Dispensationalisme

[elbert]

Dispensationalisme is een vorm van Bijbeluitleg, die in de 19e eeuw is ontwikkeld. Bekende namen die aan het dispensationalisme zijn verbonden, zijn Darby, Scofield en Bullinger.

Dispensationalisme is de leer dat Gods handelen met de mens verschillend is in verschillende dispensaties in de tijd. Deze dispensaties worden ook ‘bedelingen’ genoemd.

Dispensationalisten geloven dat de geschiedenis in 7 perioden is ingedeeld:

* De tijd van de onschuld voor de zondeval
* De tijd van het geweten tot aan de zondvloed
* De tijd van de regering tot aan Abraham
* De tijd van de belofte tot aan Mozes
* De tijd van de wet tot aan de kruisiging van Jezus de Messias
* De tijd van de genade tot aan Jezus' wederkomst
* De tijd van de Gods regering (het duizendjarige rijk) tot aan de Jongste dag

Op basis daarvan leest men de Bijbel en wordt de uitleg door deze tijdsindeling bepaald. Je hebt dispensationalisten in verschillende soorten en maten:
- mensen die de tijd van de genade (de 6e bedeling) laten beginnen in Hand. 2
- mensen die die tijd laten beginnen in Hand. 28 (mensen die deze laatste opvatting aanhangen worden ook wel ultra-dispensationalisten genoemd).

Enkele kenmerkende eigenschappen van deze beweging:
- een radicaal onderscheid tussen Israel en de Kerk: er zijn twee volkeren van God met twee verschillende bestemmingen
- een radicaal onderscheid tussen de wet en de genade
- de nieuwtestamentische kerk is iets wat niet door het Oude Testament is voorzien
- chiliasme en pretribulationalisme
- claim dat men de Bijbel consequent letterlijk neemt (met als onderliggende mening natuurlijk dat anderen dat niet doen)
- afwijzing van de kinderdoop
- in sommige gevallen zelfs afwijzing van het Heilig Avondmaal (ultra-dispensationalisme)
- meestal (alhoewel niet altijd) arminiaans
- enz.

Aanhangers van het dispensationalisme zijn vooral te vinden in de evangelische hoek, bijv. de vergadering der gelovigen, maar ook andere gemeenten en verbanden.

De absolute tegenhander van het dispensationalisme is de verbondstheologie. Waar de verbondstheologie de nadruk legt op de eenheid van de Bijbel en de doorgaande lijn van het verbond, legt het dispensationalisme de nadruk op de verschillen tussen verschillende perioden in de heilsgeschiedenis. Het verschil tussen verbondstheologie en dispensationalisme is daarom ook een van de verschillen tussen gereformeerden en evangelischen.

Nu ben ik zelf geen dispensationalist, maar vind ik het wel interessant om het over de voors en tegens van deze invloedrijke stroming/bijbelopvatting te hebben, zeker tegen het licht van de gereformeerde leer. Een aanzet daarvoor is door een enkeling al gegeven:

het losmaken van God liefhebben en het onderhouden van Zijn geboden, de genade die tegenovergesteld aan Gods wet wordt gedacht, (dispensationalisme: OT en NT die radicaal tegenover elkaar worden geplaatst)
...
- een wijze van bijbeluitleg die geen recht doet aan de Bijbel zelf.
Erg algemeen is het verwerpen van de kinderdoop, en in plaats daarvan de geloofsdoop leren. Ook dat zal wel zijn oorsprong in het dispensationalisme hebben. Het miskent echter de (verbonds-)lijnen zoals de Bijbel die zelf trekt.

Ik denk dat het dispensationalisme, wat je in zg. evangelische kringen tegenkomt, daar debet aan is. Zo kwam ik laatst de volgende zin tegen: Gedurende deze bedeling werd het gehele Oude Testament geschreven, dat ook vanaf Exodus 19 tot het einde wettisch van inslag is... Zo'n zin vind ik niet te pruimen, en roept mijn intense afkeer op. Walgelijk, zo als er weewarig en afkeurend over Gods wet gesproken wordt! Is dàt eerbied voor God?!
Bovendien klopt dit ook helemaal niet. Ik heb zelf heel Deuteronomium eens doorgenomen, maar kan bepaald niet zeggen dat daar slechts de kille wet (een juridische codex) geleerd zou worden, en dat de genade een zaak zou zijn van vooral het Nieuwe Testament. Integendeel, Deuteronomium leert m.i. helemaal niet in eerste instantie allerlei regels, maar een godvruchtig leven, waarbinnen Gods wet een plaats heeft. Dat is voor ons niet anders, ook al is de vorm van die wet iets anders vanwege de vervulling door Christus.

Lang begin, maar brand maar los zou ik zeggen.

[Klaas]

Erg algemeen is het verwerpen van de kinderdoop, en in plaats daarvan de geloofsdoop leren. Ook dat zal wel zijn oorsprong in het dispensationalisme hebben. Het miskent echter de (verbonds-)lijnen zoals de Bijbel die zelf trekt.

Ik beperk me even tot deze quote. Geloofsdoop en dispensationalisme komen idd veel samen voor. Ik geloof echter niet dat de geloofsdoop voortkomt uit het dispensationalisme. Enerzijds is de geloofsdoop an sich al veel ouder dan het 'echte' dispensationalisme. Daarnaast zijn er voldoende geloofsdopers aan te wijzen die geen dispensationalist waren. Spurgeon (toch wel een erg bekende geloofsdoper al weet men lang niet altijd dat hij een geloofsdoper was ) was b.v. zeker geen aanhanger van het dispensationalisme.

[Raido]

Om het even voor mij recht te zetten kinderdoop is voor mij bekend, geloofsdoop; is dat de volwassendoop uit geloof of is het de doop met de Heilige Geest?

[Boekenlezer]

Dispensationalisme is een vorm van Bijbeluitleg, die in de 19e eeuw is ontwikkeld. Bekende namen die aan het dispensationalisme zijn verbonden, zijn Darby, Scofield en Bullinger.

Wat... Bullinger...?? Deze Bullinger?

- de nieuwtestamentische kerk is iets wat niet door het Oude Testament is voorzien

Dan hebben ze Genesis 17:4 zeker nog nooit zien staan.

[Boekenlezer]

Om het even voor mij recht te zetten kinderdoop is voor mij bekend, geloofsdoop; is dat de volwassendoop uit geloof of is het de doop met de Heilige Geest?

Geloofsdoop is de volwassendoop op geloof.
De doop met de Heilige Geest is weer heel wat anders.

[aartje]

Erg algemeen is het verwerpen van de kinderdoop, en in plaats daarvan de geloofsdoop leren. Ook dat zal wel zijn oorsprong in het dispensationalisme hebben. Het miskent echter de (verbonds-)lijnen zoals de Bijbel die zelf trekt.

Nogal gewaagd. Ik heb zelf in al die jaren van bijbelstudie nooit een lijn gevonden die aangeeft dat wij voortleven in het verbond van God dat Hij met Abraham sloot! (welk van de 2 trouwens?) De kinderdoop is mijns inziens een totaal verkeerde opvatting: overgang van besnijdenis; te gek voor woorden? Waar staat dat en welk vers in de bijbel geeft aan dat wij een voorzetting van het volk Israel zouden zijn? Nergens in het nieuwe testament zie ik dit voorgeschreven, ik lees alleen over huisdoop en gelovigendoop.

Maar goed, dit gaat dus helemaal niet over het onderwerp, mischien moeten we hier maar een ander topic over maken of gewoon over ophouden.

Ik geloof inderdaad dat de tijd op aarde is verdeeld in bedelingen. We leven nu in de genadetijd inderdaad. Waarom deze tijdsindeling of bedelingen? Omdat je duidelijk een verschil ziet van Gods handelen, al blijven Zijn regeringswegen natuurlijk eeuwig!

Maar lees nu eerst allemaal de Bijbel eens en daarnaast een paar goede uitleggingen zoals de synopsis van Darby en de Negende Koning van Ouweneel.

[Boekenlezer]

Nergens in het nieuwe testament zie ik dit voorgeschreven, ik lees alleen over huisdoop en gelovigendoop.

In Handelingen 18:8 lees ik dat er een heel huisgezin wordt gedoopt. Daar vallen ook kinderen onder. Het was dus blijkbaar toch de praktijk.
Over de vroege kerk hebben we expliciete gegevens dat de kinderdoop daar vanaf een bepaalde tijd in gebruik was.
Het argument, dat onder 'huis' geen kinderen hoeven te vallen gaat niet op. We moeten niet met een kokerblik alleen maar het Nieuwe Testament lezen. We moeten die lezen vanuit het Oude Testament. En dan worden de betekenissen van veel termen pas duidelijk. Hoe je 'huis' in Handelingen 18:8 moet opvatten, wordt duidelijk als je de betekenis kent van dat woord in het Oude Testament.

Ik geloof inderdaad dat de tijd op aarde is verdeeld in bedelingen. We leven nu in de genadetijd inderdaad. Waarom deze tijdsindeling of bedelingen? Omdat je duidelijk een verschil ziet van Gods handelen, al blijven Zijn regeringswegen natuurlijk eeuwig!

Ik geloof eerder, dat God zijn ene verbond gesloten heeft, wat Hij steeds weer vernieuwt. Dat ene verbond van God, wordt nooit herroepen, maar krijgt steeds weer een wat andere vorm. De wetgeving op de Sinaï is zo'n moment waarop dat verbond een bepaalde vorm krijgt. Ook in het land Moab gebeurt dat. En het laatste Avondmaal is ook zo'n moment, als ik me niet vergis. (De bergrede heeft er ook mee te maken.) (Deze opsomming is niet compleet.)
In bedelingen geloof ik niet, omdat ik daar nog nooit een valide argument voor heb gehoord.
In de tijd van het Oude Testament was er net zo goed genade, want er was de offerdienst. Dat was de uitbeelding van het offer van Christus. Zeg maar een soort van sacrament, zoals wij de doop als sacrament hebben.

(Wijziging/toevoeging: iets wat ik gisteravond nog even vergeten was, ook al heb ik er op die avond wel aan gedacht.)

Maar lees nu eerst allemaal de Bijbel eens en daarnaast een paar goede uitleggingen zoals de synopsis van Darby en de Negende Koning van Ouweneel.

Helaas, die twee genoemde boeken heb ik niet in mijn bezit.

[aartje]

In Handelingen 18:8 lees ik dat er een heel huisgezin wordt gedoopt. Daar vallen ook kinderen onder. Het was dus blijkbaar toch de praktijk.
Over de vroege kerk hebben we expliciete gegevens dat de kinderdoop daar vanaf een bepaalde tijd in gebruik was.
Het argument, dat onder 'huis' geen kinderen hoeven te vallen gaat niet op. We moeten niet met een kokerblik alleen maar het Nieuwe Testament lezen. We moeten die lezen vanuit het Oude Testament. En dan worden de betekenissen van veel termen pas duidelijk. Hoe je 'huis' in Handelingen 18:8 moet opvatten, wordt duidelijk als je de betekenis kent van dat woord in het Oude Testament.

Helemaal mee eens!! Ik had beter huis/kinderdoop kunnen neerzetten. Ik doop mijn kinderen ook als ik ze ooit mag ontvangen, maar wel vanuit de gedachte: geloof en laat je dopen, jij en jou huis! Je maakt mij ook niet wijs dat daar geen kinderen bij waren, toevallig vanavond nog een gesprek over gehad op JV.

De rest kom ik nog op terug.

[elbert]

Dispensationalisme is een vorm van Bijbeluitleg, die in de 19e eeuw is ontwikkeld. Bekende namen die aan het dispensationalisme zijn verbonden, zijn Darby, Scofield en Bullinger.

Wat... Bullinger...?? Deze Bullinger?

Nee, een afstammeling van hem, zie deze link. De Bullinger waar jij het over hebt, is de opvolger van Zwingli en een verbondstheoloog.

Daarnaast vind ik dat we het in dit topic niet over de opvattingen aangaande kinderdoop/volwassendoop moeten hebben. Dat is een neverending story. Laten we het erop houden dat dispensationalisten vrijwel allemaal de kinderdoop verwerpen, maar dat niet iedereen die de kinderdoop verwerpt, een dispensationalist is.

Ik geloof inderdaad dat de tijd op aarde is verdeeld in bedelingen. We leven nu in de genadetijd inderdaad. Waarom deze tijdsindeling of bedelingen? Omdat je duidelijk een verschil ziet van Gods handelen, al blijven Zijn regeringswegen natuurlijk eeuwig!

Werden de gelovigen in het Oude Testament dan niet uit genade zalig? In elk geval werden ze het niet door het onderhouden van de wet.

[Sabra]

Uitgaande van de kenmerken die worden genoemd, kan ik op basis hiervan zeggen dat ik een aanhanger van deze stroming ben.

[elbert]

Laat ik nog maar wat extra informatie geven:

Dispensationalisme is de leer dat er verschillende fasen zijn waarin God zijn heilsplan met de mens uitvoert. Deze leer stamt af van de protestantse onderscheiding in verbonden die God met de mens heeft gemaakt, zoals het werkverbond met Adam in de hof van Eden, en het genadeverbond in Jezus Christus. Volgens het dispensationalisme (of de bedelingenleer, zoals het in Nederland genoemd wordt) heeft God met Adam, Noach, Abraham, Mozes, David, en in Jezus Christus alternatieve verbonden gesloten. Ook met het Joodse volk en met de Kerk heeft God een alternatief verbond gesloten. De joden bevinden zich dus nog als het ware onder het Oude Testament, de ‘oude bedeling’, Gods oude manier van doen, en zullen als zodanig ook behandeld worden. Volgens deze leer is de bedeling met de Gemeente tijdelijk. Als Christus in heerlijkheid wederkomt, vóór het Duizendjarig Rijk, zal God het verbond weer opnemen met Zijn volk, Israël, dat nu op een zijspoor is gezet. Dan zal Jezus als koning heersen in de lijfelijk bestaande tempel in Jeruzalem. God voert dus als het ware een twee sporenbeleid, één spoor voor alle mensen, en een ander spoor met het volk Israël. Het dispensationalisme is bedacht door John Nelson Darby, de eerste grote voorman van de Vergadering van Gelovigen, en het is vanuit de Vergadering aanvankelijk verbreid over heel de evangelische wereld.

Kortom: volgens de dispensationalistische uitleg, leeft het Joodse volk nog onder het oude verbond (kan het daardoor dan ook gered worden??? Volgens mij niet ) en leeft de gemeente onder een tijdelijk (!) verbond. Als de heidenen zijn opgenomen in de hemel (opname van de gemeente), zal het Joodse volk in Israel onder de Messias een letterlijk 1000 jarig aards vrederijk hebben (nu snap ik ook waarom veel evangelische christenen zo vierkant achter Israel staan). Kortom: twee volken met twee bestemmingen.

De afwijzing van het evangelie door de Joden, is volgens de dispensationalisten de reden waarom de spoedige terugkeer van Christus (die volgens hun in bijv. de rede over de laatste dingen voorspeld is), is uitgesteld.

De basis voor hun Bijbeluitleg is dus consequent de letterlijke uitleg. Als er in de oudtestamentische profetieen Israel staat, dan wordt dit exclusief op de afstammelingen van Jakob van toepassing geacht. Op de gelovigen uit de heidenen zijn die profetieen dan niet van toepassing. Wat bij mij dan wel de vraag oproept, hoe je Rom. 9:6-8 en 1 Kor. 10:4 dan op moet vatten.
Of de letterlijke uitleg altijd de juiste is, vraag ik me trouwens ook af. In dat geval is het Hooglied namelijk een exclusief erotisch boek zonder geestelijke lading (om maar eens wat te noemen). Maar ik vermoed dat men toch wat minder consequent is dan men pretendeert te zijn.

Hoewel, je hebt er ook die zeggen dat het Heilig Avondmaal uitsluitend voor de Joden is bestemd, omdat het een afgeleide is van de Paschamaaltijd voor Israel, zie bijvoorbeeld hier eens.

Een citaat van die site:

Nee, onbesnedenen konden niet aanzitten aan de Tafel des Heren, toen niet en nu niet. D.w.z. de christen-heidenen uit de Handelingen toen niet en ook wij nu niet, gelovige Heidenen, die behoren tot het Ene Lichaam van Christus, (Ef. 3:1). Wij hebben geen verbondsrelatie met God (Ef. 2:11-12). Wij hebben geen belofte, die God aan onze vaderen heeft gedaan, of een hoop op een aards Koninkrijk, (Hand. 26:6-7; 1:6). Wij worden niet vertegenwoordigd door de Twaalven. Wij behoren niet tot de twaalf stammen van Israël. Wij behoren niet tot de besnijdenis. Met ons heeft de Heer het nieuwe verbond niet gesloten. Wij zien niet de Heer als Koning, maar als Hoofd. Er is niets wat de Maaltijd des Heren verbindt met de Heidenen, die de Gemeente der Verborgenheid vormen, het Ene Lichaam, in deze tegenwoordige tijd. De achtergrond van de Tafel des Heren is geheel Israëlitisch. Omgekeerd heeft de Tafel des Heren, de Maaltijd des Heren, dus alles om het te verbinden met Israël, ,met zijn verbonden en met zijn koninkrijk. Daar heeft het zijn plaats en functie.

Daar zakt m'n theologische broek wel van af hoor.

[Boekenlezer]

Dispensationalisme is een vorm van Bijbeluitleg, die in de 19e eeuw is ontwikkeld. Bekende namen die aan het dispensationalisme zijn verbonden, zijn Darby, Scofield en Bullinger.

Wat... Bullinger...?? Deze Bullinger?

Nee, een afstammeling van hem, zie deze link. De Bullinger waar jij het over hebt, is de opvolger van Zwingli en een verbondstheoloog.

Ah, die. Nee, die kende ik nog niet. Nog nooit van gehoord, zover ik mij herinner.

- claim dat men de Bijbel consequent letterlijk neemt (met als onderliggende mening natuurlijk dat anderen dat niet doen)

Het is natuurlijk de vraag wanneer je nu precies de bijbel letterlijk neemt.
Doe je dat, als je elke aanduiding letterlijk neemt? Of doe je dat, wanneer je de letterlijk bedoelde passages letterlijk neemt, terwijl je symboliserende passages symbolisch opvat? Je kan vaak aan de sfeer van de tekst al aanvoelen of het letterlijk bedoeld is of niet. Verder is het natuurlijk belangrijk om de symbolische betekenis van getallen in de bijbel te kennen. Getallen worden daar nog wel eens gebruikt in een figuurlijke betekenis. Dat doen wij trouwens ook wel eens, zij het in mindere mate dan in de bijbel. Als iemand zegt "ik heb wel duizend pogingen gedaan" snappen we gelijk dat hij niet tot dat getal gekomen is door minutieus zijn pogingen te tellen, maar dat hij bedoelt: enorm veel. Wij vinden het zelfs heel raar als je dat dan letterlijk zou gaan opvatten.

[elbert]

Doe je dat, als je elke aanduiding letterlijk neemt? Of doe je dat, wanneer je de letterlijk bedoelde passages letterlijk neemt, terwijl je symboliserende passages symbolisch opvat? Je kan vaak aan de sfeer van de tekst al aanvoelen of het letterlijk bedoeld is of niet.

Als ik de dispensationalisten goed begrijp, dan heeft men een aantal vrij strikte uitleggingsregels:
- als het in de Bijbel over Israel gaat (OT of NT), dan gaat het altijd over de fysieke afstammelingen van Jakob en niet over de gelovigen uit de heidenen.
- als het in de Bijbel over de gemeente gaat, dan gaat het niet over Israel dat onder het oude verbond leeft.

Probleem met deze zienswijze is natuurlijk dat men een vooropgezette mening heeft bij een bepaald bijbelvers, wat de uitleg onherroepelijk beinvloedt. Daarnaast is er het probleem, dat de gemeenten in het Nieuwe Testament (en ook de periode erna) bestonden uit zowel gelovigen uit de Joden, als gelovigen uit de heidenen. Waren de gelovigen uit de Joden opeens geen deel meer van het volk Israel? Dat lijkt me onbijbels (Rom. 11:1).
Het lijkt me eerlijker om te zeggen wat Paulus in Rom. 11:25 zegt, nl. dat er een gedeeltelijke verharding over Israel ligt, i.p.v. een totale verharding, zoals de dispensationalisten leren. Want ook nu zijn er joden, die Jezus als de Messias erkennen en belijden. Dat past wellicht minder mooi in de dispensationalistische schema's, maar is wel bijbelser en bovendien laat het God de ruimte om Zijn heilsplan uit te voeren volgens Zijn schema (en niet volgens onze schema's).

[Schriftgeleerde]

Dispensationalisme bij de Joden van het OT, ook vandaag binnen de moderne Protestantse kerk, in het fundament van een wereldkerk!

==========================================

Dispensationalisme vindt zijn oorsprong in een foutieve en onschriftuurlijke letterlijkheidsleer (literalisme) die, op het belangrijkste gebied van de profetiën geen rekening houdt met het zinnebeekdige en voorbereidende karakter van het Oude Testament.

Het systeem van schriftverklaren dat de Dispensationmalisten gebruiken is tegenwoordig bijzonder populair. De rede is datde mening post heeft gevat dat het letterlijk verklaren bijbelstudie gemakkelijker en duidelijker maakt. Dat is geheel onjuist. Het verblindt veel eerder de oprecht zoekende Bijbelvorser dan dat het zijn of haar geestelijke groei schenkt.. Het betoog van dispemsationalisme is als dus: God moet precies gezegd hebben wat Hij bedoelt, en moet exact zo opgevat worden als Hij het heeft gezegd. i.e. letterlijk.

Echter het Nieuwe Testament maakt heel duidelijk dat het letterlijke verklaren voor de Joden een struikleblok werd.
Het verborg namelijk de belangrijkste waarheden van de Heilige Schrift.
In plaats van een Leven Schriftwoord, in het Geestelijke aspect vanb Christus en de Heilige Geest, werd het voor hen de toepassing van de dode-letter. Zoals o.a. door de RK Staat wordt opgelegd aan de Rooms Katholieke gelovige en soms ook terug gebracht tot de burgerwetten van een Staat. Ik heb zelf met deze vorm van burgerwetgeving dagelijks te maken. We vinden deze kadaverdiscipline, de Jezuitenmoraal dus vooral in landen terug die door de Kerk direct worden geleid of, op zijn minst geestelijk aangestuurd, door het fundament van, bijvoorbeeld haar culturele achtergrond danwel religieuz-politieke structuur van een regering.

Terwijl de tempel en de offerdiensten een type waren van het hogepriesterlijke werk van Christus (Joh. 2:19) begrepen de Joden het geheel verkeerd, toen Hij het ook allemaal werkelijk op Zichzelf toepaste.
In plaats met hem samen te werken, gebruikten zij Zijn woorden om Zijn ondergang te bewerkstelligen. (Mattheus 26:61). Die neiging komen we ook vandaag de dag tegen bij veel Protestantse kerken. Immers Christus kwam om de wet en de profeten te vervullen (voorhouden en uitleven in een voorbeeld voor ons en de Joden van het OT)

Maar die vervulling die Hij de Joden toonden, verschilde zo veel van hun leterlijke en zinnelijke verlangens richting gevend aan hun menselijke verlangens, dat zij de Konig der Koningen naar Golgotha stuurden!

Het gaat niet om onze inzichten op grond van een zelfgenoegzaam plan, om God te vertellen wat hij wel of niet bedoeld. Het gaat er om dat wij Gods plannen leren begrijpen en er naar handelen. (Daniël 2:27,28)

[Cicero]

Mijn probleem met het dispensationalisme is dat ze nogal rigide omgaan met profetieën. Men houdt daar noch rekening met de tijdbetrokkenheid van een profetie, noch met de voortschrijdende openbaring. Men neemt zo de Bijbel niet letterlijk, maar men leest met oogkleppen op.