Vertalen van de bijbel

[Kapitein]

Er zijn 2 manieren van het vertalen van de bijbel:

1) Dicht bij de brontaal blijven. (Denk aan: SV, HSV)
2) Dicht bij de doeltaal blijven. (Denk aan: NBV, Groot Nieuws Bijbel, Het Boek)

Wat is het nut van bij de brontaal blijven. Ik bedoel: Het nut van bij de doeltaal blijven snap ik. Ik kom uit de otherdoxe kringen en daar zijn ze heel voorzichtig (zacht uitgedrukt) met deze manier van vertalen. Maar niemand heeft mij ooit het doel van 'dicht bij de brontaal blijven' kunnen vertellen. Wat is dat nut?

[Bertiel]

Er zijn 2 manieren van het vertalen van de bijbel:

1) Dicht bij de brontaal blijven. (Denk aan: SV, HSV)
2) Dicht bij de doeltaal blijven. (Denk aan: NBV, Groot Nieuws Bijbel, Het Boek)

Wat is het nut van bij de brontaal blijven. Ik bedoel: Het nut van bij de doeltaal blijven snap ik. Ik kom uit de otherdoxe kringen en daar zijn ze heel voorzichtig (zacht uitgedrukt) met deze manier van vertalen. Maar niemand heeft mij ooit het doel van 'dicht bij de brontaal blijven' kunnen vertellen. Wat is dat nut?

Aangezien God zich geopenbaard heeft in de brontaal, zal mensen rondom de SV / HSV er waarde aan hechten om zo nauwkeurig mogelijk op te schrijven wat God gezegd heeft in de bijbel. Vandaar denk ik (ben ook geen vertaler) dat dit de bedoeling is geweest.

[1a2b3c]

Ik vind ze allebei belangrijk. Maar stel dat er iets verkeerd geïnterpreteerd is in de doeltaal dan is het heel handig dat we de brontaal ook hebben.

[janneke7337]

Het gaat om Gods heilig woord, hier kan en mag niets af en toe gedaan worden.
Als eerste zeg ik dat elke vertaling een verzwakking is van wat er nu eigenlijk staat in de grond tekst, welke vertaling je ook neemt, ook de SV en de HSV zijn een verzwakking van de grondtaal.

Daar de grondtekst redelijk gecompliceerd is, is het zaak zo dicht mogelijk bij de eigenlijke betekenis te blijven, door iets in eigen woorden uit te drukken of te omschrijven kan een nog grotere verzwakking optreden.
Klein voorbeeld Lukas 2:51
SV: En Hij ging met hen af, en kwam te Nazareth, en was hun onderdanig
NBV: Hij reisde met hen terug naar Nazaret en was hun voortaan gehoorzaam.
Zie je het verschil?

Zes maal klinkt het woordje "scheppen" op vier plaatsen in Gen. 1 t/m 3. De NBV gebruikt vooral het woordje "maken" of laat dit woordje gewoon weg (twee keer). Tussen scheppen en maken zit nogal verschil!

Overal is "behouden" in de NBV vertaald met "gered". Maar behouden is een toestand waar je in blijft, Gered is dat je juist uit een bepaalde toestand gehaald wordt. Volgens de grondtekst ben ik al gered, volgens de NBV moet dat nog. Daar zit een compleet andere theologie achter.

En er zijn honderden voorbeelden in de omloop met sterke en minder sterke argumenten waarom een vertaling die niet of minder op de grondtekst gericht is kan afwijken van wat er oorspronkelijk bedoeld word, al dan niet bewust.

Zelf ben ik een voorstander om de huidige SV te hertalen, hierin alleen moeilijke woorden te vervangen voor hedendaagse woorden, bijvoorbeeld gestoelte naar stoel, heeft kont gedaan naar verkondigd of verteld, deunen naar rumoer maken en dergelijke.
De HSV ben ik nog aan het bestuderen, veel kan ik daar niet over zeggen.

[Riska]

De Naardense vertaling blijft dicht bij de grondtekst.
Even wennen soms, maar goed leesbaar en helder.
De bron is het belangrijkste en het is zaak dat de
vertaler in gewoon Nederlands zo dicht mogelijk bij
die bron blijft.

[mw]

Ik snap juist het doelgericht vertalen niet. De (A)auteur(s) hadden hun doel voor ogen en is daarvoor geschreven. Dan hoeven wij het toch niet aan te passen?

[Mortlach]

Ik snap juist het doelgericht vertalen niet. De (A)auteur(s) hadden hun doel voor ogen en is daarvoor geschreven. Dan hoeven wij het toch niet aan te passen?

Ik ben professioneel vertaler en ik vind dat de beste vertaling is de vertaling die men daadwerkelijk léést en begrijpt. Als je het echt vraagt, blijken ook levenslange gelovigen de SV soms maar bar slecht te begrijpen.

Het probleem is dat je met connotatie te maken hebt. Woorden hebben allerlei stille bijbetekenissen en het moeilijkste aan goed vertalen is het aanvoelen van die connotaties en die zo goed mogelijk omzetten.

[Bertiel]

Ik ben professioneel vertaler en ik vind dat de beste vertaling is de vertaling die men daadwerkelijk léést en begrijpt. Als je het echt vraagt, blijken ook levenslange gelovigen de SV soms maar bar slecht te begrijpen.

Het probleem is dat je met connotatie te maken hebt. Woorden hebben allerlei stille bijbetekenissen en het moeilijkste aan goed vertalen is het aanvoelen van die connotaties en die zo goed mogelijk omzetten.

Eensch! Iedere vertaling is een compromis!

[jaapo]

Soms zijn de gevolgen heftig. Neem: VELEN ZIJN GEROEPEN, MAAR WEINIGEN UITVERKOREN. Dit is wel een rare slotopmerking na de gehele gelijkenis verteld te hebben. Moet er misschien staan: VAN DE GEROEPENEN ZIJN ER VELEN, VAN DE UITVERKORENEN WEINIG. Andersom dus.
ER VALT GEEN MUSJE VAN HET DAK ZONDER DE WIL VAN DE HEMELSE VADER is wel even iets anders dan: ER VALT GEEN MUSJE VAN HET DAK ZONDER DE VADER. Beide vertalingen zijn verdedigbaar, maar de interpretatie is zeer verschillend.
Heel mooi: Een kleine verschrijving aan een Griekse letter maakt van KAMEEL, KABEL. Je weet wel: het oog van de naald. Maar ook heel mooi is dit beeld: Een van de stadspoorten van Jeruzalem werd de naald genoemd, vanwege lang en smal. Een kameel kon erdoor, maar moest dan eerst de lading afgedaan krijgen (de ballast van bijv. de hang naar het materialisme). Redeneer nou zelf eens verder; welke vertaling staat het dichtst bij wat Jezus opmerkte? Zo zijn er nog veel meer voorbeelden van vertalingsperikelen. Maar laten we het maar even bij deze bekende voorbeelden.

[Bertiel]

Soms zijn de gevolgen heftig. Neem: VELEN ZIJN GEROEPEN, MAAR WEINIGEN UITVERKOREN. Dit is wel een rare slotopmerking na de gehele gelijkenis verteld te hebben. Moet er misschien staan: VAN DE GEROEPENEN ZIJN ER VELEN, VAN DE UITVERKORENEN WEINIG. Andersom dus.
ER VALT GEEN MUSJE VAN HET DAK ZONDER DE WIL VAN DE HEMELSE VADER is wel even iets anders dan: ER VALT GEEN MUSJE VAN HET DAK ZONDER DE VADER. Beide vertalingen zijn verdedigbaar, maar de interpretatie is zeer verschillend.

zijn er hier theologische verschillen?

[Sabra]

Daar de grondtekst redelijk gecompliceerd is, is het zaak zo dicht mogelijk bij de eigenlijke betekenis te blijven, door iets in eigen woorden uit te drukken of te omschrijven kan een nog grotere verzwakking optreden.
Klein voorbeeld Lukas 2:51
SV: En Hij ging met hen af, en kwam te Nazareth, en was hun onderdanig
NBV: Hij reisde met hen terug naar Nazaret en was hun voortaan gehoorzaam.
Zie je het verschil?

Het verschil in het nederlands is duidelijk, maar wat staat er in het grieks? Binnen de wetenschap wordt niet de brontekst van de SV aanvaard als het best mogelijk alternatief, maar de tekst van Nestle-Aland.

[Riska]

Andersom dus.
ER VALT GEEN MUSJE VAN HET DAK ZONDER DE WIL VAN DE HEMELSE VADER is wel even iets anders dan: ER VALT GEEN MUSJE VAN HET DAK ZONDER DE VADER. Beide vertalingen zijn verdedigbaar, maar de interpretatie is zeer verschillend.

Nee, de vertaling in de NBV is onverdedigbaar. Geen enkele, maar dan ook geen enkele vertaling heeft "zonder de wil...". Alle andere hebben het eerste: "zonder de Vader".
Het is een fundamenteel verschil.

[meribel]

eerlijk gezegd begrijp ik niet zo goed het verschil tussen bronvertaling en doelvertaling.
ik beheers geen grondtalen, dus kan niets daarmee vergelijken. als ik bijbels doorlees en vergelijk kom ik telkens uit bij de NBV, heerlijk lezen mijn inziens, ik begrijp wat er staat en denk na over wat Jezus bedoelde ipv nadenken over wat er nu precies met die zinsconstructie of woorden wordt bedoelt

misschien kan iemand mij het verschil uitleggen tussen bronvertaling en doelvertaling, zelf denk ik dat het het volgende betekent maar please correct me if I'm wrong.

engels voorbeeld; it's raining cats and dogs
bronvertaling: het regent katten en honden
doelvertaling; het regent pijpestelen.

klopt dat? ( want in dat geval geef ik zeker de voorkeur aan de doelvertaling )

[Mortlach]

eerlijk gezegd begrijp ik niet zo goed het verschil tussen bronvertaling en doelvertaling.
ik beheers geen grondtalen, dus kan niets daarmee vergelijken. als ik bijbels doorlees en vergelijk kom ik telkens uit bij de NBV, heerlijk lezen mijn inziens, ik begrijp wat er staat en denk na over wat Jezus bedoelde ipv nadenken over wat er nu precies met die zinsconstructie of woorden wordt bedoelt

Alleen al daarom is het een goede vertaling.

misschien kan iemand mij het verschil uitleggen tussen bronvertaling en doelvertaling, zelf denk ik dat het het volgende betekent maar please correct me if I'm wrong.

engels voorbeeld; it's raining cats and dogs
bronvertaling: het regent katten en honden
doelvertaling; het regent pijpestelen.

klopt dat? ( want in dat geval geef ik zeker de voorkeur aan de doelvertaling )

Ik zou dan weer zeggen: het is hondenweer, of beestenweer, houd je de dier-connotatie er toch nog een beetje in.

Verder moet ik toegeven dat de vertaaltheorie de afgelopen 10 jaar wel een beetje is weggezakt. Het helpt ook niet dat ik in mijn tak van werk regelmatig de brontekst herschrijf omdat die gewoon nergens op slaat. Die 'luxe' heb je bij de Bijbelvertaling toch een stukje minder.

[Pasker]

. Maar niemand heeft mij ooit het doel van 'dicht bij de brontaal blijven' kunnen vertellen. Wat is dat nut?

Het nut van "bij de brontaal blijven" is, , , dichter bij de "bron" blijven.
Voor vertalers vaak moeilijk omdat zij ook hun eigen interpretatie hebben en die aan hun vertaling toe willen voegen. Bij meerdere vertalers van het zelfde krijgt men eerder een concordante vertaling dan van een enkel persoon.