Mortlach schreef:Waarom niet? Je zegt enerzijds dat de Bijbel zich aanpast aan de ontvanger, maar anderzijds dat ie accuraat moet zijn. Het lijkt mij bijzonder lastig om kwantum mechanica uit te leggen aan iemand uit de Bronstijd, aan mensen die geen benul hadden of konden hebben van de afstanden, tijdperken en krachten die komen kijken bij het ontstaan van de Aarde. Als de werkelijkheid dus te ingewikkeld is om simpel uit te leggen, dan zit je toch met een probleem. Stonden er maar een paar vergelijkingen in de Bijbel, de wetten van Newton, Keppler en Einstein, bijvoorbeeld, of Hubble's wet.
Het lijkt mij niet nodig om de schepping uit te leggen met natuurkundige wetten die in de laatste paar eeuwen ontdekt zijn. Stel, je zou de atoombomexplosie op Hirosjima en Nagasaki beschrijven als: "er was rust in de stad, en toen kwam er plotseling een vreselijke knal, grote schokgolven en vreselijke hitte etc." (zoiets), dan rep je niet over nucleaire kettingreacties en verrijkt uranium, maar dan beschrijf je toch op een accurate en begrijpelijke manier wat er gebeurde. Je schrijft dan wat meer vanuit de ervaring van zo'n stadsbewoner, en minder vanuit wetenschappelijke verklaringen. Vanuit een bepaald perspectief dus. Voor iemand die nog nooit gehoord heeft van kernenergie en atomen zou zo'n beschrijving voldoende kunnen zijn.
Mortlach schreef:Je kunt trouwens prima wetenschappelijk uitsluiten dat er een Ontwerper aan het werk is geweest. Je zegt namelijk gewoon "natuurlijke gevolgen hebben natuurlijke oorzaken" en klaar is Kees.
Dat is geen objectieve uitsluiting, dat is hooguit een subjectieve uitsluiting. Dat is zoiets als: 'ik wil zo en zo werken, en niet zo, dus spreek ik dit en dat voor mijzelf af'. Dat kun je doen, maar daarmee zijn de beperkingen die je jezelf dan oplegt nog geen objectief bestaande beperkingen.
Mortlach schreef:Het is al een aanname dat er zoiets als een werkelijkheid bestaat waarover wij zinvolle uitspraken kunnen doen.
Dat klopt. Die aanname is niet altijd en overal voor waar aangenomen geweest. Ik meen me uit boeken te herinneren dat ook deze aanname verband houdt met het christelijke geloof.
Een citaat als dit is wel leuk:
De meeste mensen vinden dit de normaalste zaak van de wereld. Maar de filosofen niet! David Hume en Bertrand Russell maakten zich als goede ongelovigen ernstig zorgen over het feit dat we niet het minste idee hebben waarom de regelmaat van de natuur zich op dit moment voltrekt en dat we niet de minste rationele aanleiding hebben om te denken dat deze regelmaat er morgen ook nog zal zijn. Als iemand zou zeggen: "Maar de toekomst is toch altijd net zo geweest als het verleden in het heden", zouden Hume en Russell antwoorden dat je uitgaat van datgene wat je nu juist wilt bewijzen. (Tim Keller,
In alle redelijkheid, blz. 145-146.)
Mij persoonlijk spreekt de common sense benadering van
Thomas Reid meer aan, dan het nogal extreme scepticisme van
David Hume, wat betreft de stroming van het Britse empirisme in de filosofie.
Mortlach schreef:Dat er een Ontwerper is is ook een aanname. Toch zijn niet alle aannames gelijk. Je moet met de kleinst mogelijke aanname zo veel mogelijk kunnen verklaren, maar niet meer dan dat. Dat natuurlijke processen niet veranderen door de tijd is een kleine aanname. We zien immers dingen niet continue veranderen. Die aanname verklaart de gehele werkelijkheid, maar niet meer (als het zou verklaren waarom dingen soms omhoogvallen, was het een slechte aanname).
De 'aanname God' is de grootst mogelijke aanname die je kunt doen. (Almachtig, Alwetend Alomtegenwoordig en Bovennatuurlijk) waarmee je werkelijk waar ALLES kunt verklaren. Dus ook dat als ik een mandarijntje laat vallen, het eerst 2 kilometer omhoogvalt, daar een paar loopings maakt en het als banaan weer naar beneden kom vallen.
In feite zijn we nu bezig met een stukje wetenschapsfilosofie, en ik denk dat dat wel nuttig is binnen het kader van deze discussie.
Als christen kan ik onmogelijk om de aanname van een Ontwerper heen. Alhoewel ik me als (hobby)filosoof ook zal moeten kunnen bewegen in een denken zonder de aanname van een Ontwerper, om door te kunnen denken over de consequenties daarvan.
De aanname dat alles zich volgens natuurkundige wetten gedraagt, is een zeer plausibele aanname in onze normale werkelijkheid, zoals wij die om ons heen zien. (Een aanname, die Thomas Reid weer als uitgangspunt ging gebruiken, het zg. common sense denken, om weer normaal denken mogelijk te maken.) Maar tot hoever strekt zich dat uit? Ik zei net al 'in onze normale werkelijkheid'. Binnen die werkelijkheid kun je die aanname met zekerheid toepassen. Maar om die aanname tot in het oneindige te gaan toepassen, zoals evolutionisten doen met hun verklaringsmodellen voor het ontstaan van leven en de hele werkelijkheid, is volgens mij een aanmerkelijk grotere aanname, dan dat alles zich in onze normale werkelijkheid zoals wij die nu zien en kennen, zich volgens de natuurkundige wetten gedraagt. De aanname van een Ontwerper, om de natuurwetten te creëren en de werkelijkheid zoals wij die kennen, is volgens mij helemaal niet zo'n onnatuurlijke en kunstmatige aanname. Als jij een werkende machine ziet, zie je een proces verlopen. Er bewegen delen. Maar kun je vanuit wat je dan ziet het hele ontstaan van die machine verklaren? Volgens mij ga jij, als het gaat om het ontstaan van die machine, ook meteen op een heel andere toer denken. Dat zal dan zoiets worden als: er was een ontwerper bezig met
AutoCAD, die heeft ontwerptekeningen uitgewerkt, en volgens die tekeningen is toen die machine gebouwd, mogelijk door die ontwerper zelf, of anders door een andere werkman aan de hand van die tekeningen. Dan is het bouwen van die machine een ander proces, dan dat de machine in werking is. Als je dat zegt, zul je niet de tegenwerping van iemand anders krijgen:
'Ja hallo, dat zeg jij omdat je het ontstaan van die machine niet volgens de nu zichtbare processen kunt verklaren! Dat is te makkelijk!'Daarom heb ik m.b.t. onze werkelijkheid altijd zoiets gehad van: wil je het ontstaan daarvan verklaren, met al die biologische processen, dan zul je toch op zijn minst aan zoiets als Intelligent Design moeten. Een naturalistisch-materialistische verklaring wordt wel een héél erg sterk verhaal. Of om het in jouw termen te zeggen: naar mijn idee werk je dan wel met enorm grote aannamen, onwaarschijnlijk groot zelfs.
Mortlach schreef:Zie je het verschil?
Het verschil tussen een kleine en een grote aanname heb ik denk ik wel begrepen, ook al heb ik het zojuist dan heel anders uitgewerkt dan hoe jij het zal doen.
Mortlach schreef:Dus ja, technisch gezien kun je nooit voor 100% zeggen hoe iets in het verleden is gebeurd, maar daar streeft wetenschap ook niet naar.
Oké, dan vinden we toch wat eenstemmigheid over bepaalde zaken. Dat houdt dan echter wel in, dat bepaalde evolutionistische verklaringen voor een bijbelgelovige christen onaanvaardbaar zijn. Die zal behoefte hebben aan alternatieve verklaringen.
Mortlach schreef:Ken je Last Tuesdayism, de stelling dat de gehele wereld zoals die nu is afgelopen dinsdag is geschapen? Dat zou zomaar kunnen.
Het probleem daarvan voor mij is, dat het strijdt met het common sense principe van Thomas Reid. Natuurlijk kun je dit filosofisch onderbouwen als bestaande mogelijkheid, maar je gaat dan in tegen het principe wat ik zojuist beschreven heb:
dat alles zich in onze normale werkelijkheid zoals wij die nu zien en kennen, zich volgens de natuurkundige wetten gedraagt. De vraag was alleen: hoever kun je dat doortrekken? Volgens mij verder dan vorige week dinsdag of donderdag. Het verklaren van zoiets als de Tweede Wereldoorlog wordt volgens mij wel een erg grote uitdaging in het Last Tuesdayism.
Mortlach schreef:Feit is dat wetenschap prima in staat is natuurlijke modellen te produceren om het ontstaan van de wereld en het leven te verklaren.
Tja, ik zie dat als niet meer dan ongeloofwaardige puur theoretische hypothesen. Sterke verhalen, om het eens anders te zeggen.
Mortlach schreef:Als de wereld op niet-natuurlijke wijze is ontstaan, kun je de wetenschap volledig schrappen en kan ik met evenveel overtuiging beweren dat de wereld pas sinds afgelopen dinsdag bestaat als jij dat jouw standpunt kunt volhouden, en geen enkele manier om te bepalen wie er gelijk heeft.
Dat klopt dus niet. Zo dacht iemand als Thomas Reid ook niet. Je trekt nu bepaalde lijnen te extreem door.
Ik herinner mij uit de filosofie iets van
wetskringen. Ik heb mij daarin nog nooit zo grondig verdiept, maar mijn intuïtie suggereert dat dat ook van doen heeft met dit onderwerp.
