het hulpwerkwoord 'komen te'

De Archiefkast van het Forum. Oude discussies zijn hier nog eens na te lezen.

Moderator: Moderafo's

Gebruikersavatar
gravo
Majoor
Majoor
Berichten: 2034
Lid geworden op: 12 jan 2009 23:20

het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor gravo » 18 jan 2013 11:24

In bevindelijk gereformeerde kring doet zich hier en daar een vermakelijk taalkundig verschijnsel voor, dat ik maar " het hulpwerkwoord 'komen te' " noem.
Hulpwerkwoorden zoals worden, hebben, zijn, hoeven, kunnen moeten, mogen, willen gebruiken we om een betekenis toe te voegen aan een ander werkwoord. Bijvoorbeeld: ' ik word opgehaald, ik hoef niet op te treden, ik kan langskomen, ik mag meedoen, ik wil spelen enz. enz.
Het werkwoord 'komen' kan ook zo gebruikt worden: ik kom buiten spelen.
Echter in preken uit voornoemde kring, heb ik al vaak de toevoeging 'komen te' gehoord.
Voorbeelden: ' Toen Hij mij kwam te overtuigen...' of (in een gebed): 'Och, of Gij ons nog zoudt komen te versterken'.
Ik heb de voorbeelden bewust in wat archaïsche zinsconstructies aangegeven, omdat ik denk dat ze ook alleen daar voorkomen.
Zijn er forum-bezoekers die dit herkennen? Zouden jullie nog andere voorbeelden kunnen komen te geven?

gravo
'Von Gott wissen wir nichts. Aber dies Nichtwissen ist Nichtwissen von Gott'
(Franz Rosenzweig, Der Stern der Erlösung)

Gebruikersavatar
Kvinna
Sergeant
Sergeant
Berichten: 378
Lid geworden op: 22 nov 2012 13:08

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor Kvinna » 18 jan 2013 11:55

Ik geloof uit het formulier voor bevestiging ambtsdragers: .... indien gij u kwaamt te ontgaan....

Dat is pas archaïsch!

schelpje3
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 11410
Lid geworden op: 23 apr 2010 13:57

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor schelpje3 » 18 jan 2013 11:59

Ik herken het wel, maar veelal bij oudere predikanten. De jonge predikanten praten echt anders hoor. Overigens heb je vaak verschil tussen kanseltaal en gewone spreektaal.
Daar is niks mis mee, want in de 2e kamer spreken ze ook "wolliger" dan in de huiskamer.
Mij stoort het absoluut niet.
Maar volgens mij is er al een topic "tale Kanaäns" :-k

Gebruikersavatar
Kvinna
Sergeant
Sergeant
Berichten: 378
Lid geworden op: 22 nov 2012 13:08

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor Kvinna » 18 jan 2013 12:08

Het is geen tale Kanaäns, het is gewoon kunstmatig ouderwets taalgebruik.

Een ander voorbeeld wat ik wel eens lees in de kerkbode: mevrouw X is weer thuis mogen komen uit het ziekenhuis.

schelpje3
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 11410
Lid geworden op: 23 apr 2010 13:57

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor schelpje3 » 18 jan 2013 12:51

Kvinna schreef:Het is geen tale Kanaäns, het is gewoon kunstmatig ouderwets taalgebruik.

Een ander voorbeeld wat ik wel eens lees in de kerkbode: mevrouw X is weer thuis mogen komen uit het ziekenhuis.

We hebben hier even nagedacht, we dachten eerst: heeft mogen komen, maar toch niet.
Echt helemaal fout is het o.i. niet.
Het is eerbiedig bedoeld.

Gebruikersavatar
elbert
Moderator
Berichten: 8769
Lid geworden op: 26 mei 2004 13:00

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor elbert » 18 jan 2013 13:29

Tja, het is eerbiedig bedoeld, maar ik vind het eerder iets komisch hebben.
Gewoon hedendaags Nederlands heeft mijn voorkeur, want ook op die manier kunnen we eerbiedig zijn.
Laat de woorden van mijn mond en de overdenking van mijn hart welgevallig zijn voor Uw aangezicht, HEERE, mijn rots en mijn Verlosser! (Ps. 19:15)

Boaz
Kapitein
Kapitein
Berichten: 1016
Lid geworden op: 26 jun 2012 18:51

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor Boaz » 18 jan 2013 13:47

Een ander voorbeeld wat ik wel eens lees in de kerkbode: mevrouw X is weer thuis mogen komen uit het ziekenhuis.


Ik vind het gebruik van het woord 'mogen' juist iets dat veel in refokringen voor komt.

schelpje3
Maarschalk
Maarschalk
Berichten: 11410
Lid geworden op: 23 apr 2010 13:57

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor schelpje3 » 18 jan 2013 14:38

elbert schreef:Tja, het is eerbiedig bedoeld, maar ik vind het eerder iets komisch hebben.
Gewoon hedendaags Nederlands heeft mijn voorkeur, want ook op die manier kunnen we eerbiedig zijn.

Daar ben ik het deels mee eens. Van mij mag kanseltaal best anders zijn dan de dagelijkse spreektaal.
Als wij over of met God spreken, moet dat te horen zijn in onze woordkeuze.
Het dient gepast te zijn en niet alsof we, met eerbied gesproken, "met Hem in de klas hebben gezeten".
Beetje off topic, maar die Torriebijbel vind ik een gruwel. :-&

Gebruikersavatar
refo
Mineur
Mineur
Berichten: 179
Lid geworden op: 19 nov 2002 21:04
Locatie: Gouda

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor refo » 19 jan 2013 09:04

Ds Kersten moest niets hebben van 'komen te'.
Als een student een proefpreek hield op de preekstoel in Rotterdam waren de luisteraars alleen hij en medestudenten. Als de spreker komen zei, zei hij tegen zijn studenten: jongens, we moeten komen!
Zo probeerde hij dat af te leren.

Gebruikersavatar
LeChat
Generaal
Generaal
Berichten: 4857
Lid geworden op: 27 jun 2005 22:18
Locatie: Zeeland
Contacteer:

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor LeChat » 19 jan 2013 11:56

Dat verhaal heb ik inderdaad ook, gehoord, Refo, wilde het bij het lezen van het openingsbericht al als reactie geven, maar je bent me voor :)
Gelijk hebben is wat anders dan gelijk krijgen

Gebruikersavatar
alexander91
Majoor
Majoor
Berichten: 1624
Lid geworden op: 24 jan 2013 15:17

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor alexander91 » 24 jan 2013 15:51

schelpje3 schreef:Daar ben ik het deels mee eens. Van mij mag kanseltaal best anders zijn dan de dagelijkse spreektaal.
Als wij over of met God spreken, moet dat te horen zijn in onze woordkeuze.
Het dient gepast te zijn en niet alsof we, met eerbied gesproken, "met Hem in de klas hebben gezeten".
Beetje off topic, maar die Torriebijbel vind ik een gruwel. :-&


Een interessante tekst om hiernaast te leggen, Lukas 18:

"En Hij zeide ook tot sommigen, die bij zichzelven vertrouwden, dat zij rechtvaardig waren, en de anderen niets achtten, deze gelijkenis:
Twee mensen gingen op in den tempel om te bidden, de een was een Farizeer, en de ander een tollenaar.
De Farizeer, staande, bad dit bij zichzelven: O God! ik dank U, dat ik niet ben gelijk de andere mensen, rovers, onrechtvaardigen, overspelers; of ook gelijk deze tollenaar.
Ik vast tweemaal per week; ik geef tienden van alles, wat ik bezit.
En de tollenaar, van verre staande, wilde ook zelfs de ogen niet opheffen naar den hemel, maar sloeg op zijn borst, zeggende: O God! wees mij zondaar genadig!
Ik zeg ulieden: Deze ging af gerechtvaardigd in zijn huis, meer dan die; want een ieder, die zichzelven verhoogt, zal vernederd worden, en die zichzelven vernedert, zal verhoogd worden
."

Moeten we hier niet uit leren dat we voorzichtig moeten zijn om eerbiedigheid uit te drukken in taalgebruik? Houd het bij je eigen mening, maar ga anderen niet zeggen hoe het moet. Dat leidt tot verhoging van jezelf als je je wel aan je eigen gestelde wetten voldoet, terwijl we onszelf moeten vernederen. De mens is altijd geneigd tot het kwade. Door bepaalde typen taalgebruik of kledij te gaan verheerlijken, wek je de indruk dat je veilig en heilig bent als je erin mee gaat. En erger nog, je geeft je naaste die daar niet aan meedoet, de indruk dat zijn/haar geloof hol en oneerbiedig is. Maar wie zijn wij om dat te beslissen? Als dat zo is, dan wordt geloof in Christus vervangen door theologie.
"an argument is what convinces reasonable men and a proof is what it takes to convince even an unreasonable man." Alexander Vilenkin

Gebruikersavatar
alexander91
Majoor
Majoor
Berichten: 1624
Lid geworden op: 24 jan 2013 15:17

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor alexander91 » 24 jan 2013 16:02

Met dit onderwerp is het ook interessant om te kijken waarom er ooit een reformatie nodig was.

Was het niet de Rooms-katholieke kerk die de mensen verbood de bijbel in het Duits of Nederlands te vertalen? In de strijd met Luther vond de kerk dat de Bijbel in het Latijn moest blijven, in de oorspronkelijke taal. Wilde je de bijbel kunnen lezen, dan moest je er moeite voor doen, en gelouterd worden door het leerproces van het Latijn. De parels moesten immers niet voor de zwijnen geworpen worden. Een bijbel in het Duits of Nederlands was oneerbiedig! Onze reformatoren waren ervan overtuigd dat dit verkeerd was. De bijbel, Gods woord moest toegankelijk zijn voor iedereen. Niets mag Gods kinderen in de weg staan. Hoe goed bedoelt het ook is (als het een predikant, ouderling of ander gelovig mens is): Laat de kinderen tot Mij komen! Als een mens per se tussen God en de zondaar moet staan, dan gaat het fout!

Als we iets van onze reformatoren mogen onthouden, dan is het wel dat we Gods woord toegankelijk moeten houden voor iedereen. Als de nadruk steeds zwaarder komt te liggen op uitleggers en vertalers, gaan we macht leggen bij mensen, en dat zal misbruikt worden (kijk eens hoe de RKK destijds zijn macht misbruikte omdat mensen zelf niet meer bij het woord konden: op een gegeven moment kon vergeving zelfs met geld gekocht worden!!). Laten we er elke dag van bewust zijn dat er een reformatie nodig is tegen menselijke theologien.
"an argument is what convinces reasonable men and a proof is what it takes to convince even an unreasonable man." Alexander Vilenkin

JeeWee
Kolonel
Kolonel
Berichten: 3750
Lid geworden op: 24 aug 2008 15:23
Locatie: Aggenebbishausen
Contacteer:

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor JeeWee » 24 jan 2013 19:39

Mogen en komen in één zin kan dus ook.
De bekendste is wel:
"Och mocht het toch eens komen te gebeuren... "
Geloof ziet het onzichtbare, gelooft het ongelooflijke en ontvangt het onmogelijke...

gml
Luitenant
Luitenant
Berichten: 529
Lid geworden op: 02 aug 2012 14:11

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor gml » 17 mar 2013 22:20

JeeWee schreef:Mogen en komen in één zin kan dus ook.
De bekendste is wel:
"Och mocht het toch eens komen te gebeuren... "


Die zin wordt vooral gebruikt bij de bekering, in de trant van:
"Och mocht het toch eens komen te gebeuren dat ik tot bekering kom."

Dat klinkt heel vroom, maar dat is het niet, want het is een plicht: "Bekeert u en gelooft het Evangelie." (Markus 1:15)

De formuleringen met "te" maken het nodeloos ingewikkeld, en ik zou zeggen: vermijd dit soort taalgebruik. Wees direct in je formuleringen. Christus zegt het in Markus 1:15 ook heel direct.

Gebruikersavatar
mealybug
Generaal
Generaal
Berichten: 6822
Lid geworden op: 09 jul 2012 20:15
Locatie: iKapa

Re: het hulpwerkwoord 'komen te'

Berichtdoor mealybug » 17 mar 2013 22:42

helemaal eens met GML.
Ik hou het ook bij Markus 1:15.
Verder vind ik dat de woordkeuze in deze tale Kanaans (was dat nu het land van de nakomelongen van Cain?) een enorme ONwaarschijnlijkheid van de hoop en zekerheid des geloofs uitdrukt, welke geheel ONbijbels is.
Als je dit soort taalgebruik gewend bent vanuit je vroege opvoeding al, zul je inderdaad geloven dat het bijna niet mogelijk is, en het een wonder van Boven is, ipv een opdracht voor beneden.


Terug naar “Archief”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 20 gasten