Wat is er mis met schriftkritiek?

[surfer]

Surfer:

Alles wat waar is zal overeind blijven, de rest verdwijnt.

Probleem is natuurlijk dat we dan zijn overgeleverd aan de 'elementen' om te bepalen wat waar is. Wat is je referentiekader als je niet meer kunt terugvallen op de bijbel? Gezond verstand of de waan van de dag?

Klaas

Leg dat eens wat verder uit? Ik open daar aparte topic voor.

[Kaw]

Het probleem van schriftkritiek is dat de waarheid op een helling wordt gelegt en dat er geen grenzen te bepalen zijn. Ik zal het proberen uit te leggen:

Openbaringen is over het algemeen beschouwt als een symbolisch boek. Maar dan rijst de vraag of er ook meer symbolisch is in de bijbel zoals de schepping of Jona in de vis. Vervolgens komen we bij de vraag of Jezus echt mens en echt God was. Is God werkelijk gestorven voor onze zonden of was het meer symbolisch bedoelt zoals dat we elkaar zo lief moeten hebben, dat de dood geen grens is in de uitvoer van die liefde. Is Jezus dan wel voor onze zonden gestorven? Heeft God de wereld wel gemaakt? enz. enz.

Het is zo vaak een domino-effect. Waar schriftkritiek toegelaten wordt, daar verarmt het geloof.

[FonsV]

Dag Kaw,

Waar schriftkritiek toegelaten wordt, daar verarmt het geloof.

Of... komt het ware geloof, niet bedolven onder opsmuk, boven water.

Groeten.

Fons.

[Klaas]

Om duidelijk te maken wat ik bedoel sluit ik me maar aan bij dr. Bert Loonstra. Loonstra, die zelf wel beschuldigd werd van schriftkitiek, schrijft, als verdediging op die kritiek, in zijn boek 'De bijbel recht doen' een aantal zinnige dingen over schriftkitiek. Allereerst maakt hij onderscheid tussen schriftkritiek en tekstkritiek. Vervolgens legt hij uit dat het woord 'kritiek' niet per definitie als negatief gezien moet worden. Dat woord komt nl. van het Griekse woord 'krinein' wat 'oordelen', 'onderscheiden' betekent. Hij vervolgt dan met het volgende.

Schriftkritiek kan in overeenstemming hiermee eenzelfde neutrale betekenis hebben. Schriftkritiek houdt zich (...) bezig met de beoordeling van de inhoud van de Schrift. Schriftkritiek wil dan zeggen: het methodische onderzoek naar de historische achtergrond, de functie en de betekenis van alle onderdelen van de Schrift. De betekenis is dan geenszins negatief: het gaat puur om het verdiepen van inzicht in wat de teksten zeggen en bedoelen.

Het in orthodoxe kringen gangbare gebruik van het begrip 'schriftkritiek' heeft echter wél een negatieve klank. Dat heeft te maken met de manier waarop schriftkritiek meestal is beoefend. Van verwerpelijke schriftkritiek is sprake, wanneer buitenbijbelse maatstaven worden aangelegd van waaruit de Bijbel aan een waardeoordeel wordt onderworpen. Daarmee wordt de Bijbel geen recht gedaan als openbaring van God. (...) Bij 'schriftkritiek' staat mij dan een benadering voor ogen, waarin de Bijbel gemeten wordt aan hedendaagse normen voor historiciteit en moraal. De uitkomst van deze bijbelbenadering is, dat daaraan gemeten de Bijbel op veel punten in gebreke wordt gesteld.

Op deze vorm van schriftkritiek doelde ik ook. Omdat je de Bijbel beoordeelt op buitenbijbelse, hedendaagse normen stelde ik de vraag wat die normen dan zijn, want dat levert de nodige bezwaren op. Allereerst natuurlijk het idee dat er een hogere norm is dan de bijbel, maar vervolgens ook het feit dat die normen niet vaststaan. Vandaag is dit wellicht de norm en morgen weer wat anders. Hoewel ik een voorstander ben van schriftkritiek in de neutrale zin van het woord, acht ik bovengenoemde vorm van schriftkritiek idd verwerpelijk.

Schriftkritiek gaat, tenslotte, niet alleen over het al dan niet letterlijk lezen van de bijbel. De vraag 'letterlijk of overdrachtelijk?' maakt weliswaar deel uit van het onderzoek naar de betekenis van de bepaalde schriftgedeelten, maar is op zich niet datgene wat wordt aangeduid als 'schriftkritiek'. Als je stelt dat een bepaald gedeelte niet letterlijk gelezen moet worden dan is die vraag niet bedoeld om de Bijbel in gebreke te stellen (zoals dat bij bedoelde vorm van schriftkritiek dus wel de bedoeling is) maar om een bepaalde opvatting over de manier waarop je de bijbel leest tegen het licht te houden. De kritiek richt zich dan niet op de SChrift maar op een bepaalde bijbelbenadering.

Klaas

[caprice]

Schriftkritiek?

De Bijbel is Gods onfeilbaar Woord.

Kritiek?

[DireStraits]

Schriftkritiek?

De Bijbel is Gods onfeilbaar Woord.

Kritiek?

Aan de Bijbel wordt al eeuwen door mensen uitleg en vorm gegeven. Zijn die ook onfeilbaar?
Waaruit leid je af dat de Bijbel onfeilbaar en foutloos is?
Is schriftkritiek niet juist een goed middel om bewuster om te gaan met het geloof? Een beter middel dan maar naief de gangbare uitleg van de Bijbel te volgen, omdat die al eeuwen gebruikelijk is?
Volgens mij is de Bijbel een boek met geschriften waar mensen door de eeuwen heen hun uitleg en interpretatie aan hebben gegeven. En door de tijd heen wijzigt die interpretatie door nieuwe inzichten. En dan moeten er wel eens heilige huisjes sneuvelen.

[surfer]

Het probleem van schriftkritiek is dat de waarheid op een helling wordt gelegt en dat er geen grenzen te bepalen zijn. Ik zal het proberen uit te leggen:

Openbaringen is over het algemeen beschouwt als een symbolisch boek. Maar dan rijst de vraag of er ook meer symbolisch is in de bijbel zoals de schepping of Jona in de vis. Vervolgens komen we bij de vraag of Jezus echt mens en echt God was. Is God werkelijk gestorven voor onze zonden of was het meer symbolisch bedoelt zoals dat we elkaar zo lief moeten hebben, dat de dood geen grens is in de uitvoer van die liefde. Is Jezus dan wel voor onze zonden gestorven? Heeft God de wereld wel gemaakt? enz. enz.

Het is zo vaak een domino-effect. Waar schriftkritiek toegelaten wordt, daar verarmt het geloof.

De waarheid moet daar tegen kunnen, toch? Tegen die 'beproeving'? Is het klakkeloos aannemen van dingen omdat anderen ze zeggen niet veel gevaarlijker?

[kootje]

Belangrijk is dat de bijbel de hoogste norm is, zoals Klaas al zei.
Vast staat dat niet alles te begrijpen is, niet alles correspondeert met de natuurkundige wetten, om eens iets te noemen. Als voorbeeld noem ik Joz. 10, waar Jozua de zon stil liet staan. Ik geloof beslist dat het een stap te ver is dat je het verbeelding noemt, of dat het symbolisch is, of weet ik wat meer. Als je zulke dingen niet gelooft, kun je dan nog geloven in de opstanding? En als Jezus niet opgestaan is, is ons geloof ijdel. (1 Kor. 15:17)

De bijbel is de hoogste norm, niet de natuurwetenschappen of een andere wetenschap.

[surfer]

waar komt deze aanname "de bijbel is de hoogste norm" vandaan? Waar is die op gebaseerd? Mag je zo'n aanname wel zondermeer doen? Zou het niet veel verstandiger zijn dat je eerst onderzoekt in hoeverre deze aanname gerechtvaardigt is?

[Klaas]

Surfer:

waar komt deze aanname "de bijbel is de hoogste norm" vandaan? Waar is die op gebaseerd? Mag je zo'n aanname wel zondermeer doen? Zou het niet veel verstandiger zijn dat je eerst onderzoekt in hoeverre deze aanname gerechtvaardigt is?

Als je deze aanname wilt onderzoeken moet je eerst andere aannames doen om de normen te bepalen op grond waarvan je deze aanname gaat beoordelen. Voor die aannames kun je dezelfde vragen stellen die jij stelt t.a.v. de aanname 'de bijbel is de hoogste norm'.

Klaas

[columbus]

Belangrijk is dat de bijbel de hoogste norm is, zoals Klaas al zei.
Vast staat dat niet alles te begrijpen is, niet alles correspondeert met de natuurkundige wetten, om eens iets te noemen. Als voorbeeld noem ik Joz. 10, waar Jozua de zon stil liet staan. Ik geloof beslist dat het een stap te ver is dat je het verbeelding noemt, of dat het symbolisch is, of weet ik wat meer. Als je zulke dingen niet gelooft, kun je dan nog geloven in de opstanding? En als Jezus niet opgestaan is, is ons geloof ijdel. (1 Kor. 15:17)

De bijbel is de hoogste norm, niet de natuurwetenschappen of een andere wetenschap.

het verhaal van Jozua waar hij de zon liet stilstaan is wel bewezen inmiddels.
ik zal het proberen vanavond nog online te zetten hier.
heel interrresant.

[Frost]

Surfer:

waar komt deze aanname "de bijbel is de hoogste norm" vandaan? Waar is die op gebaseerd? Mag je zo'n aanname wel zondermeer doen? Zou het niet veel verstandiger zijn dat je eerst onderzoekt in hoeverre deze aanname gerechtvaardigt is?

Als je deze aanname wilt onderzoeken moet je eerst andere aannames doen om de normen te bepalen op grond waarvan je deze aanname gaat beoordelen. Voor die aannames kun je dezelfde vragen stellen die jij stelt t.a.v. de aanname 'de bijbel is de hoogste norm'.

Klaas

Maar als je die aanname zonder meer doet, geldt dat niet?????
De aanname "de bijbel is de hoogste norm" is zelf buitenbijbels. Het is merkwaardig om te zeggen dat er externe normen vereist zijn voor je aan schriftkritiek kunt beginnen, maar dat die niet vereist zijn om te kunnen zeggen dat de bijbel de hoogste norm is.

Elk oordeel over de bijbel is een beoordeling op basis van buitenbijbelse normen. Niet alleen een kritisch oordeel.

[JopieK]

Het probleem van schriftkritiek is dat de waarheid op een helling wordt gelegt en dat er geen grenzen te bepalen zijn. Ik zal het proberen uit te leggen:

Openbaringen is over het algemeen beschouwt als een symbolisch boek. Maar dan rijst de vraag of er ook meer symbolisch is in de bijbel zoals de schepping of Jona in de vis. Vervolgens komen we bij de vraag of Jezus echt mens en echt God was. Is God werkelijk gestorven voor onze zonden of was het meer symbolisch bedoelt zoals dat we elkaar zo lief moeten hebben, dat de dood geen grens is in de uitvoer van die liefde. Is Jezus dan wel voor onze zonden gestorven? Heeft God de wereld wel gemaakt? enz. enz.

Het is zo vaak een domino-effect. Waar schriftkritiek toegelaten wordt, daar verarmt het geloof.

Schriftkritiek hoeft helemaal niet negatief te zijn! Afkraken van de Bijbel is imho <> Schriftkritiek. Het nadenken over hoe de Bijbel gevormd is en hoe de Heilige Geest hierin gewerkt heeft zijn imho zeer nuttig. Ook om juist er achter te komen in welke mate iets symbolisch is en in welke mate de wetenschap en de Bijbel (al dan niet) overeenstemmen is denk ik geheel niet verkeerd.
Juist zo kan men Apologetiek bedrijven en niet-christenen laten zien dat de Bijbel veel meer is dan zomaar een van de heilige boeken.

[Klaas]

Frost:

Maar als je die aanname zonder meer doet, geldt dat niet?????

Dat is niet wat ik zeg. Ik stel juist dat dat in beide gevallen het geval is.

Frost:

De aanname "de bijbel is de hoogste norm" is zelf buitenbijbels.

In die bewoording wellicht, maar niet als je deze aanname inhoudelijk beoordeeld. De bijbel presenteert zich als het geschreven Woord van de Almachtige God en als zodanig als gezaghebbend. Of je dat aanneemt of niet is een tweede, maar je kunt er m.i. niet omheen dat de bijbel wel degelijk claimt de hoogste norm te zijn.

Klaas

[DireStraits]

Frost:

Maar als je die aanname zonder meer doet, geldt dat niet?????

Dat is niet wat ik zeg. Ik stel juist dat dat in beide gevallen het geval is.

Frost:

De aanname "de bijbel is de hoogste norm" is zelf buitenbijbels.

In die bewoording wellicht, maar niet als je deze aanname inhoudelijk beoordeeld. De bijbel presenteert zich als het geschreven Woord van de Almachtige God en als zodanig als gezaghebbend. Of je dat aanneemt of niet is een tweede, maar je kunt er m.i. niet omheen dat de bijbel wel degelijk claimt de hoogste norm te zijn.

Klaas

De Bijbel legt die claim inderdaad, maar dat impliceert toch niet dat je niet mag onderzoeken of die claim wel terecht is? Als iemand claimt het beste boek ooit te hebben geschreven, dan kun je die claim onderzoeken door het boek te toetsen aan algemene maatstaven, zoals correctheid, boodschap enz. en je kan het boek vergelijken met andere boeken.
Je kunt mijn inziens niet iets claimen als je vervolgens geen enkele discussie toestaat over die claim, en dat is iets wat gebeurt als je geen enkele vorm van discussie toestaat over de Bijbel.
De Bijbel beweert het beste en meest gezaghebbende boek ooit te zijn, dan is de Bijbel toch wel bestand tegen onderzoek dat mensen er naar verrichten?