het begrip "religie"

Om te kunnen posten in dit forum is lidmaatschap van een gebruikersgroep (leden Religie-fora) nodig.
Klik hier voor meer info en het aanvragen van postrecht

Moderators: henkie, elbert, Moderafo's

Gebruikersavatar
gravo
Majoor
Majoor
Berichten: 2016
Lid geworden op: 12 jan 2009 23:20

het begrip "religie"

Berichtdoor gravo » 10 nov 2019 13:40

Ik zou het wel eens willen hebben over het gebruik van het woord "religie".
Maar al te vaak kom ik, ook op dit forum, een wat smalende, wantrouwende houding tegen tegenover dit begrip.
De gedachte is dan dat religie staat voor alles in de godsdienst wat star is, onbuigzaam en mensen afbrengt van waar het nu echt om gaat.
Tegenover "religie" staat dan "het geloof". Dat is de kern van de zaak. Het gaat om het (persoonlijk) geloof, om de relatie met de Heer, om een zaak van het hart, om liefde, trouw, het wezenlijke. Meer heb je niet nodig.
Al die religie. Met de voorschriften, de regels, de starre vormen, de kerken, de traditie. Het wordt echt gezien als een tegenmacht, als iets zeer kwalijks dat de kern van de zaak aan het oog onttrekt of daar zelfs diametraal tegenin gaat. Weg ermee, is dan al gauw de gedachte.

Twee commentaren heb ik daar op.

1. Het begrip "religie" is allereerst een functioneel begrip. Het is een overkoepelende naam van een godsdienst, waarmee benoemd wordt dat er een zekere eenheid te vinden is binnen het grote geheel van die godsdienst. Wat je ook maar aantreft in zo'n godsdienst, qua vorm of qua inhoud, het hoort toch thuis onder de naam van een bepaalde religie. Met het begrip "religie" kun je bijvoorbeeld de islam effectief van christendom onderscheiden of van boeddhisme of hindoeisme.

2. Het is onontkoombaar om iets van een 'religie"te hebben wil het geloofsgoed de tand des tijds kunnen doorstaan. Zonder de uiterlijke, vaak praktische en ook vaak gestolde gewoontes, rituelen, afspraken, tradities, kan een geloof nu eenmaal niet blijven bestaan of worden overgedragen. In onze individualistische tijd denken we misschien dat ons geloof (mijn geloof) een particuliere zaak is. Dat het alleen maar gaat over God en mij. Maar dan gaan we voorbij aan een groot aantal praktische problemen en aan het feit dat geloof een verschijnsel is van de geslachten.

De praktische problemen zijn eenvoudig aan te wijzen. Als je een groep mensen verzamelt rond een geloofsbelijdenis, heb je al gauw een dak boven je hoofd nodig. Je moet afspreken hoe vaak je bij elkaar komt. Je moet afspreken wat je in die bijeenkomst allemaal doet. Hoe je dat doet. Wie dat doet. Je moet afspreken wat je doet rond belangrijke, steeds weer terugkerende gebeurtenissen: geboorte, huwelijk, dood. Je moet met elkaar ook overleggen waar de grenzen liggen van wat je qua geloof en qua handelen nog toelaatbaar vindt. Je moet misschien eens iets op papier zetten. Je moet gaan besturen. Anders wordt het een zooitje.
Een gemeenschap wil graag groeien. Hoe doe je dat? Wat te doen bij nieuwe leden? Waar zet je je volgende gebouwtje neer? En wat nu als zo'n beetje een heel land zich tot jouw geloofsgoed bekeert? Of een continent? Er moet organisatie komen. Met functionarissen. De verantwoordelijkheden moeten duidelijk worden. Je wilt de beste ideeën niet weggooien of vergeten. Je eert de oprichters, de grote denkers in je kring. Je legt een bibliotheek aan met belangrijke geschriften. Dat worden er al gauw heel veel, als je zo'n 2000 jaar meegaat! Kortom,onvermijdelijk ontwikkel je een organisatie, waarin kenmerkende geloofsuitspraken en handelingen tot een traditie worden. Je wordt onontkoombaar een ... religie!
Dat wat de praktijk betreft.

Geloof is ook een verschijnsel van de geslachten. De God die wij zoeken en aanbidden is de God van ons voorgeslacht. De hele Bijbel staat vol van deze lijn door de geslachten. Terugwijzend, vooruit wijzend. Iedereen wordt aan elkaar verbonden, omdat God een eeuwige God is. Gisteren en heden dezelfde en tot in eeuwigheid. Er is een kerk van alle tijden en alle plaatsen. Daarom hebben woorden van 2000 - 3000 jaar geleden nog zoveel zeggingskracht. Geloof is geen puur persoonlijke zaak. Niet qua vorm en niet qua inhoud. In het breken van het brood wordt Christus herkend door de Emmaüsgangers. Die handeling wordt daarmee iets om te herhalen. "Doe dit tot Mijn gedachtenis...". Daarom blijven vormen zolang bestaan. Ze zijn niet willekeurig gekozen. Nee, ze hebben vaak een zeer oude wortel en worden daarom traditioneel. Zo blijven we verbonden met ons voorgeslacht, maar ook met de eerste en vroegste beginselen van ons geloof. Het gaat terug tot op de apostelen. Onze traditie is een apostolische traditie. In al onze rituelen, gewoontes, afspraken zit ergens nog Christus verborgen. De gemeente is Zijn Lichaam, maar ook het gebroken brood is Zijn lichaam. Wij zijn en blijven via die "traditionele" vormen bestaan. De religie draagt een schat aan symboliek mee in de ritmes, de vormen, de rituelen, de plaatsen en tijden die zij bewaart. Dat kunnen wij als individu, klein en sterfelijk, niet voor elkaar krijgen.

Vaak wordt er te snel gezegd dat iets "slechts religie" is, met een gezicht van: wat moet ik er mee. Maar dan wordt er net zo snel vergeten dat er maar weinig overlevingskans is voor je eigen geloofsbeleving als je die alleen maar baseert op wat je zelf optuigt. Dat is dan voor jezelf wel leuk, maar het heeft te weinig verband met de eeuwenoude gang van je religie door de tijd. Dan is het opgaan, blinken en verzinken, want je hebt de middelen en de steun niet om het aan het volgende geslacht mee te geven. Het houdt vaak ook geen stand, omdat de charismatische bui alweer voorbij is als de charismatische lui zijn vertrokken.
Terwijl de religie toch bewezen heeft dat ze ondanks vervolgingen, oorlogen en rampen van allerlei aard heeft kunnen overleven. O ja, ik kan dikke boeken schrijven over de vele, vele missers die in religie hebben plaatsgevonden. Het is een lange geschiedenis van hoogte- en dieptepunten. Maar die vinden ook plaats in groepen die zich geïsoleerd opstellen, zogenaamd niet aan religie doen, maar slechts een levensduur hebben van 1 of 2 generaties. Laten we onszelf niet overschatten. Wij zijn niet zelf de Koning van de Kerk. En we geloven als het goed is, ook niet alleen voor ons zelf.

Als je bang bent dat het geloof in onze tijd geen stand houdt, dan lijkt het me niet verstandig om voorbij te gaan aan de religie waarin je je bevindt, want die heeft kennelijk hele onverstoorbare, stabiele, onbeweeglijke en hechte ankers waardoor het niet bij de eerste de beste storm omvalt. Zo gek zijn die tradities en traditionele vormen daarom nog niet. Doe er je voordeel mee, zou ik zeggen.

Starheid kun je ook zien als stabiliteit, bedoel ik maar te zeggen.

gravo
'Von Gott wissen wir nichts. Aber dies Nichtwissen ist Nichtwissen von Gott'
(Franz Rosenzweig, Der Stern der Erlösung)

DeLange
Kapitein
Kapitein
Berichten: 1402
Lid geworden op: 07 jul 2015 13:13

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor DeLange » 10 nov 2019 22:26

Het probleem zit het hem erin dat alles wat God in de wereld brengt verdraait wordt tot eigen verderf door de mensen, die er gewoontes van maken, zonder dat het van harte gaat.
Wat niet uit het hart komt, loopt de mond ook niet van over en dat wordt weer "introvert" genoemd. Veel christenen doen wel met de kudde mee, maar hebben niet meer Jezus echt op de eerste plaats staan en praten nooit over Hem in privésfeer.
Ik merkte dat sterk in de PKN. Er mocht buiten de kerk en de bijbelkring er niet echt over gepraat worden. Vreemd is het dan ook niet, dat kerkgangers en kringbezoekers als "zwaar" getypeerd worden. Als je dan daarbuiten er toch over begon, werd je "gereformeerder dan de dominee" genoemd.

Maar bravo, hoe kan je nu sterven in je geloof, als je werkelijk erop vertrouwt dat de Heilige Geest je onderwijst?
Hij verlangt naar een hechte Vader kind relatie met jou

Gebruikersavatar
MoesTuin
Generaal
Generaal
Berichten: 4598
Lid geworden op: 02 feb 2014 16:00

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor MoesTuin » 14 nov 2019 09:55

onder andere de Lange
Laat ik nu net elders plaatsen, past hier zo goed bij het volgende

....de heilige Geest doorbreekt de grenzen (hoge muren) die door mensen zijn gemaakt.
Je ziet momenteel de Geest werken.
Heel wat heilige huisjes (mensenwerk) vallen momenteel om.
En dan komt het erop aan.
Blijft Geloof in de Heer Jezus dan nog over?
Hoe belangrijk en sterk is je Geloof, of draaide het enkel om de bijzaken.

Of te wel religie.

Enkel religie is leeg en doods
Het wordt onderkent en onderschat, maar t komt meer voor dan men denkt
want wij hebben hier geen blijvende stad
maar zoeken de toekomende

De Heere Jezus zegt;
"Wie in Mij gelooft zal Hét Eeuwige Leven ontvangen"

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23520
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor Marnix » 14 nov 2019 11:08

Precies. Het onderscheid wordt vaak gemaakt omdat religie zonder geloof dood is. Het zijn dan rituelen waarbij er troost of kracht of zo ontleend wordt aan de rituelen zelf en niet omdat we geloven dat God bestaat en voor ons troost en kracht geeft. Religie is dus niet verkeerd als het gepaard gaat met geloof maar zonder geloof zijn werken dood. En zonder werken geloof ook. Ze moeten altijd hand in hand gaan.Ora et labora en zo.
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Gebruikersavatar
MoesTuin
Generaal
Generaal
Berichten: 4598
Lid geworden op: 02 feb 2014 16:00

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor MoesTuin » 15 nov 2019 14:11

Klopt, maar velen slapen tevreden en gerust in hun warme opgemaakte waterbedjes genaamd religie en de golfjes van vertrouwdheid en aangenaamheid hierin kabbelt hen in een heerlijke geruste slaap.......en een enkele keer schrikt men alleen wakker als iemand het bedje probeert op te schudden of om te keren en nadat dit gevaar is afgewend draait men zich heerlijk nog een keer om, want het ligt zo lekker bekend en aangenaam en zo deden we het toch altijd al.....

.....Maar zal de Heer Jezus, als Hij komt, wel het geloof op de aarde vinden?
Dat vraagt de Heer Jezus zich openlijk af in de bijbel.
De Heer Jezus vraagt niet of er nog gelovigen zullen zijn.
Die zijn er ongetwijfeld.
Mensen die van alles geloven, van allerlei religieuze stromingen en sekten, maar die HET geloof niet kennen. (wel religie...)
Het gaat trouwens niet om het aantal gelovigen, maar om WAT ze geloven! (persoonlijk, van harte)
HET geloof staat er in de bijbel.
Geen geloof in het algemeen dus, maar hét geloof in de Heer Jezus Christus en Het geloof in de komst van het Koninkrijk van God dat daarop volgt.....
want wij hebben hier geen blijvende stad
maar zoeken de toekomende

De Heere Jezus zegt;
"Wie in Mij gelooft zal Hét Eeuwige Leven ontvangen"

tulp
Sergeant
Sergeant
Berichten: 379
Lid geworden op: 30 apr 2006 14:42

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor tulp » 15 nov 2019 16:37

Toch heb ik gemerkt dat rituelen ook zinvol kunnen zijn.
Als ik geen woorden heb, God onbereikbaar lijkt, alles stokt, dan geven rituelen me houvast en helpen ze me zo'n periode door tot het weer begint te stromen.
Daarnaast geven rituelen me een besef dat ik ergens bij hoor. Ze worden al eeuwen uitgevoerd en ik mag mij in dat 'samen' voegen, ik mag daar ook bijhoren.
Ik ervaar rituelen als zinvol, als bakens. Juist omdat ze altijd verwijzen naar iets wat dieper gaat.
En natuurlijk kunnen ze een eigen leven gaan leiden, maar ja, noem eens iets op waar geen uitwassen van zijn?
Met een mes kun brood snijden wat je aan de armen uitdeelt en je kunt er iemand mee dood steken.
Met een auto kun je mensen naar de kerk rijden en je kunt iemand aanrijden die levenslang gehandicapt blijft.
Dus rituelen op zich: voor mij zijn ze zinvol en belangrijk.

Gebruikersavatar
MoesTuin
Generaal
Generaal
Berichten: 4598
Lid geworden op: 02 feb 2014 16:00

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor MoesTuin » 15 nov 2019 20:13

Mooi Tulp.
Dan is religie één van de middelen.
Maar Geloof doet het.
Wat je aangeeft doet me ook denken aan Hebreeën 11, al die geloofsgetuigen, allen die ons voorgingen, de gemeenschap der heiligen....
Of nu, al de mede gelovigen, zusters en broeders verbonden in Christus, ongeacht kerk waar ook ter wereld, Één in Geloof tot behoud in de Heer Jezus.
want wij hebben hier geen blijvende stad
maar zoeken de toekomende

De Heere Jezus zegt;
"Wie in Mij gelooft zal Hét Eeuwige Leven ontvangen"

DeLange
Kapitein
Kapitein
Berichten: 1402
Lid geworden op: 07 jul 2015 13:13

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor DeLange » 20 nov 2019 19:49

We moeten wel voorzichtig zijn. Er zijn mensen die echt geloven dat zijn religie waar is en dat God werkelijk volgens zijn religie zich uit. Dan zal God ook daar doorheen spreken, ondanks de misverstanden. Zo heb je bijvoorbeeld een charismatische vernieuwig in de RKK en ook preteristen bij wie God werkt.
Hij verlangt naar een hechte Vader kind relatie met jou

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23520
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor Marnix » 20 nov 2019 23:06

DeLange schreef:We moeten wel voorzichtig zijn. Er zijn mensen die echt geloven dat zijn religie waar is en dat God werkelijk volgens zijn religie zich uit. Dan zal God ook daar doorheen spreken, ondanks de misverstanden. Zo heb je bijvoorbeeld een charismatische vernieuwig in de RKK en ook preteristen bij wie God werkt.


Dat kan maar als dat gebeurt is het meer dan religie. Dan is er ook geloof. En de vormen en gewoonten geven dan een bepaald ritme, houvast. En dat is prima. Wat je vaak ziet als er alleen religie is of vooral religie, is dat mensen niet alleen geloven dat hun religie waar is maar dat het de enige ware religie is en ze zijn dan snel sceptisch over andere vormen, andere gewoonten etc. Er is niets mis met gewoonten, symbolische handelingen en dergelijke, mits ze ondersteunend zijn aan je geloof. En als het er tegelijk niet van afvalt want wat als die dingen wegvallen? Houdt geloof dan stand? En hoe kijk je naar mensen die dat weer op totaal andere manieren doen? Beoordeel je op hun geloof of veroordeel je ze om die verschillen?
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

DeLange
Kapitein
Kapitein
Berichten: 1402
Lid geworden op: 07 jul 2015 13:13

Re: het begrip "religie"

Berichtdoor DeLange » 21 nov 2019 03:58

Marnix schreef:Dat kan maar als dat gebeurt is het meer dan religie. Dan is er ook geloof. En de vormen en gewoonten geven dan een bepaald ritme, houvast. En dat is prima. Wat je vaak ziet als er alleen religie is of vooral religie, is dat mensen niet alleen geloven dat hun religie waar is maar dat het de enige ware religie is en ze zijn dan snel sceptisch over andere vormen, andere gewoonten etc. Er is niets mis met gewoonten, symbolische handelingen en dergelijke, mits ze ondersteunend zijn aan je geloof. En als het er tegelijk niet van afvalt want wat als die dingen wegvallen? Houdt geloof dan stand? En hoe kijk je naar mensen die dat weer op totaal andere manieren doen? Beoordeel je op hun geloof of veroordeel je ze om die verschillen?

Mee eens. Het maakt het er niet gemakkelijker op.
Hij verlangt naar een hechte Vader kind relatie met jou


Terug naar “[Religie] - Algemeen”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 6 gasten