Tempeltheologie

Open voor alle onderwerpen en meningen

Moderators: henkie, elbert, Moderafo's

Broeder
Sergeant
Sergeant
Berichten: 266
Lid geworden op: 10 feb 2022 17:02

Tempeltheologie

Berichtdoor Broeder » 20 feb 2022 16:58

De Bijbel gebruikt heel veel manieren om iets uit te drukken over Gods omgang met mensen. Historie, poëzie, profetie, beeldtaal, gelijkenissen... Als christelijke traditie, van welke snit dan ook, proberen we dan met een bepaalde bril op chocola te maken van al die uitdrukkingsvormen. Wat zegt dit nu eigenlijk, staat er wat er staat of moeten we het toch anders opvatten? Enfin, jullie kennen de vraagstukken die daarbij komen kijken.

Ik vroeg me af of jullie één van die brillen kennen: tempeltheologie. Het is een manier van kijken naar (veel) Bijbelverhalen met in het achterhoofd: lijkt dit niet heel erg op hoe de tempel in elkaar stak en wat de tempel probeerde uit te drukken?

Voorbeeldje: het paradijs kende grofweg gezegd drie lagen: buiten het paradijs, binnen het paradijs, de boom des levens. Tempeltheologie ziet daar een duidelijke link in met de tempel: de buitenplaats, de tempel en het heilige der heilige. En Adam en Eva waren dan de priesters, de mensen die God dienden en hem zichtbaar maakten naar de wereld toe, net zoals later de priesters in de tempel zouden doen.

Daar kun je wellicht wel iets mee, ook in de reformatorische traditie. Waar tempeltheologie, wellicht, het spannendst wordt is wanneer Jezus in beeld komt. Zijn offer aan het kruis is bezien vanuit tempeltheologie iets anders dan puur een penale genoegdoening, een uitwissing van schuld. Jezus' offer in tempeltheologie heeft meer te maken met reinheid, met de heiliging van ons leven, zodat God daar deel van kan uitmaken. De offerdienst in de tempel was ook op die reinheid gericht. Hele specifieke wetten en voorschriften in de offerdienst waarborgden Gods aanwezigheid. Maar wanneer het voorhangsel scheurt en Paulus schrijft dat wij tempels zijn geworden (1 Kor. 6) is het geloof in Christus' offer datgene dat ons rein maakt voor Gods inwoning in ons leven. In het geloof worden wij dan onderdeel van Gods vrede en vrijheid. Dit idee heeft wel overlap met een reformatorische visie op zonde en schuld, maar tegelijk legt het een ander accent.

Ik vroeg me af in hoeverre dit schuurt bij jullie of dat jullie misschien vinden dat er genoeg Bijbelse grond is om veel van de christelijke traditie eens te belichten vanuit zoiets als tempeltheologie? Trekt dat jullie zodanig uit jullie comfortzone dat jullie het meteen afkeuren of wellicht hebben jullie grondige argumenten waarom dit geen Bijbelse visie op God en geloof is?

Gebruikersavatar
Prisma23
Kapitein
Kapitein
Berichten: 800
Lid geworden op: 02 aug 2016 19:29
Locatie: Republiek der Verenigde Nederlanden
Contacteer:

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Prisma23 » 20 feb 2022 22:12

Hier kan ik weinig mee. Doet mij denken aan al die modelletjes die in managementcursussen/boeken worden gebruikt.

Je kies een eenvoudig beeld, drie lagen, drie overlappende/concentrische cirkels, assenkruis, een huis, een auto of een stad.
Vervolgens pers je je verhaal er versimpeld in. Werkt altijd maar zegt niets.

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23543
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Marnix » 20 feb 2022 22:33

Broeder schreef:De Bijbel gebruikt heel veel manieren om iets uit te drukken over Gods omgang met mensen. Historie, poëzie, profetie, beeldtaal, gelijkenissen... Als christelijke traditie, van welke snit dan ook, proberen we dan met een bepaalde bril op chocola te maken van al die uitdrukkingsvormen. Wat zegt dit nu eigenlijk, staat er wat er staat of moeten we het toch anders opvatten? Enfin, jullie kennen de vraagstukken die daarbij komen kijken.

Ik vroeg me af of jullie één van die brillen kennen: tempeltheologie. Het is een manier van kijken naar (veel) Bijbelverhalen met in het achterhoofd: lijkt dit niet heel erg op hoe de tempel in elkaar stak en wat de tempel probeerde uit te drukken?

Voorbeeldje: het paradijs kende grofweg gezegd drie lagen: buiten het paradijs, binnen het paradijs, de boom des levens. Tempeltheologie ziet daar een duidelijke link in met de tempel: de buitenplaats, de tempel en het heilige der heilige. En Adam en Eva waren dan de priesters, de mensen die God dienden en hem zichtbaar maakten naar de wereld toe, net zoals later de priesters in de tempel zouden doen.

Daar kun je wellicht wel iets mee, ook in de reformatorische traditie. Waar tempeltheologie, wellicht, het spannendst wordt is wanneer Jezus in beeld komt. Zijn offer aan het kruis is bezien vanuit tempeltheologie iets anders dan puur een penale genoegdoening, een uitwissing van schuld. Jezus' offer in tempeltheologie heeft meer te maken met reinheid, met de heiliging van ons leven, zodat God daar deel van kan uitmaken. De offerdienst in de tempel was ook op die reinheid gericht. Hele specifieke wetten en voorschriften in de offerdienst waarborgden Gods aanwezigheid. Maar wanneer het voorhangsel scheurt en Paulus schrijft dat wij tempels zijn geworden (1 Kor. 6) is het geloof in Christus' offer datgene dat ons rein maakt voor Gods inwoning in ons leven. In het geloof worden wij dan onderdeel van Gods vrede en vrijheid. Dit idee heeft wel overlap met een reformatorische visie op zonde en schuld, maar tegelijk legt het een ander accent.

Ik vroeg me af in hoeverre dit schuurt bij jullie of dat jullie misschien vinden dat er genoeg Bijbelse grond is om veel van de christelijke traditie eens te belichten vanuit zoiets als tempeltheologie? Trekt dat jullie zodanig uit jullie comfortzone dat jullie het meteen afkeuren of wellicht hebben jullie grondige argumenten waarom dit geen Bijbelse visie op God en geloof is?


Ik snap het punt niet helemaal. Het gaat toch om reinheid omdat God heilig is (weest heilig want ik ben heilig) en dat Jezus offer schoonwast en heiligt. Daarom kan de Geest in mensen wonen en ze veranderen, aan het werk zetten. Waarom zou dat niet in lijn zijn met de gereformeerde of reformatorische visie?
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Broeder
Sergeant
Sergeant
Berichten: 266
Lid geworden op: 10 feb 2022 17:02

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Broeder » 20 feb 2022 22:37

Prisma23 schreef:Hier kan ik weinig mee. Doet mij denken aan al die modelletjes die in managementcursussen/boeken worden gebruikt.

Je kies een eenvoudig beeld, drie lagen, drie overlappende/concentrische cirkels, assenkruis, een huis, een auto of een stad.
Vervolgens pers je je verhaal er versimpeld in. Werkt altijd maar zegt niets.


Hmm, zou dit argument niet gebruikt kunnen worden voor elk theologisch model. Zeg maar "ellende-verlossing-dankbaarheid" bijvoorbeeld. :D

Gebruikersavatar
hans0166
Kapitein
Kapitein
Berichten: 1466
Lid geworden op: 28 dec 2012 15:30

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor hans0166 » 20 feb 2022 22:38

iets als deze?

https://lazarus.eo.nl/blogs/tempeltheologie

https://tempeltheologie.nl/index.php/20 ... theologie/

tja.. persoonlijk vind ik het nogal vergezocht.. of zoals Prisma al zei "modelletjes" .. ik heb er niets mee, heeft voor mij niet zoveel met comfortzone of bijbelse visie te maken, die van mij is zowieso al niet erg reformatorisch.

Broeder
Sergeant
Sergeant
Berichten: 266
Lid geworden op: 10 feb 2022 17:02

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Broeder » 20 feb 2022 22:53

Marnix schreef:Ik snap het punt niet helemaal. Het gaat toch om reinheid omdat God heilig is (weest heilig want ik ben heilig) en dat Jezus offer schoonwast en heiligt. Daarom kan de Geest in mensen wonen en ze veranderen, aan het werk zetten. Waarom zou dat niet in lijn zijn met de gereformeerde of reformatorische visie?


"Niet in lijn met de reformatorische visie" is ook niet juist uitgedrukt. Tempeltheologie legt een andere lens op alle verhalen. Die lens overlapt soms met de reformatorische traditie, soms lijkt het ervan af te wijken.

Neem de zondeval. In de reformatorische traditie is dit HET breukmoment, daar waar de aarde een geheel andere koers gaat varen, als een historisch moment. In tempeltheologie is dit ook een breukmoment in het verhaal, maar niet zozeer historisch, meer iets als "dit breukmoment gebeurt elke dag". En de tempeldienst stelde dat breukmoment elke dag weer centraal en nodigde de mensen uit om toch deel uit te maken van de shalom van God.

Broeder
Sergeant
Sergeant
Berichten: 266
Lid geworden op: 10 feb 2022 17:02

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Broeder » 20 feb 2022 22:54

hans0166 schreef:iets als deze?

https://lazarus.eo.nl/blogs/tempeltheologie

https://tempeltheologie.nl/index.php/20 ... theologie/

tja.. persoonlijk vind ik het nogal vergezocht.. of zoals Prisma al zei "modelletjes" .. ik heb er niets mee, heeft voor mij niet zoveel met comfortzone of bijbelse visie te maken, die van mij is zowieso al niet erg reformatorisch.


"Vergezocht"? Of maakt het misschien juist accurater gebruik van de Bijbelse bronnen en de context waarin de Bijbel is geschreven?

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23543
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Marnix » 21 feb 2022 10:12

Broeder schreef:"Niet in lijn met de reformatorische visie" is ook niet juist uitgedrukt. Tempeltheologie legt een andere lens op alle verhalen. Die lens overlapt soms met de reformatorische traditie, soms lijkt het ervan af te wijken.

Neem de zondeval. In de reformatorische traditie is dit HET breukmoment, daar waar de aarde een geheel andere koers gaat varen, als een historisch moment. In tempeltheologie is dit ook een breukmoment in het verhaal, maar niet zozeer historisch, meer iets als "dit breukmoment gebeurt elke dag". En de tempeldienst stelde dat breukmoment elke dag weer centraal en nodigde de mensen uit om toch deel uit te maken van de shalom van God.


Die lens kan prima zijn. Er zitten heel veel verwijzingen in de Bijbel en het is verrijkend om die te ontdekken. Je kan er alleen niet blind vanuitgaan dat die verwijzing in ieder verhaal zit, dan krijg je een soort van inlegkunde.

Wat de zondeval betreft, het is het breukmoment want daardoor gaat de wereld van volmaakt naar zondig, van eeuwig naar sterfelijk en tegelijkertijd gebeuren die breukmoment dagelijks. Die twee sluiten elkaar niet uit dus moeten we niet het een tegen het ander weg te strepen. Je ziet in de Bijbel dan ook beide lijnen. Van Adam naar Christus, door de overtreding van één mens is de zonde in de wereld gekomen, door het offer van één mens worden we allemaal gereed. UIteindelijk wijst het allemaal op Hem en Zijn offer die alle schuldoffers overbodig maakt.

Broeder schreef:Hmm, zou dit argument niet gebruikt kunnen worden voor elk theologisch model. Zeg maar "ellende-verlossing-dankbaarheid" bijvoorbeeld. :D


Daarom moet je dus oppassen om een verhaal in een theologische mal de willen duwen want vaak past dat niet. Ook bij ellende-verlossing-dankbaarheid niet.
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Broeder
Sergeant
Sergeant
Berichten: 266
Lid geworden op: 10 feb 2022 17:02

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Broeder » 21 feb 2022 11:37

Marnix schreef:Wat de zondeval betreft, het is het breukmoment want daardoor gaat de wereld van volmaakt naar zondig, van eeuwig naar sterfelijk en tegelijkertijd gebeuren die breukmoment dagelijks. Die twee sluiten elkaar niet uit dus moeten we niet het een tegen het ander weg te strepen. Je ziet in de Bijbel dan ook beide lijnen. Van Adam naar Christus, door de overtreding van één mens is de zonde in de wereld gekomen, door het offer van één mens worden we allemaal gereed. UIteindelijk wijst het allemaal op Hem en Zijn offer die alle schuldoffers overbodig maakt.


Hier komt, denk ik, een stukje bijbelhistorische kennis om de hoek kijken. De meeste bijbelhistorici menen dat de verhalen over de zondeval pas zijn opgetekend rond de Babylonische ballingschap. Dus: nadat de eerste tempel is verwoest. (Over de orale traditie van deze verhalen kunnen we alleen maar speculeren). Het wonderlijke is dat het joodse volk toch een eigen identiteit wist te handhaven die rond die tempel was gecentreerd. Ze keken terug naar hun geschiedenis om te verklaren waarom ze in een situatie van ballingschap zaten. Wat betekende dit voor hen als volk?

De logica van tempels was Israël wel bekend, het had die afgekeken van veel tempels van de volken om hen heen. Een tempel was het raakpunt tussen het goddelijke en het menselijke. Dat was zo bij de Assyriërs, de Filistijnen, de Egyptenaren... Iedereen had vergelijkbare tempels als Israël. Maar toen Israël haar tempel verloor, vonden ze in hun collectieve verhalenschat een verhaal dat hun tempel levend hield: de schepping. De hele schepping werkt als een tempel, ontdekten ze. We hebben geen stenen gebouw nodig om volk van God te zijn, hij is God van heel de schepping, wij zijn nog steeds zijn priesters. (Dit idee was voor de ballingschap haast niet aanwezig in de joodse religie).

Dus: de zondeval is in tempeltheologie niet een startpunt in de geschiedenis. Sterker nog, het begrip "geschiedenis" plakken op dat verhaal zouden Israëlieten maar vreemd vinden, die categorieën zijn voor ons moderne mensen pas van toepassing geworden. Tempeltheologie heeft als startpunt de wereld die overduidelijk gebroken is en probeert al doende een verhaal te (re)construeren dat aan deze gebrokenheid betekenis geeft en een weg vooruit biedt.

NB: Met "verhaal" bedoel ik niet "een verhaaltje dat is verzonnen". Meer "een betekenisgevend kader waaruit valt te leven".

Gebruikersavatar
hans0166
Kapitein
Kapitein
Berichten: 1466
Lid geworden op: 28 dec 2012 15:30

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor hans0166 » 21 feb 2022 12:30

Broeder schreef:"Vergezocht"? Of maakt het misschien juist accurater gebruik van de Bijbelse bronnen en de context waarin de Bijbel is geschreven?


aangezien dit onderwerp in een forumsectie staat met striktere regels, ga ik er verder niet op in, maar Bijbelse bronnen en context zal je eerst moeten definieren voor je het inbrengt.

Broeder
Sergeant
Sergeant
Berichten: 266
Lid geworden op: 10 feb 2022 17:02

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Broeder » 21 feb 2022 13:48

hans0166 schreef:aangezien dit onderwerp in een forumsectie staat met striktere regels, ga ik er verder niet op in, maar Bijbelse bronnen en context zal je eerst moeten definieren voor je het inbrengt.


Ik meen ook binnen die striktere regels te hanteren.

En bijbelse bronnen zijn wat mij betreft: alle kennis omtrent de handschriften van alle bijbelteksten en hun ontstaansgeschiedenis die ons door de bijbelwetenschappen worden aangereikt en de context wordt bepaald door archeologische en anderszins historische reconstructies van de wereld waarin de Bijbel tot stand is gekomen en van de verhalen die zich afspelen in die Bijbel.

Gebruikersavatar
Marnix
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 23543
Lid geworden op: 03 dec 2002 23:50

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Marnix » 21 feb 2022 14:01

Broeder schreef:Hier komt, denk ik, een stukje bijbelhistorische kennis om de hoek kijken. De meeste bijbelhistorici menen dat de verhalen over de zondeval pas zijn opgetekend rond de Babylonische ballingschap. Dus: nadat de eerste tempel is verwoest. (Over de orale traditie van deze verhalen kunnen we alleen maar speculeren). Het wonderlijke is dat het joodse volk toch een eigen identiteit wist te handhaven die rond die tempel was gecentreerd. Ze keken terug naar hun geschiedenis om te verklaren waarom ze in een situatie van ballingschap zaten. Wat betekende dit voor hen als volk?

De logica van tempels was Israël wel bekend, het had die afgekeken van veel tempels van de volken om hen heen. Een tempel was het raakpunt tussen het goddelijke en het menselijke. Dat was zo bij de Assyriërs, de Filistijnen, de Egyptenaren... Iedereen had vergelijkbare tempels als Israël. Maar toen Israël haar tempel verloor, vonden ze in hun collectieve verhalenschat een verhaal dat hun tempel levend hield: de schepping. De hele schepping werkt als een tempel, ontdekten ze. We hebben geen stenen gebouw nodig om volk van God te zijn, hij is God van heel de schepping, wij zijn nog steeds zijn priesters. (Dit idee was voor de ballingschap haast niet aanwezig in de joodse religie).

Dus: de zondeval is in tempeltheologie niet een startpunt in de geschiedenis. Sterker nog, het begrip "geschiedenis" plakken op dat verhaal zouden Israëlieten maar vreemd vinden, die categorieën zijn voor ons moderne mensen pas van toepassing geworden. Tempeltheologie heeft als startpunt de wereld die overduidelijk gebroken is en probeert al doende een verhaal te (re)construeren dat aan deze gebrokenheid betekenis geeft en een weg vooruit biedt.

NB: Met "verhaal" bedoel ik niet "een verhaaltje dat is verzonnen". Meer "een betekenisgevend kader waaruit valt te leven".


Duidelijk, ook al kan je de zondeval ook weer niet wegzetten als "geen geschiedenis". Sterker nog, de directe lijn van Adam naar Jezus Christus wordt in de Bijbel behoorlijk benadrukt, waarbij de Jood allicht meer naar de lijn vanaf Abraham via David zal focussen. Ik vind het dus prima om af en toe vaqnuit de tempeltheologie naar dingen te kijken, maar daarmee hoeven we andere visies die ook waardevol zijn natuurlijk niet weg te gooien.
“God cannot give us a happiness and peace apart from Himself, because it is not there. There is no such thing.”
― C.S. Lewis”

Cahier
Mineur
Mineur
Berichten: 170
Lid geworden op: 20 aug 2007 09:38

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Cahier » 21 feb 2022 14:10

Broeder schreef:Hier komt, denk ik, een stukje bijbelhistorische kennis om de hoek kijken. De meeste bijbelhistorici menen dat de verhalen over de zondeval pas zijn opgetekend rond de Babylonische ballingschap. Dus: nadat de eerste tempel is verwoest. (Over de orale traditie van deze verhalen kunnen we alleen maar speculeren). Het wonderlijke is dat het joodse volk toch een eigen identiteit wist te handhaven die rond die tempel was gecentreerd. Ze keken terug naar hun geschiedenis om te verklaren waarom ze in een situatie van ballingschap zaten. Wat betekende dit voor hen als volk?

De logica van tempels was Israël wel bekend, het had die afgekeken van veel tempels van de volken om hen heen. Een tempel was het raakpunt tussen het goddelijke en het menselijke. Dat was zo bij de Assyriërs, de Filistijnen, de Egyptenaren... Iedereen had vergelijkbare tempels als Israël. Maar toen Israël haar tempel verloor, vonden ze in hun collectieve verhalenschat een verhaal dat hun tempel levend hield: de schepping. De hele schepping werkt als een tempel, ontdekten ze. We hebben geen stenen gebouw nodig om volk van God te zijn, hij is God van heel de schepping, wij zijn nog steeds zijn priesters. (Dit idee was voor de ballingschap haast niet aanwezig in de joodse religie).

Dus: de zondeval is in tempeltheologie niet een startpunt in de geschiedenis. Sterker nog, het begrip "geschiedenis" plakken op dat verhaal zouden Israëlieten maar vreemd vinden, die categorieën zijn voor ons moderne mensen pas van toepassing geworden. Tempeltheologie heeft als startpunt de wereld die overduidelijk gebroken is en probeert al doende een verhaal te (re)construeren dat aan deze gebrokenheid betekenis geeft en een weg vooruit biedt.

NB: Met "verhaal" bedoel ik niet "een verhaaltje dat is verzonnen". Meer "een betekenisgevend kader waaruit valt te leven".


Het merendeel van de zogenaamde bijbelhistorici is allesbehalve christelijk. De vijf boeken van Mozes (Pentateuch), waaronder Genesis, wordt door Jezus zelf toegeschreven aan Mozes. Hij spreekt over de Wet van Mozes (zie bijv. Luk. 24: 44) en erkent zijn auteurschap (zie bijv. Matth. 8: 4). Welbekend is ook Jezus aanhalen van Gen. 2:24.
De Pentateuch is en was niet alleen heilige schrift voor Joden, maar in de tijd van het OT eveneens voor de Samaritanen. Het volk der Samaritanen is voor de Babylonische ballingschap in Israël komen wonen en heeft de eredienst van het noordelijke rijk overgenomen. (2 Kon. 17:27-28). Na de Ballingschap was het geen pais en vree tussen de teruggekeerden en de Samaritanen. Leg mij uit hoe de Samaritanen wel de Pentateuch zouden hebben overgenomen, maar niet de Profeten en de Psalmen, als de Pentateuch zo’n late oorsprongsdatum zou hebben.

De eigen identiteit van het Joodse volk was niet gecentreerd rondom de tempel, maar rondom het verbond. (zie bijv. Ex. 2: 24; 6:3-4; Neh. 9: 8; Jer. 11:10)

De tempel(dienst) was niet afgekeken van de omringende volken. De tempel in Jeruzalem heeft haar oorsprong in de tabernakel. Die tabernakel was geopenbaard aan Mozes door God. (Ex. 25 e.v.). Eigenwillige godsdienst kan wel worden toegeschreven aan de invloed van omliggende volken. Denk bijv. aan de kalverendienst of de Baäldienst.

Aan de schepping wordt nergens in de bijbel ook maar dat gewicht toegekend, dat jij er aan hecht. De schepping staat beschreven in het boek Genesis. Het boek Genesis heeft de eigenaardigheid dat het bestaat uit verscheidene Toledoth: knooppunten in de geschiedenis waarin God (lees: de Engel des Heeren) actief bezig is zichzelf een volk te verwerven. Vandaar ook dat we kunnen lezen dat Mozes de versmaadheid van Christus meerder rijkdom achtte te zijn, dan de schatten in Egypte. Alleen door de schepping uit Genesis te knippen als losstaand verhaal, kun je tot de conclusie komen dat het daarin gaat om de tempel.

Broeder
Sergeant
Sergeant
Berichten: 266
Lid geworden op: 10 feb 2022 17:02

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Broeder » 21 feb 2022 14:40

Cahier schreef:Het merendeel van de zogenaamde bijbelhistorici is allesbehalve christelijk.

De meeste kenners van Napoleon zijn ook niet frans.

Cahier schreef: De vijf boeken van Mozes (Pentateuch), waaronder Genesis, wordt door Jezus zelf toegeschreven aan Mozes. Hij spreekt over de Wet van Mozes (zie bijv. Luk. 24: 44) en erkent zijn auteurschap (zie bijv. Matth. 8: 4).

Erkennen van de Wet van Mozes is niet hetzelfde als erkennen van Mozes' auteurschap van de Pentateuch.


Cahier schreef:De Pentateuch is en was niet alleen heilige schrift voor Joden, maar in de tijd van het OT eveneens voor de Samaritanen. Het volk der Samaritanen is voor de Babylonische ballingschap in Israël komen wonen en heeft de eredienst van het noordelijke rijk overgenomen. (2 Kon. 17:27-28).

Hoe dat gedeelte beschrijft dat ze de Pentateuch als heilige schrift overnemen, is mij niet duidelijk. Dat gedeelte beschrijft hoe een koning in de logica van die tijd redeneert. "In dat land hebben ze andere goden, dus andere regels. Stuur een priester van die lokale god om de orde te herstellen." Waarna de kolonisten een beetje van die priester overnemen en gewoon hun eigen beelden blijven aanbidden, zoals in de verzen daarna wordt beschreven. Om dat nu "de eredienst van het noordelijke rijk overgenomen" te noemen...

Cahier schreef:Na de Ballingschap was het geen pais en vree tussen de teruggekeerden en de Samaritanen. Leg mij uit hoe de Samaritanen wel de Pentateuch zouden hebben overgenomen, maar niet de Profeten en de Psalmen, als de Pentateuch zo’n late oorsprongsdatum zou hebben.

Ik zie nog niet hoe je precies ertoe komt om op dit punt al te vermoeden dat de Samaritanen ook nog maar iets van de Pentateuch hebben overgenomen.

Cahier schreef:De eigen identiteit van het Joodse volk was niet gecentreerd rondom de tempel, maar rondom het verbond. (zie bijv. Ex. 2: 24; 6:3-4; Neh. 9: 8; Jer. 11:10)

Dat lijkt me een fair punt. Al vraag ik me af hoe dat verbond voor Israël gestalte zou krijgen zonder dat in de tempeldienst een plek te geven.

Cahier schreef:De tempel(dienst) was niet afgekeken van de omringende volken. De tempel in Jeruzalem heeft haar oorsprong in de tabernakel. Die tabernakel was geopenbaard aan Mozes door God. (Ex. 25 e.v.). Eigenwillige godsdienst kan wel worden toegeschreven aan de invloed van omliggende volken. Denk bijv. aan de kalverendienst of de Baäldienst.

De tempel en de tabernakel hanteren hetzelfde principe als alle tempeldiensten rondom Israël. Onthoud dat de tabernakel pas na hun tijd in Egypte wordt vormgegeven. Wie wat van wie heeft afgekeken is onmogelijk met zekerheid te zeggen, maar de overeenkomsten tussen de tempel/tabernakel van Israël en die van alle volken om hen heen zijn te groot om te zeggen dat ze elkaar niet hebben beïnvloed. Maar toch wist Israël er een unieke weg mee in te slaan, zeker toen Jezus zichzelf vereenzelvigde met die tempel. "Breek deze tempel af..." wijzende op zichzelf.

Cahier schreef:Aan de schepping wordt nergens in de bijbel ook maar dat gewicht toegekend, dat jij er aan hecht. De schepping staat beschreven in het boek Genesis. Het boek Genesis heeft de eigenaardigheid dat het bestaat uit verscheidene Toledoth: knooppunten in de geschiedenis waarin God (lees: de Engel des Heeren) actief bezig is zichzelf een volk te verwerven. Vandaar ook dat we kunnen lezen dat Mozes de versmaadheid van Christus meerder rijkdom achtte te zijn, dan de schatten in Egypte. Alleen door de schepping uit Genesis te knippen als losstaand verhaal, kun je tot de conclusie komen dat het daarin gaat om de tempel.

Allereerst, ik ben hier niet om tempeltheologie te verdedigen of te propageren of iets dergelijks. Dus vereenzelvig mij alsjeblieft niet met tempeltheologie. Ik ben theoloog en voorganger en in mijn studie en geloof bewandel ik vele wegen, waarvan tempeltheologie er eentje is.

Maar ik zou zeggen dat je tempeltheologie tekort doet door te stellen dat het het scheppingsverhaal een losstaand verhaal maakt. Juist niet. Voor tempeltheologie brengt het alle verhalen in focus. Steeds weer staan er priesters op die het verbond met God gestalte geven. Eerst Adam en Eva in de "tempel" van Eden, daarna Mozes in de "tempel" van de Sinaï en daarna de tabernakel. Uiteindelijk Jezus die met zijn dood zelfs het voorhangsel van de tempel liet scheuren, waardoor duidelijk werd: de situatie is hersteld, God wil weer vrijelijk stromen in zijn schepping, in plaats van te worden omkaderd in het heilige der heilige.

Gebruikersavatar
Cathy
Majoor
Majoor
Berichten: 1543
Lid geworden op: 13 sep 2002 17:18
Locatie: Krimpen aan den IJssel

Re: Tempeltheologie

Berichtdoor Cathy » 21 feb 2022 15:36

Cahier schreef:De tempel(dienst) was niet afgekeken van de omringende volken. De tempel in Jeruzalem heeft haar oorsprong in de tabernakel. Die tabernakel was geopenbaard aan Mozes door God. (Ex. 25 e.v.). Eigenwillige godsdienst kan wel worden toegeschreven aan de invloed van omliggende volken. Denk bijv. aan de kalverendienst of de Baäldienst.

Toch leek de tabernakel en later de tempel verdacht veel op Egyptische tempels. Met eigen ogen gezien. Die Egyptische tempels dan. :)
Het verschil is dat in het heilige der heiligen in Egypte een afbeelding stond van een van de vele goden, aan wie de betreffende tempel was gewijd.
In het Heilige der Heiligen van de Joden lagen Woorden. Leefregels.

Broeder schreef:Voor tempeltheologie brengt het alle verhalen in focus. Steeds weer staan er priesters op die het verbond met God gestalte geven. Eerst Adam en Eva in de "tempel" van Eden, daarna Mozes in de "tempel" van de Sinaï en daarna de tabernakel. Uiteindelijk Jezus die met zijn dood zelfs het voorhangsel van de tempel liet scheuren, waardoor duidelijk werd: de situatie is hersteld, God wil weer vrijelijk stromen in zijn schepping, in plaats van te worden omkaderd in het heilige der heilige.

Dit doet mij denken aan een boek van John H. Walton: 'The Lost World of Adam and Eve'.
Het paradijs was een ‘vooruitgeschoven post’ van heilige ruimte van 'order' in een (al langer bestaande) ‘non-order’ wereld. Adam en Eva kregen de opdracht de orde uit te bouwen. Zij faalden en faciliteerden op die manier ‘disorder’.

Ik vind het wel mooi om verschillende lijnen te zien lopen, dat laat zien dat de Bijbel niet zomaar een boek is. Maar om daar nu een theologie aan te verbinden gaat me wat te ver. Het gevaar bestaat dan weer dat je de Bijbelse boodschap versmalt.
Samen bidden, samen zoeken,
naar het plan van onze Heer.


Terug naar “[Religie] - Open forum”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 31 gasten