Maar zaken die met de beste en meest integere bedoelingen worden geïntroduceerd, blijken soms precies het tegengestelde resultaat op te leveren van hetgeen men beoogde. Laagdrempeligheid in de kerk levert vaak meer afhakers dan binnenkomers op!
Dus de kerkverlating is het gevolg van laagdrempelige liederen? Geloof je dat zelf? Ik ken het argument en uiteraard denk we dan aan de Gereformeerde kerk (synodaal) en de Hervormde kerk (alles behalve de Bond). Maar het argument slaat nergens op. Zoals ik tegen Jas al zei: er heeft in Nl een redelijk uniek proces van ontkerkelijking plaatsgevonden dat niet simpelweg terug te voeren is op de liederen die er gezongen worden.
Voorbeelden van het tegendeel zijn inmiddels ook voldoende voorhanden. In Nederland maar met name ook in Amerika zijn er voorbeelden te geven van kerken die eigentijdse vormen combineren met een sterke groei. Denk b.v. eens aan de Redeemer kerk in NY.
"Wordt dezer wereld niet gelijkvormig", zegt de apostel. Moéten de psalmen zo nodig in een eigentijds jasje worden gegoten, zodat ze -als je niet al te secuur luistert naar de woorden- gewoon klinken als een willekeurig liedje van een popzender?
Ook dit argument is een oude bekende. En ook dit argument gaat m.i. niet op. Allereerst gaat het niet om de vraag of de Psalmen een nieuwe jas MOETEN. De Psalmen krijgen een nieuwe jas en de vraag die we ons kunnen stellen is of dat MAG. Als Paulus het over het wereldgelijkvormig worden heeft dan heeft hij het niet in eerste instantie over uiterlijke vormen maar over de drijfveren achter onze handelingen. Nergens lezen we dat de vormen die we hanteren niet zouden mogen aansluiten bij de gangbare vormen in de wereld om ons heen. Verder zou ik nog kunnen wijzen op Luther, maar ik neem aan dat je meer een Calvijn-man bent, dus dat laat ik dan maar even zitten
Wie nieuwe psalmen wil hebben, geeft daarmee aan dat-ie niet tevreden is met de oude (Geneefse) psalmen.
Ja en? Is dit mensenwerk heilig dan?
Onder het motto van "sola scriptura" worden dan de Heidelberger Catechismus, de Nederlandse geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels maar naar het museum verwezen.
Nou vergelijk je appels met peren. Het afwijzen van de belijdenisgeschriften is een zaak van theologie. Het vernieuwen van de psalmberijming is allereerst een kwestie van cultuur.
Zo gooi je ook een schat aan cultureel erfgoed weg wanneer je de Geneefse psalmmelodieën wilt vervangen. Al die prachtige koorzettingen van Sweelinck, de orgelbewerkingen van Van Noordt, maar ook die van Jan Zwart en Feike Asma, van Van der Horst en Schuurman, ze zijn allemaal ontsproten aan het Geneefse psalter. Dat wil je toch niet zomaar overboord gooien?
Persoonlijk heb ik niets met dat culturele erfgoed, maar het gebruiken van een nieuwe vertaling sluit het voortbestaan van de erfgoed toch niet uit? Goede muziek blijft door de jaren heen wel bestaan, daar zou ik niet bang voor zijn. Trouwens, sinds wanneer is de kerk de hoeder van ons culturele erfgoed geworden?
Dan wil men de oude psalmen, met alle culturele uitingen die daaromheen zijn ontstaan, opofferen aan de tijdgeest. En daar ben ik dus bepaald niet blij mee.
Dat je daar niet blij mee bent is je goed recht. Ik stel denk ik andere prioriteiten t.a.v. wat ik in de kerk zing dan jij. Ik heb persoonlijk niets met de vorm van de 1773-psalmen en aangezien de vorm niet heilig is zie ik daar geen probleem in.
Zeg Klaas, als nou zondag Psalm 89: 7 en 8 wordt opgegeven, kun jij dat dan nog uit je hoofd meezingen? Of heb je dan een psalmboekje nodig?
Als je me de eerste regel geeft lukt me dat vast nog wel. Ik ken daarnaast ook nog wel een hoop andere liederen uit mijn hoofd. Maar ik wist niet dat het uit je hoofd kennen van liederen een belangrijk doel was? Wat is er mis met het meelezen tijdens het zingen?
Maar tegelijkertijd heb ik toch wat zorg. Ik weet het wel: in de eeuwigheid zullen we niet bevraagd worden over onze opvattingen omtrent Sweelinck. Maar toch: zijn déze nieuwe psalmen in staat de Geneefse te vervangen? Nooit en te nimmer, daar ben ik heilig van overtuigd!
Dat je op theologisch gebied zorgen kunt hebben bij deze ontwikkelingen kan ik me voorstellen, maar het lijkt me dat het jou met name gaat om het culturele aspect. Ik vind het behoorlijk merkwaardig dat je je zorgen t.a.v. dit soort ontwikkelingen duidelijk maakt door het noemen van een componist.
Klaas
).
