Huisje_op_de_hei schreef: Ik heb het idee dat sommige mensen graag willen geloven of denken te moeten geloven dat Jefta's dochter verbrand is als offer ter ere van God.
Vreemde formulering. Als het goed is, is de tekst van de Bijbel leidend. Ik heb juist de indruk dat sommige mensen onder de overduidelijke betekenis van de tekst uit willen.
In vers 32 neemt Jefta een noodmaatregel: de eerste mens die hem vanuit zijn huis tegemoetkomt zal worden geofferd. Jefta neemt hier bewust een enorm risico, want de kans is immers levensgroot dat dat een van zijn geliefden is. Maar dat risico wil hij nemen om zich van de overwinning te verzekeren. (Vergelijk 2 Koningen 3:27, waar een mensenoffer, gebracht in een noodsituatie, effectief is omdat "de toorn" van de Moabitische god Kemos losbarst tegen de Israëliteten.)
Inderdaad is er geen enkele reden vers 39 anders te lezen dan wat er staat: 'en hij bracht zijn gelofte ten uitvoer.'
De vertaling in vers 39, "ende sy en heeft geenen man bekent", is misleidend. Want dan lijkt het of er staat dat zij vanaf dat moment niet met een man heeft geslapen. Maar in het Hebreeuws staat er een omstandigheidszin: Toen Jefta zijn gelofte ten uitvoer bracht, was de situatie van z'n dochter zo dat ze niet met een man had geslapen.
In de Joodse en christelijke uitleg meende iedereen tot de 12e eeuw dat Jefta zijn dochter letterlijk geofferd had.
Want waarom zou iemand die verbrand wordt nog even de bergen in gaan om haar maagschap te bewenen. Dat is toch totaal belachelijk?
Ik snap het wel hoor. Stel je bent jong en je wordt ongeneeslijk ziek. Dan heb je ook tijd nodig om het te verwerken en te aanvaarden dat je heel veel niet meer zult kunnen en heel veel niet meer zult meemaken. In het geval van Jefta's dochter treurt ze erover dat ze nooit iemands man zal zijn.
Tegelijk klinkt het natuurlijk wel wat willekeurig dat de dochter dit vraagt. Ik denk daarom dat dit onderdeel van het verhaal een verklaring achteraf is van de rite die in vers 40 genoemd wordt.
Overigens zijn er inderdaad parallellen in de Griekse mythologie, zoals het offer van Idomeneus en het offer van Ifigeneia (in de mythe een meisje, maar eerder een plaatselijke godin). Het verhaal van Idomeneus gaat zo (bron: Servius):
Idomeneus was de koning van de Kretenzers. Toen hij in een storm terechtkwam, beloofde hij Neptunus een offer te brengen van het eerste wat hij na zijn redding tegenkwam. Toevallig was dat zijn eigen zoon. Volgens sommigen bracht hij zijn zoon daadwerkelijk ten offer, terwijl anderen zeggen dat hij het slechts wilde doen. Hoe dan ook, vanwege zijn wreedheid werd hij door zijn onderdanen uit zijn koninkrijk verdreven. Daarom wordt gezegd: "De roem verspreidt het nieuws dat Idomeneus, de leider, uit zijn vaderland verdreven is."
Mijn idee van de oorsprong van het verhaal is als volgt, maar dit is uiteraard speculatief.
Er waren twee verschillende dingen in het oude Israël:
1. Het verhaal van de krijgsheer Jefta die zijn dochter beloofde te offeren om een overwinning af te dwingen en dat ook deed.
2. De rite waarbij vrouwen in de bergen vier dagen lang rouwklaagden over de dood van een maagd (een godin?). (Er zijn parallelle rituelen bekend.)
De schrijver van Richteren heeft die twee zaken aan elkaar gekoppeld en kon zo een oud ritueel ontdoen van zijn 'afgodische' karakter. Een beetje op dezelfde manier waarop christenen soms inheemse gebruiken kerstenen.
en dat Jefta zich hoogmoedig heeft gedragen om zo'n gelofte te doen aan God.
), dus STEL dat dit zo gegaan is en ze gebrandofferd is. Wat doet dat dan met jouw Godsbeeld? Kun jij God vertrouwen en liefhebben als hij zo een offer aanneemt??