Boekenlezer schreef:Gisteren kwam ik dit bericht tegen:Tweede dienst
28-09-2009 10:36 | Janse C.S.L.
De gereformeerde kerk vrijgemaakt van Amsterdam-Zuidwest stopt met de middagdiensten, zo viel onlangs in de krant te lezen. De middagdienst kampte met een gebrek aan „aansprekend karakter” en het aantal kerkgangers was uitgesproken laag. De dienst sloot ook niet meer goed aan bij de visie van de kerk. In plaats van de tweede kerkdienst gaat men nu op zondagavond een vesper of een toerustingsbijeenkomst beleggen.
Het was maar een klein berichtje, toch geeft dit duidelijk een bepaalde ontwikkeling aan. Bovendien speelt het probleem van de tweede kerkdienst ook elders. Zeker is dat het geval bij de Nederlands gereformeerden. Tal van gemeenten in dit betrekkelijk kleine kerkverband hebben de middagdienst al geschrapt. Recent besteedde het blad Opbouw daar aandacht aan. Een wandeling of een filmvoorstelling wordt als alternatief opgevoerd!
Maar ook in de Christelijke Gereformeerde Kerken en in hervormd-gereformeerde kring neemt de belangstelling voor de tweede dienst af. Daardoor staat tevens de catechismusprediking, waarmee vanouds de middag- of avonddienst gevuld werd, onder druk.
De wegblijvers uit de tweede dienst zullen ongetwijfeld hun argumenten hebben. Twee diensten op zondag is eigenlijk te veel om te verwerken, zo vindt men wellicht. Hoewel, kerken waar de belangstelling voor de tweede dienst terugloopt, kenmerken zich eerder door korte kerkdiensten dan door lange. Maar één korte preek vindt men kennelijk ook al genoeg.
Wellicht heeft men gezien dat veel kerken elders ter wereld maar één dienst houden. Die mensen zijn toch ook christenen! Zeker, er zijn ook veel christenen die zelden of nooit naar de kerk gaan. Maar dat zegt natuurlijk wel wat over de aard en diepgang van hun geloof.
Hooguit één keer op zondag naar de kerk gaan, past helemaal bij een verwereldlijkte zondagsbesteding. Het is niet voor niets dat kerken van gereformeerde signatuur vanouds twee diensten beleggen. Als de zondag gezien wordt als Gods dag, aan Zijn dienst gewijd en geheiligd, dan ligt het niet voor de hand dat men het bij één kerkdienst laat.
Alleen zondagsmorgens naar de kerk gaan, betekent dat men de rest van de zondag veelal in de recreatieve sfeer doorbrengt. Begrijpelijk, want na de korte morgendienst ligt nog een groot stuk van de dag voor je. Bezwaren tegen zondagsarbeid zullen dan ook minder hard zijn. Men is toch al gewend op zondag van alles en nog wat te doen.
Het teruglopen van het kerkbezoek in de tweede dienst, met als gevolg dat die na een aantal jaren wordt afgeschaft, is daarom geen kleinigheid. Dit is een symptoom van allerlei dieper liggende verschuivingen.
Een oppervlakkig en verwereldlijkt christendom heeft aan een halve zondag meer dan genoeg. Uiteraard zal men het zelf in andere bewoordingen formuleren. Zo vindt de vrijgemaakte kerkenraad in Amsterdam dat de tweede dienst niet meer goed aansluit bij de visie van de kerk. Kennelijk heeft men tegenwoordig een heel andere visie op het kerk-zijn dan voorheen.
Ongetwijfeld kon je je bedenkingen hebben tegen het geestelijk klimaat in de vroegere Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Maar op hun manier wilden ze toch gereformeerd zijn. Ze waren trouw in de kerkgang en de catechismusprediking hield men in ere. Dat was een heel andere situatie dan in de grote Gereformeerde Kerken waar ze vandaan kwamen. Daar is de terugloop van de tweede kerkdienst al meer dan een halve eeuw geleden begonnen. Voor de meeste gereformeerden, inmiddels opgenomen in de PKN, is het tegenwoordig ook geen vaste regel meer om elke zondagmorgen naar de kerk te gaan. Wie een of twee keer in de maand zijn gezicht laat zien, behoort al tot de meelevende kerkleden.
Is dat, als we een generatie verder zijn, ook het beeld in bepaalde kerken in de gereformeerde gezindte? Tendensen in die richting zijn er zeker. Niet alleen in de Nederlands Gereformeerde Kerken, zo moet helaas geconstateerd worden.
De auteur is oud-hoofdredacteur van het RD. Reageren aan scribent?gedachtegoed@refdag.nl.
(Bron: RD)
Meneer Janse heeft het over het verdwijnen van de tweede dienst, en begint specifiek over een gereformeerd vrijgemaakte kerk.
Ik herinner mij uit mijn GKV-tijd dat het wel een beetje een tendens was, dat het kerkbezoek in de middagdienst afnam. Dat viel mij wel eens op, als ik dan terugdacht aan pakweg vijf jaar terug.
Overigens moet ik wel zeggen, dat ik in mijn HHK-gemeente 's middags toch ook gemakkelijker een zitplaats kan vinden dan 's morgens.
Zelf voel ik de behoefte niet om 's middags weg te blijven.
Tja, het is een lastig punt. Aan de ene kant is die tweede dienst best goed, als leerdienst en daarnaast ook gewoon zodat mensen die 's ochtends niet kunnen, dan een alternatief hebben. Aan de andere kant, de tweede dienst is ook maar een menselijke instelling. Die werd na de reformatie ingevoerd omdat men in de Roomse kerk niet werd onderwezen in eigen taal, en men daardoor heel weinig kennis van de Bijbel had. Daarom werd een tweede dienst, een leerdienst, ingevoerd, om de kennis van de Schrift weer wat bij te spijkeren. Men heeft dat later nooit meer afgeschaft en dat is niet erg, maar het blijft gewoon een gewoonte. Sommige mensen blazen dat op, door te stellen dat je naar beide diensten moet, anders is er iets mis met je. Je mag naar beiden, maar het is geen plicht.
Daarnaast is het misschien goed als men zich bezint op de middagdiensten, hoe die invulling krijgen. Je kan ieder jaar de HC weer opnieuw doen, maar blijven er dan ook geen mensen weg omdat ze in een leerdienst ieder jaar weer dezelfde lesstof krijgen? Wat kan helpen is om 's middags goede seriepreken te houden (als mensen deel 1 horen en dat leerzaam is, willen ze deel 2 ook horen) etc.
Tante Tortel schreef:Het gaat niet om een keer iets zeggen dat niet klopt. Deze hoogleraar heeft er over geschreven in een boek : woord op schrijft.
En deze leraar geeft les op de Tu in kampen. Dan kun je wel nagaan wat zijn studenten van hem leren.
Daarbij is het onveilig omdat ik niet weet wat we zullen zingen: gezangen die goedgekeurd zijn maar recht tegen de leer van de Bijbel in gaat, of een preek waarin de predikant het heeft over een metafoor zijn, of het 4 de gebod mag u zien als gebod maar ik zie dat niet zo.
Dat bedoel ik met onveilig. Het is geen veilige plek meer. Je bent overgeleverd aan de willekeur van een predikant.
Ook kan het maar zo zijn dat je aan de avondmaalstafel zit naast iemand die geloofd in de alverzoening.
En zo kan ik nog een heleboel zaken opnoemen.
Waarom ik mij er onveilig.
Ik heb daar in mijn kerk nog niks van gemerkt. God wordt er als schepper erkend, alverzoening hoor ik niemand leren en we zingen geen onbijbelse psalmen. Dus ik weet niet zo goed wat ik daar mee moet.