Psalmberijmingen

[jas]

Ja, je kan best Geneefse Psalmen enzo gaan zoeken op internet. Maar wie zegt dat de bron betrouwbaar en wetenschappelijk verantwoord is? Ik vind het leuk dat je die link geeft en dat die dominee daar vertelt wat hij ervan weet/vindt. Maar heeft die dominee gelijk? En de rest van die internetbronnen hoe betrouwbaar zijn die. Heb je de betrouwbaarheid en het waarheidsgehalte getoetst?
Want jij blijft aan de hand van 'jouw literatuur' volhouden dat jij gelijk hebt, maar heb je dat wel?
Ik zou ook gelijk kunnen hebben, en dan vele mensen in dit topic met mij.
Ik studeer niet voor niets muziekwetenschappen en lees niet voor niets vakliteratuur. Alleen staat toevallig in al die literatuur ( jij wilt graag een titel horen, dus zal ik er vast een noemen: o.a. Een muziekgeschiedenis der Nederlanden - Hoofdredactie Louis Peter Grijp) dat er wel wereldlijke melodieen in zitten. En ook in mijn colleges word door hoogleraren in de muziekwetenschap (o.a. bovengenoemde Louis Peter Grijp) ditzelfde verteld. En ja die mensen hebben er ontzettend veel onderzoek naar gedaan!
Maar goed, laten we gewoon verder discussieren, we komen er vast wel een keer uit.

Je kunt studeren wat je wilt, dat doe ik ook, maar je hebt toch gewoon ongelijk. Ik heb dacht ik ook aangegeven dat de bewuste misvatting al lang gecorrigeerd is, en er is wel degelijk literatuur genoemd (heb je die al onderzocht?) Gezien de literatuurvermelding en onderbouwing lijkt het me niet uit te maken dat die site van een amateurmusicus is. Waarom reageer je daar niet op? En is er iets mis met amateurmusici? Er zijn er genoeg die voor een beroeps niet onder moeten doen hoor. Trouwens, als jij in je studie dit soort onwaarheden nog steeds moet leren, is het met het muziekonderwijs in Nederland nog triester gesteld dan ik al dacht. Maar ik geef toe, het is gemakkelijker een fout niet te herstellen dan dat wel te doen. Want deze foute opvatting zit zo als een enge ziekte ingebed in de (kerk)muziekwereld, dat hij bijna niet uit te roeien is. Zeker als hij tot op de dag van vandaag nog geleerd wordt. En het is echt net zo fout als wanneer je zou leren dat de aarde plat is als een pannenkoek. (je weet dat ie intussen rond is, hoop ik? )
Overigens kan ik me voorstellen dat mr. Grijp jou niet iets anders zal leren dan wat hij zelf in zn boek geschreven heeft. Wel jammer, nu moet die fout misschien nog 400 jaar mee.

[Johanne]

Ja, je kan best Geneefse Psalmen enzo gaan zoeken op internet. Maar wie zegt dat de bron betrouwbaar en wetenschappelijk verantwoord is? Ik vind het leuk dat je die link geeft en dat die dominee daar vertelt wat hij ervan weet/vindt. Maar heeft die dominee gelijk? En de rest van die internetbronnen hoe betrouwbaar zijn die. Heb je de betrouwbaarheid en het waarheidsgehalte getoetst?
Want jij blijft aan de hand van 'jouw literatuur' volhouden dat jij gelijk hebt, maar heb je dat wel?
Ik zou ook gelijk kunnen hebben, en dan vele mensen in dit topic met mij.
Ik studeer niet voor niets muziekwetenschappen en lees niet voor niets vakliteratuur. Alleen staat toevallig in al die literatuur ( jij wilt graag een titel horen, dus zal ik er vast een noemen: o.a. Een muziekgeschiedenis der Nederlanden - Hoofdredactie Louis Peter Grijp) dat er wel wereldlijke melodieen in zitten. En ook in mijn colleges word door hoogleraren in de muziekwetenschap (o.a. bovengenoemde Louis Peter Grijp) ditzelfde verteld. En ja die mensen hebben er ontzettend veel onderzoek naar gedaan!
Maar goed, laten we gewoon verder discussieren, we komen er vast wel een keer uit.

Je kunt studeren wat je wilt, dat doe ik ook, maar je hebt toch gewoon ongelijk. Ik heb dacht ik ook aangegeven dat de bewuste misvatting al lang gecorrigeerd is, en er is wel degelijk literatuur genoemd (heb je die al onderzocht?) Gezien de literatuurvermelding en onderbouwing lijkt het me niet uit te maken dat die site van een amateurmusicus is. Waarom reageer je daar niet op? En is er iets mis met amateurmusici? Er zijn er genoeg die voor een beroeps niet onder moeten doen hoor. Trouwens, als jij in je studie dit soort onwaarheden nog steeds moet leren, is het met het muziekonderwijs in Nederland nog triester gesteld dan ik al dacht. Maar ik geef toe, het is gemakkelijker een fout niet te herstellen dan dat wel te doen. Want deze foute opvatting zit zo als een enge ziekte ingebed in de (kerk)muziekwereld, dat hij bijna niet uit te roeien is. Zeker als hij tot op de dag van vandaag nog geleerd wordt. En het is echt net zo fout als wanneer je zou leren dat de aarde plat is als een pannenkoek. (je weet dat ie intussen rond is, hoop ik? )
Overigens kan ik me voorstellen dat mr. Grijp jou niet iets anders zal leren dan wat hij zelf in zn boek geschreven heeft. Wel jammer, nu moet die fout misschien nog 400 jaar mee.

Nu zou ik dus op dezelfde manier kunnen reageren en kunnen zeggen: Je kan zeggen wat je wilt en quoten van internet wat je wilt, maar je hebt gewoon ongelijk. Zo'n reactie geef jij namelijk op mij.
Volgens jou is de misvatting gecorrigeerd en volgens mij is het nooit een misvatting geweest. Zo erg als jij gelooft in jouw gelijk, geloof ik in het mijne.
En nee ik heb totaal niets tegen amateurmusici. Ik had het alleen maar over het feit dat je een bron wel eerst even wetenschappelijk moet toetsen voordat je hem zonder meer als waarheid beschouwt.

Ik denk niet dat het met het muziekonderwijs in Nederland triest gesteld is trouwens. Als jij het allemaal zoveel beter weet dan de mensen die er al jaren en jaren onderzoek naar gedaan hebben he, waarom kom jij ons dan voortaan geen les geven?

Je kan het ook zo zien dat ik gewoon weet dat de aarde rond is en dat jij ineens een of andere bron heb gevonden waarin de aarde toch als plat aangeduid wordt. En vervolgens ben je dat gaan geloven...

Op jouw bron wil ik ook best nog wel inhoudelijk ingaan als je dat wilt, alleen niet nu meer. Maar mn reactie komt eraan...

Wat die Louis Peter Grijp betreft (ik heb btw meer boeken en meer hoogleraren;)). Het lijkt me logisch dat die man ons niet iets anders leert dan wat er in zijn boek staat! Hij heeft ontzettend veel onderzoek gedaan, heeft samen met nog meer musicologen etc. dit boek geschreven. Zou hij dan vervolgens zn eigen onderzoek moeten gaan tegenspreken. Die man vertelt ons gewoon de waarheid, of hij die nu uit zijn eigen boek of uit een ander boek vertelt maakt geen verschil lijkt me. Behalve dan dat hij zijn eigen onderzoek af en toe kan toelichten en verduidelijken etc.

[jas]

Volgens jou is de misvatting gecorrigeerd en volgens mij is het nooit een misvatting geweest. Zo erg als jij gelooft in jouw gelijk, geloof ik in het mijne.

Het misverstand zit in het psalter wat in de lage landen in omloop was vóór de geneefse psalmen verschenen. Dat waren andere melodiëen die wel op volksliedjes waren gebaseerd. De geneefse psalmen zijn een creatie van Clement Marot en Louis Bourgois. Bourgois maakte speciaal voor de psalmen nieuwe melodieën.
Het is jammer dat je hun werk zo miskent. Het zou mij op zich niet uitmaken, maar ik vind ere wie ere toekomt en dat Bourgois in elk geval postuum erkenning moet krijgen voor het gigantische werk wat hij gedaan heeft. Misschien kun je eens wat opheldering vragen aan je hoogleraar?

[Brion]

Je kunt studeren wat je wilt, dat doe ik ook, maar je hebt toch gewoon ongelijk.
(.......)
Trouwens, als jij in je studie dit soort onwaarheden nog steeds moet leren, is het met het muziekonderwijs in Nederland nog triester gesteld dan ik al dacht.

jas, ik vind dit zo langzamerhand te dol voor woorden. Wat je hier nou aan Johanne schrijft, daarmee val je voor mij ècht door de mand. Waarschijnlijk weet je zelfs niet wat een studie musicologie inhoudt. Er is hier iemand aan het woord die er VERSTAND van heeft. En wat ik jouw conclusie? Het muziekonderwijs in Nederland deugt niet ... Je maakt je echt volkomen belachelijk!! Je weet het beter dan iedereen, en een ieder die het waagt jou tegen te spreken, krijgt te horen dat íe leugens verkoopt, en nu ga je ook al beginnen met geschreeuw over dat iemand zijn of haar studie niet deugt...je bent gewoon een praatjesmaker die denkt dat íe overal verstand van heeft. Veel succes met al je babbels; ik neem je niet meer serieus.

[jas]

Je kunt studeren wat je wilt, dat doe ik ook, maar je hebt toch gewoon ongelijk.
(.......)
Trouwens, als jij in je studie dit soort onwaarheden nog steeds moet leren, is het met het muziekonderwijs in Nederland nog triester gesteld dan ik al dacht.

jas, ik vind dit zo langzamerhand te dol voor woorden. Wat je hier nou aan Johanne schrijft, daarmee val je voor mij ècht door de mand. Waarschijnlijk weet je zelfs niet wat een studie musicologie inhoudt. Er is hier iemand aan het woord die er VERSTAND van heeft. En wat ik jouw conclusie? Het muziekonderwijs in Nederland deugt niet ... Je maakt je echt volkomen belachelijk!! Je weet het beter dan iedereen, en een ieder die het waagt jou tegen te spreken, krijgt te horen dat íe leugens verkoopt, en nu ga je ook al beginnen met geschreeuw over dat iemand zijn of haar studie niet deugt...je bent gewoon een praatjesmaker die denkt dat íe overal verstand van heeft. Veel succes met al je babbels; ik neem je niet meer serieus.

Dat moet je dan zelf weten. Het is de grootste onzin dat hetgeen iemand vertelt waar is omdat ie studeert. De stelling die Johanne vekondigt is gewoon een pertinente onjuistheid, daar ik ik toch echt niets aan doen hoor. En ik ben echt niet de enige die zegt dat ze geen gelijk heeft. Tot nu toe is zij degene die babbels verkoopt. Gesteund door jou. Flauw, als je weet dat je je gelijk niet kunt halen, dat je dan op zo'n manier reageert. Ik neem jou ook niet meer serieus.

[Johanne]

Je kunt studeren wat je wilt, dat doe ik ook, maar je hebt toch gewoon ongelijk.
(.......)
Trouwens, als jij in je studie dit soort onwaarheden nog steeds moet leren, is het met het muziekonderwijs in Nederland nog triester gesteld dan ik al dacht.

jas, ik vind dit zo langzamerhand te dol voor woorden. Wat je hier nou aan Johanne schrijft, daarmee val je voor mij ècht door de mand. Waarschijnlijk weet je zelfs niet wat een studie musicologie inhoudt. Er is hier iemand aan het woord die er VERSTAND van heeft. En wat ik jouw conclusie? Het muziekonderwijs in Nederland deugt niet ... Je maakt je echt volkomen belachelijk!! Je weet het beter dan iedereen, en een ieder die het waagt jou tegen te spreken, krijgt te horen dat íe leugens verkoopt, en nu ga je ook al beginnen met geschreeuw over dat iemand zijn of haar studie niet deugt...je bent gewoon een praatjesmaker die denkt dat íe overal verstand van heeft. Veel succes met al je babbels; ik neem je niet meer serieus.

Dat moet je dan zelf weten. Het is de grootste onzin dat hetgeen iemand vertelt waar is omdat ie studeert. De stelling die Johanne vekondigt is gewoon een pertinente onjuistheid, daar ik ik toch echt niets aan doen hoor. En ik ben echt niet de enige die zegt dat ze geen gelijk heeft. Tot nu toe is zij degene die babbels verkoopt. Gesteund door jou. Flauw, als je weet dat je je gelijk niet kunt halen, dat je dan op zo'n manier reageert. Ik neem jou ook niet meer serieus.

Ja laten we er een hele discussie aan gaan wijden over wie wie nu serieus moet nemen.
Het lijkt me in een discussie toch wel handig als iedereen iedereen serieus neemt.
Nu moet ik zeggen dat ik er ook af en toe naar neig om jas niet meer helemaal serieus te nemen. Dit omdat hij alles wat tegen zijn mening indruist pertinent als onwaar afschetst en zo o.a. poogt te zeggen dat het muziekonderwijs in Nederland niet deugt enzo. Als vervolgens Brion daar iets van zegt en je neemt hem meteen niet meer serieus, terwijl hij mijns inziens wel serieus is (en nog gelijk heeft ook;-)), dan weet ik niet in hoeverre ik jou nog serieus moet nemen.
Maar goed laten we hierover ophouden en ons verder aan de discussie gaan wijden.

In mn volgende post zal ik weer inhoudelijk en on-topic gaan posten

[Rufi]

Zal ik mij er dan ook nog maar even weer mee gaan bemoeien?
Ik zal eerst een stukje citeren uit het boek dat Johanne noemde: "Een muziekgeschiedenis der Nederlanden", uit het artikel "De honger naar psalmen en schriftuurlijke liederen tijdens de Reformatie" van L.P. Grijp: De vijftig psalmen die Marot voltooide, werden aangevuld door de theoloog Théodore de Bèze. Ze werden van passende muziek voorzien door Louis Bourgeois (ca. 1510/15-ca. 1560) en ene 'Maistre Pierre'. Hoewel zij motieven uit de populaire muziek en zelfs het gregoriaans verwerkten, hebben hun melodieën een eigen stijl, herkenbaar aan het gebruik van slechts twee notenwaarden: hele en halve noten."
Het lijkt me wel logisch dat er in de psalmen elementen uit de wereldlijke, populaire muziek zijn terug te vinden. Maar het is niet zo dat de melodieën van het Geneefs psalter eigenlijk volkswijsjes uit die tijd zijn. Dat is het hardnekkige misverstand waar Jas het over heeft en waar we het al eerder over hadden. Dit misverstand heeft met de Souterliedekens te maken.
Jullie hebben allebei gelijk en nou ophouden met ruziemaken, jongens.

[Johanne]

Wahaaaa Rufi goed bezig..

Hehe dat stukje had ik het bijv idd over ja, en heb het in meerdere boeken gelezen. Volgens mij heb ik dit stukje in een ander topic ook al een keer genoemd ja. Dit heb ik in een eerder bericht zelf ook al gezegd:

De Franse psalmen werden van muziek voorzien door Louis Bourgeois. In deze melodieen zitten veel motieven uit de toendertijd populaire wereldlijke muziek en uit het gregoriaans verweven. Toch heeft dit wel een beetje zn eigen stijl die gekenmerkt wordt door het gebruik van alleen halve en hele notenwaarden.

Alleen helaas vonden jas en SDG dit toch niet kloppen:

De Franse psalmen werden van muziek voorzien door Louis Bourgeois. In deze melodieen zitten veel motieven uit de toendertijd populaire wereldlijke muziek en uit het gregoriaans verweven.

Zoals ik in deze thread inmiddels al ettelijke keren heb moeten herhalen (lees maar terug): dat van die populaire wijsjes is een fabeltje!

Ik denk dat je het nog tig x zult moeten herhalen SDG, want die theorie heeft helaas als een gezwel doorgewoekerd en is bijna onuitroeibaar. Mensen nemen blijkbaar gauw dit soort onwaarheden over zonder ze te onderzoeken. Hoewel ik overigens voor het overige dat idee bij Johanne niet krijg.

Helaas denk ik dat ze het er nu nog steeds niet mee eens zijn Rufi, ik wel trouwens..

[Johanne]

*aanvulling op mn vorige post en antwoord op Rufi*

Ik weet ook wel dat de melodieen van het Geneefse Psalter niet bestaan uit volkswijsjes. Ze hebben er alleen, zoals ik al zei, motieven uit de populaire muziek in verwikkeld. Helaas wilde jas, zoals ik quote, dit ook niet geloven.

Verder ben ik absoluut niet in de war met de souterliedekens. Dat dat gezangen zijn die allemaal op de melodie van volksliedjes zijn geschreven staat zeker te weten vast. Alleen zijn het hier geen motieven uit populaire melodieen, maar gewoon echt hele volksliedjes.
De souterliedekens hebben, voor zover ik weet, geen rol gespeeld bij de melodieen van Bourgeois. Alhoewel jas ergens zegt:

Daarnaast hebben de zng. souterliederkens een rol gespeeld. dit zijn geestelijke liedjes die niet in de kerk gezongen werden. Het waren dus geen wereldlijke liedjes.

En mochten ze eventueel wel een rol gespeeld hebben, nogmaals naar mijn mening niet, dan is het wel duidelijk dat er elementen van populaire liedjes in die psalmen zitten. De souterliedekens zijn allemaal geestelijke liederen gemaakt op de melodieen van volksliedjes.

[caprice]

ik zou die psalmen voor de zekerheid nooit meer zingen. Direct overstappen op de opwekkingsbundel.

Ach ja, van kwaad (volgens joris) naar erger (volgens jas) dus?

[SDG]

*aanvulling op mn vorige post en antwoord op Rufi*
Ik weet ook wel dat de melodieen van het Geneefse Psalter niet bestaan uit volkswijsjes. Ze hebben er alleen, zoals ik al zei, motieven uit de populaire muziek in verwikkeld.

Nou wordt 't pas echt musicoligie - of zullen we er maar over ophouden? Kijk, we zijn inmiddels op het punt beland dat "motieven uit populaire muziek" in psalmmelodieën zouden zijn verwerkt. Maar maak dat nou eens concreet? Als ik oud-kerkelijke hymnen of sequenzen als Victimae Paschali laudes, A solis ortus cardine of het Kyrie cunctipotens naast resp. Psalm 80, 31 en 20 leg (en zo zijn er nog een stuk of acht méér te noemen), dan is evident dat deze oud-kerkelijke melodieën ten grondslag hebben gelegen aan de genoemde psalmmelodieën. En dat gaat heel wat verder dan "motieven uit...". Ik zou graag eenzelfde onderbouwing ook zien m.b.t. die populaire melodieën. Misschien worden we 't dan nog wel een keer eens

[SDG]

Misschien vinden we elkaar in onderstaand compromis:

“Er is in het verleden nogal eens beweerd, dat voor de psalmmelodieën min of meer plagiaat is gepleegd door ontlening van fragmenten aan bestaande wereldlijke zangwijzen. In zoverre er verwantschap tussen beide categorieën bestaat, moet dit worden gezocht in het feit, dat componisten melodische bouwstenen gebruikten. Deze melodische bouwstenen behoren bij de karakteristieke vocale toongeslachten, doch hierover later. Ook is er een aantoonbare relatie tussen verscheidene psalmmelodieën en gregoriaanse hymnen en sequenties. Duidelijke voorbeelden zijn Psalm 80 en Psalm 141, respectievelijk verwant aan de hymne “Conditor ale siderum” en de sequentie “Victimae paschali laudes”.

[Nieuw Handboek voor de Kerkorganist, pag. 78]

Waarbij ik overigens aanteken dat “het feit dat componisten melodische bouwstenen gebruikten” mij weinig overtuigt als onderbouwing van de theorie dat in de psalmmelodieën motieven uit populaire wijsjes zijn gebruikt. Ja hallo: zonder melodische bouwstenen te gebruiken is het nogal lastig om überhaupt iets te componeren...

[Marnix]

Dan heb jij die Psalmen nog nooit beleefd. Ik ben het er absoluut niet mee eens.

Ik zeg "daarom zijn psalmen VAAK zo afstandelijk. Ik doel daarmee niet in de eerste plaats op mezelf, hoewel ik soms wel eens denk: Wat zing ik? en ook wel eens: Waarom zing ik met een strak gezicht en stijf lichaam hoe blij en dankbaar ik ben?

De inhoud van psalmen is heel mooi... maar de vormen (muziek, melodie en taal) zorgen zo vaak dat ik dat mooie in die psalmen niet ervaar.

ik zou die psalmen voor de zekerheid nooit meer zingen. Direct overstappen op de opwekkingsbundel.

Hehe. Niet helemaal met je eens... Psalmen hebben naast opwekkende gedeelten ook minder opwekkende gedeelten... daar vind je in de opwekkingsbundel niet zoveel van terug... er zijn voor mijn gevoel (wat ook niet alles zegt) situaties waarin je beter een psalm kan zingen dan een opwekkingslied... alleen zouden ze die tekst dan eens moeten herschrijven

Zelf ben ik voor het zingen van psalmen die qua taal en muziek zijn aangepast aan deze tijd, en daarnaast opwekking wat al is geschreven in de taal en muziek van deze tijd

en wat is volgens jou de taal en muziek van deze tijd?

Ik zou zeggen, lees eens een boek dat in deze tijd is geschreven... lees eens de krant.... luister eens als je over straat loopt... De taal van deze tijd is wat je aan normaal nederlands om je heen hoort... Taal die voor iedere nederlander goed te begrijpen is...

Muziek van deze tijd is in ieder geval niet met z'n allen op hele noten melodieen uit 1500 zingen.

[jas]

*aanvulling op mn vorige post en antwoord op Rufi*

Ik weet ook wel dat de melodieen van het Geneefse Psalter niet bestaan uit volkswijsjes. Ze hebben er alleen, zoals ik al zei, motieven uit de populaire muziek in verwikkeld. Helaas wilde jas, zoals ik quote, dit ook niet geloven.

Verder ben ik absoluut niet in de war met de souterliedekens. Dat dat gezangen zijn die allemaal op de melodie van volksliedjes zijn geschreven staat zeker te weten vast. Alleen zijn het hier geen motieven uit populaire melodieen, maar gewoon echt hele volksliedjes.
De souterliedekens hebben, voor zover ik weet, geen rol gespeeld bij de melodieen van Bourgeois. Alhoewel jas ergens zegt:

Daarnaast hebben de zng. souterliederkens een rol gespeeld. dit zijn geestelijke liedjes die niet in de kerk gezongen werden. Het waren dus geen wereldlijke liedjes.

En mochten ze eventueel wel een rol gespeeld hebben, nogmaals naar mijn mening niet, dan is het wel duidelijk dat er elementen van populaire liedjes in die psalmen zitten. De souterliedekens zijn allemaal geestelijke liederen gemaakt op de melodieen van volksliedjes.

Onderstaand heb ik van de site van de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht. www.hku.nl (wellicht minder geplaagd door subjectieve voorkennis)

Johannes Calvijn
Zowel het koor als het orgel en andere instrumenten werden door hem uit de eredienst geweerd. De gemeentezang moest volgens hem zonder begeleiding van een orgel of welk ander instrument plaats vinden. Hij berijmde enkele delen van het boek der Psalmen. Later trok hij zijn eigen berijmingen in en liet hij het werk van berijmen van het boek Psalmen uit het Oude Testament aan twee dichters over: Clement Marot en later Theodor de Bèze.

Calvijn schreef bovendien voor, dat de melodieën van de berijmde psalmen niet "léger" (lichtzinnig) mochten zijn, (daarmee voorkwam hij het maken van contrafacten op wereldlijke melodieën zoals dat bij Luther wel was gebeurd), maar hij schreef voor dat die melodieën "poids et majesté" moesten hebben. Dat maakte de compositie van nieuwe melodieën noodzakelijk. De componist die de meeste melodieën schreef was Louis Bourgeois (ca. 1510-1554).Genève 1562: Psalm 101: O Dieu, Sauveur
Al zeer kort na het gereedkomen van de Franstalige psalmberijming van de 150 psalmen werden in Nederland vertalingen gemaakt van deze berijming door o.a. Petrus Datheen en Marnix van St. Aldegonde. Immers, ook voor de Nederlandse calvinisten gold dat het zingen van al te lichtvoetige melodieën bij een psalmberijming niet geoorloofd was. Daarom vielen de Souterliedekens die al in 1538 gereed waren als bruikbare psalmberijming af. Ook de fraaie koorzettingen die Clemens non Papa gemaakt had bij deze psalmberijming konden niet in de calvinistische kerken worden gebruikt.
De Nederlandse calvinisten volgden Calvijn ook in zijn afwijzing van een koor in de kerkdienst. Vooral de vertaling van Petrus Datheen werd zeer geliefd. De protestantse kerk van Nederland voerde deze vertaling van de berijmde psalmen in 1617 officieel in.

De melodieën die tussen 1538 en 1562 gecomponeerd werden, werden en worden nog steeds door protestanten in Nederland in hun eredienst gezongen (met Nederlandse teksten).
Hoewel Calvijn tegenstander was van meerstemmigheid in de eredienst, ontstonden er toch al vrij spoedig, zowel in Frankrijk als in Nederland, meerstemmige bewerkingen van de psalmberijmingen. Deze bewerkingen werden hoofdzakelijk in huiselijke kring beoefend en uitgevoerd. Jan Pietersz. Sweelinck (1562-1621) bewerkte alle 150 Psalmen.

In Frankrijk maakte o.a. Claude Goudimel en Claudin le Jeune bewerkingen van de psalmmelodieën voor koor.In de calvinistische kerken buiten Nederland werden de koren al vrij spoedig (in de loop van de 16e eeuw) weer in de kerkdienst toegelaten.

[columbus]

ow, dus Calvijn heeft er eigenlijk voor gezorgd dat de intstrumenten de kerk uit werden gezet en de psalmen klinken zoals ze nu doen?