Textus Receptus in vergelijking met Nestle-Aland

[gml]

Vooral voor wat betreft het Nieuwe Testament baseren de verschillende Bijbelvertalingen zich op verschillende grondteksten. De Statenvertaling en de Herziene Statenvertaling baseren zich op de zogenaamde Textus Receptus, terwijl bijvoorbeeld de NBG'51, de Nieuwe Bijbelvertaling en de Willibrordvertaling zich op de kritische tekst van Nestle-Aland baseren. De tekst van Nestle-Aland is de tekst volgens (voor zover bekend) de oudste manuscripten van het Nieuwe Testament, i.t.t. de Textus Receptus. Mijn vraag is: is het inderdaad het beste om van de kritische tekst uit te gaan in plaats van de Textus Receptus? En zou de Statenvertaling dus ook herzien moeten worden op dit punt? Ikzelf leg bij het lezen vaak de NBG'51 naast de Statenvertaling, dan vallen de verschillen wel op.

Bijvoorbeeld: 1 Johannes 5:7-8 luidt in de Statenvertaling: "7 Want Drie zijn er, Die getuigen in den hemel, de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze Drie zijn één. 8 En drie zijn er, die getuigen op de aarde, de Geest, en het water, en het bloed; en die drie zijn tot één."
Maar in de Willibrordvertaling 1995 luidt deze tekst: "7 Want er zijn drie getuigen, 8 de geest, het water en het bloed, en deze drie stemmen overeen."
De NBG'51 heeft de ontbrekende woorden tussen haken geplaatst.
Een duidelijke verwijzing naar de Drie-eenheid ontbreekt in de kritische tekst. Hoe moeten we deze verschillen waarderen?

[xsidd]

Uhmmm, moeten we alles begrijpen dan?

Redenatie breekt af, maar geloof bouwd op.

Ik heb niks te waarderen aan verschil, want wat is het nut ervan?

Laat ik me maar bezig houden met bidden, en het Woord lezen, en bidden om leiding van Gods Geest.

Dat is mijn doel:-)

Groet

[Optimatus]

En juist omdat, onder andere, jij het Woord wilt lezen, moet je wel weten of de door jou gelezen vertaling een vertaling van de juiste tekst is.

[xsidd]

@Optimatius

Ja, ik snap wel wat je bedoeld maar er zijn zoveel mensen die zich helemaal vastklampen aan een bepaalde vertaling... Nu ja, hun keus en ik respecteer dat uiteraard, maar zelf durf ik alle vertalingen te lezen op de vertaling van de Jehova getuigen na dan...

Ik heb voor mezelf geleerd dat God echt niet alleen gebonden is aan het Woord of dat als je een iets andere vertaling hebt je ineens hele grote vergissingen zou maken...

God kan stenen ook laten spreken als Hij dat wil, ook al is me dat nog nooit overkomen;)

Ik hoop dat je me nu beter begrijpt...

Hartelijke groet

[Optimatus]

Ik ben blij dat je er zo over denkt.

[gravo]

Uhmmm, moeten we alles begrijpen dan?

Redenatie breekt af, maar geloof bouwd op.

Ik heb niks te waarderen aan verschil, want wat is het nut ervan?

Laat ik me maar bezig houden met bidden, en het Woord lezen, en bidden om leiding van Gods Geest.

Dat is mijn doel:-)

Groet

xsidd geeft een spontane reactie op de topic over de Bijbeltekst. Toch is het meer dan een lukrake, voor-de-vuist-weg-reactie, denk ik. Het geeft namelijk in een notendop weer wat de denktrant van veel behoudende christenen is. Of ze nu van protestantse of evangelische huize zijn. Ik maak me grote zorgen over de teneur die uit de reactie blijkt.

De keuze tussen de Textus Receptus als geaccordeerde brontekst van de Bijbel en die van Nestle - Aland is natuurlijk pas ontstaan op het moment dat de Nestle - Aland voor de eerste keer verscheen (op dit moment wordt, meen ik al de 27e druk gebruikt). Daarvoor was er alleen de Textus Receptus, een tekst die op een aantal andere betrouwbaar geachte bijbeltekstversies is gebaseerd.
De Neste - Aland versie is gebaseerd op veel meer Bijbeltekstversies, die qua omvang varieren tussen echt losse snippertjes tekst (het oudste fragment is een snipper van een paar vierkante centimeters) en versies van hele Bijbelboeken. De kern van Nestle - Aland is dat er een wetenschappelijke methode op is losgelaten, die in de voor-wetenschappelijke tijden nooit mogelijk was geweest. Met nieuwe wetenschappelijke inzichten en methoden komen er natuurlijk ook nieuwe conclusies. En inderdaad verschilt de uiteindelijk Nestle - Aland Bijbel van de Bijbels die op de Textus Receptus gebaseerd zijn. Nu is Nestle - Aland een wetenschappelijke Bijbeluitgave, dus alle mogelijke varianten worden in een zeer, zeer uitgebreid notenapparaaat bij de tekst gevoegd. Zo kan er bijvoorbeeld gekozen zijn voor een bepaald Grieks woord, omdat dit in de meeste tekstfragmenten zo voorkomt, maar tegelijkertijd worden alle tekstfragmenten genoemd waarin een ander Grieks woord (of een andere volgorde van Griekse woorden) gebruikt wordt. Dit gaat vaak om vele tientallen tekstversies die wetenschappelijk allemaal gerubriceerd staan en waaruit een keuze gemaakt moet worden om de meest waarschijnlijke Griekse tekst te reconstrueren. Dit is minitieus werk geweest voor zo'n beetje elk vers uit het Nieuwe Testament en daarin zijn ook beargumenteerde keuzes gemaakt. Maar het blijven natuurlijk keuzes van de opstellers van de uitgave, Nestle en Aland.
Toch is dit onvermijdelijk. Als je de vele tekstversies (vele honderden Papyri, Majuskel- en Minuskel Codices, zie hier) van de Bijbel hebt opgespoord, van snipper tot complete Bijbelgedeelten, dan zul je alles met elkaar moeten vergelijken en de meest betrouwbare versie moeten kiezen. Dit is een wetenschappelijk gedreven methode om tot een Bijbelvertaling te komen. Daarbij gaat het om ouderdom, de mate waarin het voorkomt, de waarschijnlijkheid van een tekst, de controle op schrijf- of overschrijffouten enz. enz. Een zeer gecompliceerde en uiterst moeilijke arbeid.

Maar nu het pijnpunt dat ik voel bij de reactie van xsidd. Er wordt gezegd: "moeten we alles begrijpen dan?, "redenatie breekt af".

Dit is niets meer of minder dan een enorme kloof scheppen tussen wetenschap en geloof. Tussen denken en geloven.

Ik begrijp daar niets van. Terwijl iedereen tegenwoordig naar school gaat en ook zelf inziet dat alleen door je hoofd te gebruiken, door de wetenschap verder te helpen er verbeteringen kunnen worden aangebracht in de menselijke samenleving, en terwijl iedereen ook gebruikt maakt van de zegeningen van alle techniek, uitvindingen en ontdekkingen (mobiliteit, gezondheid, communicatie, voedselveiligheid, brandveiligheid, woningen bouwen, hygiëne, comfort) en daar ook een beter leven aan overhoudt met een langere levensverwachting, gaan een paar christenen opeens de zorgvuldige en arbeidsintensieve houding die bij die wetenschappelijke discipline hoort om dit alles mogelijk te maken, in het verdomhoekje stoppen. "Moeten we alles begrijpen dan?"

Als het om de Bijbel gaat, mag wetenschap opeens niet. "Redenatie breekt af, maar geloof bouwt op". ?????
Ik ben bang dat dit alleen maar geaccepteerd wordt in gemeenschappen waar intellectuelen allang geen plaats meer hebben, waar de knapste koppen op geen enkele steun kunnen rekenen, waar studeren alleen acceptabel is als het maar niet over God, de Bijbel of het geloof gaat en waar de gemeenschap dus aangewezen is op voorgangers en leidslieden die inderdaad allerlei domme vooroordelen kunnen handhaven omtrent wetenschap en onderzoek. Dan krijg ik daar vast te horen dat de wetenschap een complot voert of dat het allemaal ongelovige atheïsten zijn die het geloof willen wegvagen door middel van wetenschappelijke sprookjes.

Kom op zeg, we gaan de wetenschap toch niet tegen het geloof uitspelen? Het is toch niet zo dat de aarde nooit om de zon heeft gedraaid, omdat gelovigen dat al die tijd maar niet voor mogelijk konden houden? Het zijn gewoon nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen, die ons als mens gedwongen hebben om oude inzichten los te laten en ze te herzien. En dat geldt ook voor allerlei andere zeer tastbare dingen, zoals bijvoorbeeld de Bijbeltekst. Opeens is daar een snipper van het Johannes-Evangelie dat nog veel ouder is dan welke tekstversie ook die we hebben. Mogen we daar dan helemaal geen studie naar doen, omdat de tekst toevallig een afwijkend Grieks woord bevat, een woord dat niet overeenkomt met wat altijd in de traditionele Bijbeltekst heeft gestaan? Natuurlijk wel, we moeten het goed en grondig onderzoeken en afwegen of dit moet leiden tot een aanpassing van de tot nu toe gehanteerde Bijbeltekst. Dit zijn toch gewoon feiten die we onder ogen mogen zien. Ook als het in de loop van de tijd om duizenden tekstversies gaat. En dat gaat het in dit vakgebied! Door deze zoektocht is de Textus Receptus wetenschappelijk gezien van veel minder waarde geworden.

Geloof is voor mij niet dat ik allerlei opvattingen verplicht moet vasthouden, ook al wijzen nieuwe feiten iets anders uit. Feiten spreken voor zich. Net zoals de aarde een werkelijkheid is, die we kunnen onderzoeken en waarvan we tegelijkertijd kunnen zeggen dat ie geschapen is door God (iets wat onzichtbaar is, maar geloofd moet worden), zo kunnen we de Bijbeltekst ook grondig onderzoeken en het toch nog Gods Woord blijven noemen (iets dat niet aanwijsbaar is, maar geloofd moet worden).
Geloof gaat veel meer om de onzichtbare dingen, als je het mij vraagt. De zichtbare dingen, de feiten hoef ik niet te geloven. Die kan ik zo aanwijzen of ze via een goede methode opsporen en ontdekken (wetenschap).

Kortom, ik ben bang dat er met de teneur van xsidd's spontane reactie een soort dom en eigenwijs christendom gaat ontstaan, dat niets meer wil weten van welke feiten dan ook, omdat ze niet in staat is de intellectuele arbeid te verrichten die hoort bij het aanpassen van de eigen mening op grond van nieuwe inzichten. Dan hou je een hele domme en ongeïnformeerde christelijke gemeenschap over. Vol bange mensen die menen dat harde wetenschappelijke feiten de dingen van God zouden kunnen aantasten.

gravo

[tcb]

De kritische tekst van NA is beter dan de TR. Dat is een algemene feit binnen de nieuwtestamentische wetenschap. Dat heeft een aantal argumenten (en misschien ook wel vooronderstellingen?).

Maar doet het ertoe? Ja, in zekere zin wel. Maar het is ook vaak muggenziften. Je noemt nu een bekend verschijnsel. Echter, zonder die tekst is toch ook te zeggen dat er sprake is van de Vader, de Zoon en de Geest? V.P. Jones behandelt deze tekst denk ik ook in Misquoting Thruth. Op zich een waardevol boekje om te hebben en niet duur.

Belangrijk is dat wat wij nu lezen is wat zij toen schreven. De tekst zoals wij die thans hebben is betrouwbaar, ondanks de verschillen die er soms zijn. Overigens zijn er heel veel verschillen die er niet toe doen. Zo is 75% van de verschillen al ontstaan door variatie in spelling. En in de kern van de Schrift is er geen manuscript die twijfelt over de kruisiging en opstanding van Jezus.

[xsidd]

@Gravo

Ja spontane reaktie, en behoudend ben ik juist niet... Ik maak me geen grote zorgen over wat voor vertaling...

En wat zijn je grote zorgen over de teneur mijn mening?;)

Groet

[gravo]

De kritische tekst van NA is beter dan de TR. Dat is een algemene feit binnen de nieuwtestamentische wetenschap. Dat heeft een aantal argumenten (en misschien ook wel vooronderstellingen?).

Maar doet het ertoe? Ja, in zekere zin wel. Maar het is ook vaak muggenziften. Je noemt nu een bekend verschijnsel. Echter, zonder die tekst is toch ook te zeggen dat er sprake is van de Vader, de Zoon en de Geest? V.P. Jones behandelt deze tekst denk ik ook in Misquoting Thruth. Op zich een waardevol boekje om te hebben en niet duur.

Belangrijk is dat wat wij nu lezen is wat zij toen schreven. De tekst zoals wij die thans hebben is betrouwbaar, ondanks de verschillen die er soms zijn. Overigens zijn er heel veel verschillen die er niet toe doen. Zo is 75% van de verschillen al ontstaan door variatie in spelling. En in de kern van de Schrift is er geen manuscript die twijfelt over de kruisiging en opstanding van Jezus.

Ik ben het met je eens. Het gaat in wezen altijd om de christelijke praktijk en om de kern van de Bijbelse zaak. En dan maakt de exacte tekst niet zo'n groot verschil en kan deze discussie op de achtergrond blijven.

Maar nu ging het over het verschil tussen TR en NA, en op zo'n moment gaat het daar dan ook over.

gravo

[gravo]

@Gravo

Ja spontane reaktie, en behoudend ben ik juist niet... Ik maak me geen grote zorgen over wat voor vertaling...

En wat zijn je grote zorgen over de teneur mijn mening?;)

Groet

Mijn zorg is dat je je mee laat voeren in de gedachte dat wetenschap van de duivel en geloof van God komt. Ik proef dat namelijk veel bij zogenaamde "Bijbelgetrouwe christenen".

gravo

[xsidd]

@Gravo

citaat"
Mijn zorg is dat je je mee laat voeren in de gedachte dat wetenschap van de duivel en geloof van God komt. Ik proef dat namelijk veel bij zogenaamde "Bijbelgetrouwe christenen".einde citaat"

Uhum, wat zeg je nu eigenlijk tegen me??

Dat jou zorg is dat ik me mee laat voeren in de gedachte dat wetenschap van de duivel komt en geloof van God???

Ik snap er niets van, hoe je aan deze vraag komt. Want wetenschap is feitelijk gezien kennis die mensen vergaderen, en je schrijft dat toe aan de duivel? En geloof komt zo ie zo als het tenminste in God is van God uit lijkt me?

Wat proef je bij mij?

Of is het zo dat je mij als zogenaamd bijbelgetrouwe christen ziet?

Ik hoop dat je in het volgende antwoord gewoon helder kan formuleren wat je precies nu vraagd of wilt zeggen...

Dan word het allemaal een beetje duidelijker voor mij.

Of bedoel je dat het wel belangenrijk is dat je de juist vertaling leest zodat je niet misleid word?

Ik was daar zeer strikt in eerder, maar door de jaren heen heeft God me laten zien dat het niet van mij afhangt hoe Hij me antwoord. Gelukkig maar want een levende relatie met God door Jezus is beter dan mezelf vastklampen in krampachtigheid aan 1 vertaling terwijl ik me beter bezig kan houden met de opdracht die Jezus zei, om het evangelie te vertellen.

Ik vind een mensenziel wel net iets belangerijker dan een punt of komma, of oudbollig woord wat niet goed veranderd is naar de hedendaagse taal..

Weet je...

Ik voel liefde voor de mensen, maar laat me niet meer door het houden van een vertaling leiden maar door de Geest van God, die me leert. Ja, natuurlijk ook door het Woord, maar ook door situaties, medemensen, gebeurtnissen, en door Engelen ook.

Engelen zijn gedienstige geesten die de gelovige bijstaan zoals dat in het Woord staat geschreven. Zou dat onopgemerkt blijven?

Liefde is de Bron voor mij, en ja ik loop vaak de verkeerde kant op en laat me soms irriteren, maar dat is ook een proces, en je veranderd door Hem:-)

Hartelijke groet:-)

[gml]

De kritische tekst van NA is beter dan de TR. Dat is een algemene feit binnen de nieuwtestamentische wetenschap. Dat heeft een aantal argumenten (en misschien ook wel vooronderstellingen?).

Maar doet het ertoe? Ja, in zekere zin wel. Maar het is ook vaak muggenziften. Je noemt nu een bekend verschijnsel. Echter, zonder die tekst is toch ook te zeggen dat er sprake is van de Vader, de Zoon en de Geest? V.P. Jones behandelt deze tekst denk ik ook in Misquoting Thruth. Op zich een waardevol boekje om te hebben en niet duur.

Belangrijk is dat wat wij nu lezen is wat zij toen schreven. De tekst zoals wij die thans hebben is betrouwbaar, ondanks de verschillen die er soms zijn. Overigens zijn er heel veel verschillen die er niet toe doen. Zo is 75% van de verschillen al ontstaan door variatie in spelling. En in de kern van de Schrift is er geen manuscript die twijfelt over de kruisiging en opstanding van Jezus.

Ik ben het met je eens dat de manuscripten eensluidend zijn, als het gaat om de hoofdzaken als de kruisiging en de opstanding van Jezus Christus. Daar mogen en moeten we dankbaar voor zijn. Daarin kun je ook de hand van God zien. In het geloofsleven gaat het ook om de hoofdzaken. Maar als het gaat om het hebben van een zo secuur mogelijke Bijbelvertaling, snijdt het argument dat het in alle manuscripten om de hoofdzaken gaat, in feite geen hout.

Met dit argument kan ik namelijk ook een hele vrije Bijbelvertaling lezen, zoals Het Boek en de Groot Nieuws Bijbel. Ook hierin kan ik lezen over de geboorte, de kruisiging en de opstanding van Jezus Christus. Deze vertalingen "twijfelen" daar ook niet over. Maar voor een serieuze Bijbelstudie kan ik beter een vertaling lezen die dichter bij "de" grondtekst staat. En als het gaat om het Woord van God, is dat ook terecht. Het gaat immers om het belangrijkste Boek voor ons leven!

Veel behoudende christenen zijn van mening dat we een zo nauwkeurig mogelijke Bijbelvertaling moeten hebben. Dit uitgangspunt is zeer terecht. Als het gaat om het vertalen van Gods Woord moeten we zo nauwkeurig mogelijk zijn. Maar als er door de wetenschap tekstverschillen aan het licht komen (door bijvoorbeeld het ontdekken van manuscripten die ouder zijn, waardoor het zeker het overwegen waard is de Bijbelvertaling op grond van deze nieuwe inzichten aan te passen), is dat voor veel "behoudende" christenen opeens niet interessant meer, dikwijls met de achterliggende gedachte dat de wetenschap niet van God komt. Dit uitgangspunt acht ik onterecht. Ik kan me hierin namelijk helemaal vinden in de reactie van gravo. Immers: God kan de wetenschap gebruiken om verschillende zaken inzichtelijker te maken, ook als het gaat om de Bijbeltekst.

Veel mensen, ook in het kerkverband waartoe ik behoor, gaan er derhalve vanuit dat de Textus Receptus de beste grondtekst is van het Nieuwe Testament. Zij willen daarom de Statenvertaling niet herzien op grond van de huidige wetenschappelijke tekst van Nestle-Aland. Maar de keuze voor de Textus Receptus acht ik niet gelukkig, op grond van de argumenten die ik zojuist genoemd heb. Natuurlijk is enige relativering, vooral als het gaat om de hoofdzaken, op zijn plaats. God onderwijst ons ook als we uitgaan van de Textus Receptus. En ook mogen we de kennis van de Statenvertalers niet onderschatten. Maar deze discussie is iets anders. Het gaat hier om het lezen van een zo nauwkeurig mogelijke Bijbelvertaling, gebaseerd op de manuscripten die door de wetenschap als de meest juiste geacht worden, omdat ze ouder zijn.

[Korneel]

Dag allemaal,

Helaas, heb ik geen splinter inzicht in de achtergronden van de TR en NA, en het is nog veel spijtiger, dat ik de oude talen niet ken. Maar ik weet wel iets van wetenschap, denk ik, want ik heb het mijn leven lang gedaan. En omdat ik de wetenschap – de natuurwetenschap, dat wel – goed ken, daarom heb ik geen hoge pet op van haar, als het gaat om haar mogelijkheden om uitspraken te doen over de dingen van de Godsdienst.

Het is extreem belangrijk, dat we de beschikking hebben over de meest letterlijke vertaling van de meest oorspronkelijke woorden, omdat alleen hierdoor de volle verbinding van God met de mens tot stand kan komen. Wie beweert, dat de letterlijke tekst er niet zo toe doet, weet niet wat hij zegt, en hij weerspreekt Mattheus 5:18.
De afdeling tekstkritiek is dan ook de belangrijkste van de hele theologische wetenschap, en misschien wel de enige die er werkelijk toe doet, dus ik ben uiterst nieuwsgierig naar haar verdere mogelijkheden. Want ik stel me zo voor, dat de ouderdom van een manuscript niet per definitie bepalend is voor de kwaliteit ervan. Immers, zeer veel vroeger was ieder boek een manuscript, en een recenter exemplaar uit een consciëntieus gereproduceerde lijn van manuscripten zou dus beter kunnen zijn dan een verprutst ouder exemplaar. Gelijksoortige bezwaren zijn te maken bij de frequentie waarin een tekst voorkomt, en bij de waarschijnlijkheid van een tekst. Vooral dit laatste lijkt mij een non-criterium gezien het voorkomen van teksten zoals Ezechiël 39:20, waarin de gelukkig cursief gedrukte toevoegingen rij in rijpaarden en paarden in wagenpaarden echt moeten verdwijnen (SV Jongbloed). De meeste toevoegingen in de SVJ zijn trouwens tekstvervalsingen.

Mijn laatste opmerking over de SVJ wijst naar het grootste gevaar, dat Bijbelvertalers bedreigt, en dat is eigenwijsheid. De absolute diepte van het Woord is onpeilbaar, en hieraan iets toevoegen of wijzigen is dan ook het stomste wat een mens kan doen. Geen enkele vertaler echter heeft deze drang kunnen weerstaan – zelfs de Statenvertalers niet – en in de NBV is hij zelfs tot norm verheven. De verbinding met God is hierin zo goed als verloren gegaan.

De meest oorspronkelijke tekst, daar gaat het dus om, en om de meest nauwgezette vertaling. Want als God wegvertaald is uit een tekst, dan is Hij er met geen mogelijkheid meer in te krijgen. En vooral niet door de wetenschap, want het wetenschappelijke is de tegenpool van het Goddelijke. De wetenschap zou liefst een criterium moeten hebben voor de Goddelijkheid of voor de onwetenschappelijkheid van een tekst, zodat in ieder geval duidelijk wordt, waar niet gefraudeerd is. Zou een dergelijk criterium kunnen bestaan?

Cheers, Korneel

[Cahier]

Een bijbelvertaling baseren op het kritische werk van een 16e eeuwse Roomse humanist of op het kritische werk van een paar 19e eeuwse liberale theologen wat is dat voor lichtzinnigheid, iedereen weet toch dat een bijbelvertaling moet worden gebaseerd op de meerderheidstekst.

[Spreeuw]

Een bijbelvertaling baseren op het kritische werk van een 16e eeuwse Roomse humanist of op het kritische werk van een paar 19e eeuwse liberale theologen wat is dat voor lichtzinnigheid, iedereen weet toch dat een bijbelvertaling moet worden gebaseerd op de meerderheidstekst.

De meerderheidstekst hoeft niet de meest betrouwbare lezing te zijn, en ook niet de meest originele.

In de NT-wetenschap zijn er twee hulpmiddelen om de meest betrouwbare lezing (van alle manuscripten) te achterhalen:
- lectio difficilior potior: de moeilijkte lezing is de sterkste
- lectio brevior: de korste lezing is het meest origineel

Mijns inziens twee plausibele hulpmiddelen. Je kunt de meest betrouwbare lezing, bijv. met behulp van het kritisch apparaat van Nestle-Aland, zelf achterhalen.