Dispensationalisme

[spacy]

Ik denk dat je als tegenwoordig belangrijke eigenschap van het dispensionalisme eerder het volgende boekje kan nemen:

Hal Lindsey - The Late Great Planet Earth.
ergens rond de 70-er jaren verschenen

de gereformeerde wereld reageerde daarop met boekjes als: 'de bijbel is geen puzzelboek'

Ik heb dat boekje van Lindsey gelezen,
en vind het wel byzonder waar ze steeds de jaartallen van nog komende gebeurtenissen denken weg te halen, al durft men het niet heel precies te noemen.
Maar het schijnt dat sinds Margaret MacDonald en John Darby er al diverse periodes zijn genoemd die het onderspit moesten delven, uiteindelijk heeft men zich vaak goed durven inhouden harde utispraken te doen, omdat men bij een andere beweging: de 7e dag adventisten zag dat die flinke neagtieve publicteit hadden opgelopen vanwege het naast een voorspelling zitten dat Jezus zou terugkeren, die van 1834.

Series zoals Left Behind komen dus ook uiteindelijk voort vanuit de stroming die begonnen is bij oa Darby.

[elbert]

Mijn probleem met het dispensationalisme is dat ze nogal rigide omgaan met profetieën. Men houdt daar noch rekening met de tijdbetrokkenheid van een profetie, noch met de voortschrijdende openbaring. Men neemt zo de Bijbel niet letterlijk, maar men leest met oogkleppen op.

Als ik de dispensationalisten goed begrijp, is hun verwijt juist naar bijv. verbondstheologen, dat die geen rekening houden met de tijdsbetrokkenheid van de profetieen en dat ze de Bijbel niet strikt letterlijk nemen.
Zo achten dispensationalisten grote delen van de Bijbel niet meer van direkt belang voor de gelovigen van vandaag, omdat die delen vooral voor Israel van belang zijn. (het strikte onderscheid dat ze maken tussen Israel en gelovigen uit de heidenen is het grote verschil met de verbondstheologie).

Nu kan ik me bij hun kritiek op sommige vormen van de verbondstheologie wel iets voorstellen (bijv. de vervangingstheologie), maar de dispensationalisten gooien het zo radicaal over een andere boeg, dat ze met het badwater ook het kind weggooien: Kerk en Israel zijn in hun visie zo strikt gescheiden, dat er geen gezamenlijke bestemming meer voor hen is, maar een gescheiden toekomst.
Dit terwijl de doorsnee verbondsvisie een stuk bijbelser is, als ze zegt, dat wie gelooft in Christus, in Israel wordt ingelijfd. Dit betekent dan geen vervangingstheologie en anderzijds ook geen dispensationalisme, maar enkel en alleen het heil in Christus door het geloof in Hem.

[Ener]

Het genade verbond gaat om degene die IN Christus is, ongeacht welk volk. Maar degene die niet in christus waren (ot gelovigen) behoren niet tot de gemeente. Lees de Paulus brieven maar.

Ga 3:28 Hierbij is geen sprake van Jood of Griek, van slaaf of vrije, van mannelijk en vrouwelijk: gij allen zijt immers een IN Christus Jezus.

[Boekenlezer]

Ener schreef:

...(ot gelovigen)...

Bedoel je daarmee de gelovigen van het Oude Testament?

[Ener]

Ener schreef:

...(ot gelovigen)...

Bedoel je daarmee de gelovigen van het Oude Testament?

Correct, en ook de gelovigen uit de tijd van de Here Jezus die om wat voor reden dan ook niet van Hem gehoord hebben maar wel oprechte gelovigen waren. De gemeente is gestart na de uitstorting van de Heilige Geest.

[Boekenlezer]

Ener schreef:

Correct, en ook de gelovigen uit de tijd van de Here Jezus die om wat voor reden dan ook niet van Hem gehoord hebben maar wel oprechte gelovigen waren. De gemeente is gestart na de uitstorting van de Heilige Geest.

Dat acht ik onjuist, dat zij niet in Christus waren.
Ik citeer 1 Korinthiërs 10:1-4:
1 En ik wil niet, broeders, dat gij onwetende zijt, dat onze vaders allen onder de wolk waren, en allen door de zee doorgegaan zijn;
2 En allen in Mozes gedoopt zijn in de wolk en in de zee;
3 En allen dezelfde geestelijke spijs gegeten hebben;
4 En allen denzelfden geestelijken drank gedronken hebben; want zij dronken uit de geestelijke steenrots, die volgde; en de steenrots was Christus.

Buiten Christus om kan een mens slechts verloren gaan. Dat is nu zo, dat is sinds de zondeval altijd al zo geweest.
Het was echt niet zo dat de oudtestamentische gelovigen vergeving kregen en zalig werden zonder Christus. Die hele offerdienst wees naar het offer van Christus.
Ook de koperen zee van 1 Koningen 7:23-37 was een symbolische afbeelding van Christus.

De gemeente is helemaal niet pas gestart met de uitstorting van de Heilige Geest. Wat toen gebeurde, is dat Genesis 17:4-6 in zijn volle kracht in vervulling ging, en dat het evangelie naar de volken ging, dat heidenen tot bekering kwamen. De Heilige Geest ging toen in rijke mate werken onder de heidenen.
Ook in het Oude Testament waren er wel gelovigen uit de heidenen, maar sinds Pinksteren is dat in veel sterkere mate het geval.

En het begrip 'gemeente' (Grieks: εκκλησια [= ekklèsia]) is absoluut geen nieuwtestamentische uitvinding. Want in het Oude Testament kom je dat begrip ook al tegen (Hebreeuws: קָהָל [= qahal]).
Voor het eerst kom je dat woord tegen in Genesis 28:3, waar het naar mijn indruk refereert aan Genesis 17:4-6. (Evenzo Genesis 35:11 en 48:4.) Het wordt echter ook toegepast op de gemeente van Israël, voor het eerst in Exodus 12:6. Het woord qahal komt 116 keer voor in het Oude Testament, dus ik kan onmogelijk alle teksten citeren met dat woord. Via deze link kun je er meer over bekijken.

[Boekenlezer]

'k Heb ook even in de Septuaginta - de oudste vertaling van het Oude Testament - gebladerd, om te zien hoe קָהָל [= qahal] daar vertaald wordt. (Voor Septuaginta, zie ook deze link.)
Ik heb bij lange na niet alle 116 schriftplaatsen opgezocht. Maar ik zie dat er twee woorden zijn waarmee het vertaald is:
- συναγωγη [= sunagoogè], wat wij kennen in de vorm synagoge,
- εκκλησια [= ekklèsia], waarvan het Franse woord église afstamt via het Latijn, dat ecclesia als leenwoord uit het Grieks gebruikte.
Daarbij zag ik het woord συναγωγη [sunagoogè] in de volgende teksten staan: Gen. 28:3, 35:11, 48:4, Ex. 12:6, Lev. 4:13, Num. 22:4, Deut. 5:22.
En het woord εκκλησια kwam ik in de volgende teksten tegen: Deut. 9:10, 18:16, 23:1, 23:2, 31:30, Joz. 8:35, Recht. 20:2, 1 Kon. 8:14, 1 Kron. 13:2.
Dat levert voor mij het beeld op dat συναγωγη [sunagoogè] tot en met het Deuteronomium 5 gebruikt wordt, en dat daarna, vanaf Deuteronomium 9, εκκλησια [ekklèsia] gebruikt wordt om קָהָל [qahal] te vertalen.

[elbert]

Een ander sterk staaltje van dispensationalisme is het volgende:

Schriftgedeelten van toepassing op mensen in de ene bedeling, zijn niet noodzakelijkerwijs van toepassing op mensen die in een an-dere bedeling leven. De wet gold vanaf Mozes tot aan Christus.Wij leven dus niet onder de wet. Dat komt door de dood en opstanding van Christus (zie de brief aan de Romeinen). Wij zijn bevrijd van de wet. Abraham was een vaderland beloofd. Bij zijn leven heeft hij dat niet ontvangen. Hij zal het
in de toekomst krijgen. Abraham verwacht niet de hemel, maar een stad die fundamenten heeft (Hebreeën 11 : 10). Deze stad zal op de nieuwe aarde verschijnen.Wij verwachten een béter en een ánder vaderland dan Abraham. Wij leven onder een andere bedeling. Het verschil tussen Abraham en een gelovige van vandaag is niet de inhoud van zijn geloof. Beiden geloven in Christus. Het verschil is dat Abraham tijdens zijn leven nog niet wedergeboren werd, terwijl een gelovige sinds de opstanding van Christus dat wel is. Abraham werd geen nieuwe schepping, omdat Christus nog niet opgestaan was. Het nieuwe leven moest nog tot stand gebracht worden. De zonden waren nog niet weggedaan. Vandaar dat Abraham "in hope zalig" (Romeinen 8 : 24) is geworden en nog steeds de stad verwacht die fundamenten heeft.

Kortom: volgens het dispensationalisme is Abraham pas na zijn dood wedergeboren en komt hij ergens anders terecht dan de christenen uit de heidenen.

Maar wat zegt de Bijbel:

Matth. 8:11 Doch Ik zeg u, dat velen zullen komen van oosten en westen en zullen met Abraham, en Izak, en Jakob, aanzitten in het Koninkrijk der hemelen;

Heel iets anders dus.

[elbert]

Even voortbordurend op hetzelfde thema: een belangrijke vraag onder dispensationalisten, is dus wanneer de Kerk van Christus is begonnen. Je hebt. Hand. 2 dispensationalisten (mainstream), Hand. 8-9 dispensationalisten (mid-Acts dispensationalists) en Hand. 28 dispensationalisten (Hand. 28:31, de ultra's).

Maar als ik Mattheus 8:11 lees (en ook nog een trits andere bijbelteksten), dan kan het toch niet anders of ook Abraham is lid van de Kerk, het Lichaam van Christus? Hoe kun je een zoon of dochter van Abraham zijn en tegelijkertijd tot een ander Lichaam behoren dan Abraham zelf?

[blaadje]

ik denk dat veel evangelischen niet bewust zijn van het feit dat ze dispentionalist zijn............dat maakt de discussie misschien moeilijk.

maar als dispentionalist heb ik wel een vraag? waarom dan die verbondstheologie???? daar heb ik nou geen kaas van gegeten??

[elbert]

Ik denk dat dispensationalisme en verbondstheologie elkaar niet per definitie uit hoeven te sluiten, maar praktisch gezien is het vrijwel niet te voorkomen. Beide zijn een insteek om de grote lijnen in de Bijbel dogmatisch te ordenen, waarbij in de praktijk vaak blijkt dat er grote verschillen ontstaan.

Kort gezegd komt het verschil tussen dispensationalisme en verbondstheologie hier op neer, dat dispensationalisme onderscheid maakt tussen verschillende tijdsperioden waarin verschillende bedieningen/verbonden gelden, terwijl de verbondstheologie een opeenvolging kent van met elkaar samenhangende verbonden (die 1 en dezelfde kern hebben, het genadeverbond genoemd), die in verschillende perioden worden geopenbaard.

Het dispensationalisme benadrukt sterk de verschillen tussen de bedelingen, terwijl verbondstheologie juist de eenheid tussen de verbonden (het ene verbond) benadrukt. Dit leidt in de praktijk tot soms geheel verschillende conclusies.

Ik ben zelf huiverig voor sommige dispensationalistische uitleggingen, omdat ik zie dat men de verschillen tussen de bedelingen zo sterk wil benadrukken, dat men onnodige centrifugaalkrachten op de Schrift wil toepassen. Zo kom ik mensen tegen die ontkennen dat het Avondmaal en de Doop voor de christelijke gemeente bedoeld zijn, op grond van hun dispensationalistische bijbeluitleg. Dan is er naar mijn mening iets grondig misgegaan.

[Cathy]

Zo kom ik mensen tegen die ontkennen dat het Avondmaal en de Doop voor de christelijke gemeente bedoeld zijn, op grond van hun dispensationalistische bijbeluitleg. Dan is er naar mijn mening iets grondig misgegaan.

Ook het ' Onze Vader' schijnen we niet behoeven te bidden want dat is ook voor een andere bedeling....
Af en toe ben ik met stomheid geslagen. Ik moet me er maar eens wat beter in verdiepen want ik begrijp niet veel van dit puzzel gedrag.

[Boekenlezer]

ik denk dat veel evangelischen niet bewust zijn van het feit dat ze dispentionalist zijn............dat maakt de discussie misschien moeilijk.

maar als dispentionalist heb ik wel een vraag? waarom dan die verbondstheologie???? daar heb ik nou geen kaas van gegeten??

Als je de indeling toepast van dispensationalisme en verbondstheologie, en zou ik in te delen zijn bij de laatste.
Het verbond is een gegeven waar je in de Bijbel niet omheen kan, en wat een heel belangrijke rol speelt. Wie zich daar niet bewust van is, die heeft een belangrijk deel van de Bijbel nog nooit bewust gelezen.
Nu ontkent ook niemand het feit, dat er in de Bijbel Gods verbond ter sprake komt, ook een dispensationalist niet. Iedereen geeft in zijn theologie het fenomeen verbond wel een bepaalde plek. De vraag is alleen: welke?
Het idee dat God alleen maar met Israël een verbond gesloten heeft, met als consequentie dat Israël ook vandaag nog het enige verbondsvolk van God is i.t.t. de kerk uit de heidenen, acht ik bijbels gezien onhoudbaar. Genesis 17:4-6 spreekt van een veel ruimere belofte, die met Pinksteren in vervulling is gegaan. Dat het ware kindschap van Abraham geen zaak is van natuurlijke afstamming, leren we ook uit Mattheüs 3:9 en Romeinen 2:28-29.

Verder denk ik ook, dat geen enkele christen zal ontkennen dat er in de Bijbel sprake is van bedelingen. Alleen: welke plaats geef je dat nu precies in je theologie? En daarin neemt het dispensationalisme een speciale plaats in.
Voor zover is nu kan overzien, komt het begrip bedeling (Gr.: oikonomia) pas in het Nieuwe Testament ter sprake, terwijl het begrip verbond (Hebr.: berit) in het Oude Testament niet slechts genoemd wordt, maar ook een belangrijke rol speelt.

[blaadje]

hoe zit dat dan met Israel??????? dispentionalisten zien het ontstaan van de staat israel wel als een vervulling van beloftes in de bijbel. (sommigen gaan zelfs zo ver om de verbondstheologie als anti-semitisch te zien, omdat ze geen letterlijke bestemming aan het joodse volk geven, maar dan hebben ze het over de vervangingstheologie). waarin verschilt de verbondstheologie dan van de vervangingstheologie?

[elbert]

hoe zit dat dan met Israel??????? dispentionalisten zien het ontstaan van de staat israel wel als een vervulling van beloftes in de bijbel. (sommigen gaan zelfs zo ver om de verbondstheologie als anti-semitisch te zien, omdat ze geen letterlijke bestemming aan het joodse volk geven, maar dan hebben ze het over de vervangingstheologie). waarin verschilt de verbondstheologie dan van de vervangingstheologie?

Het verschil tussen dispensationalisten en aanhangers van de verbondstheologie zit hem in de eschatologie, maar niet alleen daarin. Ik heb van dispensationalisten wel studies gezien, waarin ze een strak schema van de heilsgeschiedenis weergeven: eerst de gelovigen uit de heidenen bekeerd, daarna opname van de gemeente, daarna komt het natuurlijke Israel tot bekering, gevolgd door het duizendjarige rijk, de grote verdrukking en tot slot de wederkomst van Christus.

Ik moet eerlijk gezegd bekennen, dat me dit veel te strak overkomt, waarbij men het geheim van God voor wat betreft de eindtijd veel te veel in zit te vullen. Het lijkt dan meer een vorm van puzzelen met de Bijbel, met allerlei schema's en tijdspaden.

Onder verbondstheologen heeft lange tijd inderdaad de vervangingsgedachte postgevat (hoewel dat niet uitsluitend het geval was): de kerk is in plaats van Israel gekomen en voor het natuurlijke Israel was geen plaats meer in de theologische beschouwingen. Wat dat betreft komt men daar langzamerhand van terug, waarbij de holocaust en de oprichting van de staat Israel daarin een rol heeft gespeeld. Echter, het verschil met het dispensationalisme komt wel tot uiting in de verhoudingen tussen de christelijke kerk en de bekering van Israel: men ziet daarin geen verschillende heilspaden voor twee volkeren (kerk en Israel) zoals de dispensationalisten doen, maar 1 heilsgeschiedenis voor het ene volk van God (zowel uit de joden als uit de heidenen, want er is geen onderscheid meer), waarbij er daarnaast wellicht ook nog een staatkundig element voor het joodse volk speelt.

Het is ook nog eens een keer zo, dat als er het woord Israel in de Bijbel staat, een dispensationalist altijd denkt aan de afstammelingen van Jakob, terwijl een verbondstheoloog kijkt naar de context om te bepalen of het over de fysieke afstammelingen van Jakob gaat, of over de geestelijke. Bijv. Rom. 2:28-29, Rom. 9:6, Gal. 3:29, Gal. 6:16, Fil. 3:3 enz. zijn teksten die je volgens een verbondstheoloog niet (uitsluitend) op de natuurlijke afstammelingen van Israel van toepassing kunt achten, maar eerder op de geestelijke.

Een interessant artikel over het verschil tussen verbondstheologie en dispensationalisme over de verhouding kerk-Israel kun je hier vinden.