Ik heb deze week het boek
"Zwarte aarde" met als ondertitel "Geschiedenis van de Holocaust" van Timothy Snyder (professor aan de Yale universiteit) uitgelezen.
Geen opwekkend leesvoer, maar wel leerzaam.
Een aantal dingen die voor mij wel een eye-opener waren:
- de meeste Joden waren al gedood voordat Auschwitz geopend werd als vernietigingskamp. De Holocaust begon in het oosten van Europa d.m.v. massa-executies en verplaatste zich verder naar het westen.
- de afbraak van effectieve staatsmacht door de nazis (en eerder de Sovjets!) in de gebieden die we nu Polen en Oekraine noemen, maakte het voor hen veel gemakkelijker om de Joden uit te roeien. Het werd bestuurlijk gezien een wetteloos zwart gat, waarin de Duitsers hun genocidale plannen konden uitvoeren.
- daardoor was het voor Joden paradoxaal genoeg relatief veiliger in Duitsland, met een grotere kans om de oorlog te overleven, dan in Polen en Oekraine.
- de Duitsers huurden lokale Polen, Oekraieners, Balten, Wit-Russen enz. in om het grootste deel van het vuile werk op te knappen. Vaak waren het ex-communisten, die hun communistische verleden konden wegpoetsen door in dienst van de Duitsers te treden.
- Een werkende rechtsstaat (en veel minder mensen met een gezonde menselijke moraal) is de beste garantie om genocide te voorkomen. Vaak waren het moedige eenlingen die Joden hielpen om de oorlog te overleven, maar de meerderheid van de bevolking was ofwel te druk met overleven, ofwel ronduit vijandig tegen Joden.
- De Poolse regering was voor de oorlog uitbrak ook bezig om van haar Joodse bevolking af te komen, maar deed dit door emigratie naar Israel/Palestina te bevorderen. Daardoor steunde het Joodse paramilitaire organisaties als Betar en de Irgun, die door de Poolse regering getraind werd. Dat kwam later nog van pas tijdens het verzet tegen de Britse overheersing en de onafhankelijkheidsoorlog van Israel.
Laat de woorden van mijn mond en de overdenking van mijn hart welgevallig zijn voor Uw aangezicht, HEERE, mijn rots en mijn Verlosser! (Ps. 19:15)