Lukas 16:19 e.v. "de rijke man en de arme Lazarus"

[Rozijn]

De rijke man en de arme Lázarus

19 En er was een zeker rijk mens, en was gekleed met purper en zeer fijn lijnwaad, levende allen dag vrolijk en prachtig.
20 En er was een zeker bedelaar, met name Lázarus, welke lag voor zijn poort vol zweren;
21 En begeerde verzadigd te worden van de kruimkens, die van de tafel des rijken vielen; maar ook de honden kwamen en lekten zijn zweren.
22 En het geschiedde, dat de bedelaar stierf, en van de engelen gedragen werd in den schoot van Abraham.
23 En de rijke stierf ook, en werd begraven. En als hij in de hel zijn ogen ophief, zijnde in de pijn, zag hij Abraham van verre, en Lázarus in zijn schoot.
24 En hij riep en zeide: Vader Abraham, ontferm u mijner, en zend Lázarus, dat hij het uiterste zijns vingers in het water dope, en verkoele mijn tong; want ik lijd smarten in deze vlam.
25 Maar Abraham zeide: Kind, gedenk, dat gij uw goed ontvangen hebt in uw leven, en Lázarus desgelijks het kwade; en nu wordt hij vertroost, en gij lijdt smarten.
26 En boven dit alles, tussen ons en ulieden is een grote klove gevestigd, zodat degenen, die van hier tot u willen overgaan, niet zouden kunnen, noch ook die daar zijn, van daar tot ons overkomen.
27 En hij zeide: Ik bid u dan, vader, dat gij hem zendt tot mijns vaders huis;
28 Want ik heb vijf broeders; dat hij hun dit betuige, opdat ook zij niet komen in deze plaats der pijniging.
29 Abraham zeide tot hem: Zij hebben Mozes en de profeten, dat zij die horen.
30 En hij zeide: Neen, vader Abraham, maar zo iemand van de doden tot hen heenging, zij zouden zich bekeren.
31 Doch Abraham zeide tot hem: Indien zij Mozes en de profeten niet horen, zo zullen zij ook, al ware het, dat er iemand uit de doden opstond, zich niet laten gezeggen.

Een heel indrukwekkend verhaal. Ik noem het bewust: verhaal. Want, wat is het voor verhaal? Is het een gelijkenis? Is het echt gebeurd? Is het een door Jezus verzonnen verhaal, maar toch anders dan een gelijkenis?

Ik ben aan het proberen om tot een afgewogen oordeel te komen.
In mijn zoektocht vond ik al twee dingen:
1. Een preek van ds. C. den Boer, staat op de refowebsite . Hij gaat er voetstoots vanuit dat het een gelijkenis is.
2. Een blog waarop diverse visies naast elkaar staan:
http://bijbelkrabbels.wordpress.com/2013/07/20/lukas-1619/

Ik citeer van dat blog:
Fijnvandraat: Het is de grote vraag of het hier om een gelijkenis gaat. In een gelijkenis wordt namelijk nooit iemand met een naam genoemd. Dat is hier wel het geval. Dan zou dit de enige uitzondering zijn en dat is niet erg aannemelijk. Het kan dus heel wel zo zijn, dat de Heer Jezus twee mensen op het oog heeft, die werkelijk in de geven situatie op aarde hebben geleefd.
Maar afgezien daarvan, het is zeker geen gelijkenis zoals die van de Zaaier of die van het koren en het onkruid. In dat soort gelijkenissen moet je gaan omduiden. Je moet je afvragen wie er met de Zaaier wordt bedoeld, wat het zaad voorstelt, wat bedoeld is met op de weg gezaaid zijn, enz. Dat is hier niet het geval. Het is hooguit een fiktief verhaal.

Wie kan er iets over opmerken?

[Bambi]

Volgens mij is het gewoon een gelijkenis.

Lazarus was een bedelaar die ook nog melaats was.
Hij at van de brokjes die van de tafel van de rijke vielen.
Hij was dus in alles afhankelijk.
En de naam Lazarus betekent 'God helpt' of 'God zal helpen', dat wisten de toehoorders ook.
Dus Lazarus stond voor de mens die in alles afhankelijk was van God.

De rijke wordt niet bij naam genoemd, maar iedereen wist dat een rijke van niemand afhankelijk was.
En het gevaar bestond dus dat een rijke ook God niet zo nodig had.

[schelpje3]

Tja, moeilijk best wel.
Ik stuitte op een website van ene Dirk van Genderen (ik ken deze man niet) en hij schreef dit:

Velen gaan er vanuit dat dit een gelijkenis is. Toch meen ik dat dit een werkelijk gebeurd verhaal is, omdat de arme man een naam heeft: Lazarus. Dat kom je in geen andere gelijkenis tegen.
De Here Jezus vertelt dat de rijke man gekleed gaat in purper en zeer fijn linnen. Hij is rijk en iedereen moet dat zien. Of hij echt vrolijk is, is nog maar de vraag. Je krijgt vanuit de grondtekst de indruk dat hij misschien wel doet alsof hij altijd vrolijk is en feest viert.

Dan is daar Lazarus, een bedelaar. Zijn lichaam zit vol met zweren. Hij is neergelegd voor de poort van de rijke man, kennelijk in de hoop dat de rijke man wat over heeft voor hem.
De naam Lazarus is een vergrieksing van de Hebreeuwse naam El azar, die ‘God heeft geholpen’ betekent. Het geeft aan dat deze arme man in zijn ellende op God vertrouwt.
Wat een verschil met de rijke man, die opvallend genoeg naamloos blijft. Hij vertrouwt op zijn rijkdom en heeft God kennelijk niet nodig. En voor bedelaars heeft hij al helemaal geen oog.

[alexander91]

Dit is volgens mij echt een gelijkenis. Alsof we straks in de hemel de hel kunnen zien en kunnen communiceren over en weer.
Er zitten zoveel diepe aspecten hier in. De rijke man in de hel wordt niet bij name genoemd (zoals gezegd hierboven), en interessanter nog: hij gaat zelfs in de hel door met het bevelen geven aan Abraham en voor de bedelaar. Hij vraagt niet of hij weg mag uit de hel, hij wil er blijkbaar blijven. Hij wil alleen maar dat zijn smarten daar minder worden.
Deze gelijkenis typeert heel sterk de verharding van goddelozen. Vooral de laatste zin wijst al vooruit op de opstanding van Christus.

De blogreactie van dhr Fijnvandraat die Rozijn quote vind ik niet erg doordacht. Zoals Bambi laat zien, Het gaat om de betekenis van de naam Lazarus (God zal helpen). Voor de rest moeten ook andere zaken in de gelijkenis "omduidt" worden, zoals de rijke man, de schoot, de klove.

[Marnix]

Of het een waar gebeurd verhaal is weet ik niet. Het kan zijn dat dit zo is omdat Lazarus een naam heeft. De rijke man heeft echter geen naam. Het kan dus ook zijn dat Lazarus een naam heeft gekregen in het verhaal omdat Jezus daar iets duidelijk mee wil maken. Het betekent: God heeft geholpen. En dat is de essentie van het verhaal. God ziet om naar de arme, de onaanzienlijke, hij kent hun bij naam. Maar tegen wie hoogmoedig vertrouwt op eigen rijkdom en alleen aan zichzelf denkt zal Hij zeggen: Ik ken u niet.

Dus of het waargebeurd is of niet, de vraag is hoe we ons gedragen. Als de arme Lazarus of de rijke man. Of het een gelijkenis is of waar gebeurd doet er dan niet zo toe. Als het een verhaal is wijst het ook op zaken die echt gebeuren.

Schokkend is wel hoe de man verhard in zijn gedrag, zelfs na zijn sterven. In feite ziet hij zichzelf nog steeds als superieur aan Lazarus. De man wil niet weg uit de hel, hij wil alleen daar bediend worden, verkoeld.... en wil daar Lazarus als zijn slaaf voor gebruiken. Hij kijkt Lazarus bij leven niet aan en ook daarna richt hij zich liever tot Abraham (in zijn ogen blijkbaar meer een gelijke) in plaats van tot Lazarus zelf. Het geeft wel aan dat de hel een plek is die mensen uiteindelijk zelf ook willen en kiezen door hoe ze zich gedragen omdat alles alleen om hen zelf draait. Het is ook een waarschuwing aan ons, rijken om te delen in wat we hebben gekregen, materieel gezien en ook sociaal.

[naamloos]

Er staat niet bij dat het een gelijkenis is, daarom lijkt het me beter het in het midden te laten en niet op eigen houtje te gaan zeggen dat het wel zo is.
Ik geloof in ieder geval dat de situatie die Jezus hier schetst echt is.
Als Jezus het heeft over de gelijkenis van het zaad, dan klopt de situatie ook, want op stenen gaat het zaad verloren en tussen de distels verstikt het.
Ik geloof dus dat er in het dodenrijk twee kanten zijn, de ene kant het paradijs, en de andere kant die van de pijn waar de rijke man in terecht kwam.

Fijnvandraat: In een gelijkenis wordt namelijk nooit iemand met een naam genoemd. Dat is hier wel het geval.

Ik heb daar wel eens een uitleg over gehoord: dat Hij de Zijne bij name kent, en daarom werd Lazarus bij de naam genoemd.

[Rozijn]

@Naamloos: Geloof je ook dat de aanwezigen uit de hel in de hemel kunnen kijken en omgekeerd?

Ik heb daar wel eens een uitleg over gehoord: dat Hij de Zijne bij name kent.

Dat vind ik een mooie gedachte bij het feit dat Lazarus een naam draagt!
En, zoals Bambi al aangeeft, het is een prachtige naam, verwant aan "Eleazer" uit het oude Testament.

[naamloos]

@Naamloos: Geloof je ook dat de aanwezigen uit de hel in de hemel kunnen kijken en omgekeerd?

Toen Jezus dit verhaal vertelde was Hij nog niet gestorven en weer opgestaan, HIj had de gevangenis nog niet gevangen genomen.
Ik denk dat dat vóór die tijd inderdaad mogelijk was, op grond van het verhaal van Jezus hierover.
Hades is dodenrijk, niet de hemel of hel als definitieve plaats.

Fijnvandraat: http://www.jaapfijnvandraat.nl/index.ph ... el&id=2333

[schelpje3]

HIj had de gevangenis nog niet gevangen genomen.

Uhh schrijffoutje?

[Rozijn]

Volgens mij staat dat letterlijk zo in Efeze 4 naar aanleiding van Psalm 68

[naamloos]

Volgens mij staat dat letterlijk zo in Efeze 4 naar aanleiding van Psalm 68

Juist die bedoel ik.
Ps. 68:19 gevangenen weggevoerd - Letterlijk: gevangenen als gevangenen weggevoerd.
Ef.4: 8 Daarom zegt Hij: Toen Hij opvoer in de hoogte, nam Hij de gevangenis gevangen en gaf Hij gaven aan de mensen. 9 Wat betekent dit ‘toen Hij opvoer’ anders dan dat Hij ook eerst neergedaald is in de diepten, namelijk de aarde? 10 Degene Die neergedaald is, is ook Degene Die opgevaren is ver boven alle hemelen om alle dingen te vervullen.

[Happy One]

Schokkend is wel hoe de man verhard in zijn gedrag, zelfs na zijn sterven. In feite ziet hij zichzelf nog steeds als superieur aan Lazarus. De man wil niet weg uit de hel, hij wil alleen daar bediend worden, verkoeld.... en wil daar Lazarus als zijn slaaf voor gebruiken.

Dr F de Graaff heeft hier een keer over gepreekt, en die ziet het anders. Persoonlijk vind ik zijn overwegingen ook mooier.
Hij zegt dat er in het vuur juist sprake is van een zuiveringsproces bij deze rijke man. Hij noemt hiervoor twee redenen:
-Als eerste de vraag van de rijke man: Hij vraagt hier iets wat hij juist zijn hele leven aan Lazarus niet heeft gedaan. Wanneer je een klein beetje inzicht hebt in de psyche van de mens is het goed voor te stellen dat dat juist het laatste is wat je zou doen. Iets vragen wat jezelf nooit gedaan hebt. Zou je bijvoorbeeld vragen om een geldlening aan iemand die je dat systematisch geweigerd hebt? Wanneer je dat zou doen ligt in zo'n vraag juist een diepe schuldbelijdenis.
-Als tweede bekommert hij zich om zijn 5 broers, terwijl hij dat vroeger nooit heeft gedaan en ook zelf geen enkel voordeel meer heeft van zijn vraag, en hij vraagt het zelfs wanneer de verkoeling niet meer mogelijk is.

[learsi]

Hoe waardeerde deze ds. in zijn preek dat "zuiveringsproces"?

bvd
h.g.
Learsi

[Marnix]

Dr F de Graaff heeft hier een keer over gepreekt, en die ziet het anders. Persoonlijk vind ik zijn overwegingen ook mooier.
Hij zegt dat er in het vuur juist sprake is van een zuiveringsproces bij deze rijke man. Hij noemt hiervoor twee redenen:
-Als eerste de vraag van de rijke man: Hij vraagt hier iets wat hij juist zijn hele leven aan Lazarus niet heeft gedaan. Wanneer je een klein beetje inzicht hebt in de psyche van de mens is het goed voor te stellen dat dat juist het laatste is wat je zou doen. Iets vragen wat jezelf nooit gedaan hebt. Zou je bijvoorbeeld vragen om een geldlening aan iemand die je dat systematisch geweigerd hebt? Wanneer je dat zou doen ligt in zo'n vraag juist een diepe schuldbelijdenis.
-Als tweede bekommert hij zich om zijn 5 broers, terwijl hij dat vroeger nooit heeft gedaan en ook zelf geen enkel voordeel meer heeft van zijn vraag, en hij vraagt het zelfs wanneer de verkoeling niet meer mogelijk is.

Ik zie dat niet zo terug, vooral het eerste punt niet.

De man vraagt namelijk niets aan Lazarus. Hij vraagt wat aan Abraham, een rijke man die hij blijkbaar als zijn gelijke ziet, aan hem vraagt hij om Lazarus als een slaaf te sturen om hem te verkoelen. Want ik lijd pijn. Je ziet geen spijt, geen berouw. Wat hij vraagt is enkel gericht op zichzelf, egoïstisch, en Lazarus kan dat mooi doen. Hij heeft eindelijk een nuttig iets voor Lazarus gevonden: Laat Lazarus hier komen en mij verkoelen want ik lijdt pijn.

En ook het tweede verzoek wordt niet verhoord. God stuurt ons geen doden terug naar de levenden om hen te waarschuwen voor wat er komt. We hebben genoeg boodschappen van Hem gekregen die ons daarvoor waarschuwen. God wil liefde, geen mensen die Hem dienen uit angst voor wat er komt.

Hoezo zou het dan zuiverend werken? Wordt de man schoongebrand in het vuur om vervolgens alsnog naar de hemel te kunnen? We lezen dat niet terug.

[alexander91]

Wanneer je een klein beetje inzicht hebt in de psyche van de mens is het goed voor te stellen dat dat juist het laatste is wat je zou doen. Iets vragen wat je zelf nooit gedaan hebt. Zou je bijvoorbeeld vragen om een geldlening aan iemand die je dat systematisch geweigerd hebt? Wanneer je dat zou doen ligt in zo'n vraag juist een diepe schuldbelijdenis.

Ik snap echt niet hoe je hier bij komt!? en ik denk dat ik op zijn minst een klein beetje inzicht in de menselijke psyche heb.
De rijke man was gewend aan luxe en bediend worden. Nu heeft hij zijn luxe verloren, maar probeert de bediening in stand te houden. Als er in de Bijbel schuldbelijdenis wordt gedaan, dan wordt dat bij mijn weten altijd letterlijk uitgesproken, en in elk geval niet zo diep verpakt. Op deze manier kun je elke menselijke uitspraak een schuldbelijdenis noemen...