Godservaringen - was het echt God?

[RogerS]

Hi allemaal,

Ik heb het boek "When God talks back" van Tanya Luhrmann gelezen, een psychologe/antropologe die wilde onderzoeken waarom mensen nou eigenlijk in God geloven. Ze is een aantal jaren deel geweest van verschillende christelijke communities waarbij ze ook de gelovigen interviewde. In haar boek rapporteert ze dat veel mensen bijzondere ervaringen hadden. Een paar voorbeelden:

- 1 van de vrouwen moest ineens denken aan een boot. Ze bleef die boten maar zien in haar hoofd. Daarna belde de pastoor. Zonder duidelijke reden. Hij voelde dat hij haar moest bellen, maar had eigenlijk geen idee waarom. Toen vertelde ze over de boten. Vervolgens zei de pastoor dat veel anderen hetzelfde beeld hadden gehad in hun hoofd, en dat het ging over Jezus op een schip met zijn handen op het stuurwiel.
- Een andere vrouw had ruzie met haar man, die op date ging met een andere dame terwijl ze nog bij elkaar woonden. Ze was woedend, zo woedend dat ze haar man eigenlijk iets aan zou willen doen. Ze vroeg God om haar vast te maken aan het bed zodat ze haar man niets aan zou kunnen doen. Vervolgens kon ze zichzelf niet meer bewegen. Nadat haar man weg ging was ze nog steeds woedend. Ze gooide alle spullen van haar man door de kamer heen en ze was bang de controle helemaal te verliezen. Vervolgens zei ze "God, you have to get ahold of me". Toen viel ze. Voor haar lag een Bijbel open met Psalm 73 en de volgende tekst: "Even though I behaved like a beast before you, you took ahold of my hand and you led me". Vervolgens voelde ze iets haar hand aanraken.
- Weer een andere vrouw uit dezelfde community hoorde een hoorbare stem die tegen haar zei dat ze naar een bepaalde plek toe moest gaan. Eigenlijk wilde ze niet omdat ze moe was en graag naar huis wilde, maar ze ging toch. Vervolgens stond er op die plek een ambulance en een vrouw die in gevaar was. Waarbij ze de drang voelde om voor die gewonde vrouw te bidden.

Geloven jullie dat deze mensen de waarheid spreken? Dat God mensen op deze manier spreekt naar mensen?

Groeten,
Roger

[gravo]

Er zijn talloze van dergelijke verhalen. Van hele kleine gebeurtenissen die als teken van Gods ingrijpen of leiding worden gezien tot aan hele markante verhalen over doden die weer levend worden. Zoeken op Internet levert bizar veel van dit soort verhalen op (die overigens alle de krant niet halen).

Persoonlijk denk ik dat die verhalen de werkelijkheid niet juist weergeven. Er is alleen maar dat verhaal. Bewijzen ontbreken, getuigen zijn vaak getuigen omdat ze het verhaal sowieso al ondersteunen (zorgvuldig geselecteerde getuigen, zeg maar).

Toch zijn al die verhalen wel heel instructief. Ze laten precies zien hoe godsdienst constant ontstaat. Hoe gewone alledaagse gebeurtenissen opeens heel belangrijk en betekenisvol worden en dienst gaan doen in heilige "echt-waar-gebeurd" verhalen die als zodanig doorverteld worden om ze met die verspreiding een algemene onaantastbare status te geven. Het worden heilige verhalen. Het krachtigste middel om verhalen heilig te laten worden is de positieve inhoud van het verhaal: wie zou niet willen dat een dode weer levend wordt, of dat iemand geneest, wonderlijk gered wordt of anderszins op miraculeuze wijze weer goed terecht komt? Nou dan, zo'n prachtig, positief verhaal met een Happy End is dus een Goed Verhaal, een Fijn Verhaal, waar je niet zo maar kritisch over mag zijn. Zo wordt het een Heilig Verhaal, een Goddelijk Verhaal, een onaantastbaar en Nooit-Meer-Kritisch-Te-Bevragen-Goddelijk-Woord.

Wat zich feitelijk afspeelt is denk ik chronologisch het volgende:
- er is iemand die een probleem heeft en een sterk verlangen of een sterke wil dat er iets ten goede verandert
- zo iemand maakt iets mee dat hem of haar daadwerkelijk heeft geholpen (door geluk, door hulp of gewoon door flink aanpakken)
- terugkijkend wordt de ongelukkige periode gekoppeld aan deze positieve wending
- afhankelijk van de mate waarin iemand religieus is opgevoed of aangelegd, wordt die koppeling dan ook religieus verwoord: zo wordt een feitelijk verslag een verhaal en een gebeurtenis een mirakel.
- Dit verhaal blijft niet in iemands hoofd of dagboek, maar wordt gedeeld. Vooral met mensen die affiniteit hebben met de religieuze betekenis die aan de gebeurtenissen wordt gegeven.
- Zo ontstaan een algemeen bewonderd verhaal, een wonder-verhaal met de bijbehorende bewonderaars. Ze zullen het om die reden te vuur en te zwaard verdedigen, wanneer er eens kritisch gevraagd wordt naar wat er nu feitelijk gebeurd is.
- Niet zelden zie je dan dat getuigenissen die het wonder wat proberen te relativeren (zeg maar: die historisch kritisch onderzoek willen doen) geen kans meer krijgen, omdat ze het verwijt krijgen "er-niet-in-te-geloven".
- En zo is dus een nieuw geloofsdogma, hoe klein ook, in kleine kring gevestigd: "Het is echt gebeurd zoals het verhaal vertelt".
En er zijn nog maar twee smaken: geloof of ongeloof.
Dat laatste gaat natuurlijk gepaard met vreselijke straffen: je hoort er niet meer bij, ze willen je niet meer zien, je bent ongelovig en 'God zal je straffen'.

En zo begint het al gauw op een kleine, door buitenstaanders onbegrepen geloofsgemeenschap te lijken. Waarbinnen wonderlijke verhalen de ronden doen, die absoluut en onvoorwaardelijk letterlijk voor waar worden aangenomen. En waarbuiten geen heil meer is, maar een eeuwig zielsverderf. Dat kan de kleine kring zijn van wat vrienden, een gezin, een groep blinde posters op Refoweb, maar het kan ook uitgroeien tot een heuse genezings-gemeente.
Want één wonder smaakt naar meer. En dat zal je altijd zien: gebeurt het één keer bij Jan Zijlstra, dan blijft het gebeuren bij Jan Zijlstra.
Want zo voorspelbaar zijn die miraculeuze 'Godservaringen' dan ook wel weer.

Kortom, we wensen iedereen het goede, zijn blij met de blijden en treurig met de treurenden, maar er zijn heel wat redenen om voorzichtig te zijn met populaire mirakel-verhalen. Niet zelden zijn het de kraamkamers van een godsdienst die uiteindelijk alleen maar op dit soort spektakel-stukken is gebaseerd en theologisch erg zwak staat als het mirakel een keer uitblijft (komt ook voor in een zondige en verloren wereld).
Uiteindelijk gaat het niet om een wondergeloof, maar om het ware zaligmakende geloof.
Daar word je pas gelukkig van.


gravo

PS. Vlak ook het commerciële profijt van de verspreiding van dit soort verhalen niet uit.
In de Winkel van Sinkel is alles te koop: hoeden en petten en damescorsetten,
drop om te snoepen en pillen om te ....

[Mortlach]

Ik heb altijd moeite met dit soort anekdotes. Zoals Gravo al zei, bewijs is er zelden, maar zelfs als het waar is, dan valt er nog genoeg aan te morrelen.

Sommige mensen kunnen zeer slecht met toeval omgaan. Alles wat als bijzonder wordt ervaren, moet iets bijzonders betekenen, en als er geen betekenis voor de hand ligt, dan valt met terug op goddelijk ingrijpen.

Zoiets als dat je aan iemand denkt, en de telefoon gaat en het is de persoon waaraan je dacht. Bijzonder! Nou, nee, niet echt. Hoe vaak denk je aan iemand en bellen ze niet? We denken de hele dag aan dingen en aan mensen; het zit er dik in dat dat denken een keer samenvalt met het ontvangen van een telefoontje.

Ook dat die Bijbel zou openvallen op een relevant vers. Ik bedoel het niet oneerbiedig, maar wat dat betreft is dat net als je horoscoop lezen in de krant. Er staat zo veel in de Bijbel dat er op elke pagina wel iets staat wat je op dat moment kunt inpassen.

Hoewel ik niet wil afdoen aan de ervaringen van mensen, vind ik dit soort verhalen nooit echt overtuigend. Maar dat geeft niets, het is ook niet bedoeld om mij te overtuigen. Ik vind het veel interessanter wat mensen met zo'n ervaring doen. Heeft die ervaring een positief effect op de rest van hun leven?

[xsidd]

Ik denk terug, aan situatie in mijn leven. En misschien zien anderen het als toeval, maar ik zie dat niet zo.

9 jaar geleden twijfelde ik er sterk aan, of God wel werkelijk bestaat/bestond. Ik had een gesloten Bijbel in mijn handen, en bad. Heere, als U er echt bent, mag ik dan alstublieft iets opmerken van Uw Almacht? Ik opende de Bijbel willekeurig, en las de zin. Luister naar de donder, van Mijn Stem. En een fractie van een seconde later, begon het daadwerkelijk te onweren buiten! Zo liet God me toen zien, dat Hij van me wist. Hem alle eer!

[Chaya]

Geloven is toch: Het geloof nu is een vaste grond der dingen, die men hoopt, en een bewijs der zaken, die men niet ziet.
Moet God Zich eerst bekend maken alvorens je kunt gaan geloven?

[Chaya]

PS. Vlak ook het commerciële profijt van de verspreiding van dit soort verhalen niet uit.
In de Winkel van Sinkel is alles te koop: hoeden en petten en damescorsetten,
drop om te snoepen en pillen om te ....

Deze laatste opmerking begrijp ik niet.
Wie zou profijt kunnen hebben waarvan?

Alle verhalen - of ze nu mooi, spectaculair of bescheiden zijn - zijn niets waard als God hierin niet alle eer krijgt.
Wanneer het IK-verhalen zijn, waar dus de IK centraal staat, mag je gerust wantrouwend zijn wat betreft het waarheidsgehalte.
Vroeger waren de bekeringsgeschiedenissen bij veel mensen populair, in deze tijd is er meer belangstelling voor wonderverhalen, zoals
bijna-dood-ervaringen.
Het spijt me, maar ik geloof die niet.

[Boerin]

Geloven is toch: Het geloof nu is een vaste grond der dingen, die men hoopt, en een bewijs der zaken, die men niet ziet.
Moet God Zich eerst bekend maken alvorens je kunt gaan geloven?

Aan sommige mensen wel. Indien gijlieden geen tekenen en wonderen ziet zult gij geenszins geloven.

[Chaya]

Aan sommige mensen wel. Indien gijlieden geen tekenen en wonderen ziet zult gij geenszins geloven.

Toen de Heere Jezus op aarde rondwandelde, wilden de joden ook tekenen zien.
Maar wat antwoordde Hij: ‘Het boos en overspelig geslacht verzoekt een teken; en hun zal geen teken gegeven worden, dan het teken van Jona, den profeet.' (Matth. 16: 4)
God's kinderen zullen moeten leren dat ze onderwijs ontvangen uit de Bijbel.
En dan is de Heere niets verplicht, al zal Hij in het leven van sommigen Zich wel eens openbaren op bijzondere wijze.
We mogen dus nooit een wonder of teken eisen, wel eerbiedig vragen.

[xsidd]

@Chaya

Ik denk aan het verhaal van Samuël. Die was nog heel klein, toen God Zichzelf aan hem openbaarde. En om op je woorden van het laatste bericht in te haken. Ik geloof ook, dat we als mensen, niet van God, een wonder of teken mogen eisen. We mogen het inderdaad, wel eerbiedig vragen!

[gravo]

Deze laatste opmerking begrijp ik niet. Wie zou profijt kunnen hebben waarvan? (...)

Dat is toch niet zo moeilijk te begrijpen. Helaas zijn er veel christenen die hunkeren naar een bewijs voor wat ze geloven. Elke gebeurtenis die als rechtstreeks afkomstig van God wordt gepresenteerd is welkom. Daarom is er zo'n levendige handel in getuigenisboekjes en filmpjes, waarin die verhalen uitgebreid worden verteld: dat het "echt, echt, echt waar gebeurd is".
Dit wordt natuurlijk zo benadrukt omdat het gelijk ook het zwakke punt is van al die getuigenissen over wonderen, genezingen e.d.
Het eerste dat immers bij je opkomt na zo'n verhaal is, dat het wel erg onlogisch en ongeloofwaardig is. De wenkbrauwen gaan omhoog.
Maar al te vaak is het verhaal als een would-be-story geconstrueerd, blijken er geen bewijzen voor te zijn en heeft het vooral de functie van bevestiging. Hoe meer mensen denken dat het waar is, hoe groter de kans dat het ook echt waar is. Dat soort mechanismen.
Nou, en daar wordt dus grof geld mee verdiend. Want de behoefte aan dit soort bevestigende verhalen is bij christenen zeer groot.
Vraag en aanbod doen hun werk.
We willen bewijs. We willen wonderen. We willen genezingen en tekenen.
Nou, dat kan geregeld worden, denken slimme ondernemers in de born-again-business.

Helaas, zeg ik er bij, want het is een teken van een verzwakkend christendom, een christendom dat zich behelpt met mirakels om anderen te overtuigen en wat erger is: om zichzelf te overtuigen.

gravo

[Mortlach]

Deze laatste opmerking begrijp ik niet.
Wie zou profijt kunnen hebben waarvan?

Alle verhalen - of ze nu mooi, spectaculair of bescheiden zijn - zijn niets waard als God hierin niet alle eer krijgt.
Wanneer het IK-verhalen zijn, waar dus de IK centraal staat, mag je gerust wantrouwend zijn wat betreft het waarheidsgehalte.
Vroeger waren de bekeringsgeschiedenissen bij veel mensen populair, in deze tijd is er meer belangstelling voor wonderverhalen, zoals
bijna-dood-ervaringen.
Het spijt me, maar ik geloof die niet.

Een beetje gewiekste oplichter weet dat natuurlijk ook, en dus krijgt God bij hen ook alle eer. Dat iemand God eer geeft, betekent niet dat hij of zij niet glashard staat te liegen. Daar waarschuwde Jezus zelf al voor, lees mijn onderschrift maar eens na.

[hettys]

Een gedeelte van mijn familie overweegt om onverzekerd verder te leven, dus geen ziektekostenverzekering meer te houden, anderen hebben die al opgezegd met de motivatie dat God voor ze zorgt. dit op basis van anekdotes uit Amerika over mensen die genazen bijv. onderweg naar het ziekenhuis na een ernstig ongeluk.

Die vent die daarachter zit, ook een amerikaan, acht ik gevaarlijk.

[RogerS]

Maar al te vaak is het verhaal als een would-be-story geconstrueerd, blijken er geen bewijzen voor te zijn en heeft het vooral de functie van bevestiging. Hoe meer mensen denken dat het waar is, hoe groter de kans dat het ook echt waar is. Dat soort mechanismen.

Heb je een voorbeeld van zo'n verhaal dat, na verder onderzoek, niet waar bleek te zijn?

[RogerS]

Geloven is toch: Het geloof nu is een vaste grond der dingen, die men hoopt, en een bewijs der zaken, die men niet ziet.
Moet God Zich eerst bekend maken alvorens je kunt gaan geloven?

Denk je dan niet dat het voor heel veel mensen heel lastig is om te geloven direct vanuit de Bijbel, vanwege (bijvoorbeeld) de vele tegenstrijdigheden vanuit de wetenschap?

[Mortlach]

Een gedeelte van mijn familie overweegt om onverzekerd verder te leven, dus geen ziektekostenverzekering meer te houden, anderen hebben die al opgezegd met de motivatie dat God voor ze zorgt. dit op basis van anekdotes uit Amerika over mensen die genazen bijv. onderweg naar het ziekenhuis na een ernstig ongeluk.

Die vent die daarachter zit, ook een amerikaan, acht ik gevaarlijk.

Laat me raden, zo'n welvaarts-evangelist zeker? Zouik zelf ver, ver vandaan blijven.