Prisma23 schreef:Was het maar hun eigen voet! Zij hebben met een Amerikaans fundamentalistische aanpak (D. Trump style) Gods kerk ernstig beschadigd.
Dat lijkt me ook. Onder het mom van Bijbelgetrouwheid kan ongemerkt veel gedachtegoed worden ingebracht dat afkomstig is van onheilig vuur.
Dat is ook wel te begrijpen. In een tijd dat christelijke waarden niet meer van waarde worden geacht ontstaat onzekerheid. Vaak leidt dat tot nostalgie en verdedigingsgedrag. Op dat moment krijgen bewegingen die in hun vorm zeer modern zijn, maar qua inhoud eigenlijk heel radicaal zijn voet aan de grond. Veel christenen hervinden in dergelijke bewegingen de strenge normen die zij kenden van vroeger en waarderen dat. Het lijkt een revival te zijn van de oude, vertrouwde tijden. Omdat ook veel jongeren aanhaken bij de eigentijdse vormen van deze bewegingen ontstaat er al snel een gemeenschappelijke loyaliteit voor sprekers en ideeën die vaak geïmporteerd worden uit andere christelijke culturen. In eerste instantie lijkt het een adequaat antwoord op de gedeelde zorgen.
Men vergeet echter dat het helemaal niet zo'n veilige stap terug is. Naar de vroegere tijden waar men van droomt. Het gaat hier namelijk om een versnelling van de eigen ontwikkeling die men zelf wellicht niet zo goed in beeld heeft.
De genoemde bewegingen zijn een volgende stap in een ontwikkeling die zeer modern is. Nu inmiddels erg radicaal en fundamentalistisch geworden.
En dat is in feite een verdere verwijdering van het christendom dat men kende. Het is veel sterker dan vroeger gericht op de eigen groep en wordt veel sterker bepaald door strijd en polarisatie. Niet zelden schuilt er in de vorm en inhoud zelfs een zekere militantie. Alles wordt zeer dwingend en eenduidig neergezet. Het is niet makkelijk om er aan te ontsnappen als men eenmaal is ingestapt.
Het is namelijk alles of niks. Of je sluit je aan bij de enig mogelijke, juiste, radicale vorm van christendom, die heel precies haar vrienden en vijanden weet te definiëren, of men haakt af en komt aan de verkeerde kant te staan. Dat wil zeggen: buiten het christelijk geloof, buiten God, buiten het heil. De radicaliteit zit 'm dan ook in deze beslissende vraag: of men voor of tegen de groep is.
Veel mensen onderkennen niet hoezeer deze bewegingen een eigen agenda hebben, waarin het echt om invloed, macht en strijd gaat. Je ziet dat in de Amerikaanse politiek ook sterk terug: er worden allerlei verbonden gesmeed tussen radicaal christendom en radicale politieke bewegingen. Niet voor niets zien we rond de Nashville-verklaring ook de bondgenootschappen van strenge gelovigen, evangelische leiders en conservatieve denktanks. Dit vele handen op één buik-idee kan maar één ding betekenen: men wil een maatschappelijke kracht van betekenis worden, waarvan de politieke kracht de godsdienst moet dienen. Langzaam wordt men zo in een gevaarlijk groepsdenken meegezogen, dat collectieve beloningen en straffen gaat hanteren. Bij een dergelijke beweging hoort een strikte loyaliteit, gehoorzaamheid en blokvorming.
Niet voor niets ligt in deze bewegingen de nadruk altijd op leiderschap. Het heeft iets fascistisch, deze vlucht naar een strenge orde, sterk leiderschap, stevige vijandbeelden, een collectieve mythe en radicale normen waarvoor geldt: slikken of stikken.
Het grote ideaal van radicale, fundamentalistische bewegingen is machtsvorming via erkende charismatische leiders die het collectief kunnen inzetten om iets te forceren.
Vaak gaat dit leiderschap echter al in een vroeg stadium veel te ver. Zij ontmaskeren zichzelf dan al snel. Zie het voorbeeld van de compleet ontsporende Arjan Baan. Misschien had hij ingezet op een geestelijke groei en was hij eerst nog ijverig, maar geduldig in zijn streven. Maar uiteindelijk is hij ook gevallen voor de verleiding om te gaan forceren en met radicaal denken en handelen een doorbraak te forceren. Hij heeft zich gewend tot de meest orthodoxe christenen, voegde daar ook radicaal evangelisch gedachtegoed aan toe en kon leven met het aanhaken van aartsconservatieve denkbeelden en zie daar: nu het loopt spaak.
Dan blijkt dat deze fundamentalistische weg een doodlopende weg is. Er blijken, zeker in Nederland, veel te weinig christenen te zijn die zich in zo'n fundamentalistisch keurslijf willen laten persen. Dat is de reden waarom de Nashville-verklaring per saldo gewoon is ingeslikt door de leiders die deze gok weloverwogen en bewust genomen hebben. Er bleek te weinig steun voor te zijn en teveel weerstand.
Ik denk dat de hele uitkomst van deze geplande provocatie, waarvan men hoopte dat die zou leiden tot een groot en machtig christelijk-conservatief blok in Nederland, een enorme teleurstelling heeft opgeleverd.
In feite leert het debacle ons dat een dergelijk onbuigzaam conservatisme geen aansluiting vindt bij christenen in Nederland, zelfs niet bij de behoudende christenen.
Het is natuurlijk heel bedroevend dat we zoveel kerkscheuringen kennen, maar aan de andere kant spreekt daar wel uit hoezeer Nederlandse christenen zelf willen uitmaken wat en wie ze geloven. Het is allemaal wel heel halsstarrig en eigenwijs, maar in het licht van de lokkende fundamentalisten is het ook een zegen. We laten ons niet door de eerste de beste schreeuwer overtuigen. Je hebt in Nederland altijd de mogelijkheid om een kansel de rug toe te keren of desnoods zelf een eigen kansel te timmeren.
Nederlandse christenen zullen zich niet snel laten omvormen tot een gehoorzaam, zwijgzaam, loyaal collectief dat danst naar de pijpen van radicale leiders die met hun gelovige onderdanen kunnen doen en laten wat ze willen, om zo hun eigen (politieke) agenda uit te voeren.
In die zin is Nashville een echte eye-opener geworden, nu ik er op enige afstand op reflecteer.
gravo
