De Bijbel gebruikt heel veel manieren om iets uit te drukken over Gods omgang met mensen. Historie, poëzie, profetie, beeldtaal, gelijkenissen... Als christelijke traditie, van welke snit dan ook, proberen we dan met een bepaalde bril op chocola te maken van al die uitdrukkingsvormen. Wat zegt dit nu eigenlijk, staat er wat er staat of moeten we het toch anders opvatten? Enfin, jullie kennen de vraagstukken die daarbij komen kijken.
Ik vroeg me af of jullie één van die brillen kennen: tempeltheologie. Het is een manier van kijken naar (veel) Bijbelverhalen met in het achterhoofd: lijkt dit niet heel erg op hoe de tempel in elkaar stak en wat de tempel probeerde uit te drukken?
Voorbeeldje: het paradijs kende grofweg gezegd drie lagen: buiten het paradijs, binnen het paradijs, de boom des levens. Tempeltheologie ziet daar een duidelijke link in met de tempel: de buitenplaats, de tempel en het heilige der heilige. En Adam en Eva waren dan de priesters, de mensen die God dienden en hem zichtbaar maakten naar de wereld toe, net zoals later de priesters in de tempel zouden doen.
Daar kun je wellicht wel iets mee, ook in de reformatorische traditie. Waar tempeltheologie, wellicht, het spannendst wordt is wanneer Jezus in beeld komt. Zijn offer aan het kruis is bezien vanuit tempeltheologie iets anders dan puur een penale genoegdoening, een uitwissing van schuld. Jezus' offer in tempeltheologie heeft meer te maken met reinheid, met de heiliging van ons leven, zodat God daar deel van kan uitmaken. De offerdienst in de tempel was ook op die reinheid gericht. Hele specifieke wetten en voorschriften in de offerdienst waarborgden Gods aanwezigheid. Maar wanneer het voorhangsel scheurt en Paulus schrijft dat wij tempels zijn geworden (1 Kor. 6) is het geloof in Christus' offer datgene dat ons rein maakt voor Gods inwoning in ons leven. In het geloof worden wij dan onderdeel van Gods vrede en vrijheid. Dit idee heeft wel overlap met een reformatorische visie op zonde en schuld, maar tegelijk legt het een ander accent.
Ik vroeg me af in hoeverre dit schuurt bij jullie of dat jullie misschien vinden dat er genoeg Bijbelse grond is om veel van de christelijke traditie eens te belichten vanuit zoiets als tempeltheologie? Trekt dat jullie zodanig uit jullie comfortzone dat jullie het meteen afkeuren of wellicht hebben jullie grondige argumenten waarom dit geen Bijbelse visie op God en geloof is?