mohamed schreef:Ik heb zelf ook wel ondervonden dat er gestruikeld werd over de aanduiding jullie als ik die bezigde zei mijn oma in het fries: 'jullie zijn door de luizen opgevreten en daar ben jij van overgebleven.' Maar nog nooit heeft mijn oma of iemand anders me kunnen uitleggen wat er minderwaardig aan is. Wil jij eens een poging wagen me dat duidelijk te maken?
Het is eigenlijk off topic, maar vooruit, hopelijk vindt heintje het goed.
Een typisch voorbeeld daarvan is de uitdrukking “Jullie is jodenvolk”. Deze venijnige reactie wordt soms nog steeds gebruikt als iemand iets voor de voeten is geworpen in de geest van: “Daar hadden jullie voor moeten zorgen” of: "waarom laten jullie dat uit de hand lopen". Maar degenen die de uitdrukking nu gebruiken weten vaak niet dat deze reactie vóór de Tweede Wereldoorlog, en ook nog daarna, door niet-Joodse Nederlanders werd gebruikt om aan te geven dat zij (als nette mensen) niet met “jullie” doch uitsluitend met “U” wensten te worden aangesproken. En dat je uitsluitend de (minderwaardige) joden met “jullie” mocht aanspreken. Een variatie hierop is: “Jij (hij) is een jood”. Uiteraard bezigden fatsoenlijke mensen ook toen dergelijke kwetsende en denigrerende uitdrukkingen niet. Vandaag de dag is het voor iemand met joods bloed nog steeds pijnlijk, een dergelijke laatdunkende reactie op te vangen, ook al is die niet meer antisemitisch bedoeld.
Dat kwetsende gehalte geldt ook voor de woorden:
Jodenfooi (te kleine fooi) en jodenstreek of jodentruc (een sluwe actie die nette mensen niet doen). Maar hier kun je eerder van openlijk dan van verborgen racisme spreken.
Niet racistisch, maar ook niet echt vriendelijk zijn: jodenlijm (spuug) omdat "ze" alles aan elkaar kletsen, voddejood (de handelaar in tweedehands kleding en andere afgedankte lappen) en de uitdrukking: "het lijkt wel een jodenkerk" (een kerk waarin de dienst rumoerig en chaotisch is als in een synagoge).
En jongetjes die midden vorige eeuw een bril droegen werden destijds nog wel eens uitgescholden voor brillejood of brillenjood. Een opmerking die niet echt antisemitisch was bedoeld, maar ook niet vriendelijk overkwam als je met een goedkoop lelijk ziekenfondsbrilletje moest rond lopen.
bron: mens-en-samenleving.info.nu
Dit gaat dus alleen over die door mij genoemde uitdrukking. In elke familie komen wel bepaalde uitdrukkingen voor, die je soms nergens anders hoort.
Als ik het Genootschap onze Taal raadpleeg is jullie 2e persoon meervoud volle vorm en je de 2e pers. m.v. gereduceerde vorm.
Vroeger zei men ook wel:
Jullie hebt nog niet gegeten. Ipv. hebben.
Ik denk dat jullie als "lelijk" of "onbegrijpelijk" werd gezien. Of misschien had het toch met het jodenvolk te maken.
