzuiling van een kerkgenootschap, zoals bij de GKV het geval was (zie wat ik hierboven heb geschreven), goed of niet goed, en waarom?
2. Op welke punten onderscheiden de GKV zich tegenwoordig van de CGK en de NGK?
3. Weet iemand of de GKV definitieve plannen heeft omtrent het toelaten van de vrouw in het ambt?